دانشنامه امام‌خمینی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:دانشنامه امام‌خمینی.jpg|بندانگشتی|تصویر دانشنامه امام‌خمینی]]
[[پرونده:دانشنامه امام‌خمینی.jpg|بندانگشتی|تصویر دانشنامه امام‌خمینی]]
'''دانشنامه امام خمینی''' دانشنامه‌ای درباره امام خمینی بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی ایران است. این دانشنامه دارای ۸۶۲ مدخل اصلی، بیش از ۵۰۰ مدخل ارجاعی است و افزون بر مجموعه تصاویر پایانی که شامل ۲۶۴ صفحه تصویر برگزیده است، بیش از یک‌سوم مقاله‌های آن مصور است.
'''دانشنامه امام خمینی''' دانشنامه‌ای درباره [[امام‌خمینی]] بنیانگذار [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] است. این دانشنامه دارای ۸۶۲ مدخل اصلی، بیش از ۵۰۰ مدخل ارجاعی است و افزون بر مجموعه تصاویر پایانی که شامل ۲۶۴ صفحه تصویر برگزیده است، بیش از یک‌سوم مقاله‌های آن مصور است.


دانشنامه امام با بیش از ۳میلیون و ۳۷۰هزار کلمه، در ۶۸۰۰صفحه کوشیده است ابعاد مختلف زندگی شخصی، ویژگی‌های شخصیتی، دیدگاه‌ها و عملکرد امام‌خمینی و مسائل پیرامونی و افراد مرتبط با ایشان را در حوزه‌های مختلف به شکل مستند، با تکیه بر منابع فراوان نشان دهد؛ نیز بخش‌های اندیشه‌ای را افزون بر مستندسازی علمی، با دیدگاه‌های دیگران بسنجد و پیشینه و ابعاد مختلف آن و تمایزهای قابل توجه آن را بنمایاند.
دانشنامه امام با بیش از ۳میلیون و ۳۷۰هزار کلمه، در ۶۸۰۰صفحه کوشیده است ابعاد مختلف زندگی شخصی، ویژگی‌های شخصیتی، دیدگاه‌ها و عملکرد امام‌خمینی و مسائل پیرامونی و افراد مرتبط با ایشان را در حوزه‌های مختلف به شکل مستند، با تکیه بر منابع فراوان نشان دهد؛ نیز بخش‌های اندیشه‌ای را افزون بر مستندسازی علمی، با دیدگاه‌های دیگران بسنجد و پیشینه و ابعاد مختلف آن و تمایزهای قابل توجه آن را بنمایاند.


== امام‌خمینی==
== امام‌خمینی==
و مِن آیاتِه أَنّکَ تَری الأرضَ خاشعةً فاذا أنزلنا علیها الماءَ اهتَزَّتْ و ربَتْ، اِنَّ الذی أَحیاها لَمُحْییِ المَوْتی ، اِنّه عَلی کُلّ شیءٍ قدیرٌ
امام‌خمینی در تاریخ معاصر ایران و جهان شخصیتی است که افزون بر نقش‌آفرینی در حوزه‌های علمیه در جایگاه یک استاد برجسته در علوم عقلی و نقلی، و افزون بر هدایت و زعامت در جایگاه یک فقیه مسلّم و مرجع تقلید، مبارزه‌ای پردامنه را از پایگاه دین و مرجعیت دینی، برای ازمیان‌بردن رژیم سلطنتی و استبدادی و سلطه استعمار در ایران و جایگزینی حاکمیت دین و حکومت اسلامی، هدایت و رهبری کرده است؛ مبارزه‌ای دراز، نفس‌گیر و سراسر مردمی که به انقلابی فراگیر و پیروز انجامید و در پی آن با هدایت و رهبری ایشان و همراهی یاران و پشتیبانی همه‌جانبه ملت، بنیاد نظام جمهوری اسلامی در ایران گذاشته شد؛ نظامی که تلاش کرده است در ساختار خود دو ویژگی «جمهوریّت» و «اسلامیّت» را به هم پیوند دهد. خاستگاه اصلی تربیت و رشد علمی و عملی شخصیت امام‌خمینی پس از برخورداری از استعدادی ذاتی و نیز خانواده‌ای شناخته‌شده و روحانی، حوزه علمیه قم است که در آن از استادان بزرگی در علوم اسلامی بهره برده و خود افزون بر صدها شاگرد که در حوزه‌های علمیه قم و نجف تربیت کرده، ده‌ها اثر علمی در موضوع‌های مختلف فقه، اصول، فلسفه، عرفان، اخلاق و غیر آن برجای گذاشته است.
