رساله لقاءالله: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۸۳۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۷ مرداد ۱۴۰۲
جز
 
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۳۰: خط ۳۰:
| مشخصات نشر =
| مشخصات نشر =
}}
}}
'''رساله لقاءالله'''، نوشتاری از [[امام‌خمینی]] در چگونگی لقاء [[خداوند تعالی]]، فارسی.
'''رساله لقاءالله'''، نوشتاری از [[امام‌خمینی]] در چگونگی لقاء [[خدا|خداوند تعالی]]، فارسی.


بحث از لقاءالله پیشینه در [[آیات]]<ref>بقره، ۴۶؛ کهف، ۱۱۰.</ref> و [[روایات]]<ref>مجلسی، حار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار(ع)، ۶/۱۲۷.</ref> دارد. [[علما]] و [[مفسران قرآن]] در طول عصرها در تبیین [[حقیقت]]، موانع و چگونگی رسیدن به آن کوشیده‌اند.<ref>← غزالی، احیاء علوم الدین، ۱۱/۱۴۸؛ زمخشری، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التأویل، ۳/۵۰۹؛ ابن‌عربی، تفسیر ابن‌عربی، ۱/۳۱؛ فیض کاشانی، المحجة البیضاء فی تهذیب الاحیاء، ۸/۵ ـ ۷؛ نراقی، جامع السعادات، ۳/۱۶۸.</ref> برخی از آنان نیز به بهانه تنزیه خداوند، به [[تأویل|تأویل آیات]] و روایات دست زده‌اند؛<ref>(طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ۴/۳۲۲)</ref> اما [[اهل معرفت]] نیز امید به لقاءالله را از درجات و مقامات [[عارفان]] دانسته‌اند.<ref>تلمسانی، شرح منازل السائرین، ۱/۱۵۶.</ref>
علما و مفسران [[قرآن]] در طول عصرها در تبیین حقیقت، موانع و چگونگی رسیدن به لقاءالله کوشیده‌اند.


امام‌خمینی نیز در کتاب [[شرح چهل حدیث]] در ذیل حدیث ۲۸<ref>← کلینی، الکافی، ۳/۱۳۴.</ref> به تبیین حقیقت لقاءالله پرداخته و سخن علما و مفسرانی که لقاءالله، مشاهدات عینی و تجلیات ذاتی حق‌تعالی را انکار کرده‌اند و آیات و روایات در این باب را تأویل کرده‌اند، رد کرده است.<ref>امام‌خمینی، شرح چهل حدیث، ۴۵۱ ـ ۴۵۷.</ref> رساله لقاءالله، شامل همین بخش از کتاب شرح چهل حدیث است که به کمک [[سیداحمد فهری زنجانی]] به صورت مستقل به ضمیمه رساله لقاءالله، اثر [[میرزاجوادآقا ملکی تبریزی]] چاپ شده و پس از آن به نام رساله لقاءالله امام‌خمینی شهرت یافته است.
امام‌خمینی نیز در کتاب [[شرح چهل حدیث (کتاب)|شرح چهل حدیث]] به تبیین حقیقت لقاءالله پرداخته است. رساله لقاءالله، شامل همین بخش از کتاب شرح چهل حدیث است که به صورت مستقل به ضمیمه رساله لقاءالله، اثر [[میرزاجوادآقا ملکی تبریزی]] چاپ شده و پس از آن به نام رساله لقاءالله امام‌خمینی شهرت یافته است.
 
رساله لقاءالله در سال ۱۴۰۵ق به کوشش فهری زنجانی به‌چاپ رسید. صادق حسن‌زاده نیز این رساله را در سال ۱۳۸۰ با ویرایش و تحقیق و به همراه چهار رساله دیگر در انتشارات آل‌علی، چاپ کرده است.
 
