ایثار: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۷۱۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۶ اسفند ۱۴۰۱
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''ایثار'''، ازخودگذشتگی و مقدم‌داشتن دیگران بر خود.
'''ایثار'''، ازخودگذشتگی و مقدم‌داشتن دیگران بر خود.
[[امام‌خمینی]] نفسانیت و [[انانیت]] را در حقیقت ایثار دخیل می‌داند و باور دارد ایثار در جایی است که ایثارگر، خود و عمل خود را مشاهده کند؛ اما اگر خود را نبیند و تنها خدا را ببیند، این ایثار نیست بلکه بالاتر است.
برای ایثار مراتبی چون ایثار [[شریعت، طریقت و حقیقت]] برشمرده‌اند و امام‌خمینی کمال ایثار را در [[اخلاص]]، [[حضور قلب]] و جهات باطنی آن می‌داند که برای اولیای الهی حاصل می‌شود.
امام‌خمینی برای ایثار ثمراتی چون سرافرازی در پیشگاه پروردگار، الگوشدن نزد دیگران و برپایی کمالات والای انسانی در بستر اجتماع برشمرده و برای ایثار آفاتی چون نداشتن اخلاص و [[غرور]] قائل است که مانع از به‌ثمرنشستن آن است.
ایشان [[عید قربان]] را نماد ایثار و [[حضرت ابراهیم(ع)]]، را بنیانگذار آن و شهادت [[امام حسین(ع)|سیدالشهدا(ع)]]، را نمونه دیگر ایثار می‌داند که با ایثار خون خود و عزیزانش، [[اسلام]] را نجات داد.


== مفهوم‌شناسی ==
== مفهوم‌شناسی ==
خط ۲۱: خط ۲۹:
[[قرآن کریم]] به مراتبی از ایثار، مانند ایثار مال<ref>حشر، ۹؛ انسان، ۸.</ref> و ایثار نفس<ref>بقره، ۲۰۷؛ توبه، ۱۱۱؛ غزالی، احیاء علوم الدین، ۴/۴۹.</ref> اشاره کرده است. اندیشمندان اسلامی بذل جان و مال را بالاترین مراتب سخاوت می‌دانند.<ref>فیض کاشانی، الوافی، ۱/۷۸؛ نراقی، جامع السعادات، ۲/۱۲۲.</ref> برخی عارفان برای ایثار مراتبی برشمرده‌اند که عبارت‌اند از:
[[قرآن کریم]] به مراتبی از ایثار، مانند ایثار مال<ref>حشر، ۹؛ انسان، ۸.</ref> و ایثار نفس<ref>بقره، ۲۰۷؛ توبه، ۱۱۱؛ غزالی، احیاء علوم الدین، ۴/۴۹.</ref> اشاره کرده است. اندیشمندان اسلامی بذل جان و مال را بالاترین مراتب سخاوت می‌دانند.<ref>فیض کاشانی، الوافی، ۱/۷۸؛ نراقی، جامع السعادات، ۲/۱۲۲.</ref> برخی عارفان برای ایثار مراتبی برشمرده‌اند که عبارت‌اند از:
# ترجیح و برگزیدن خلق بر خود، در اموری که حرام نیست.
# ترجیح و برگزیدن خلق بر خود، در اموری که حرام نیست.
## مقدم‌داشتن [[رضای خدا]] بر رضای دیگران، هرچند دشواری‌ها و ناهمواری‌هایی در پی داشته باشد.
# مقدم‌داشتن [[رضای خدا]] بر رضای دیگران، هرچند دشواری‌ها و ناهمواری‌هایی در پی داشته باشد.
## خود را ندیدن و ایثار را از [[خداوند]] دانستن که بالاترین مرتبه ایثار است.<ref>انصاری، منازل السائرین، ۷۵–۷۶.</ref> برخی، از این مراتب به ایثار شریعت و ایثار طریقت و ایثار حقیقت تعبیر کرده‌اند.<ref>کاشانی، لطائف الاعلام، ۱۲۸.</ref>
# خود را ندیدن و ایثار را از [[خداوند]] دانستن که بالاترین مرتبه ایثار است.<ref>انصاری، منازل السائرین، ۷۵–۷۶.</ref> برخی، از این مراتب به ایثار شریعت و ایثار طریقت و ایثار حقیقت تعبیر کرده‌اند.<ref>کاشانی، لطائف الاعلام، ۱۲۸.</ref>