امام‌خمینی در تاریخ معاصر ایران و جهان شخصیتی است که افزون بر نقش‌آفرینی در حوزه‌های علمیه در جایگاه یک استاد برجسته در علوم عقلی و نقلی، و افزون بر هدایت و زعامت در جایگاه یک فقیه مسلّم و مرجع تقلید، مبارزه‌ای پردامنه را از پایگاه دین و مرجعیت دینی، برای ازمیان‌بردن رژیم سلطنتی و استبدادی و سلطه استعمار در ایران و جایگزینی حاکمیت دین و حکومت اسلامی، هدایت و رهبری کرده است؛ مبارزه‌ای دراز، نفس‌گیر و سراسر مردمی که به انقلابی فراگیر و پیروز انجامید و در پی آن با هدایت و رهبری ایشان و همراهی یاران و پشتیبانی همه‌جانبه ملت، بنیاد نظام جمهوری اسلامی در ایران گذاشته شد؛ نظامی که تلاش کرده است در ساختار خود دو ویژگی «جمهوریّت» و «اسلامیّت» را به هم پیوند دهد. خاستگاه اصلی تربیت و رشد علمی و عملی شخصیت امام‌خمینی پس از برخورداری از استعدادی ذاتی و نیز خانواده‌ای شناخته‌شده و روحانی، حوزه علمیه قم است که در آن از استادان بزرگی در علوم اسلامی بهره برده و خود افزون بر صدها شاگرد که در حوزه‌های علمیه قم و نجف تربیت کرده، ده‌ها اثر علمی در موضوع‌های مختلف فقه، اصول، فلسفه، عرفان، اخلاق و غیر آن برجای گذاشته است.


خط ۱۶: خط ۱۸:
از سوی دیگر، اسلام‌گرایی و احیای اندیشه دینی در سده اخیر و رشد روز افزون مطالعات اسلامی، به ویژه رشد اسلام‌خواهی و در برابر، ستیزه‌جویی با اسلام پس از انقلاب اسلامی ایران و فرصت‌هایی که در داخل کشور در راستای مطالعات اسلامی فراهم شده، موجب رویکرد به کار نگارش دائرةالمعارف و دانشنامه‌نگاری در موضوع‌های گوناگون و گسترش آن شده است. تولید منابع مطالعاتی در غرب، ازجمله در قلمرو دانشنامه‌نگاری تا آنجا که به مسائل اسلامی و شخصیت‌های آن برمی‌گردد، به دلیل عدم احاطه و اشراف کافی نویسندگان و دست‌اندرکاران آن به همه مسائل و جوانب موضوع و متأثر از گرایش‌های کلی خود، خالی از اشکال نیست و نمی‌تواند بازگوکننده صادق و مورد اعتماد باشد. این امر در نگاه کلی گرچه لزوماً برخاسته از سوءنیت نیست، اما درباره انقلاب اسلامی ایران به‌صورت عام و درباره شخصیت امام‌خمینی به‌گونه خاص، در مواردی متأثر از انگیزه‌های غیر علمی و در فضای برساخته برخی رسانه‌های گروهی، دولت‌ها، نهادها و جریان‌های سیاسی است که رسالت خود را در رویارویی و مخالفت با انقلاب اسلامی و شخصیت و اندیشه امام‌خمینی تعریف کرده‌اند یا در چارچوب معیارها و شاخص‌هایی متفاوت به داوری نشسته‌اند. بخش عمده‌ای نیز برخاسته از خطای در مطالعات و تحلیل و نیز کمبود منابع عالمانه، اصیل و جامع و در دسترس است. این عوامل موجب راه‌یافتن خطاها و داوری‌های نامنصفانه و تحریف‌ها به مقاله‌ها، کتاب‌ها و پایان‌نامه‌های فراوانی شده که درباره شخصیت امام‌خمینی یا مرتبط با آن نگاشته شده است.
