۱۵٬۱۷۰
ویرایش
←پیوند به بیرون
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
|مذهب =[[شیعه]] | |مذهب =[[شیعه]] | ||
|پیشه = | |پیشه = | ||
|مناصب =وزیر [[آموزش و پرورش]]، عضو [[ | |مناصب =وزیر [[آموزش و پرورش]]، عضو [[شورای انقلاب فرهنگی]]، عضو شورای عالی تبلیغات، دبیرکل [[حزب جمهوری اسلامی]]، نخست‌وزیر، نماینده [[مجلس خبرگان قانون اساسی]]، عضو [[شورای انقلاب]] | ||
|پس از = | |پس از = | ||
|پیش از = | |پیش از = | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
|امضا = | |امضا = | ||
}}'''محمدجواد باهنر'''، شاگرد [[امام‌خمینی]]، روحانی مبارز، عضو [[شورای انقلاب]]، نماینده [[مجلس خبرگان قانون اساسی]]، وزیر [[آموزش و پرورش]] و نخست‌وزیر. | }}'''محمدجواد باهنر'''، شاگرد [[امام‌خمینی]]، روحانی مبارز، عضو [[شورای انقلاب]]، نماینده [[مجلس خبرگان قانون اساسی]]، وزیر [[آموزش و پرورش]] و نخست‌وزیر. | ||
محمدجواد باهنر در سال ۱۳۱۲ در کرمان به دنیا آمد. او در یازده سالگی تحصیلات حوزوی خود را در مدرسه معصومیه کرمان آغاز کرد و پس از ده سال روانه [[حوزه علمیه قم]] شد و از درس‌های اساتید بزرگ آن چون [[سیدحسین بروجردی]]، [[امام‌خمینی]] و محمدحسین طباطبائی بهره‌های زیادی برد. چنانکه تحصیلات دانشگاهی را تا مقطع دکترا گذراند. | |||
باهنر پیش از [[انقلاب اسلامی ایران|نهضت امام‌خمینی]] هم سخنرانی‌های سیاسی – مبارزاتی داشت و هم در رویکرد فرهنگی خود، در تهیه مجله مکتب تشیع نقش اساسی داشت. وی از سال ۵۲ تا ۵۷ پنج بار دستگیر و ممنوع‌المنبر شد. | |||
وی در ماه‌های اوج‌گیری مبارزات با حکم امام به عضویت [[شورای انقلاب اسلامی|شورای انقلاب]] منصوب شد و یک هفته پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] با دوستان مبارز خود [[حزب جمهوری اسلامی]] را تأسیس کرد. او در دولت [[محمدعلی رجایی|محمدعلی رجائی]] سمت وزارت آموزش و پرورش را عهده‌دار شد و در ادامه، نخست‌وزیر او شد تا اینکه هر دو در [[انفجار دفتر نخست‌وزیری ایران|حادثه هشتم شهریور ۱۳۶۰]] به [[شهادت]] رسیدند. | |||
آشنائی با اسلام، شناخت اسلام، دین‌شناسی تطبیقی، رابطه علم و دین بعضی از کتاب‌هایی است که محمدجواد باهنر نوشته است. | |||
== ولادت و نسب == | == ولادت و نسب == | ||
| خط ۳۹: | خط ۴۷: | ||
== فعالیت‌های مبارزاتی == | == فعالیت‌های مبارزاتی == | ||
فعالیت‌های مبارزاتی باهنر از سال ۱۳۳۷ آغاز شد و در این سال به سبب سخنرانی علیه [[رژیم پهلوی]] که [[اسرائیل]] را به رسمیت شناخته بود، دستگیر شد.<ref>باهنر، زندگینامه، ۳۵؛ باهنر، یاران امام، ۱۳–۱۴؛ ایرانمنش، مصاحبه، ۲/۶۰۰.</ref> همکاری جدی وی در انتشار مجلّه مکتب تشیع در سال ۱۳۳۸ از دیگر فعالیت‌های وی به‌شمار می‌رود.<ref>باهنر، زندگینامه، ۳۵–۳۴؛ خامنه‌ای، مصاحبه، ۲/۶۳۲.