عزت‌الله سحابی: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۸۶۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۶ شهریور ۱۴۰۲
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات شخصیت سیاسی مذهبی
{{جعبه اطلاعات شخصیت سیاسی مذهبی
| عنوان        = عزت‌الله سحابی
| عنوان        = عزت‌الله سحابی
| تصویر        =  
| تصویر        = سحابی عزت الله 1.jpg
| اندازه تصویر  =  
| اندازه تصویر  =  
| توضیح تصویر  =  
| توضیح تصویر  =  
خط ۸: خط ۸:
|لقب            =  
|لقب            =  
|نسب            =  
|نسب            =  
|زادروز        = نوزدهم [[اردیبهشت]] ۱۳۰۹
|زادروز        = ۱۹ اردیبهشت ۱۳۰۹
|شهر تولد      =  [[تهران]]
|شهر تولد      =  تهران
|کشور تولد      = [[ایران]]
|کشور تولد      = [[ایران]]
|تاریخ درگذشت  = دهم خرداد ۱۳۹۰ش
|تاریخ درگذشت  = ۱۰ خرداد ۱۳۹۰ش
|شهر درگذشت    = لواسان [[تهران]]
|شهر درگذشت    = لواسان [[تهران]]
|کشور درگذشت    =  [[ایران]]
|کشور درگذشت    =  ایران
|آرامگاه        =  
|آرامگاه        =  
|نام همسر      = زرین‌دخت عطایی  
|نام همسر      = زرین‌دخت عطایی  
خط ۲۱: خط ۲۱:
|مذهب          = [[اسلام]]
|مذهب          = [[اسلام]]
|پیشه          = فعال سیاسی
|پیشه          = فعال سیاسی
|مناصب          = فعال سیاسی و مبارز، عضو [[شورای انقلاب]] و [[خبرگان قانون اساسی]] و سرپرست [[سازمان برنامه و بودجه]]
|مناصب          = فعال سیاسی و مبارز، عضو [[شورای انقلاب]] و [[خبرگان قانون اساسی]] و سرپرست سازمان برنامه و بودجه
|پس از          =  
|پس از          =  
|پیش از        =  
|پیش از        =  
خط ۳۰: خط ۳۰:
|امضا          =  
|امضا          =  
}}
}}
'''عزت‌الله سحابی'''، فعال سیاسی و مبارز، عضو [[شورای انقلاب]] و [[خبرگان قانون اساسی]] و سرپرست [[سازمان برنامه و بودجه]].
'''عزت‌الله سحابی'''، فعال سیاسی و مبارز، عضو [[شورای انقلاب]] و [[خبرگان قانون اساسی]] و سرپرست سازمان برنامه و بودجه.
 
عزت الله سحابی در سال ۱۳۰۹ در تهران به دنیا آمد و تحصیلات ابتدائی و دبیرستان را به اتمام رساند و در سال ۱۳۲۷ در رشته مکانیک دانشگاه تهران پذیرفته شد و هم­زمان با تحصیل در انجمن اسلامی دانشجویی نیز فعال بود.
 
او از سال ۱۳۲۹ در [[ملی شدن صنعت نفت|نهضت ملی شدن صنعت نفت]] به رهبری [[محمد مصدق]] فعال بود و پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ به نهضت مقاومت ملی پیوست و در پی فعالیت­‌های سیاسی در سال ۱۳۳۳ به زندان افتاد. او پس از دو ماه آزاد شد ولی مجدداً در سال ۱۳۳۴ به زندان افتاد. او در کنار پدر خود [[یدالله سحابی]] و [[مهدی بازرگان]]، مکتب تربیتی، اجتماعی، عملی -متاع- را تأسیس کرد و پس از تأسیس [[نهضت آزادی ایران|نهضت آزادی]] در سال ۱۳۴۰، سحابی عضو دفتر سیاسی آن شد.
 