امام‌خمینی کمال ایثار را در [[اخلاص]]، [[حضور قلب]] و جهات باطنی آن می‌داند که برای اولیای الهی حاصل می‌شود<ref>امام‌خمینی، سرّ الصلاة، ۱۶؛ امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۱۹۷–۱۹۸.</ref> همان‌طور که نزول آیه «وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ»<ref>انسان، ۸.</ref> در مدح [[اهل بیت(ع)]]، به سبب ایثار چند قرص نان نبوده، بلکه جهات باطنی و نورانی عمل در نظر بوده است.<ref>امام‌خمینی، سرّ الصلاة، ۱۶.</ref> ایشان ایثار در راه خدا همراه با اخلاص را آن‌چنان ارزشمند می‌داند که حتی در ترازوی عالم سنجیدنی نیست و تنها نزد خداوند متعال سنجیده می‌شود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۱۹۸.</ref> ایشان ایثار [[حضرت ابراهیم(ع)]]، و [[پیامبر اسلام(ص)]]، در فداکردن ثمره وجودشان را نهایت ایثار و فداکاری دانسته و باور دارد مراتب فداکاری به سبب تفاوت معرفت افراد متفاوت است و هر چه معرفت انسان بیشتر باشد، مرتبه فداکاری او بالاتر خواهد بود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۸/۱۲۱.</ref>
امام‌خمینی کمال ایثار را در [[اخلاص]]، [[حضور قلب]] و جهات باطنی آن می‌داند که برای اولیای الهی حاصل می‌شود<ref>امام‌خمینی، سرّ الصلاة، ۱۶؛ امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۱۹۷–۱۹۸.</ref> همان‌طور که نزول آیه «وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ»<ref>انسان، ۸.</ref> در مدح [[اهل بیت(ع)]]، به سبب ایثار چند قرص نان نبوده، بلکه جهات باطنی و نورانی عمل در نظر بوده است.<ref>امام‌خمینی، سرّ الصلاة، ۱۶.</ref> ایشان ایثار در راه خدا همراه با اخلاص را آن‌چنان ارزشمند می‌داند که حتی در ترازوی عالم سنجیدنی نیست و تنها نزد خداوند متعال سنجیده می‌شود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۱۹۸.</ref> ایشان ایثار [[حضرت ابراهیم(ع)]]، و [[پیامبر اسلام(ص)]]، در فداکردن ثمره وجودشان را نهایت ایثار و فداکاری دانسته و باور دارد مراتب فداکاری به سبب تفاوت معرفت افراد متفاوت است و هر چه معرفت انسان بیشتر باشد، مرتبه فداکاری او بالاتر خواهد بود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۸/۱۲۱.</ref>
خط ۳۵: خط ۴۳:
امام‌خمینی برای ایثار و فداکاری آفاتی نیز قائل است که مانع از به‌ثمرنشستن آن است؛ ازجمله:
امام‌خمینی برای ایثار و فداکاری آفاتی نیز قائل است که مانع از به‌ثمرنشستن آن است؛ ازجمله:
# نداشتن اخلاص: یکی از اموری که عمل را به تباهی می‌کشاند، انجام‌دادن عمل برای [[هوای نفس]] و [[شیطان]] است. از این جهت ایثار و فداکاری باید برای رضای خداوند باشد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۲۰۲.</ref>
# نداشتن اخلاص: یکی از اموری که عمل را به تباهی می‌کشاند، انجام‌دادن عمل برای [[هوای نفس]] و [[شیطان]] است. از این جهت ایثار و فداکاری باید برای رضای خداوند باشد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۲۰۲.</ref>
## غرور: ابتلا به [[غرور]] سبب می‌شود انسان به جای [[توکل]] به خداوند، به نیروی خود متکی باشد و از کمک‌های غیبی محروم بماند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۲۰۲.</ref> و این یکی از کیدهای [[شیطان]] است که انسان را از توجه به خداوند بازمی‌دارد و به پیروی از هوا و شرک خفی می‌کشاند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۸/۱۴۸.</ref>
# غرور: ابتلا به [[غرور]] سبب می‌شود انسان به جای [[توکل]] به خداوند، به نیروی خود متکی باشد و از کمک‌های غیبی محروم بماند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۲۰۲.</ref> و این یکی از کیدهای [[شیطان]] است که انسان را از توجه به خداوند بازمی‌دارد و به پیروی از هوا و شرک خفی می‌کشاند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۸/۱۴۸.</ref>
## نداشتن تحمل: یکی از عواملی که سبب می‌شود ایثار و فداکاری‌ها به نتیجه نرسد، نداشتن [[صبر]] در برابر مشکلات و تخریب‌های دشمنان است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۶۳.</ref>
# نداشتن تحمل: یکی از عواملی که سبب می‌شود ایثار و فداکاری‌ها به نتیجه نرسد، نداشتن [[صبر]] در برابر مشکلات و تخریب‌های دشمنان است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۶۳.</ref>


== نمونه‌های ایثار ==
== نمونه‌های ایثار ==
خط ۱۰۱: خط ۱۰۹:
* علی گرامی، «[https://books.khomeini.ir/books/10002/506/ ایثار]»، [[دانشنامه امام خمینی]]، ج۲، ص۵۰۶–۵۱۱.
* علی گرامی، «[https://books.khomeini.ir/books/10002/506/ ایثار]»، [[دانشنامه امام خمینی]]، ج۲، ص۵۰۶–۵۱۱.


[[رده:مقاله‌های آماده ارزیابی]]
[[رده:مقاله‌های تأییدشده]]
[[رده:مقاله‌های بی‌نیاز از جعبه اطلاعات]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های جلد دوم دانشنامه امام‌خمینی]]
[[رده:اخلاق]]
[[رده:مقاله‌های دارای شناسه]]
۱۴٬۶۵۲

ویرایش