== '''مقدمه''' ==
بحث از لقاءالله پیشینه در [[قرآن|آیات]]<ref>بقره، ۴۶؛ کهف، ۱۱۰.</ref> و [[روایات]]<ref>مجلسی، حار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار(ع)، ۶/۱۲۷.</ref> دارد. علما و مفسران قرآن در طول عصرها در تبیین [[حقیقت]]، موانع و چگونگی رسیدن به آن کوشیده‌اند.<ref>← غزالی، احیاء علوم الدین، ۱۱/۱۴۸؛ زمخشری، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التأویل، ۳/۵۰۹؛ ابن‌عربی، تفسیر ابن‌عربی، ۱/۳۱؛ فیض کاشانی، المحجة البیضاء فی تهذیب الاحیاء، ۸/۵ ـ ۷؛ نراقی، جامع السعادات، ۳/۱۶۸.</ref> برخی از آنان نیز به بهانه تنزیه خداوند، به [[تأویل|تأویل آیات]] و روایات دست زده‌اند؛<ref>(طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ۴/۳۲۲)</ref> اما اهل معرفت نیز امید به لقاءالله را از درجات و [[مقامات (عرفان)|مقامات عارفان]] دانسته‌اند.<ref>تلمسانی، شرح منازل السائرین، ۱/۱۵۶.</ref>
 
== محتوا ==
امام‌خمینی نیز در کتاب [[شرح چهل حدیث]] در ذیل حدیث ۲۸<ref>← کلینی، الکافی، ۳/۱۳۴.</ref> به تبیین حقیقت لقاءالله پرداخته و سخن علما و مفسرانی که لقاءالله، مشاهدات عینی و تجلیات ذاتی حق‌تعالی را انکار کرده‌اند و آیات و روایات در این باب را تأویل کرده‌اند، رد کرده است.<ref>امام‌خمینی، شرح چهل حدیث، ۴۵۱ ـ ۴۵۷.</ref> رساله لقاءالله، شامل همین بخش از [[شرح چهل حدیث (کتاب)|کتاب شرح چهل حدیث]] است که به کمک [[سیداحمد فهری زنجانی]] به صورت مستقل به ضمیمه رساله لقاءالله، اثر [[میرزاجوادآقا ملکی تبریزی]] چاپ شده و پس از آن به نام رساله لقاءالله امام‌خمینی شهرت یافته است.


رویکرد امام‌خمینی در این بحث، توجه‌دادن مخاطب به معارفی است که جز از راه [[سلوک الی الله]] و [[مبارزه با نفس]] به دست نمی‌آید و بر این نکته تأکید دارد که افرادی که گرفتار [[هوای نفس]] و حجاب‌های ظلمانی‌اند، از آن معارف محروم‌اند. ایشان در این رساله سعی کرده است لقاءالله را بر اساس مبانی اهل معرفت و استشهاد به آیات و روایات [[اهل بیت(ع)]] تشریح کند.<ref>امام‌خمینی، رساله لقاءالله، ۲۸۷ ـ ۲۹۳.</ref> ایشان پس از اشاره به آیات و روایات فراوان، آن را به رساله لقاءالله ملکی تبریزی ارجاع داده است.
رویکرد امام‌خمینی در این بحث، توجه‌دادن مخاطب به معارفی است که جز از راه [[سلوک الی الله]] و [[مبارزه با نفس]] به دست نمی‌آید و بر این نکته تأکید دارد که افرادی که گرفتار [[هوای نفس]] و حجاب‌های ظلمانی‌اند، از آن معارف محروم‌اند. ایشان در این رساله سعی کرده است لقاءالله را بر اساس مبانی اهل معرفت و استشهاد به آیات و روایات [[اهل بیت(ع)]] تشریح کند.<ref>امام‌خمینی، رساله لقاءالله، ۲۸۷ ـ ۲۹۳.</ref> ایشان پس از اشاره به آیات و روایات فراوان، آن را به رساله لقاءالله ملکی تبریزی ارجاع داده است.


