فی لزوم تبین الفجر فعلا فی اللیالی المقمرة (رساله): تفاوت میان نسخه‌ها

==لیالی مقمره==

در این میان، تنها برخی فقها مانند آقارضا همدانی در بحث مواقیت الفرائض<ref>همدانی، مصباح الفقیه، ۹/۱۳۴.</ref> برای رؤیت حسی فجر در شب‌های مهتابی، به مقداری تأخیر در [[نماز]] پس از طلوع فجر [[فتوا]] داده‏‌اند؛ ولی شماری از فقها با این فتوا مخالفت کرده و همان تحقق واقعی فجر را موضوع احکام دانسته‌‏اند<ref>بروجردی، نهایة التقریر، ‍۱/‍۱‍۴‍۸ ـ ‍۱‍۴‍۹.</ref> و محقق نجفی تأخیر را به [[احتیاط مستحب]] موجه شمرده است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۷/۹۶.</ref>

[[امام‌خمینی]] که هم‌نظر با همدانی است، رساله «فی لزوم تبیَن الفجر فعلاً فی اللیالی المقمره» را که تاریخ نگارش آن به‌درستی معلوم نیست، به هدف بیان نظر خود درباره لزوم آشکارشدن طلوع فجر در شب‌های مهتابی نگاشته است. ایشان در مقدمه کوتاهی موضوع این رساله را توضیح داده و اهمیت پرداختن به این فرع فقهی را یادآورشده و بیان کرده است با وجود ابتلای بسیار به آن در نماز صبح، ابتدای روزه و [[نماز شب]]، گویا از آن غفلت شده است.<ref>امام‌خمینی، الرسائل العشرة، ‍۱‍۹‍۹.</ref> ایشان بر این نظر است که طلوع فجر در شب‌های گفته شده با حدود ده دقیقه تأخیر قابل مشاهده است و مشاهده حسی فجر موضوع حکم [[نماز]] و [[روزه]] است. ایشان فتوای خود را مستند به [[قرآن]] و [[سنت]] دانسته و از آقارضا همدانی نقل کرده است عالمان شیعه با این [[فتوا]] همراه‌‏اند.<ref>امام‌خمینی، الرسائل العشرة، ‍۱‍۹‍۹.</ref>

امام‌خمینی در این رساله، پس از طرح موضوع، «فعلیت تبیّن» را ملاک طلوع فجر می‌داند و توضیح می‌دهد واژه «تبین» در آیه «وَ کلُوا وَ اشْرَبُوا حَتَّی یتَبَینَ لَکمُ الْخَیطُ الْأَبْیضُ مِنَ الْخَیطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ»،<ref>بقره، ‍۱‍۸‍۷.</ref> ظهور کامل در ادعای مورد نظر ایشان دارد و [[آیه]]، اولین وقت [[امساک]] در [[روزه]] را تبین فجر دانسته است. ایشان پس از استدلال به آیه گفته شده، به طرح و نقد شبهات درباره نظریه خویش پرداخته است.<ref>امام‌خمینی، الرسائل العشرة، ‍۲‍۰‍۰ ـ ‍۲‍۰‍۲.</ref>

* همدانی، آقارضا، مصباح الفقیه، تحقیق محمد باقری و دیگران، قم، جعفریه، چاپ اول، ۱۴۱۶ق.

{{پایان}}