۱۵٬۱۷۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (removed Category:مقاله های نیازمند ارزیابی; added Category:مقالههای دارای شناسه using HotCat) |
||
(۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''قاعدة علی الید'''، رسالهای دربارهٔ [[عهد و ضمان]] بر اساس | [[پرونده:الرسائل العشرة.jpg|بندانگشتی|الرسائل العشره دربردارنده رساله قاعده علی الید]] | ||
'''قاعدة علی الید'''، رسالهای دربارهٔ [[عهد و ضمان]] بر اساس حدیث نبوی(ص) «علی الید»، عربی. | |||
ازجمله [[قواعد فقهی]] مشهور، قاعده «علی الید» است. رساله مختصری به [[دستخط امامخمینی|خط امامخمینی]] درباره مفاد حدیث «علی الید ما اخذت حتی تؤدی» وجود دارد؛ اما بهروشنی معلوم نیست که نگارش خود ایشان است یا استنساخ از برخی تقریرات [[سیدحسین بروجردی]]. | |||
مطالب رساله در شش جهت تنظیم شدهاست. جهت اول: سند روایت؛ جهت دوم: مفاد مفردات روایت و پیامدهای عقلانی آن؛ جهت سوم: ضمانت شخص گیرنده؛ جهت چهارم، عدوانیبودن یَد؛ جهت پنجم: ضمانت رد مثل حتی در قیمیات و جهت ششم: بالاترین ملاک قیمت در جبران خسارت، بحث شدهاست | |||
این رساله نخست در سال ۱۳۷۸ در کتاب [[الرسائل العشره (کتاب)|الرسائل العشره]] چاپ و منتشر شدهاست؛ همچنین در جلد ۲۰ [[موسوعة الامامالخمینی]] در بخش الرسالات الفقهیة و الاصولیه در سال ۱۳۹۲ منتشر شدهاست. | |||
== قاعده علی الید == | == قاعده علی الید == | ||
ازجمله [[قواعد فقهی مشهور]]، قاعده «علی الید» است. در این قاعده از پیامدهای تصرف غیر مالک در ملکی که مأذون به تصرف در آن نیست، بحث میشود.<ref>بجنوردی، القواعد الفقهیه، ۴/۵۳–۵۴.</ref> عنوان این قاعده از حدیث نبوی (ص) «علی الید ما اخذت حتی تؤدی» گرفته شدهاست.<ref>بجنوردی، القواعد الفقهیه، ۴/۵۴.</ref> رساله مختصری به [[دستخط امامخمینی|خط امامخمینی]] دربارهٔ مفاد حدیث یادشده وجود دارد؛ اما بهروشنی معلوم نیست که نگارش خود ایشان است یا استنساخ از برخی تقریرات [[سیدحسین بروجردی]].<ref>مؤسسه تنظیم، مقدمه کتاب الرسائل العشره، ۴.</ref> | ازجمله [[قواعد فقهی|قواعد فقهی مشهور]]، قاعده «علی الید» است. در این قاعده از پیامدهای تصرف غیر مالک در ملکی که مأذون به تصرف در آن نیست، بحث میشود.<ref>بجنوردی، القواعد الفقهیه، ۴/۵۳–۵۴.</ref> عنوان این قاعده از حدیث نبوی (ص) «علی الید ما اخذت حتی تؤدی» گرفته شدهاست.<ref>بجنوردی، القواعد الفقهیه، ۴/۵۴.</ref> رساله مختصری به [[دستخط امامخمینی|خط امامخمینی]] دربارهٔ مفاد حدیث یادشده وجود دارد؛ اما بهروشنی معلوم نیست که نگارش خود ایشان است یا استنساخ از برخی تقریرات [[سیدحسین بروجردی]].<ref>مؤسسه تنظیم، مقدمه کتاب الرسائل العشره، ۴.</ref> | ||
== | == جهات ششگانه رساله == | ||
مطالب رساله در شش جهت تنظیم شدهاست. جهت اول دربارهٔ بحث از سند روایت یادشده است که [[اهل سنت]] آن را در بعضی از منابع اصلی حدیثی خود مانند سنن ترمذی آوردهاند و با ذکر سند از [[سمرةبنجندب]] نقل کردهاند.<ref>ترمذی، سنن الترمذی، ۲/۳۶۸–۳۶۹.</ref> [[شیعیان]] هم با توجه به استناد [[فقهای امامیه]] به این روایت در آثار گذشتگان و معاصر، جایی برای بحث از سند روایت باقی نگذاشتهاند؛ علاوه بر اینکه روایات دیگری به حسب مورد در ابواب مختلف فقه وجود دارد که دلالت بر «[[ضمان]]» دارند که میتوان مضمون [[روایت نبوی(ص)]] را از آن دسته روایات به دست آورد.