امام‌خمینی حمل آیات و روایات دال بر لقاءالله را بر لقای [[آخرت]] و [[ثواب و عقاب|ثواب و عذاب]]، بسیار ناپسند می‌شمارد و مقصود از لقاءالله را تجلی [[اسما و صفات الهی]] بر [[قلب]] بنده سالکی می‌داند که اقبال کامل به [[حق]]، و اعراض کلی از همه عوالم دارد.<ref>امام‌خمینی، رساله لقاءالله، ۲۸۷ ـ ۲۹۳.</ref> ایشان حصول تجلی ذاتی را برای بعضی از اهل سلوک ممکن می‌داند و چنین امری را با ممکن‌نبودن شناخت ذات خداوند منافی ندانسته و آن را موجب محدودکردن ذات مطلق نمی‌داند.<ref>امام‌خمینی، رساله لقاءالله، ۲۸۷ ـ ۲۸۸.</ref> ایشان در این بحث از جاهلانی که از روی [[حب نفس]]، خودبینی و گرفتاربودن به [[حجاب‌های ظلمانی]] طبیعت، به لعن و [[تکفیر]] اهل معرفت و قائلان به لقاءالله مانند فیض کاشانی و [[ملاصدرا]] اقدام می‌کنند، به‌شدت انتقاد کرده است.<ref>امام‌خمینی، رساله لقاءالله، ۲۹۰ ـ ۲۹۳.</ref>
امام‌خمینی حمل آیات و روایات دال بر لقاءالله را بر لقای [[آخرت]] و [[ثواب و عقاب|ثواب و عذاب]]، بسیار ناپسند می‌شمارد و مقصود از لقاءالله را تجلی [[اسما و صفات الهی]] بر [[قلب]] بنده سالکی می‌داند که اقبال کامل به [[حق]]، و اعراض کلی از همه [[عوالم هستی|عوالم]] دارد.<ref>امام‌خمینی، رساله لقاءالله، ۲۸۷ ـ ۲۹۳.</ref> ایشان حصول تجلی ذاتی را برای بعضی از اهل سلوک ممکن می‌داند و چنین امری را با ممکن‌نبودن شناخت ذات خداوند منافی ندانسته و آن را موجب محدودکردن ذات مطلق نمی‌داند.<ref>امام‌خمینی، رساله لقاءالله، ۲۸۷ ـ ۲۸۸.</ref> ایشان در این بحث از جاهلانی که از روی [[حب نفس]]، خودبینی و گرفتاربودن به [[حجاب‌های ظلمانی]] طبیعت، به لعن و [[تکفیر]] اهل معرفت و قائلان به لقاءالله مانند [[فیض کاشانی]] و [[ملاصدرا]] اقدام می‌کنند، به‌شدت [[انتقاد]] کرده است.<ref>امام‌خمینی، رساله لقاءالله، ۲۹۰ ـ ۲۹۳.</ref>


بحث از لقاءالله در کتاب‌های دیگر امام‌خمینی مانند [[آداب الصلاة]]،<ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۱۹۷ و ۳۵۵.</ref> [[شرح حدیث جنود عقل و جهل]]<ref>امام‌خمینی، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ۳۰۳ و ۴۰۶.</ref> و [[تفسیر سوره حمد]]<ref>امام‌خمینی، تفسیر سوره حمد، ۲۳۸.</ref> نیز به صورت پراکنده آمده است.
بحث از لقاءالله در کتاب‌های دیگر امام‌خمینی مانند [[آداب الصلاة]]،<ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۱۹۷ و ۳۵۵.</ref> [[شرح حدیث جنود عقل و جهل]]<ref>امام‌خمینی، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ۳۰۳ و ۴۰۶.</ref> و [[تفسیر سوره حمد]]<ref>امام‌خمینی، تفسیر سوره حمد، ۲۳۸.</ref> نیز به صورت پراکنده آمده است.