سحابی در سال ۱۳۴۲ به همراه تعدادی از اعضای نهضت آزادی به زندان افتاد و چهار سال زندانی کشید. فعالیت­‌های سیاسی سحابی موجب شد در سال ۱۳۵۱ به حکم دادگاه نظامی به ده سال زندان محکوم شود.
 
سحابی در سال ۱۳۵۶ از زندان آزاد شد و در تظاهرات [[تظاهرات تاسوعا و عاشورای ۱۳۵۷ش|تاسوعا و عاشورای ۱۳۵۷]] نقش فعالی داشت. او پس از [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب اسلامی]] عضو [[شورای انقلاب اسلامی|شورای انقلاب]] و در انتخابات [[مجلس خبرگان قانون اساسی]] به نمایندگی مردم تهران انتخاب شد.
 
وی با حکم امام­‌خمینی به عنوان وزیر مشاور و سرپرست سازمان برنامه‌وبودجه انتخاب شد و پس از استعفای [[دولت موقت]] به پیشنهاد شورای انقلاب بر این سمت منصوب شد. او در اولین انتخابات [[مجلس شورای اسلامی]] به نمایندگی مردم تهران انتخاب شد.
 
سحابی در سال ۱۳۹۰ در ۸۱  سالگی درگذشت و در لواسان به خاک سپرده شد.


== زندگی‌نامه ==
== زندگی‌نامه ==
خط ۴۰: خط ۵۲:
سحابی به‌سبب فعالیت‌های سیاسی در بهار ۱۳۳۳ به دست نیروهای فرمانداری نظامی بازداشت و به زندان لشکر دو زرهی تحویل داده شد؛ ولی پس از دو ماه آزاد شد؛ چنان‌که در فروردین ۱۳۳۴ به جرم انتشار راه مصدق دوباره بازداشت و به [[زندان قزل‌قلعه]] منتقل و در [[شهریور]] همان سال از [[زندان]] آزاد شد.<ref>سحابی، ایران فردا، ۵۷؛ طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳.</ref> او به سبب فشارهای اقتصادی وادار شد در یک شرکت خصوصی در مازندران کارگاه آهنگری راه‌اندازی کند.<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳.</ref> وی همراه بازرگان و پدر خود یدالله سحابی، مطالعاتی دربارهٔ علل عدم استمرار فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی در ایران انجام داد که منجر به تأسیس «مکتب تربیتی، اجتماعی، عملی» به نام «متاع» شد که برنامه عملی آن تشکیل انجمن‌های صنفی اسلامی در سراسر کشور بود. فعالیت متاع تا سال ۱۳۵۸ ادامه یافت.<ref>سحابی، ناگفته‌های انقلاب، ۳۴۲–۳۴۳.</ref>
سحابی به‌سبب فعالیت‌های سیاسی در بهار ۱۳۳۳ به دست نیروهای فرمانداری نظامی بازداشت و به زندان لشکر دو زرهی تحویل داده شد؛ ولی پس از دو ماه آزاد شد؛ چنان‌که در فروردین ۱۳۳۴ به جرم انتشار راه مصدق دوباره بازداشت و به [[زندان قزل‌قلعه]] منتقل و در [[شهریور]] همان سال از [[زندان]] آزاد شد.<ref>سحابی، ایران فردا، ۵۷؛ طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳.</ref> او به سبب فشارهای اقتصادی وادار شد در یک شرکت خصوصی در مازندران کارگاه آهنگری راه‌اندازی کند.<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳.</ref> وی همراه بازرگان و پدر خود یدالله سحابی، مطالعاتی دربارهٔ علل عدم استمرار فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی در ایران انجام داد که منجر به تأسیس «مکتب تربیتی، اجتماعی، عملی» به نام «متاع» شد که برنامه عملی آن تشکیل انجمن‌های صنفی اسلامی در سراسر کشور بود. فعالیت متاع تا سال ۱۳۵۸ ادامه یافت.<ref>سحابی، ناگفته‌های انقلاب، ۳۴۲–۳۴۳.</ref>