<ref>امامخمینی، الرسائل العشره، ۲۲۱–۲۲۲.</ref> | مطالب رساله در شش جهت تنظیم شدهاست. جهت اول دربارهٔ بحث از سند روایت یادشده است که [[اهل سنت]] آن را در بعضی از منابع اصلی حدیثی خود مانند سنن ترمذی آوردهاند و با ذکر سند از [[سمرةبنجندب]] نقل کردهاند.<ref>ترمذی، سنن الترمذی، ۲/۳۶۸–۳۶۹.</ref> [[شیعیان]] هم با توجه به استناد [[فقهای امامیه]] به این روایت در آثار گذشتگان و معاصر، جایی برای بحث از سند روایت باقی نگذاشتهاند؛ علاوه بر اینکه روایات دیگری به حسب مورد در ابواب مختلف فقه وجود دارد که دلالت بر «[[ضمان]]» دارند که میتوان مضمون [[روایت نبوی(ص)]] را از آن دسته روایات به دست آورد.<ref>امامخمینی، الرسائل العشره، ۲۲۱–۲۲۲.</ref> | ||
خط ۱۷: | خط ۲۴: | ||
رساله در آخرین جهت، ملاک در جبران خسارت، بالاترین قیمت مال را از زمان [[غصب]] تا زمان تلف میداند نه قیمت روز غصب یا روز تلف یا روز ادا؛ زیرا عین مال پس از تلفشدن بر عهده گیرنده است و دارای قیمت بازار خواهد بود و همه مراتب قیمت مورد [[ضمانت]] است.<ref>امامخمینی، الرسائل العشره، ۲۲۹–۲۳۳.</ref> | رساله در آخرین جهت، ملاک در جبران خسارت، بالاترین قیمت مال را از زمان [[غصب]] تا زمان تلف میداند نه قیمت روز غصب یا روز تلف یا روز ادا؛ زیرا عین مال پس از تلفشدن بر عهده گیرنده است و دارای قیمت بازار خواهد بود و همه مراتب قیمت مورد [[ضمانت]] است.<ref>امامخمینی، الرسائل العشره، ۲۲۹–۲۳۳.</ref> | ||
== چاپ == | |||
این رساله در [[کتاب الرسائل العشره]] از صفحه ۲۲۱–۲۳۳ آمدهاست و برای نخستین بار در سال ۱۳۷۸ چاپ و منتشر شدهاست؛ همچنین در جلد ۲۰ [[موسوعة الامامالخمینی]] در بخش الرسالات الفقهیة و الاصولیه در سال ۱۳۹۲ از سوی [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی]] منتشر شدهاست. | این رساله در [[کتاب الرسائل العشره]] از صفحه ۲۲۱–۲۳۳ آمدهاست و برای نخستین بار در سال ۱۳۷۸ چاپ و منتشر شدهاست؛ همچنین در جلد ۲۰ [[موسوعة الامامالخمینی]] در بخش الرسالات الفقهیة و الاصولیه در سال ۱۳۹۲ از سوی [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی]] منتشر شدهاست. | ||
خط ۲۹: | خط ۳۷: | ||
* مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی، مقدمه کتاب الرسائل العشره، تألیف امامخمینی، تهران، چاپ سوم، ۱۳۸۷ش. | * مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی، مقدمه کتاب الرسائل العشره، تألیف امامخمینی، تهران، چاپ سوم، ۱۳۸۷ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
[[رده:مقالههای | ==پیوند به بیرون== | ||
* محمدکاظم تقوی، [https://books.khomeini.ir/books/10008/111/ قاعده علی الید]، [[دانشنامه امامخمینی]]، ج۸، ص۱۱۱-۱۱۲. | |||
[[رده:مقالههای تأییدشده]] | |||
[[رده:مقالههای بینیاز از جعبه اطلاعات]] | |||
[[رده:مقالههای دارای تصویر]] | |||
[[رده:مقالههای دارای لینک دانشنامه]] | |||
[[رده:قواعد فقهی]] | |||
[[رده:مقالههای جلد هشتم دانشنامه امامخمینی]] | |||
[[رده:مقالههای دارای ناوبری]] | |||
{{آثار امامخمینی}} | |||
[[رده:مقالههای دارای شناسه]] |