== انتشار ==
رساله لقاءالله در سال ۱۴۰۵ق به کوشش فهری زنجانی به چاپ رسید. وی رساله لقاءالله ملکی تبریزی را به ضمیمه رساله لقاءالله امام‌خمینی در مؤسسه‌ تحقیقاتی و انتشاراتی فیض و انتشارات نهضت زنان مسلمان، به ترتیب در سال‌های ۱۳۵۹ و ۱۳۶۰ در هشت صفحه منتشر کرده است.<ref>حسن‌زاده، یشگفتار کتاب رساله لقاءالله، ۱۰.</ref> این رساله که تا سال ۱۳۷۵ برای بار دهم به چاپ رسیده است، در سال ۱۳۸۰ [[صادق حسن‌زاده]] آن را با ویرایش و تحقیق دوباره و با ذکر مآخذ، در انتشارات آل‌علی، چاپ کرده است. در این چاپ، چهار رساله گردآوری شده است که به ترتیب عبارت‌اند از: «نامه عرفانی» ملکی تبریزی به [[محمدحسین اصفهانی]]، «به سوی لقاءالله» به قلم [[ملامحسن فیض کاشانی]]، «لقاءالله و کیفیت آن» به قلم [[امام‌خمینی]] و «قصیده لقائیه» از [[حسن حسن‌زاده آملی]].<ref>حسن‌زاده، یشگفتار کتاب رساله لقاءالله، ۱۱ ـ ۱۲.</ref> رساله لقاءالله امام‌خمینی پس از آن به صورت مستقل چاپ نشده است.
رساله لقاءالله در سال ۱۴۰۵ق به کوشش فهری زنجانی به چاپ رسید. وی رساله لقاءالله ملکی تبریزی را به ضمیمه رساله لقاءالله امام‌خمینی در مؤسسه‌ تحقیقاتی و انتشاراتی فیض و انتشارات نهضت زنان مسلمان، به ترتیب در سال‌های ۱۳۵۹ و ۱۳۶۰ در هشت صفحه منتشر کرده است.<ref>حسن‌زاده، یشگفتار کتاب رساله لقاءالله، ۱۰.</ref> این رساله که تا سال ۱۳۷۵ برای بار دهم به چاپ رسیده است، در سال ۱۳۸۰ [[صادق حسن‌زاده]] آن را با ویرایش و تحقیق دوباره و با ذکر مآخذ، در انتشارات آل‌علی، چاپ کرده است. در این چاپ، چهار رساله گردآوری شده است که به ترتیب عبارت‌اند از: «نامه عرفانی» ملکی تبریزی به [[محمدحسین اصفهانی]]، «به سوی لقاءالله» به قلم [[ملامحسن فیض کاشانی]]، «لقاءالله و کیفیت آن» به قلم [[امام‌خمینی]] و «قصیده لقائیه» از [[حسن حسن‌زاده آملی]].<ref>حسن‌زاده، یشگفتار کتاب رساله لقاءالله، ۱۱ ـ ۱۲.</ref> رساله لقاءالله امام‌خمینی پس از آن به صورت مستقل چاپ نشده است.
==پانویس==
==پانویس==
خط ۶۴: خط ۷۳:
* نراقی، ملامهدی، جامع السعادات، تصحیح سیدمحمد کلانتر، بیروت، اعلمی، چاپ چهارم، بی‌تا.
* نراقی، ملامهدی، جامع السعادات، تصحیح سیدمحمد کلانتر، بیروت، اعلمی، چاپ چهارم، بی‌تا.
{{پایان}}
{{پایان}}
رضا بابایی


[[رده:مقاله‌های آماده ارزیابی]]
==پیوند به بیرون==
 
* رضا بابایی، [https://books.khomeini.ir/books/10005/611/ رساله لقاءالله]، [[دانشنامه امام‌خمینی]]، ج۵، ص۶۱۱–۶۱۳.
 
[[رده:مقاله‌های تأییدشده]]
[[رده:مقاله‌های جلد پنجم دانشنامه امام‌خمینی]]
[[رده:مقاله‌های دارای تصویر]]
[[رده:مقاله‌های دارای جعبه اطلاعات]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:کتاب‌های امام‌خمینی به زبان فارسی]]
[[رده:مقاله‌های نیازمند عنوان‌بندی]]
[[رده:مقاله‌های دارای شناسه]]
۱۴٬۶۵۲

ویرایش