۱۴٬۷۲۱
ویرایش
←پیوند به بیرون
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
}} | }} | ||
'''محمدرضا پهلوی'''، آخرین شاه از سلسله شاهنشاهی در [[ایران]]، عملکرد و سقوط. | '''محمدرضا پهلوی'''، آخرین شاه از سلسله شاهنشاهی در [[ایران]]، عملکرد و سقوط. | ||
محمدرضا پهلوی دومین و آخرین شاه از سلسله [[پهلوی]] در سال ۱۲۹۸ در تهران به دنیا آمد و در شش سالگی ولیعهد پدرش شد و تحت تربیت خاص قرار گرفت. در مدرسه نظام تحصیلات ابتدائی را فراگرفت و در دوازده سالگی برای ادامه تحصیل به سوئیس فرستاده شد و پس از پنج سال به [[ایران]] بازگشت و در دانشکده افسری تحصیلات خود را ادامه داد. | |||
محمدرضا درسال ۱۳۲۰ با اشغال ایران و استعفای پدرش به سلطنت رسید و به‌خصوص تا سال ۱۳۲۵ دوران سخت و متزلزلی را سپری کرد. کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ سلطنت او را وارد دوره‌ای جدید و جدّی کرد و قدرت مطلقه او از این مقطع آغاز و گسترده شد. | |||
پهلوی در آغاز تظاهر به دینداری داشت و در برابر [[مرجعیت]] مطلق [[سیدحسین بروجردی]] مشی محتاطانه‌ای اتخاذ کرد اما پس از وفات او برنامه‌های مورد نظر خود را در پیش گرفت. | |||
[[امام‌خمینی]] که از آغاز مرجعیت با نصیحت با اقدامات محمدرضاشاه مقابله می‌کرد، در مقابل شدت عمل حکومت او مقاومت کرد و از مرحله نصیحت به مرحله اصلاح و مقابله و در نهایت به مخالفت قاطع رسید. | |||
محمدرضا پهلوی با اوج‌گیری [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب مردم ایران]] در دیماه ۱۳۵۷ ایران را ترک کرد و درحالی که به شدت بیمار بود، به مدت یکسال و شش‌ماه به کشورهای مختلف به صورت سرگردان سفر کرد و سرانجام در سال ۱۳۵۹ در [[مصر]] از دنیا رفت و در مسجد الرفاعی قاهره به خاک سپرده شد. | |||
== قبل از سلطنت == | == قبل از سلطنت == | ||
| خط ۲۱۲: | خط ۲۲۲: | ||
به تعبیر [[رابرت هایزر]]، تهدید امام‌خمینی موجب وحشت محمدرضا پهلوی شده بود؛ به گونه‌ای که وی نگران بود غرب معنای تهدید امام‌خمینی را به‌طور کامل درک نکند و آن را در حد یک مسئله سیاسی یا مذهبی کوچک کاهش دهد که در آن صورت دچار اشتباه بزرگی خواهد بود.<ref>هایزر، مأموریت مخفی، ۳۴</ref> او با یادآوری سابقه [[شهادت]] پدر امام‌خمینی در زمان [[رضاشاه]] و رحلت مشکوک [[سیدمصطفی خمینی|سیدمصطفی]] فرزند ایشان در سال ۱۳۵۶، خشم عمیق امام‌خمینی دربارهٔ رژیم استبدادی و قرون‌وسطایی رژیم پهلوی را که ریشه‌های اعتقادی داشت، ناشی از یک کینه شخصی قلمداد می‌کرد که تنها با سقوط سلطنت او تمام نخواهد شد. تعبیر خود محمدرضا پهلوی این بود: «او می‌خواهد گردن مرا ببرد».<ref>هایزر، مأموریت مخفی، ۳۴–۳۵</ref> | به تعبیر [[رابرت هایزر]]، تهدید امام‌خمینی موجب وحشت محمدرضا پهلوی شده بود؛ به گونه‌ای که وی نگران بود غرب معنای تهدید امام‌خمینی را به‌طور کامل درک نکند و آن را در حد یک مسئله سیاسی یا مذهبی کوچک کاهش دهد که در آن صورت دچار اشتباه بزرگی خواهد بود.<ref>هایزر، مأموریت مخفی، ۳۴</ref> او با یادآوری سابقه [[شهادت]] پدر امام‌خمینی در زمان [[رضاشاه]] و رحلت مشکوک [[سیدمصطفی خمینی|سیدمصطفی]] فرزند ایشان در سال ۱۳۵۶، خشم عمیق امام‌خمینی دربارهٔ رژیم استبدادی و قرون‌وسطایی رژیم پهلوی را که ریشه‌های اعتقادی داشت، ناشی از یک کینه شخصی قلمداد می‌کرد که تنها با سقوط سلطنت او تمام نخواهد شد. تعبیر خود محمدرضا پهلوی این بود: «او می‌خواهد گردن مرا ببرد».<ref>هایزر، مأموریت مخفی، ۳۴–۳۵</ref> | ||
{{سخ}} | {{سخ}} | ||
پس از [[پیروزی انقلاب اسلامی ایران]] نیز محمدرضا پهلوی با | پس از [[پیروزی انقلاب اسلامی ایران]] نیز محمدرضا پهلوی با تحریف سخنان امام‌خمینی پس از شهادت [[مرتضی مطهری]] که بیان می‌کرد دوام و پایداری انقلاب بر پایه خون‌های شهداست،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۱۸۳–۱۸۴</ref> این سخنان را به محکومان [[دادگاه‌های انقلاب اسلامی|دادگاه‌های انقلاب]] و اعدام‌های انقلابی مربوط دانست و مدعی شد ایشان پایداری انقلاب را بر هرچه بیشتر ریخته‌شدن خون، تفسیر کرده است.<ref>پهلوی، محمدرضا، پاسخ به تاریخ، ۳۸۲–۳۸۳</ref> وی کشته‌شدگان در دادگاه‌های انقلاب اسلامی را مؤمنان صادق خداوند خواند و از سخنان امام‌خمینی دربارهٔ محاکمه متهم و مجرم<ref>پهلوی، محمدرضا، پاسخ به تاریخ، ۳۸۵ و ۳۸۷</ref> و نیز سیاست‌های ایشان در [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی]]<ref>پهلوی، محمدرضا، پاسخ به تاریخ، ۴۰۲–۴۰۳</ref> [[انتقاد]] کرد. | ||
== وفات == | == وفات == | ||
| خط ۲۸۱: | خط ۲۹۱: | ||
== پیوند به بیرون == | == پیوند به بیرون == | ||
*پروین‌سادات قوامی، [https://books.khomeini.ir/books/10003/452/ محمدرضا پهلوی]، [[دانشنامه امام خمینی]]، ج۳، ص۱۲۳–۱۴۳. | *پروین‌سادات قوامی، [https://books.khomeini.ir/books/10003/452/ محمدرضا پهلوی]، [[دانشنامه امام خمینی]]، ج۳، ص۱۲۳–۱۴۳. | ||
[[رده:مقاله‌های | {{انقلاب اسلامی ایران}} | ||
[[رده:مقاله‌های تأییدشده]] | |||
[[رده:مقاله‌های دارای تصویر]] | |||
[[رده:مقاله‌های دارای جعبه اطلاعات]] | |||
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]] | |||
[[رده:مقاله‌های جلد سوم دانشنامه امام‌خمینی]] | |||
[[رده:شخصیت‌های حکومت پهلوی]] | |||
[[رده:مقاله‌های دارای شناسه]] | |||