عجب: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۴۷۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۶ اسفند ۱۴۰۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''عجب'''، رذیله نفسانی خودپسندی و خودبزرگ‌بینی.
'''عجب'''، رذیله نفسانی خودپسندی و خودبزرگ‌بینی.
امام‌خمینی، عجب را، بزرگ‌شمردن [[نعمت]] و نازکردن به واسطه عمل و خود را از تقصیر خارج‌دانستن می‌داند و معتقد است اگر شخص به آنچه دارد، مانند [[عمل صالح]] و علم مسرور شود، و اعمال را از خود ببیند و بر آن اعتماد کند و خود را از تقصیر بیرون بداند و بر خداوند منت گذارد، مفهوم عجب بر آن صدق خواهد کرد.
امام‌خمینی، [[حب نفس]] و جهل و غفلت را از جمله عوامل عجب ذکر کرده‌است و مراتب عجب را به سه دسته عجب به ایمان و معارف حق که در مقابل آن عجب به کفر و شرک و عقاید باطل است. عجب به [[ملکات]] و صفات پسندیده که در مقابل آن عجب به صفات ناپسند است و عجب به افعال نیکو و پسندیده، در مقابل عجب به اعمال قبیح و ناشایست، تقسیم می‌کند.
امام‌خمینی برای عجب مفاسدی چون هلاکت انسان، کوچک‌شمردن گناهان و [[سوء ظن]] برشمرده و برای درمان آن روشهایی چون زدودن حب نفس و حسن ظن به دیگران و سوء ظن به خود ارائه کرده است.
== معنی ==
== معنی ==
«عُجب» به معنای [[تکبر]] و بزرگ‌شمردن خود،<ref>فیومی، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، ۳۹۳؛ طریحی، مجمع البحرین، ۲/۱۱۶.</ref> از خود خشنودبودن، افتخارکردن و نظر و رأی خود را پسندیدن<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ۱/۵۸۲؛ زبیدی، تاج العروس من جواهر القاموس، ۲/۲۰۶.</ref> است. در اصطلاح [[اخلاق]]، به معنای اعتقاد و ظن نادرست به [[نفس]] در استحقاق مرتبه‌ای است که فاقد آن است.<ref>ابن‌مسکویه، تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق، ۲۸۷.</ref> بعضی آن را بزرگ‌شمردن خود به سبب کمالی که فرد در خود می‌بیند، تعریف کرده‌اند؛ خواه آن کمال را داشته یا نداشته باشد.<ref>نراقی، مهدی، جامع السعادات، ۱/۳۵۷؛ نراقی، احمد، ۲۶۲.</ref> [[امام‌خمینی]] نیز عجب را، بزرگ‌شمردن نعمت یا اعتقاد،<ref>امام‌خمینی، الطهاره، ۳۹۲.</ref> عمل صالح، مسرورشدن به آن، نازکردن به واسطه عمل و خود را از تقصیر خارج‌دانستن<ref>امام‌خمینی، چهل حدیث، ۶۱–۶۲.</ref> می‌داند.
«عُجب» به معنای [[تکبر]] و بزرگ‌شمردن خود،<ref>فیومی، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، ۳۹۳؛ طریحی، مجمع البحرین، ۲/۱۱۶.</ref> از خود خشنودبودن، افتخارکردن و نظر و رأی خود را پسندیدن<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ۱/۵۸۲؛ زبیدی، تاج العروس من جواهر القاموس، ۲/۲۰۶.</ref> است. در اصطلاح [[اخلاق]]، به معنای اعتقاد و ظن نادرست به [[نفس]] در استحقاق مرتبه‌ای است که فاقد آن است.<ref>ابن‌مسکویه، تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق، ۲۸۷.</ref> بعضی آن را بزرگ‌شمردن خود به سبب کمالی که فرد در خود می‌بیند، تعریف کرده‌اند؛ خواه آن کمال را داشته یا نداشته باشد.<ref>نراقی، مهدی، جامع السعادات، ۱/۳۵۷؛ نراقی، احمد، ۲۶۲.</ref> [[امام‌خمینی]] نیز عجب را، بزرگ‌شمردن نعمت یا اعتقاد،<ref>امام‌خمینی، الطهاره، ۳۹۲.</ref> عمل صالح، مسرورشدن به آن، نازکردن به واسطه عمل و خود را از تقصیر خارج‌دانستن<ref>امام‌خمینی، چهل حدیث، ۶۱–۶۲.</ref> می‌داند.
خط ۱۰۱: خط ۱۰۹:
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:اخلاق]]
[[رده:اخلاق]]
[[رده:مقاله های نیازمند ارزیابی]]