پس از تأسیس [[نهضت آزادی ایران]] در اردیبهشت ۱۳۴۰<ref>سحابی، ایران فردا، ۵۹؛ محبوب، رجال سیاسی شوراها، ۱/۲۹۵؛ اکرمی، دومین یادنامه دکتر یدالله سحابی، ۱۸۰.</ref> ، سحابی در خرداد این سال عضو دفتر سیاسی نهضت شد و به فعالیت پرداخت<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳.</ref> و در تیر ماه این سال در برگزاری مراسم سالگرد قیام سی‌ام تیر ۱۳۳۱، همراه پدر خود، [[سیدمحمود طالقانی]]، بازرگان، احمدعلی بابایی و برخی دیگر بازداشت و در زندان قزل‌قلعه زندانی و در شهریور همان سال آزاد شدند. وی پس از آزادی به عضویت هیئت اجرایی نهضت آزادی درآمد.<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳؛ سحابی، ناگفته‌های انقلاب، ۳۴۳.</ref> در جریان همه‌پرسی دربارهٔ لوایح شش‌گانه که [[رژیم پهلوی]] آن را انقلاب سفید می‌شمرد.{{ببینید|انقلاب سفید}} از سوی رژیم پهلوی، سران نهضت آزادی، دوباره به‌سبب مخالفت با آن در دی ۱۳۴۱ بازداشت شدند. در غیاب سران نهضت، فعالیت و مسئولیت سحابی که در همین سال دیدارهایی نیز با امام‌خمینی داشته‌است<ref>سحابی، ناگفته‌های انقلاب، ۲۰۰.</ref> بیشتر شد و مبارزات سیاسی وی در مقطع [[بهمن]] ۱۳۴۱ تا بهار ۱۳۴۲ به اوج خود رسید.<ref>سحابی، نیم قرن خاطره، ۱/۲۴۹–۲۵۴.</ref>
پس از تأسیس [[نهضت آزادی ایران]] در اردیبهشت ۱۳۴۰<ref>سحابی، ایران فردا، ۵۹؛ محبوب، رجال سیاسی شوراها، ۱/۲۹۵؛ اکرمی، دومین یادنامه دکتر یدالله سحابی، ۱۸۰.</ref>، سحابی در خرداد این سال عضو دفتر سیاسی نهضت شد و به فعالیت پرداخت<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳.</ref> و در تیر ماه این سال در برگزاری مراسم سالگرد قیام سی‌ام تیر ۱۳۳۱، همراه پدر خود، [[سیدمحمود طالقانی]]، بازرگان، احمدعلی بابایی و برخی دیگر بازداشت و در زندان قزل‌قلعه زندانی و در شهریور همان سال آزاد شدند. وی پس از آزادی به عضویت هیئت اجرایی نهضت آزادی درآمد.<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳؛ سحابی، ناگفته‌های انقلاب، ۳۴۳.</ref> در جریان همه‌پرسی دربارهٔ لوایح شش‌گانه که [[رژیم پهلوی]] آن را انقلاب سفید می‌شمرد.{{ببینید|انقلاب سفید}} از سوی رژیم پهلوی، سران نهضت آزادی، دوباره به‌سبب مخالفت با آن در دی ۱۳۴۱ بازداشت شدند. در غیاب سران نهضت، فعالیت و مسئولیت سحابی که در همین سال دیدارهایی نیز با امام‌خمینی داشته‌است<ref>سحابی، ناگفته‌های انقلاب، ۲۰۰.</ref> بیشتر شد و مبارزات سیاسی وی در مقطع بهمن ۱۳۴۱ تا بهار ۱۳۴۲ به اوج خود رسید.<ref>سحابی، نیم قرن خاطره، ۱/۲۴۹–۲۵۴.</ref>


