تألیفات و آثار امام‌خمینی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
 
(۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:تألیفات و آثار امام‌خمینی.jpg|بندانگشتی]]
'''تألیفات و آثار'''، کتاب‌ها، رساله‌ها و آثار نوشتاری [[امام‌خمینی]]، عربی و فارسی.
'''تألیفات و آثار'''، کتاب‌ها، رساله‌ها و آثار نوشتاری [[امام‌خمینی]]، عربی و فارسی.
امام‌خمینی، در علوم گوناگون اسلامی، اهل تألیف، تصنیف و حاشیه‌نگاری و تقریرنویسی نیز بوده است. تألیفات ایشان را می‌توان به دو دوره تقسیم کرد: دوره اول: از سال ۱۳۰۷ تا ۱۳۲۳ش تألیفات این دوره بیشتر رویکرد عرفانی ـ اخلاقی دارند و دوره دوم: از سال ۱۳۲۴ تا ۱۳۵۶ش محور تألیفات این دوره، فقهی و اصولی است.
تألیفات امام‌خمینی با تفکیک علوم به شرح ذیل است: در [[عرفان]]: شرح دعاء السحر، التعلیقة علی الفوائد الرضویه، مصباح الهدایة، تعلیقات علی شرح فصوص الحکم و مصباح الانس، سرّ الصلاة و آداب الصلاة.
در [[فلسفه]] و [[کلام]]: الطلب و الاراده، کشف اسرار و رسالة الزوراء.
در[[اخلاق]]: شرح حدیث جنود عقل و جهل و شرح چهل حدیث.
در [[فقه]] استدلالی: کتاب الطهار، المکاسب المحرمه و کتاب البیع، رسالة فی التقیه، فائدة فی لزوم التبیّن الفعلی للفجر فی اللیالی المقمره، رسالة فی فروع العلم الاجمالی، الخلل فی الصلاة و ولایت فقیه.
در فقه فتوایی: تعلیقة علی وسیلة النجاة، التعلیقة علی العروة الوثقی، حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانی، نجاة العباد، زبدة الاحکام، مناسک حج، استفتائات و تحریر الوسیله.
در [[اصول فقه]]: انوار الهدایة، مناهج الوصول، الرسائل، الفوائد الخمسه، الفوائد و لمحات الأصول.
در [[تفسیر]] و حدیث: تفسیر سوره‌های حمد، توحید و قدر، آیات الأحکام و تصحیح جلد غدیر از کتاب عبقات الأنوار.
امام‌خمینی، گفتارها و نوشتارهایی دارد که به صورت کامل‌ در [[صحیفه امام]] و در ۲۲جلد منتشر شده‌است.
امام‌خمینی، اداء المفروض من شرح أرجوزة العروض و برخی از اشعار شاعران را با خط خود بازنویسی کرده‌است. چنان‌که کتاب [[دیوان امام]]، اشعار به‌جای‌مانده از ایشان است.


== مقدمه ==
== مقدمه ==
خط ۶۲: خط ۸۳:
کتاب انوار الهدایة فی التعلیقة علی الکفایه دربردارنده دیدگاه‌های امام‌خمینی در [[علم اصول فقه]] است. این تعلیقه‌ها نقد و نظرهای ایشان بر مباحث عقلی کتاب [[کفایة الاصول]] [[آخوند خراسانی]] است که در سال‌های ۱۳۶۴ق تا ۱۳۶۸ق هم‌زمان با تدریس مباحث عقلی و اصول عملی اصول فقه نوشته شده است.{{ببینید|متن=ببینید|انوار الهدایة فی التعلیقة علی الکفایه}}.دو جلد کتاب مناهج الوصول الی علم الاصول اثر اصولی دیگر ایشان است که هم‌زمان با تدریس دوره دوم اصول فقه در سال‌های ۱۳۳۰ش/ ۱۳۷۰ق تا ۱۳۳۴ش/ ۱۳۷۴ق و بر اساس مباحث تدریس‌شده در درس خارج اصول به ترتیب کفایة الاصول تألیف شده است.{{ببینید|متن=ببینید| مناهج الوصول الی علم الاصول (کتاب)}}. کتاب دیگر که به کوشش [[مجتبی تهرانی]] یکی از شاگردان ایشان انتشار یافته، الرسائل است که در سال ۱۳۸۴ق به چاپ رسیده و شامل این رساله‌ها می‌شود: «[[التعادل و الترجیح (کتاب)|رسالة فی التعادل و الترجیح]]»، «[[الاجتهاد و التقلید (کتاب)|رسالة فی الاجتهاد و التقلید]]»، «[[الاستصحاب (کتاب)|رسالة فی الاستصحاب]]» و «[[بدائع الدرر فی قاعدة نفی الضرر (کتاب)|رسالة فی قاعدة لا ضرر]]» و «[[رسالة فی التقیه]]». رساله‌های گردآمده در الرسائل تا پیش از ۱۳۷۰ق هم‌زمان با تدریس این مباحث نوشته شده‌اند.
