۱۵٬۱۷۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (removed Category:مقاله های نیازمند ارزیابی; added Category:مقالههای دارای شناسه using HotCat) |
||
(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ماهیَت''' ذات و چیستی شیء در [[فلسفه|دانش فلسفه]]. | '''ماهیَت''' ذات و چیستی شیء در [[فلسفه|دانش فلسفه]]. | ||
یکی از مباحث مهم و بنیادین در فلسفه بحث از ماهیت است بهگونهای که بخش عظیمی از مباحث فلسفی را به خود اختصاص داده است. | |||
[[شهابالدین سهروردی|شیخ اشراق]] با ارائه نظام جدید فلسفی، جایگاه خاصی برای ماهیت قائل شد و گفت هر آنچه در متن عالم ماده قرار دارد ماهیت است و وجود امری اعتباری است. [[ملاصدرا]] نیز در باب ماهیت و ملحقات آن بحث مفصلی مطرح کرده است. | |||
[[امامخمینی]] در آثار اصولی، فلسفی و [[عرفان|عرفانی]] خود حقیقت ماهیت جایگاه و اعتبار سهگانه آن را تحلیل و بررسی کرده است. ایشان ماهیت را جهت فقدان و حدّ وجود معرفی میکند که اثری ندارد اگر چه در خارج بنابر [[اصالت وجود]]، تنها وجود متحقق است، اما عقل وقتی وجود شیء را تصور میکند، آن را به دو حیث وجودی و فقدانی تحلیل میکند که حیث فقدان آن منشأ انتزاع ماهیت میشود. | |||
به اعتقاد امامخمینی ماهیت بر دو گونه ملاحظه میشود: ۱- ماهیت «من حیث هی هی» و با قطع نظر از هر خصوصیتی که همان ماهیت مهمله است. ۲- ماهیت «من حیث هی هی» و با ملاحظه مصادیق و امور خارجی که همان ماهیت لا بشرط مقسمی است. ایشان برای ماهیت احکام، ویژگیهایی برمیشمارد ازجمله: امکان ماهیت، موطن ماهیت، تعلق نگرفتن علم به ماهیات، منشاء اثر نبودن ماهیت، بالعرض بودن وجود ماهیت و متصف نشدن ماهیت به [[خیر و شر]]. | |||
==مفهومشناسی== | ==مفهومشناسی== | ||
ماهیت مصدر جعلی به معنای حقیقت چیزی است.<ref>دهخدا، فرهنگلغت دهخدا، ذیل واژه «ماهیت».</ref> این واژه در اصل به صورت ماهویّت بوده و در زبان فارسی از آن به چیستی تعبیر میشود.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ج۱۰، ص۵۱۷-۵۱۸.</ref> وجه انتساب ماهیت به «ما هو» آن است که در پاسخ به پرسش «ما هو» و حقیقت شیء واقع میشود.<ref>علامه حلی، کشف المراد، ص۸۵؛ لاهیجی، شوارق الالهام، ج۲، ص۲۶؛ آملی، درر الفوائد، ج۱، ۲۹۱-۲۹۳.</ref> | ماهیت مصدر جعلی به معنای حقیقت چیزی است.<ref>دهخدا، فرهنگلغت دهخدا، ذیل واژه «ماهیت».</ref> این واژه در اصل به صورت ماهویّت بوده و در زبان فارسی از آن به چیستی تعبیر میشود.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ج۱۰، ص۵۱۷-۵۱۸.</ref> وجه انتساب ماهیت به «ما هو» آن است که در پاسخ به پرسش «ما هو» و حقیقت شیء واقع میشود.<ref>علامه حلی، کشف المراد، ص۸۵؛ لاهیجی، شوارق الالهام، ج۲، ص۲۶؛ آملی، درر الفوائد، ج۱، ۲۹۱-۲۹۳.</ref> | ||
خط ۱۲۰: | خط ۱۲۹: | ||
*میرداماد، محمدباقر، القبسات، به اهتمام مهدی محقق و دیگران، تهران، دانشگاه تهران، چاپ دوم، ۱۳۶۷ش. | *میرداماد، محمدباقر، القبسات، به اهتمام مهدی محقق و دیگران، تهران، دانشگاه تهران، چاپ دوم، ۱۳۶۷ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
[[رده:مقالههای | == پیوند به بیرون == | ||
[[رده:مقالههای جلد نهم دانشنامه]] | *علی برهانی-باقر صاحبی، [https://books.khomeini.ir/books/10009/8/ ماهیت]، [[دانشنامه امامخمینی]]، ج۹، ص۸-۱۸. | ||
[[رده:مقالههای | |||
[[رده:مقالههای تأییدشده]] | |||
[[رده:مقالههای جلد نهم دانشنامه امامخمینی]] | |||
[[رده:مقالههای دارای لینک دانشنامه]] | |||
[[رده:مقالههای بینیاز از جعبه اطلاعات]] | [[رده:مقالههای بینیاز از جعبه اطلاعات]] | ||
[[رده:فلسفه]] | |||
[[رده:مقالههای دارای شناسه]] |