سحابی در سال ۱۳۴۲ همراه پدرش، طالقانی، بازرگان، علی بابایی، محمد بسته‌نگار و برخی دیگر از رجال آزادی‌خواه بر اثر حقگویی و مبارزه علیه [[استعمار]] به چهار سال زندان محکوم شد و او در اردیبهشت ۱۳۴۶ از زندان آزاد شد.<ref>سحابی، ایران فردا، ۵۹؛ مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت ساواک، ۱۱/۱۰۶.</ref> در شب ۲۲ [[خرداد]] ۱۳۴۲، وی همراه عباس شیبانی، محمد حنیف‌نژاد و بازرگان تصمیم گرفتند مراسم هفتم شهدای [[پانزده خرداد]] را در زندان برگزار کنند؛ اما اعضای جبهه ملی به این دلیل که نباید جریان نهضت ملی را با [[روحانیت]] و مذهبی‌ها پیوند زد، با آن مخالفت کردند.<ref>سحابی، ایران فردا، ۶۰.</ref> سحابی در مرداد ۱۳۵۰ در مراسم ختم [[سیدناصر پسندیده]] (برادرزاده امام‌خمینی) که در [[مسجد ارگ تهران]] برگزار شد، شرکت کرد.<ref>مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت ساواک، ۱۵/۴۶۱–۴۶۲.</ref>
سحابی در سال ۱۳۴۲ همراه پدرش، طالقانی، بازرگان، علی بابایی، محمد بسته‌نگار و برخی دیگر از رجال آزادی‌خواه بر اثر حقگویی و مبارزه علیه [[استعمار]] به چهار سال زندان محکوم شد و او در اردیبهشت ۱۳۴۶ از زندان آزاد شد.<ref>سحابی، ایران فردا، ۵۹؛ مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت ساواک، ۱۱/۱۰۶.</ref> در شب ۲۲ خرداد ۱۳۴۲، وی همراه عباس شیبانی، محمد حنیف‌نژاد و بازرگان تصمیم گرفتند مراسم هفتم شهدای [[پانزده خرداد]] را در زندان برگزار کنند؛ اما اعضای جبهه ملی به این دلیل که نباید جریان نهضت ملی را با [[روحانیت]] و مذهبی‌ها پیوند زد، با آن مخالفت کردند.<ref>سحابی، ایران فردا، ۶۰.</ref> سحابی در مرداد ۱۳۵۰ در مراسم ختم [[سیدناصر پسندیده]] (برادرزاده امام‌خمینی) که در [[مسجد ارگ تهران]] برگزار شد، شرکت کرد.<ref>مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت ساواک، ۱۵/۴۶۱–۴۶۲.</ref>