</ref> نوشتن سرمقاله در مکتب تشیع به عهده باهنر گذاشته شد؛ گرچه وی از سر تواضع از درج اسم خود پرهیز داشت<ref>حجتی کرمانی، مصاحبه، ۱۴۶–۱۴۷.</ref> همچنین سرمقاله نخستین شماره مجله بعثت را باهنر نوشت.<ref>دعایی، گوشه‌ای از خاطرات حجت‌الاسلام و المسلمین سیدمحمود دعایی، ۵۹.</ref>{{سخ}} | فعالیت‌های مبارزاتی باهنر از سال ۱۳۳۷ آغاز شد و در این سال به سبب سخنرانی علیه [[رژیم پهلوی]] که [[اسرائیل]] را به رسمیت شناخته بود، دستگیر شد.<ref>باهنر، زندگینامه، ۳۵؛ باهنر، یاران امام، ۱۳–۱۴؛ ایرانمنش، مصاحبه، ۲/۶۰۰.</ref> همکاری جدی وی در انتشار مجلّه مکتب تشیع در سال ۱۳۳۸ از دیگر فعالیت‌های وی به‌شمار می‌رود.<ref>باهنر، زندگینامه، ۳۵–۳۴؛ خامنه‌ای، مصاحبه، ۲/۶۳۲.</ref> نوشتن سرمقاله در مکتب تشیع به عهده باهنر گذاشته شد؛ گرچه وی از سر تواضع از درج اسم خود پرهیز داشت<ref>حجتی کرمانی، مصاحبه، ۱۴۶–۱۴۷.</ref> همچنین سرمقاله نخستین شماره مجله بعثت را باهنر نوشت.<ref>دعایی، گوشه‌ای از خاطرات حجت‌الاسلام و المسلمین سیدمحمود دعایی، ۵۹.</ref>{{سخ}} | ||
باهنر در سال ۱۳۴۱، از سوی برخی بزرگان [[حوزه علمیه قم]]، مأمور به [[تبلیغ]] در [[ژاپن]] شد؛ ولی به دلیل آغاز مبارزات در [[تهران]] ماند.<ref>باهنر، زندگینامه، ۳۶؛ ترکچی، شهید حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر محمدجواد باهنر به روایت اسناد، ۳۰–۳۱.</ref> در خرداد ۱۳۴۲، سازمان اطلاعات و امنیت کشور ( | باهنر در سال ۱۳۴۱، از سوی برخی بزرگان [[حوزه علمیه قم]]، مأمور به [[تبلیغ]] در [[ژاپن]] شد؛ ولی به دلیل آغاز مبارزات در [[تهران]] ماند.<ref>باهنر، زندگینامه، ۳۶؛ ترکچی، شهید حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر محمدجواد باهنر به روایت اسناد، ۳۰–۳۱.</ref> در خرداد ۱۳۴۲، [[ساواک|سازمان اطلاعات و امنیت کشور]] (ساواک) وی را به سبب سخنرانی‌های ضد استبدادی در [[همدان]] دستگیر کرد؛ ولی به دنبال اعتراض مردم، آزاد و به تهران فرستاده شد.<ref>باهنر، یاران امام، ۱۴؛ ایرانمنش، مصاحبه، ۲/۶۰۱.</ref> وی در اواخر اسفند همین سال در محکوم‌ساختن فاجعه فیضیه در مسجد جامع بازار تهران، بیاناتی ایراد کرد که منجر به بازداشت و زندانی شدن او تا خرداد ۱۳۴۳ شد.<ref>باهنر، زندگینامه، ۳۶–۳۷؛ ایرانمنش، مصاحبه، ۲/۶۰۱.</ref> سخنرانی در مسجد هدایت و [[حسینیه ارشاد]] تهران، برگزاری جلسات هفتگی<ref>مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امام‌خمینی در آیینه اسناد به روایت ساواک، ۱۱/۳۳۱ و ۳۴۰.</ref> توزیع جزوه‌های درس‌های نجف امام‌خمینی<ref>مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امام‌خمینی در آیینه اسناد به روایت ساواک، ۱۱/۳۵۴.</ref> همکاری با هیئت‌های مؤتلفه و تأسیس مسجد الجواد(ع)،<ref>باهنر، زندگینامه، ۴۰.</ref> از فعالیت‌های او در این دوره بود. | ||
