تفکر: تفاوت میان نسخه‌ها

'''تفکر'''، سیری درونی و ذهنی برای یافتن مطلوب.

== مفهوم‌شناسی ==

== پیشینه ==

{{سخ}}

[[دین اسلام]] به تفکر و اندیشیدن اهمیت ویژه‌ای داده‌است. [[قرآن کریم]] در آیات فراوانی، افراد را به تفکر دعوت می‌کند<ref>بقره، ۲۱۹؛ انعام، ۵۰؛ اعراف، ۱۷۶ و۱۸۴؛ نحل، ۴۴؛ حشر، ۲۱؛ ← طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۵/۲۵۵</ref> و افرادی را که در آفرینش آسمان و زمین تفکر می‌کنند، می‌ستاید.<ref>آل عمران، ۱۹۰–۱۹۱</ref> خداوند متعال انسان‌ها را تشویق می‌کند تا در آیات آفاقی و اَنفسی، مانند زمین، کوه‌ها، نهرها، شب و روز<ref>رعد، ۳</ref> و نفس خودشان تفکر کنند تا متوجه شوند همه چیز به‌حق آفریده شده‌است.<ref>روم، ۸؛ ← طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۳/۵۷</ref> قرآن موضوعات مختلفی را برای تفکر مطرح کرده‌است، مانند تفکر در عالم خلقت،<ref>آل عمران، ۱۹۰–۱۹۱</ref> تفکر در خود<ref>روم، ۸</ref> و تفکر در تاریخ<ref>یوسف، ۱۰۹؛ ← مطهری، مجموعه آثار، ۲۲/۷۶۴–۷۶۵</ref> که از این موارد می‌توان به منابع تفکر و موضوع‌هایی که انسان شایسته‌است در آنها تفکر کند، در قرآن یاد کرد.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۲/۷۱–۷۳</ref> روایات بسیاری نیز دربارهٔ تفکر و فضیلت آن نقل شده‌است<ref>کلینی، الکافی، ۲/۵۴–۵۵؛ ورام، تنبیه الخواطر و نزهة النواظر، ۱/۲۵۰–۲۵۱؛ حر عاملی، تفصیل وسائل الشیعة، ۱۵/۱۹۵–۱۹۷؛ ← امام‌خمینی، چهل حدیث، ۱۹۱</ref>؛ چنان‌که استمرار تفکر در خداوند و [[قدرت الهی|قدرت]] او برترین [[عبادت]]<ref>کلینی، الکافی، ۲/۵۵</ref> و یک ساعت تفکر، برتر از یک سال [[عبادت]] شمرده شده‌است،<ref>برقی، المحاسن، ۱/۲۶؛ عیاشی، التفسیر، ۲/۲۰۸</ref> بلکه بنابر روایات عبادتی مانند تفکر نیست.<ref>کلینی، الکافی، ۸/۲۰</ref>

== حقیقت تفکر ==

=== فرق حدس با فکر ===

امام‌خمینی تفکر را در اصطلاح فلسفی اعمال فکر و ترتیب امور معلوم برای به دست آوردن نتایج مجهول می‌داند.<ref>امام‌خمینی، چهل حدیث، ۱۸۹</ref> این تفکر اعم از تفکری است که از [[مقامات عرفانی|مقامات سالکین]] است.<ref>امام‌خمینی، چهل حدیث، ۱۸۹</ref> به اعتقاد ایشان فرق عملیات فکر با [[شهود]] در این است که نتیجه فکر، علم حصولی است که علمی ناقص و موطن کثرت و غیریت است و غیریت سبب مغایرتِ عالِم با معلوم خارجی و عدم شناخت آن می‌شود؛ افزون بر اینکه در ادراکاتی که از راه فکر حاصل می‌شود، کنه مطلب در امور وجودی قابل دستیابی نیست؛ اما مشاهده شهودی و حضوری، در موطن وحدت است که غیریت برداشته شده و نوعی حضور، تعلق، ربط و نفی همه تعینات است.<ref>امام‌خمینی، تعلیقات فصوص، ۲۷۳ و ۲۸۰</ref> امام‌خمینی در تعریف عرفانی تفکر تعریف [[خواجه‌عبدالله انصاری]]<ref>انصاری، منازل السائرین، ۴۱</ref> را بهترین تعبیر تفکر ممدوح می‌داند و آن را جستجوکردن بصیرت که چشم قلب است، برای رسیدن به مقصود می‌شمارد و مقصد و مقصود همان سعادت مطلقه است که به کمال علمی و عملی حاصل می‌شود.<ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۲۰۴؛ امام‌خمینی، چهل حدیث، ۱۹۰</ref>

{{سخ}}

== اقسام و درجات تفکر ==

== پیوند به بیرون ==

[[رده:مقاله‌های تأییدشده]]

[[رده:مقاله‌های بی‌نیاز از جعبه اطلاعات]]

[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]

[[رده:فلسفه]]

[[رده:عرفان]]