سحابی در مهر این سال به [[صادق قطب‌زاده]] نامه‌ای محرمانه برای فعالیت تبلیغی علیه رژیم پهلوی به منظور بازداشتن رژیم از اعمال خشونت علیه اعضای بازداشت‌شده [[سازمان مجاهدین خلق]] و دیگر زندانیان، فرستاد. پس از کشف این نامه، وی به دست سازمان اطلاعات و امنیت کشور ([[ساواک]]) به بازداشتگاه کمیته مشترک و سپس به زندان قزل‌قلعه منتقل شد.<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳.</ref> پرویز ثابتی نفر دوم ساواک در مصاحبه‌ای مطبوعاتی و تلویزیونی، سحابی را فرد مؤثر در جریان [[مبارزه مسلحانه]] معرفی کرد و سحابی در [[فروردین]] ۱۳۵۱ در دادگاه نظامی به ده سال حبس محکوم شد و به زندان قصر انتقال یافت<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳.</ref> و در آبان ۱۳۵۱ به زندان عادل‌آباد شیراز منتقل شد. در زندان عادل‌آباد با اینکه سحابی از اعضای سازمان مجاهدین خلق نبود، اعضای سازمان او را عضو گروه ایدئولوژیک انتخاب کردند و وی در میان زندانیان به فعالیت اعتقادی پرداخت.<ref>سحابی، ایران فردا، ۶۴.</ref>
سحابی در مهر این سال به [[صادق قطب‌زاده]] نامه‌ای محرمانه برای فعالیت تبلیغی علیه رژیم پهلوی به منظور بازداشتن رژیم از اعمال خشونت علیه اعضای بازداشت‌شده [[سازمان مجاهدین خلق]] و دیگر زندانیان، فرستاد. پس از کشف این نامه، وی به دست سازمان اطلاعات و امنیت کشور ([[ساواک]]) به بازداشتگاه کمیته مشترک و سپس به زندان قزل‌قلعه منتقل شد.<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳.</ref> پرویز ثابتی نفر دوم ساواک در مصاحبه‌ای مطبوعاتی و تلویزیونی، سحابی را فرد مؤثر در جریان [[مبارزه مسلحانه]] معرفی کرد و سحابی در [[فروردین]] ۱۳۵۱ در دادگاه نظامی به ده سال حبس محکوم شد و به زندان قصر انتقال یافت<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳.</ref> و در آبان ۱۳۵۱ به زندان عادل‌آباد شیراز منتقل شد. در زندان عادل‌آباد با اینکه سحابی از اعضای سازمان مجاهدین خلق نبود، اعضای سازمان او را عضو گروه ایدئولوژیک انتخاب کردند و وی در میان زندانیان به فعالیت اعتقادی پرداخت.<ref>سحابی، ایران فردا، ۶۴.</ref>
خط ۵۱: خط ۶۳:


== پس از پیروزی انقلاب اسلامی ==
== پس از پیروزی انقلاب اسلامی ==
سحابی پس از پیروزی انقلاب اسلامی و بازگشت به ایران در چهارم اسفند ۱۳۵۷، پیشنهاد وزارت صنایع را از طرف [[مهدی بازرگان|بازرگان]] به علت حضور هفت سال در زندان و دوربودن از مسائل مملکتی نپذیرفت.<ref>سحابی، نیم قرن خاطره، ۲/۴۴.</ref> در سال ۱۳۵۸، وی همراه دوازده نفر دیگر از اعضای نهضت آزادی، از این حزب جدا شدند<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳.</ref> و وی به علت برخی اختلاف نظرهای سیاسی، مبارزاتی و اقتصادی از این جریان فاصله گرفت.<ref>گزارش، درگذشتگان ماه، ۹.</ref> او در تیر ۱۳۵۸، به همراه نُه نفر دیگر از نامزدهای ائتلاف گروه‌های اسلامی ازجمله [[حزب جمهوری اسلامی]]، از حوزه انتخابی تهران به [[مجلس خبرگان قانون اساسی]] راه یافت و در تدوین [[قانون اساسی]] مشارکت داشت<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳.</ref> و در نخستین انتخابات [[ریاست‌جمهوری]] از [[حسن حبیبی]] حمایت کرد.<ref>سحابی، ایران فردا، ۷۰.</ref>
سحابی پس از پیروزی انقلاب اسلامی و بازگشت به ایران در چهارم اسفند ۱۳۵۷، پیشنهاد وزارت صنایع را از طرف [[مهدی بازرگان|بازرگان]] به علت حضور هفت سال در زندان و دوربودن از مسائل مملکتی نپذیرفت.<ref>سحابی، نیم قرن خاطره، ۲/۴۴.</ref> در سال ۱۳۵۸، وی همراه دوازده نفر دیگر از اعضای نهضت آزادی، از این حزب جدا شدند<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳.</ref> و وی به علت برخی اختلاف نظرهای سیاسی، مبارزاتی و اقتصادی از این جریان فاصله گرفت.<ref>گزارش، درگذشتگان ماه، ۹.</ref> او در تیر ۱۳۵۸، به همراه نُه نفر دیگر از نامزدهای ائتلاف گروه‌های اسلامی ازجمله [[حزب جمهوری اسلامی]]، از حوزه انتخابی تهران به [[مجلس خبرگان قانون اساسی]] راه یافت و در تدوین [[قانون اساسی]] مشارکت داشت<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳.</ref> و در نخستین انتخابات ریاست‌جمهوری از [[حسن حبیبی]] حمایت کرد.<ref>سحابی، ایران فردا، ۷۰.</ref>