از سوی دیگر، اسلام‌گرایی و احیای اندیشه دینی در سده اخیر و رشد روز افزون مطالعات اسلامی، به ویژه رشد اسلام‌خواهی و در برابر، ستیزه‌جویی با اسلام پس از انقلاب اسلامی ایران و فرصت‌هایی که در داخل کشور در راستای مطالعات اسلامی فراهم شده، موجب رویکرد به کار نگارش دائرةالمعارف و دانشنامه‌نگاری در موضوع‌های گوناگون و گسترش آن شده است. تولید منابع مطالعاتی در غرب، ازجمله در قلمرو دانشنامه‌نگاری تا آنجا که به مسائل اسلامی و شخصیت‌های آن برمی‌گردد، به دلیل عدم احاطه و اشراف کافی نویسندگان و دست‌اندرکاران آن به همه مسائل و جوانب موضوع و متأثر از گرایش‌های کلی خود، خالی از اشکال نیست و نمی‌تواند بازگوکننده صادق و مورد اعتماد باشد. این امر در نگاه کلی گرچه لزوماً برخاسته از سوءنیت نیست، اما درباره انقلاب اسلامی ایران به‌صورت عام و درباره شخصیت امام‌خمینی به‌گونه خاص، در مواردی متأثر از انگیزه‌های غیر علمی و در فضای برساخته برخی رسانه‌های گروهی، دولت‌ها، نهادها و جریان‌های سیاسی است که رسالت خود را در رویارویی و مخالفت با انقلاب اسلامی و شخصیت و اندیشه امام‌خمینی تعریف کرده‌اند یا در چارچوب معیارها و شاخص‌هایی متفاوت به داوری نشسته‌اند. بخش عمده‌ای نیز برخاسته از خطای در مطالعات و تحلیل و نیز کمبود منابع عالمانه، اصیل و جامع و در دسترس است. این عوامل موجب راه‌یافتن خطاها و داوری‌های نامنصفانه و تحریف‌ها به مقاله‌ها، کتاب‌ها و پایان‌نامه‌های فراوانی شده که درباره شخصیت امام‌خمینی یا مرتبط با آن نگاشته شده است.


واقعیت یادشده به معنای نادیده‌گرفتن تلاش‌های صادقانه و درخور ستایشی که به‌ویژه در داخل کشور برای شناختن و شناساندن شخصیت امام‌خمینی صورت گرفته نیست؛ اما این کوشش‌ها به‌ویژه در سنجش با نیازها و آنچه در بیرون کشور و به‌ویژه در غرب، در ترسیم نادرست چهره و اندیشه امام‌خمینی صورت گرفته، چشمگیر نیست. این واقعیت ضرورت وجود منابع معتبر و چندزبانه را می‌نمایاند و دانشنامه امام‌خمینی منبعی معتبر و به‌نسبت جامع است که می‌تواند بسته به نوع نیاز به زبان‌های دیگر برگردانده شود؛ کاری که مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی نیز از مدتی پیش، در چارچوب مقاله‌های این دانشنامه و برگردان آنها دست‌کم به دو زبان عربی و انگلیسی در دست انجام دارد.
واقعیت یادشده به معنای نادیده‌گرفتن تلاش‌های صادقانه و درخور ستایشی که به‌ویژه در داخل کشور برای شناختن و شناساندن شخصیت امام‌خمینی صورت گرفته نیست؛ اما این کوشش‌ها به‌ویژه در سنجش با نیازها و آنچه در بیرون کشور و به‌ویژه در غرب، در ترسیم نادرست چهره و اندیشه امام‌خمینی صورت گرفته، چشمگیر نیست. این واقعیت ضرورت وجود منابع معتبر و چندزبانه را می‌نمایاند و دانشنامه امام‌خمینی منبعی معتبر و به‌نسبت جامع است که می‌تواند بسته به نوع نیاز به زبان‌های دیگر برگردانده شود؛ کاری که [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]] نیز از مدتی پیش، در چارچوب مقاله‌های این دانشنامه و برگردان آنها دست‌کم به دو زبان عربی و انگلیسی در دست انجام دارد.