کتاب انوار الهدایة فی التعلیقة علی الکفایه دربردارنده دیدگاه‌های امام‌خمینی در [[علم اصول فقه]] است. این تعلیقه‌ها نقد و نظرهای ایشان بر مباحث عقلی کتاب [[کفایة الاصول]] [[آخوند خراسانی]] است که در سال‌های ۱۳۶۴ق تا ۱۳۶۸ق هم‌زمان با تدریس مباحث عقلی و اصول عملی اصول فقه نوشته شده است.{{ببینید|متن=ببینید|انوار الهدایة فی التعلیقة علی الکفایه}}.دو جلد کتاب مناهج الوصول الی علم الاصول اثر اصولی دیگر ایشان است که هم‌زمان با تدریس دوره دوم اصول فقه در سال‌های ۱۳۳۰ش/ ۱۳۷۰ق تا ۱۳۳۴ش/ ۱۳۷۴ق و بر اساس مباحث تدریس‌شده در درس خارج اصول به ترتیب کفایة الاصول تألیف شده است.{{ببینید|متن=ببینید| مناهج الوصول الی علم الاصول (کتاب)}}. کتاب دیگر که به کوشش [[مجتبی تهرانی]] یکی از شاگردان ایشان انتشار یافته، الرسائل است که در سال ۱۳۸۴ق به چاپ رسیده و شامل این رساله‌ها می‌شود: «[[التعادل و الترجیح (کتاب)|رسالة فی التعادل و الترجیح]]»، «[[الاجتهاد و التقلید (کتاب)|رسالة فی الاجتهاد و التقلید]]»، «[[الاستصحاب (کتاب)|رسالة فی الاستصحاب]]» و «[[بدائع الدرر فی قاعدة نفی الضرر (کتاب)|رسالة فی قاعدة لا ضرر]]» و «[[رسالة فی التقیه]]». رساله‌های گردآمده در الرسائل تا پیش از ۱۳۷۰ق هم‌زمان با تدریس این مباحث نوشته شده‌اند.
{{سخ}}
{{سخ}}
[[امام‌خمینی]] همچنین رساله‌های «[[قاعدة من ملک شیئا ملک الاقرار به (رساله)|قاعدة من ملک شیئاً ملک الاقرار به]]»، «[[فی تداخل الاسباب (رساله)|فی تداخل الاسباب]]»، «قیاس الاوامر التشریعیة بالعلل التکوینیة و ما یترتب علیه»، «[[فی موضوع علم الاصول (رساله)|فی موضوع علم الاصول]]»، «فی التکلم فی بعض جهات ما نقل عن رسول‌الله(ص) من قوله علی الید ما اخذت حتّی تؤدی» را در موضوع [[قواعد فقهی]] و [[قواعد اصولی|اصولی]] در دوران جوانی به نگارش درآورده است و با عنوان الفوائد الخمسه منتشر شده است {{ببینید|متن=ببینید| الرسائل العشره}}.