در مهر همان سال امام‌خمینی به پیشنهاد [[دولت موقت]] و مصوبه شورای انقلاب دربارهٔ هیئت وزیران، سحابی را به عنوان وزیر مشاور و سرپرست [[سازمان برنامه و بودجه]] انتخاب کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۰/۱۶۵.</ref> و پس از استعفای دولت موقت نیز به پیشنهاد شورای انقلاب، وی را بار دیگر به همین سمت منصوب کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۰/۵۰۶.</ref> ایشان همچنین در سال ۱۳۵۸، سحابی را عضو هیئت حسن نیت برای حل مسئله [[کردستان]] کرد.<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳.</ref> وی در جلسه‌ای که در پانزدهم اسفند ۱۳۵۸ برای حل مشکل گروگان‌های آمریکایی در ایران تشکیل شد بود، همراه [[سیدابوالحسن بنی‌صدر]]، [[سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی]]، [[صادق قطب‌زاده]] و [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] حضور یافت، در این جلسه از [[دانشجویان پیرو خط امام]] خواسته شد که در زمینه حل مشکل گروگان‌ها با هیئت بین‌المللی که بدین منظور شکل گرفته بود همکاری کنند<ref>هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات، ۴۵۵.</ref> {{ببینید|تسخیر لانه جاسوسی امریکا}}.
در مهر همان سال امام‌خمینی به پیشنهاد [[دولت موقت]] و مصوبه شورای انقلاب دربارهٔ هیئت وزیران، سحابی را به عنوان وزیر مشاور و سرپرست سازمان برنامه و بودجه انتخاب کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۰/۱۶۵.</ref> و پس از استعفای دولت موقت نیز به پیشنهاد شورای انقلاب، وی را بار دیگر به همین سمت منصوب کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۰/۵۰۶.</ref> ایشان همچنین در سال ۱۳۵۸، سحابی را عضو هیئت حسن نیت برای حل مسئله [[کردستان]] کرد.<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳.</ref> وی در جلسه‌ای که در پانزدهم اسفند ۱۳۵۸ برای حل مشکل گروگان‌های آمریکایی در ایران تشکیل شد بود، همراه [[سیدابوالحسن بنی‌صدر]]، [[سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی]]، [[صادق قطب‌زاده]] و [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] حضور یافت، در این جلسه از [[دانشجویان پیرو خط امام]] خواسته شد که در زمینه حل مشکل گروگان‌ها با هیئت بین‌المللی که بدین منظور شکل گرفته بود همکاری کنند<ref>هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات، ۴۵۵.</ref> {{ببینید|تسخیر لانه جاسوسی امریکا}}.