در داخل کشور نیز در کنار برخی سودجویی‌ها که در تحریف و یکجانبه‌نگری و برداشت‌های شخصی و جریانی در معرفی شخصیت، اندیشه و عمل امام‌خمینی از سوی برخی افراد، جریان‌ها و رسانه‌ها صورت گرفته و می‌گیرد، برای علاقه‌مندان، به‌ویژه برای نسل‌هایی که خود از نزدیک امام‌خمینی را درک نکرده‌اند، منابع مطالعاتی جامع و معتبر، به اندازه نیاز وجود ندارد و این کاستی می‌تواند در کنار برخی عوامل دیگر مایه دلزدگی و دوری این نسل شود. آنچه هست مجموعه آثار علمی و عمومی امام‌خمینی، در کنار انبوهی از کتاب‌ها و مقاله‌های ارزشمند اما مختلف و پراکنده است که در طول زمان فراهم آمده است و گرچه هر دو بخش، منابع خوبی برای پژوهشگران توانا که مجال شناختن شخصیت امام‌خمینی و استخراج دیدگاه‌های ایشان را از این منابع داشته باشند، به شمار می‌رود، اما پاسخگوی همه نیازهای عموم علاقه‌مندان و پژوهشگران نیستند و منابعی آسان‌یاب نیز به شمار نمی‌روند؛ چنان‌که حتی برداشت جامع و دقیق از منبع بزرگ و ارزشمندی مانند صحیفه امام که کتابی عمومی می‌نماید، با توجه به ماهیت آن که مجموعه‌ای از اسناد، نامه‌ها، پیام‌ها، اجازات، سخنرانی‌ها و نوشته‌های امام‌خمینی در طول بیش از ۵۵ سال است، کار آسان و در دسترسی نیست؛ این در حالی است که در همان منابع پراکنده و مختلف نیز اطلاعات نادرست و تحریف‌های ریز و درشت وجود دارد؛ امری که حتی در زمان حیات امام‌خمینی وجود داشت و اختصاص به افراد بدخواه و منحرف نداشته و ندارد و موجب واکنش ایشان شده است.
در داخل کشور نیز در کنار برخی سودجویی‌ها که در تحریف و یکجانبه‌نگری و برداشت‌های شخصی و جریانی در معرفی شخصیت، اندیشه و عمل امام‌خمینی از سوی برخی افراد، جریان‌ها و رسانه‌ها صورت گرفته و می‌گیرد، برای علاقه‌مندان، به‌ویژه برای نسل‌هایی که خود از نزدیک امام‌خمینی را درک نکرده‌اند، منابع مطالعاتی جامع و معتبر، به اندازه نیاز وجود ندارد و این کاستی می‌تواند در کنار برخی عوامل دیگر مایه دلزدگی و دوری این نسل شود. آنچه هست مجموعه آثار علمی و عمومی امام‌خمینی، در کنار انبوهی از کتاب‌ها و مقاله‌های ارزشمند اما مختلف و پراکنده است که در طول زمان فراهم آمده است و گرچه هر دو بخش، منابع خوبی برای پژوهشگران توانا که مجال شناختن شخصیت امام‌خمینی و استخراج دیدگاه‌های ایشان را از این منابع داشته باشند، به شمار می‌رود، اما پاسخگوی همه نیازهای عموم علاقه‌مندان و پژوهشگران نیستند و منابعی آسان‌یاب نیز به شمار نمی‌روند؛ چنان‌که حتی برداشت جامع و دقیق از منبع بزرگ و ارزشمندی مانند صحیفه امام که کتابی عمومی می‌نماید، با توجه به ماهیت آن که مجموعه‌ای از اسناد، نامه‌ها، پیام‌ها، اجازات، سخنرانی‌ها و نوشته‌های امام‌خمینی در طول بیش از ۵۵ سال است، کار آسان و در دسترسی نیست؛ این در حالی است که در همان منابع پراکنده و مختلف نیز اطلاعات نادرست و تحریف‌های ریز و درشت وجود دارد؛ امری که حتی در زمان حیات امام‌خمینی وجود داشت و اختصاص به افراد بدخواه و منحرف نداشته و ندارد و موجب واکنش ایشان شده است.
