دهه فجر انقلاب اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

{{جعبه اطلاعات واقعه

  |عنوان      = دهه فجر انقلاب اسلامی

  |اندازه تصویر=  

  |نام‌های دیگر = دهه فجر

  |شرح ماجرا  = فاصله [[بازگشت امام‌خمینی به ایران]] و پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]]

  |مرتبط      =  

}}

پس از [[فرار شاه|فرار محمدرضا پهلوی]] از ایران و راهپیمایی میلیونی مردم در اربعین حسینی (۲۹/۱۰/۱۳۵۷)، امام‌خمینی در پیامی اعلام کرد که به‌زودی به [[ایران]] باز خواهد گشت تا در خدمت [[مردم]] باشد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۵/۵۰۱–۵۰۲.</ref> دولت [[شاپور بختیار]] در حالی‌که برای تحکیم موقعیت خود به رایزنی با اعضای شورای انقلاب مشغول بود، {{ببینید|شورای انقلاب اسلامی}} از طریق سفارت فرانسه در ایران، به امام‌خمینی پیغام داد از سفر زودهنگام به ایران و موضع‌گیری علیه دولت خودداری کند؛ زیرا این عمل موجب مشکل‌ها و خطرهای زیادی خواهد شد.<ref>یزدی، آخرین تلاش‌ها در آخرین روزها، ۳۲۶–۳۲۷.</ref> بختیار در این پیام، امام‌خمینی را تهدید کرد در غیر این صورت حمام خون به راه می‌افتد.<ref>یزدی، آخرین تلاش‌ها در آخرین روزها، ۳۲۹.</ref> برخی از مقامات [[رژیم پهلوی]] مانند رئیس ستاد ارتش، عباس قره‌باغی نیز تنها راه عملی پیشگیری از شورش و خونریزی در کشور را جلوگیری از [[بازگشت امام‌خمینی به ایران|بازگشت امام‌خمینی به کشور]] می‌دانستند؛ بر همین اساس جلسه شورای امنیت ملی که به دعوت بختیار برای ارزیابی موضوع تشکیل شده بود، به بستن فرودگاه و جلوگیری از بازگشت ایشان رأی داد.<ref>قره‌باغی، اعترافات ژنرال، ۲۰۸ و ۲۲۵–۲۲۶؛ اطلاعات، ۵/۱۱/۱۳۵۷، ۱.</ref> تشدید [[تظاهرات]] و تهدید مردم به اشغال فرودگاه، تحصن [[روحانیت|روحانیان]] در دانشگاه تهران و موفق‌نشدن بختیار برای سفر به پاریس و دیدار با امام‌خمینی، بختیار را مصمم کرد بدون مشورت با [[شورای سلطنت]]، ارتش و شورای امنیت ملی، در مصاحبه مطبوعاتی ۹ بهمن ۱۳۵۷، دستور بازگشایی فرودگاه را صادر کند.<ref>قره‌باغی، ۲۴۹–۲۵۰ و ۲۷۷؛ کیهان، ۹/۱۱/۱۳۵۷، ۱.</ref>

اشغال پادگان‌ها به دست مردم و قدرت‌نداشتن ارتش در کنترل اوضاع، سرانجام موجب تشکیل جلسه ستاد ارتش و تصمیم‌گیری دربارهٔ وضعیت کشور شد.<ref>قره‌باغی، اعترافات ژنرال، ۳۳۹–۳۴۸.</ref> نتیجه این جلسه، اعلام بی‌طرفی ارتش بود که طی اعلامیه‌ای در بخش خبری رادیو، ساعت ۱۴ روز ۲۲ بهمن به صورت رسمی و عمومی اعلام شد و این در واقع به معنای سقوط [[رژیم پهلوی]] و پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] بود.<ref>قره‌باغی، اعترافات ژنرال، ۳۴۹–۳۶۲.</ref> {{ببینید|بیست و دو بهمن}}

از بهمن ۱۳۶۰ و با ابتکار وزیر وقت ارشاد اسلامی، [[عبدالمجید معادیخواه]]، جشن‌های پیروزی انقلاب اسلامی، در ده روز برگزار شد و مسئولیت آن بر عهده «ستاد برگزاری مراسم دهه فجر» بود؛<ref>جمهوری اسلامی، ۱۲/۱۱/۱۳۶۰، ۲.</ref> با این توضیح که در سال‌های نخست پیروزی انقلاب و با نگاه تربیتی امام‌خمینی با برداشت از آیات قرآن،<ref>قرآن کریم، سوره ابراهیم، آیه ۵؛ سوره جاثیه، آیه ۱۴.</ref> روزهای پیروزی انقلاب، «[[ایام‌الله]]» نام گرفت؛ اما با پیشنهاد معادیخواه، برای نشان‌دادن اهمیت و عظمت این ده روز که طلیعه پیروزی بر طاغوت بود، فاصله ورود امام‌خمینی به ایران تا سقوط رژیم پهلوی، با بهره‌گرفتن از قرآن کریم وَ الْفَجْرِ وَ لَیالٍ عَشْرٍ؛<ref>قرآن کریم، سوره فجر، آیه ۱–۲.</ref> «دهه فجر انقلاب اسلامی ایران» نامیده شد. آنچه بر حسن قبول این پیشنهاد افزود، تعبیری مشهور و منسوب به امام‌خمینی است که «انقلاب ما، انفجار نور بود»؛ هرچند این جمله، در متن سخن ایشان نیست و برگرفته از سخن [[یاسر عرفات]] دربارهٔ انقلاب ایران است.<ref>معادیخواه، جام شکسته، ۳/۵۰۳؛ امام‌جمارانی، مصاحبه، ۳/۲۵۳؛ ← امام‌خمینی، صحیفه امام، ۶/۱۸۱، پاورقی.</ref>

* قره‌باغی، عباس، اعترافات ژنرال، خاطرات ارتشبدعباس قره‌باغی، تهران، نشر نی، چاپ اول، ۱۳۶۴ش.

* کرباسچی، غلامرضا، هفت‌هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی، تهران، بنیاد تاریخ انقلاب اسلامی ایران، چاپ اول، ۱۳۷۱ش.

* مرکز اسناد انقلاب اسلامی، اسناد انقلاب اسلامی، تهران، چاپ دوم، ۱۳۷۴ش.

* مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۷ش.

[[رده:زمان‌ها]]

[[رده:مقاله‌های بی‌نیاز از جعبه اطلاعات]]

[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]