باهنر در سال ۱۳۴۴، به [[آموزش و پرورش]] راه یافت و مبارزه فرهنگی مؤثری را آغاز کرد.<ref>باهنر، زندگینامه، ۳۷؛ مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امام‌خمینی در آیینه اسناد به روایت ساواک، ۱۴/۴۰۰؛ نعمتی، شهید دکتر محمدجواد باهنر، مبارزات، مواضع و دیدگاه‌ها، ۴۱.</ref> او در طول سال‌های حضور در آموزش و پرورش به‌همراه تعدادی از شخصیت‌های دینی ازجمله [[سیدمحمد حسینی بهشتی]] و علی گلزاده غفوری کتاب‌های درسی تعلیمات دینی را برای سال‌های مختلف دبستان و دبیرستان و برای مراکز تربیت تألیف کرد.<ref>باهنر، زندگینامه، ۳۷–۳۹؛ نعمتی، شهید دکتر محمدجواد باهنر، مبارزات، مواضع و دیدگاه‌ها، ۳۶–۳۹.</ref>{{سخ}} | باهنر در سال ۱۳۴۴، به [[آموزش و پرورش]] راه یافت و مبارزه فرهنگی مؤثری را آغاز کرد.<ref>باهنر، زندگینامه، ۳۷؛ مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امام‌خمینی در آیینه اسناد به روایت ساواک، ۱۴/۴۰۰؛ نعمتی، شهید دکتر محمدجواد باهنر، مبارزات، مواضع و دیدگاه‌ها، ۴۱.</ref> او در طول سال‌های حضور در آموزش و پرورش به‌همراه تعدادی از شخصیت‌های دینی ازجمله [[سیدمحمد حسینی بهشتی]] و علی گلزاده غفوری کتاب‌های درسی تعلیمات دینی را برای سال‌های مختلف دبستان و دبیرستان و برای مراکز تربیت تألیف کرد.<ref>باهنر، زندگینامه، ۳۷–۳۹؛ نعمتی، شهید دکتر محمدجواد باهنر، مبارزات، مواضع و دیدگاه‌ها، ۳۶–۳۹.</ref>{{سخ}} | ||
باهنر با گروهی از علمای مبارز و یاران امام‌خمینی در تهران، پس از درگذشت مشکوک [[سیدمصطفی خمینی]]، خطاب به امام‌خمینی اعلامیه تسلیت صادر و مجلس ختمی در مسجد ارک تهران برگزار کردند.<ref>مرکز اسناد، ۳/۲۳۱–۲۳۳؛ مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امام‌خمینی در آیینه اسناد به روایت ساواک، ۶/۳۸۰–۳۸۱.</ref> همچنین اعلامیه وی با گروهی از روحانیان تهران به مناسبت یادبود [[قیام پانزده خرداد ۱۳۴۲|حادثه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲]] در اسناد [[ساواک]] گزارش شده است.<ref>مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امام‌خمینی در آیینه اسناد به روایت ساواک، ۱۱/۵۸۳ و ۶۰۹–۶۱۱.</ref> افزون بر آن وی برای هم‌نوایی با امام‌خمینی [[عید نوروز]] ۱۳۵۷ را تحریم و بر مبارزه با استبداد تأکید کرد.<ref>مرکز اسناد، ۳/۲۵۵.</ref> در ضمن به مناسبت‌های چهلم شهدای [[بیست و نه بهمن ۱۳۵۶|۲۹ بهمن تبریز]]،<ref>مرکز اسناد، ۳/۲۶۴.</ref> شهدای یزد،<ref>مرکز اسناد، ۳/۲۸۱.</ref> سالگرد ۱۵ خرداد ۱۳۴۲،<ref>مرکز اسناد، ۳/۳۰۸.</ref> جشن‌های نیمه شعبان و فساد و استبداد [[رژیم پهلوی]]،<ref>مرکز اسناد، ۳/۳۲۳–۳۲۴.</ref> محکوم‌کردن سرکوب [[اعتصاب کارکنان صنعت نفت]]،<ref>مرکز اسناد، ۳/۳۸۵–۳۸۶ و ۴۵۴.</ref> محکوم‌کردن محاصره خانه امام‌خمینی در [[نجف]] و [[هجرت امام‌خمینی به پاریس|هجرت ایشان به فرانسه]]،<ref>مرکز اسناد، ۳/۳۸۷، ۳۹۰ و ۳۹۶.