خط ۲۷: خط ۲۹:


در مجموع، دانشنامه امام‌خمینی می‌تواند منبع مستند و جامعی در اختیار خوانندگان و پژوهشگران باشد تا با ابعاد بسیاری از شخصیت فکری و علمی امام‌خمینی، در حوزه‌های مختلف علوم اسلامی آشنا شوند؛ ابعادی که بخشی مهم از هویت این شخصیت است و رفتارهای سیاسی و اجتماعی ایشان برخاسته از آنهاست؛ از این رو بسیاری از مدخل‌های دانشنامه تنها برای گزارش دیدگاه‌های علمی و دانشی امام‌خمینی نیست، بلکه هم‌زمان با این هدف، در واقع نمایاندن لایه‌های مختلف شخصیت فکری و ایمانی و نشان‌دادن خاستگاه رفتار و عملکرد امام‌خمینی است. البته در این سال‌ها در برخی دائرةالمعارف‌ها مقاله‌هایی به امام‌خمینی اختصاص یافته است، اما افزون بر برخی اشکالات و کاستی‌های محتوایی، چنین مقاله‌هایی هیچ‌گاه نمی‌توانند و توقع نمی‌رود جای یک منبع جامع و گسترده‌ای مانند این دانشنامه را پر کنند. بر این اساس می‌توان گفت که هدف اصلی تدوین دانشنامه امام‌خمینی به‌دست‌دادن آگاهی‌های بنیادین، علمی و مستند درباره زندگی، شخصیت، اندیشه و عمل امام‌خمینی و نیز معرفی منابع موجود در قالب مقاله‌های دائرةالمعارفی است.
در مجموع، دانشنامه امام‌خمینی می‌تواند منبع مستند و جامعی در اختیار خوانندگان و پژوهشگران باشد تا با ابعاد بسیاری از شخصیت فکری و علمی امام‌خمینی، در حوزه‌های مختلف علوم اسلامی آشنا شوند؛ ابعادی که بخشی مهم از هویت این شخصیت است و رفتارهای سیاسی و اجتماعی ایشان برخاسته از آنهاست؛ از این رو بسیاری از مدخل‌های دانشنامه تنها برای گزارش دیدگاه‌های علمی و دانشی امام‌خمینی نیست، بلکه هم‌زمان با این هدف، در واقع نمایاندن لایه‌های مختلف شخصیت فکری و ایمانی و نشان‌دادن خاستگاه رفتار و عملکرد امام‌خمینی است. البته در این سال‌ها در برخی دائرةالمعارف‌ها مقاله‌هایی به امام‌خمینی اختصاص یافته است، اما افزون بر برخی اشکالات و کاستی‌های محتوایی، چنین مقاله‌هایی هیچ‌گاه نمی‌توانند و توقع نمی‌رود جای یک منبع جامع و گسترده‌ای مانند این دانشنامه را پر کنند. بر این اساس می‌توان گفت که هدف اصلی تدوین دانشنامه امام‌خمینی به‌دست‌دادن آگاهی‌های بنیادین، علمی و مستند درباره زندگی، شخصیت، اندیشه و عمل امام‌خمینی و نیز معرفی منابع موجود در قالب مقاله‌های دائرةالمعارفی است.