[[امام‌خمینی]] همچنین رساله‌های «[[قاعدة من ملک شیئا ملک الاقرار به (رساله)|قاعدة من ملک شیئاً ملک الاقرار به]]»، «[[فی تداخل الاسباب (رساله)|فی تداخل الاسباب]]»، «قیاس الاوامر التشریعیة بالعلل التکوینیة و ما یترتب علیه»، «[[فی موضوع علم الاصول (رساله)|فی موضوع علم الاصول]]»، «فی التکلم فی بعض جهات ما نقل عن رسول‌الله(ص) من قوله علی الید ما اخذت حتّی تؤدی» را در موضوع [[قواعد فقهی]] و اصولی در دوران جوانی به نگارش درآورده است و با عنوان الفوائد الخمسه منتشر شده است {{ببینید|متن=ببینید| الرسائل العشره}}.
{{سخ}}
{{سخ}}
تقریر مباحث اصولی [[عبدالکریم حائری یزدی]] با نام الفوائد نیز یکی دیگر از تقریرات امام‌خمینی است.<ref>سبحانی، مقدمه لمحات، ۳۳</ref> کتاب [[لمحات الاصول (کتاب)|لمحات الأصول]] حاصل درس‌های اصول فقه [[سیدحسین بروجردی]] است که در سال‌های ۱۳۶۴ تا ۱۳۷۰ق/ ۱۳۲۴ تا ۱۳۳۰ش تدریس شده و امام‌خمینی آن را تقریر کرده است.{{ببینید|متن=ببینید| لمحات الاصول}}.
تقریر مباحث اصولی [[عبدالکریم حائری یزدی]] با نام الفوائد نیز یکی دیگر از تقریرات امام‌خمینی است.<ref>سبحانی، مقدمه لمحات، ۳۳</ref> کتاب [[لمحات الاصول (کتاب)|لمحات الأصول]] حاصل درس‌های اصول فقه [[سیدحسین بروجردی]] است که در سال‌های ۱۳۶۴ تا ۱۳۷۰ق/ ۱۳۲۴ تا ۱۳۳۰ش تدریس شده و امام‌خمینی آن را تقریر کرده است.{{ببینید|متن=ببینید| لمحات الاصول}}.


== تفسیر و حدیث ==
== تفسیر و حدیث ==
[[امام‌خمینی]] در کتاب [[سرّ الصلاة]] با اشاره‌هایی اجمالی سوره‌های [[سوره حمد|حمد]] و [[سوره توحید|توحید]] را به مشرب عرفانی تفسیر کرده<ref>امام‌خمینی، سرّ الصلاة، ۸۵–۹۳</ref> و در کتاب [[آداب الصلاة]] علاوه بر این دو سوره، به [[تفسیر]] [[سوره قدر]] پرداخته است.<ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۲۴۰–۲۴۶</ref>
[[امام‌خمینی]] در کتاب [[سرّ الصلاة]] با اشاره‌هایی اجمالی سوره‌های [[سوره حمد|حمد]] و [[سوره توحید|توحید]] را به مشرب عرفانی تفسیر کرده<ref>امام‌خمینی، سرّ الصلاة، ۸۵–۹۳</ref> و در کتاب [[آداب الصلاة]] علاوه بر این دو سوره، به تفسیر سوره قدر پرداخته است.<ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۲۴۰–۲۴۶</ref>
{{سخ}}
{{سخ}}
تفسیر گفتاری آیات اول سوره حمد نیز از ایشان است که در سال ۱۳۵۸ از برنامه «با قرآن در صحنه» تلویزیون جمهوری اسلامی ایران پخش شده است {{ببینید|متن=ببینید| تفسیر سوره حمد}}. همچنین تفسیر و توضیح سوره‌ها و آیاتی که در آثار امام‌خمینی وجود دارد، حتی سوره حمد، در اثری با عنوان تفسیر و شواهد قرآنی گردآوری، تدوین و منتشر شده است.{{ببینید|متن=ببینید| تفسیر و شواهد قرآنی}}.