سحابی در اسفند ۱۳۵۸ در نخستین دوره انتخابات [[مجلس شورای اسلامی]] شرکت و از حوزه انتخابیه تهران به مجلس راه یافت.<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳.</ref> در سال ۱۳۵۹ مسئولیت تأسیس بسیج اقتصادی و ریاست کمیسیون برنامه مجلس و عضویت هیئت پنج‌نفره قانون حفاظت از صنایع به وی واگذار شد.<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳؛ سحابی، ناگفته‌های انقلاب، ۳۴۶.</ref> طرح و برنامه سحابی در کمیسیون مجلس، در سال ۱۳۶۰، در مجلس و دولت وقت قبول شد و بودجه کشور در آن سال بر اساس آن تصویب گشت<ref>سحابی، ناگفته‌های انقلاب، ۳۴۶–۳۴۷.</ref>؛ اما سحابی به دلیل اختلاف دیدگاه با برخی از نمایندگان، از ریاست و عضویت کمیسیون برنامه و بودجه مجلس کنار رفت.<ref>سحابی، ناگفته‌های انقلاب، ۳۴۷.</ref> وی پس از پایان دوره مجلس اول در سال ۱۳۶۳ مدیر عامل شرکت سهامی انتشار شد<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳.</ref> و در همان سال جلسات بزرگداشتی برای [[سیدمحمود طالقانی|طالقانی]] و [[علی شریعتی]] برگزار کرد.<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳.</ref> وی در ادامه فعالیت‌های سیاسی در سال ۱۳۶۸ [[جمعیت دفاع از آزادی]] را تأسیس کرد و در سال‌های ۱۳۶۸ و ۱۳۶۹ به نقد برنامه‌های اقتصادی اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس‌جمهور وقت، پرداخت و با امضای اعلامیه معروف به نود نفر، از اقدامات اقتصادی وی انتقاد کرد<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳؛ سحابی، ایران فردا، ۷۰.</ref> و پس از آن به مدت شش ماه بازداشت شد.<ref>سحابی، ناگفته‌های انقلاب، ۳۴۷.</ref> وی پس از آزادی در خرداد ۱۳۷۱ مجله ایران فردا را منتشر کرد.<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳.</ref>
سحابی در اسفند ۱۳۵۸ در نخستین دوره انتخابات [[مجلس شورای اسلامی]] شرکت و از حوزه انتخابیه تهران به مجلس راه یافت.<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳.</ref> در سال ۱۳۵۹ مسئولیت تأسیس بسیج اقتصادی و ریاست کمیسیون برنامه مجلس و عضویت هیئت پنج‌نفره قانون حفاظت از صنایع به وی واگذار شد.<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳؛ سحابی، ناگفته‌های انقلاب، ۳۴۶.</ref> طرح و برنامه سحابی در کمیسیون مجلس، در سال ۱۳۶۰، در مجلس و دولت وقت قبول شد و بودجه کشور در آن سال بر اساس آن تصویب گشت<ref>سحابی، ناگفته‌های انقلاب، ۳۴۶–۳۴۷.</ref>؛ اما سحابی به دلیل اختلاف دیدگاه با برخی از نمایندگان، از ریاست و عضویت کمیسیون برنامه و بودجه مجلس کنار رفت.<ref>سحابی، ناگفته‌های انقلاب، ۳۴۷.</ref> وی پس از پایان دوره مجلس اول در سال ۱۳۶۳ مدیر عامل شرکت سهامی انتشار شد<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳.</ref> و در همان سال جلسات بزرگداشتی برای [[سیدمحمود طالقانی|طالقانی]] و [[علی شریعتی]] برگزار کرد.<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳.</ref> وی در ادامه فعالیت‌های سیاسی در سال ۱۳۶۸ [[جمعیت دفاع از آزادی]] را تأسیس کرد و در سال‌های ۱۳۶۸ و ۱۳۶۹ به نقد برنامه‌های اقتصادی اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس‌جمهور وقت، پرداخت و با امضای اعلامیه معروف به نود نفر، از اقدامات اقتصادی وی انتقاد کرد<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳؛ سحابی، ایران فردا، ۷۰.</ref> و پس از آن به مدت شش ماه بازداشت شد.<ref>سحابی، ناگفته‌های انقلاب، ۳۴۷.</ref> وی پس از آزادی در خرداد ۱۳۷۱ مجله ایران فردا را منتشر کرد.<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳.</ref>
خط ۶۲: خط ۷۴:
عزت‌الله سحابی در سال ۱۳۹۰ به علت شکستگی استخوان در بیمارستان بستری شد و به سبب عمل جراحی به کما رفت<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳.</ref> و در دهم خرداد این سال در ۸۱سالگی درگذشت و در لواسان [[تهران]] به خاک سپرده شد.<ref>اطلاعات، روزنامه، ۱۲/۴/۱۳۹۰ش.</ref> از سحابی آثاری منتشر شده‌است ازجمله کتاب نیم قرن خاطره و تجربه، دغدغه‌های فردای ایران و ناگفته‌های انقلاب و مباحث بنیادی ملی.<ref>سحابی، ایران فردا، ۷۱.</ref>
عزت‌الله سحابی در سال ۱۳۹۰ به علت شکستگی استخوان در بیمارستان بستری شد و به سبب عمل جراحی به کما رفت<ref>طیرانی، روزشمار زندگی مهندس عزت‌الله سحابی، ۲۳.</ref> و در دهم خرداد این سال در ۸۱سالگی درگذشت و در لواسان [[تهران]] به خاک سپرده شد.<ref>اطلاعات، روزنامه، ۱۲/۴/۱۳۹۰ش.</ref> از سحابی آثاری منتشر شده‌است ازجمله کتاب نیم قرن خاطره و تجربه، دغدغه‌های فردای ایران و ناگفته‌های انقلاب و مباحث بنیادی ملی.<ref>سحابی، ایران فردا، ۷۱.</ref>