==موضوع و قلمرو==
==موضوع و قلمرو==
دانشنامه امام‌خمینی، چنان‌که عنوان آن نشان می‌دهد، شخصیت‌محور است و با توجه به ضرورت‌ها و اهداف، موضوع و قلمرو کلی آن عبارت است از: نشان‌دادن زندگی و شخصیت فردی و خانوادگی، شخصیت حوزوی و علمی، آثار، اماکن، نهادها و مؤسسه‌ها، اشخاص و اعلام و رویدادهای مرتبط با امام‌خمینی و آثار درباره ایشان، تبیین و تدوین دیدگاه‌های علمی ایشان در حوزه‌های مختلف علوم اسلامی، نیز گزارش سیر مبارزات و رهبری سیاسی ایشان در دوران مبارزه، پیروزی و ده سال رهبری انقلاب و نظام اسلامی ایران. از این رو دانشنامه امام‌خمینی نه در گزینش مدخل‌های آن و نه در پرداختن به آنها محدود به مباحث و مسائل انقلاب و نظام اسلامی نیست؛ چنان‌که شامل همه مسائل انقلاب و نظام نیز نمی‌شود؛ هرچند بخش عمده مدخل‌های آن با توجه به نقش نخست امام‌خمینی مربوط به مسائل و تاریخ انقلاب و نظام اسلامی نیز هست و این نکته مهمی است که باید در مطالعه این دست مقاله‌ها مورد توجه باشد.
دانشنامه امام‌خمینی، چنان‌که عنوان آن نشان می‌دهد، شخصیت‌محور است و با توجه به ضرورت‌ها و اهداف، موضوع و قلمرو کلی آن عبارت است از: نشان‌دادن زندگی و شخصیت فردی و خانوادگی، شخصیت حوزوی و علمی، آثار، اماکن، نهادها و مؤسسه‌ها، اشخاص و اعلام و رویدادهای مرتبط با امام‌خمینی و آثار درباره ایشان، تبیین و تدوین دیدگاه‌های علمی ایشان در حوزه‌های مختلف علوم اسلامی، نیز گزارش سیر مبارزات و رهبری سیاسی ایشان در دوران مبارزه، پیروزی و ده سال رهبری انقلاب و نظام اسلامی ایران. از این رو دانشنامه امام‌خمینی نه در گزینش مدخل‌های آن و نه در پرداختن به آنها محدود به مباحث و مسائل انقلاب و نظام اسلامی نیست؛ چنان‌که شامل همه مسائل انقلاب و نظام نیز نمی‌شود؛ هرچند بخش عمده مدخل‌های آن با توجه به نقش نخست امام‌خمینی مربوط به مسائل و تاریخ انقلاب و نظام اسلامی نیز هست و این نکته مهمی است که باید در مطالعه این دست مقاله‌ها مورد توجه باشد.
خط ۳۵: خط ۳۸:


== ویکی امام‌خمینی==
== ویکی امام‌خمینی==
جهت حفظ هویت دانشنامه مکتوب، مداخل آن عیناً و بی کم‌وکاست در ویکی امام خمینی آمده و برای سهولت در ارجاعات علمی نیز، به متن pdf آن، لینک شده است البته در ویکی امام‌خمینی تلاش می‌گردد تمام موضوعات مربوط به زندگی، شخصیت، اندیشه و عمل امام‌خمینی که محدودیت‌های دانشنامه مکتوب، مانع پرداخت آن‌ها بوده است، مورد توجه قرار گیرد.
جهت حفظ هویت دانشنامه مکتوب، مداخل آن عیناً و بی کم‌وکاست در [[ویکی امام‌خمینی]] آمده و برای سهولت در ارجاعات علمی نیز، به متن pdf آن، لینک شده است البته در ویکی امام‌خمینی تلاش می‌گردد تمام موضوعات مربوط به زندگی، شخصیت، اندیشه و عمل امام‌خمینی که محدودیت‌های دانشنامه مکتوب، مانع پرداخت آن‌ها بوده است، مورد توجه قرار گیرد.
 
[[رده:کتاب‌ها درباره امام‌خمینی]]
[[رده:دانشنامه امام‌خمینی]]
۱۴٬۲۵۵

ویرایش