تفسیر گفتاری آیات اول سوره حمد نیز از ایشان است که در سال ۱۳۵۸ از برنامه «با قرآن در صحنه» تلویزیون جمهوری اسلامی ایران پخش شده است {{ببینید|متن=ببینید| تفسیر سوره حمد}}. همچنین تفسیر و توضیح سوره‌ها و آیاتی که در آثار امام‌خمینی وجود دارد، حتی سوره حمد، در اثری با عنوان تفسیر و شواهد قرآنی گردآوری، تدوین و منتشر شده است.{{ببینید|متن=ببینید| تفسیر و شواهد قرآنی}}.
خط ۸۰: خط ۱۰۱:
یکی از آثاری که امام‌خمینی با خط خود بازنویسی (استنساخ) کرده، اداء المفروض من شرح أرجوزة العروض، در علم عروض تألیف [[محمدرضا نجفی اصفهانی]] است. نسخه اصلی آن نزد [[جعفر سبحانی]]، یکی از شاگردان ایشان موجود است و تصویری از آن در [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]] نگهداری می‌شود. استنساخ این اثر با خط خوش نستعلیق در تاریخ بیست و پنجم بهمن ۱۳۰۶ش/ ۱۳۴۶ق به پایان رسیده است.<ref>احمدی فقیه، سیری در آثار و تألیفات، ۲۰</ref>
یکی از آثاری که امام‌خمینی با خط خود بازنویسی (استنساخ) کرده، اداء المفروض من شرح أرجوزة العروض، در علم عروض تألیف [[محمدرضا نجفی اصفهانی]] است. نسخه اصلی آن نزد [[جعفر سبحانی]]، یکی از شاگردان ایشان موجود است و تصویری از آن در [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]] نگهداری می‌شود. استنساخ این اثر با خط خوش نستعلیق در تاریخ بیست و پنجم بهمن ۱۳۰۶ش/ ۱۳۴۶ق به پایان رسیده است.<ref>احمدی فقیه، سیری در آثار و تألیفات، ۲۰</ref>
{{سخ}}
{{سخ}}
گزینش و نسخه‌برداری برخی از [[اشعار]] و غزلیات دیوان‌های شاعران نیز از [[امام‌خمینی]] گزارش شده است،<ref>واحد ادبیات، فرهنگ دیوان اشعار امام‌خمینی، بیست‌ویک</ref> چنان‌که ایشان با قریحه و توان شعری خود، اشعاری سروده است و از اشعار به‌جای‌مانده از ایشان کتاب دیوان امام {{ببینید|متن=ببینید| دیوان امام‌‌خمینی}} است.
گزینش و نسخه‌برداری برخی از [[اشعار]] و غزلیات دیوان‌های شاعران نیز از [[امام‌خمینی]] گزارش شده است،<ref>واحد ادبیات، فرهنگ دیوان اشعار امام‌خمینی، بیست‌ویک</ref> چنان‌که ایشان با قریحه و توان شعری خود، اشعاری سروده است و از اشعار به‌جای‌مانده از ایشان [[دیوان امام|کتاب دیوان امام]] است.


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۱۰۲: خط ۱۲۳:


== پیوند به بیرون ==
== پیوند به بیرون ==
* فرج‌الله الهی مقدم، [https://books.khomeini.ir/books/10003/195/ تألیفات و آثار]، [[دانشنامه امام خمینی]]، ج۳، ص ۱۹۵–۱۹۹.
* فرج‌الله الهی مقدم، [https://books.khomeini.ir/books/10003/195/ تألیفات و آثار]، [[دانشنامه امام خمینی|دانشنامه امام‌خمینی]]، ج۳، ص ۱۹۵–۱۹۹.
[[رده:مقاله‌های تأییدشده]]
[[رده:مقاله‌های تأییدشده]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های نیازمند تصویر]]
[[رده:مقاله‌های دارای تصویر]]
[[رده:مقاله‌های جلد سوم دانشنامه امام‌خمینی]]
[[رده:مقاله‌های جلد سوم دانشنامه امام‌خمینی]]
[[رده:کتاب‌های امام خمینی]]
[[رده:کتاب‌های امام‌خمینی]]
[[رده:مقاله‌های دارای ناوبری]]
{{آثار امام‌خمینی}}
[[رده:مقاله‌های دارای شناسه]]
۱۴٬۶۱۲

ویرایش