عزت‌الله سحابی دارای سه فرزند ازجمله هاله سحابی بود که به دنبال قضایای سال ۱۳۸۸ به دو سال [[زندان]] محکوم شد و در یازده خرداد ۱۳۹۰ در مراسم تشییع جنازه پدر خود در سن ۵۷سالگی درگذشت<ref>اطلاعات، روزنامه، ۱۲/۴/۱۳۹۰ش.</ref> و مرگ وی سؤال علی مطهری، نماینده [[مجلس شورای اسلامی]] از وزیر اطلاعات را در پی داشت.<ref>دنیای اقتصاد، روزنامه، ۱۷/۹/۱۳۹۴ش.</ref>
عزت‌الله سحابی دارای سه فرزند ازجمله هاله سحابی بود که به دنبال قضایای سال ۱۳۸۸ به دو سال [[زندان]] محکوم شد و در یازده خرداد ۱۳۹۰ در مراسم [[تشییع جنازه]] پدر خود در سن ۵۷سالگی درگذشت<ref>اطلاعات، روزنامه، ۱۲/۴/۱۳۹۰ش.</ref> و مرگ وی سؤال علی مطهری، نماینده [[مجلس شورای اسلامی]] از وزیر اطلاعات را در پی داشت.<ref>دنیای اقتصاد، روزنامه، ۱۷/۹/۱۳۹۴ش.</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۸۶: خط ۹۸:


== پیوند به بیرون ==
== پیوند به بیرون ==
نسرین آقابیک، [https://books.khomeini.ir/books/10006/184/ عزت‌الله سحابی]، دانشنامه امام‌خمینی، ج۶، ص۱۸۴–۱۸۸.
* نسرین آقابیک، [https://books.khomeini.ir/books/10006/184/ عزت‌الله سحابی]، [[دانشنامه امام‌خمینی]]، ج۶، ص۱۸۴–۱۸۸.
[[رده:مقاله‌های ارزیابی‌شده]]
{{انقلاب اسلامی ایران}}
[[رده:مقاله‌های جلد ششم دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های تأییدشده]]
[[رده:مقاله‌های نیازمند جعبه اطلاعات]]
[[رده:مقاله‌های جلد ششم دانشنامه امام‌خمینی]]
[[رده:مقاله‌های دارای جعبه اطلاعات]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های نیازمند تصویر]]
[[رده:مقاله‌های دارای تصویر]]
[[رده:اعضای مجلس خبرگان قانون اساسی]]
[[رده:مبارزان علیه رژیم پهلوی]]
[[رده:اعضای شورای انقلاب اسلامی]]
[[رده:اعضای هیئت دولت]]
[[رده:مقاله‌های دارای شناسه]]
۱۴٬۶۰۳

ویرایش