</ref> چهلمین روز [[واقعه هفده شهریور ۱۳۵۷ش|فاجعه خونین ۱۷ شهریور ۱۳۵۷]] تهران،<ref>مرکز اسناد، ۳/۴۱۱–۴۱۲.</ref> فراخوان مردم برای شرکت در [[تظاهرات تاسوعا و عاشورای ۱۳۵۷ش|راهپیمایی سرنوشت‌ساز تاسوعا و عاشورای ۱۳۵۷ تهران]]<ref>مرکز اسناد، ۳/۴۶۷–۴۶۹ و ۴۸۳–۴۸۵.</ref> و پشتیبانی از اعتصاب بازاریان تهران<ref>مرکز اسناد، ۳/۵۰۹.</ref> با دیگر روحانیان مبارز اعلامیه‌های مهمی صادر و از مبارزات امام‌خمینی پشتیبانی کرد. | باهنر با گروهی از علمای مبارز و یاران امام‌خمینی در تهران، پس از درگذشت مشکوک [[سیدمصطفی خمینی]]، خطاب به امام‌خمینی اعلامیه تسلیت صادر و مجلس ختمی در مسجد ارک تهران برگزار کردند.<ref>مرکز اسناد، مصاحبه، ۳/۲۳۱–۲۳۳؛ مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امام‌خمینی در آیینه اسناد به روایت ساواک، ۶/۳۸۰–۳۸۱.</ref> همچنین اعلامیه وی با گروهی از روحانیان تهران به مناسبت یادبود [[قیام پانزده خرداد ۱۳۴۲|حادثه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲]] در اسناد [[ساواک]] گزارش شده است.<ref>مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امام‌خمینی در آیینه اسناد به روایت ساواک، ۱۱/۵۸۳ و ۶۰۹–۶۱۱.</ref> افزون بر آن وی برای هم‌نوایی با امام‌خمینی [[عید نوروز]] ۱۳۵۷ را تحریم و بر مبارزه با استبداد تأکید کرد.<ref>مرکز اسناد، مصاحبه، ۳/۲۵۵.</ref> در ضمن به مناسبت‌های چهلم شهدای [[بیست و نه بهمن ۱۳۵۶|۲۹ بهمن تبریز]]،<ref>مرکز اسناد، مصاحبه، ۳/۲۶۴.</ref> شهدای یزد،<ref>مرکز اسناد، مصاحبه، ۳/۲۸۱.</ref> سالگرد ۱۵ خرداد ۱۳۴۲،<ref>مرکز اسناد، مصاحبه، ۳/۳۰۸.</ref> جشن‌های نیمه شعبان و فساد و استبداد [[رژیم پهلوی]]،<ref>مرکز اسناد، مصاحبه، ۳/۳۲۳–۳۲۴.</ref> محکوم‌کردن سرکوب [[اعتصاب کارکنان صنعت نفت]]،<ref>مرکز اسناد، مصاحبه، ۳/۳۸۵–۳۸۶ و ۴۵۴.</ref> محکوم‌کردن محاصره خانه امام‌خمینی در [[نجف]] و [[هجرت امام‌خمینی به پاریس|هجرت ایشان به فرانسه]]،<ref>مرکز اسناد، مصاحبه، ۳/۳۸۷، ۳۹۰ و ۳۹۶.</ref> چهلمین روز [[واقعه هفده شهریور ۱۳۵۷ش|فاجعه خونین ۱۷ شهریور ۱۳۵۷]] تهران،<ref>مرکز اسناد، مصاحبه، ۳/۴۱۱–۴۱۲.</ref> فراخوان مردم برای شرکت در [[تظاهرات تاسوعا و عاشورای ۱۳۵۷ش|راهپیمایی سرنوشت‌ساز تاسوعا و عاشورای ۱۳۵۷ تهران]]<ref>مرکز اسناد، مصاحبه، ۳/۴۶۷–۴۶۹ و ۴۸۳–۴۸۵.</ref> و پشتیبانی از اعتصاب بازاریان تهران<ref>مرکز اسناد، مصاحبه، ۳/۵۰۹.</ref> با دیگر روحانیان مبارز اعلامیه‌های مهمی صادر و از مبارزات امام‌خمینی پشتیبانی کرد. | ||
باهنر پس از دستگیرشدنِ سران هیئت مؤتلفه، به سبب ترور نخست‌وزیر وقت؛ [[حسنعلی منصور]]، برای ادامه مبارزه در ایجاد «بنیاد رفاه و تعاون اسلامی»، کانون توحید و دفتر نشر فرهنگ اسلامی نقش داشت.<ref>باهنر، زندگینامه، ۴۰–۴۱؛ باهنر، یاران امام، ۱۶؛ ترکچی، شهید حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر محمدجواد باهنر به روایت اسناد، ۲۰–۲۷.</ref> وی به همراه، [[سیدمحمد بهشتی|سیدمحمد حسینی بهشتی]] و [[علی غفوری]] اعضای هیئت علمی دفتر نشر فرهنگ اسلامی را تشکیل می‌دادند<ref>حجتی کرمانی، مصاحبه، ۱۴۵–۱۴۶.</ref> راه‌اندازی نهادهای یادشده برای تقویت [[انقلاب اسلامی ایران|نهضت امام‌خمینی]] بود.<ref>باهنر، مصاحبه، ۸۲.</ref> به گزارش ساواک از جلسه ختم ناصر هندی (پسندیده)، برادرزاده امام‌خمینی، گروهی ازجمله باهنر هنگام سخنرانی [[محمدتقی فلسفی]] و نام‌بردن از امام‌خمینی، تکبیر گفتند.<ref>مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امام‌خمینی در آیینه اسناد به روایت ساواک، ۱۵/۴۶۱–۴۶۲.</ref>{{سخ}} | باهنر پس از دستگیرشدنِ سران هیئت مؤتلفه، به سبب ترور نخست‌وزیر وقت؛ [[حسنعلی منصور]]، برای ادامه مبارزه در ایجاد «بنیاد رفاه و تعاون اسلامی»، کانون توحید و دفتر نشر فرهنگ اسلامی نقش داشت.<ref>باهنر، زندگینامه، ۴۰–۴۱؛ باهنر، یاران امام، ۱۶؛ ترکچی، شهید حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر محمدجواد باهنر به روایت اسناد، ۲۰–۲۷.</ref> وی به همراه، [[سیدمحمد بهشتی|سیدمحمد حسینی بهشتی]] و [[علی غفوری]] اعضای هیئت علمی دفتر نشر فرهنگ اسلامی را تشکیل می‌دادند<ref>حجتی کرمانی، مصاحبه، ۱۴۵–۱۴۶.</ref> راه‌اندازی نهادهای یادشده برای تقویت [[انقلاب اسلامی ایران|نهضت امام‌خمینی]] بود.<ref>باهنر، مصاحبه، ۸۲.</ref> به گزارش ساواک از جلسه ختم ناصر هندی (پسندیده)، برادرزاده امام‌خمینی، گروهی ازجمله باهنر هنگام سخنرانی [[محمدتقی فلسفی]] و نام‌بردن از امام‌خمینی، تکبیر گفتند.<ref>مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امام‌خمینی در آیینه اسناد به روایت ساواک، ۱۵/۴۶۱–۴۶۲.</ref>{{سخ}} | ||
| خط ۱۰۵: | خط ۱۱۳: | ||
== پیوند به بیرون == | == پیوند به بیرون == | ||
* غلامرضا گلی زواره، «[https://books.khomeini.ir/books/10002/581/ محمدجواد باهنر]»، [[دانشنامه | * غلامرضا گلی زواره، «[https://books.khomeini.ir/books/10002/581/ محمدجواد باهنر]»، [[دانشنامه امام‌خمینی]]، ج۲، ص۵۸۱–۵۸۶. | ||
[[رده:شاگردان | [[رده:شاگردان امام‌خمینی]] | ||
[[رده:مبارزان علیه رژیم پهلوی]] | [[رده:مبارزان علیه رژیم پهلوی]] | ||
[[رده: | [[رده:اعضای شورای انقلاب اسلامی]] | ||
[[رده:مقاله‌های | [[رده:مقاله‌های تأییدشده]] | ||
[[رده:مقاله‌های دارای جعبه اطلاعات]] | |||
[[رده:مقاله‌های دارای تصویر]] | |||
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]] | |||
[[رده:مقاله‌های جلد دوم دانشنامه امام‌خمینی]] | |||
[[رده:اعضای مجلس خبرگان قانون اساسی]] | |||
[[رده:اعضای هیئت دولت]] | |||
{{شاگردان امام‌خمینی}} | |||
{{انقلاب اسلامی ایران}} | |||
[[رده:مقاله‌های دارای شناسه]] | |||
[[رده:مقاله‌های جدید]] | |||