۱٬۲۰۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''مَسجد''' عبادتگاه [[مسلمانان]]، اهمیت، کارکردهای آن و [[مسئولیت]] مسلمانان. | '''مَسجد''' عبادتگاه [[مسلمانان]]، اهمیت، کارکردهای آن و [[مسئولیت]] مسلمانان. | ||
مسجد در عصر [[پیامبر اکرم(ص)|پیامبر اکرم (ص)]] افزون بر اینکه محل [[عبادت]]، اعتکاف، اقامه [[نماز جماعت]]، تعلیم و تعلم و سخنرانی بود، کانون تجمع و فعالیتهای مردم و پایگاه و مقر فعالیتهای سیاسی و محل ملاقات با نمایندگان خارجی نیز قلمداد میشد. مسجد همچنین محل اعلان و آمادگی برای جنگ و مکانی برای رسیدگی به امور مسلمانان محسوب میشد و محل گردهمایی و عامل [[وحدت]] مسلمانان بود. | |||
در دوران [[انقلاب اسلامی ایران|نهضت اسلامی]] به رهبری امامخمینی نیز، نقش تربیتی، آگاهیبخشی، آموزشی و سیاسی مساجد، چنانکه در صدر اسلام بود، احیا شد و مسجد تنها جایی برای گریز از دنیا و عبادت شمرده نمیشد. مساجد در جریان انقلاب اسلامی نه تنها پایگاهی برای بیدارسازی مردم علیه حکومت بودند، بلکه محلی برای سازماندهی نیروهای انقلاب و مبارز نیز بهشمار میرفتند. | |||
امامخمینی پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز با اشاره به نقش مسجد در تهییج مردم به نهضت و [[قیام]] بر ضد [[ظلم]] بر نقش عامل مسجد در پیروزی تأکید میکرد و از مردم میخواست پایگاه مساجد را که دژهای محکم اسلاماند، حفظ کنند و آنها را خالی نگذارند. | |||
== مفهومشناسی == | == مفهومشناسی == | ||
خط ۶: | خط ۱۳: | ||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
در [[قرآن کریم]] نخستین مکان ایجادشده برای پرستش خداوند متعال [[کعبه]] معرفی شدهاست<ref>آل عمران، ۹۶.</ref> که به دست [[ابراهیم(ع)]] بنا شد؛<ref>بقره، ۱۲۷.</ref> بنابراین کعبه و [[مسجدالحرام]]، قدیمیترین محل عبادت یکتاپرستان است.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۲۰۱.</ref> قرآن همچنین از [[مسجدالاقصی]] که [[قبله]] نخست مسلمانان بود، یاد کردهاست.<ref>اسراء، ۱.</ref> در قرآن کریم ۲۸ بار واژه مسجد ذکر شده که در ۲۲ مورد به صورت مفرد (مسجد) و ۶ مورد به صورت جمع (مساجد) آمدهاست.<ref>فراهتی، مسجد در قرآن و حدیث، ۲۹.</ref> نخستین مسجد دوره اسلام، [[مسجد قبا|مسجد قباست]] که پس از [[هجرت پیامبر(ص)]] و توقف در محله قبا ساخته شد.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۲۰۱.</ref> پس از آن، پیامبر(ص) و [[مهاجران]]، راهی مدینه شدند و در محل فعلی [[مسجدالنبی(ص)]]، نخستین مسجد مدینه را بنا کردند.<ref>نجفی، سیدمحمدباقر، مدینهشناسی، ۱/۷۴–۷۷.</ref> مسجدالنبی (ص) مسجدی ساده و بیپیرایه بود<ref>مقریزی، امتاع الاسماع بما للنبی من الاحوال و الاموال و الحفدة و المتاع، ۱/۷۹–۸۹.</ref> و پیامبر (ص) هنگام صحبت برای مردم بر یکی از ستونهای مسجد تکیه میزد و سخن میگفت.<ref>کتانی، التراتیب الاداریه، ۱/۶۷.</ref> | در [[قرآن کریم]] نخستین مکان ایجادشده برای پرستش خداوند متعال [[کعبه]] معرفی شدهاست<ref>آل عمران، ۹۶.</ref> که به دست [[ابراهیم(ع)]] بنا شد؛<ref>بقره، ۱۲۷.</ref> بنابراین کعبه و [[مسجدالحرام]]، قدیمیترین محل عبادت یکتاپرستان است.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۲۰۱.</ref> قرآن همچنین از [[مسجدالاقصی]] که [[قبله]] نخست مسلمانان بود، یاد کردهاست.<ref>اسراء، ۱.</ref> در قرآن کریم ۲۸ بار واژه مسجد ذکر شده که در ۲۲ مورد به صورت مفرد (مسجد) و ۶ مورد به صورت جمع (مساجد) آمدهاست.<ref>فراهتی، مسجد در قرآن و حدیث، ۲۹.</ref> نخستین مسجد دوره اسلام، [[مسجد قبا|مسجد قباست]] که پس از [[هجرت پیامبر(ص)]] و توقف در محله قبا ساخته شد.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۲۰۱.</ref> پس از آن، پیامبر(ص) و [[مهاجران]]، راهی مدینه شدند و در محل فعلی [[مسجدالنبی(ص)]]، نخستین مسجد مدینه را بنا کردند.<ref>نجفی، سیدمحمدباقر، مدینهشناسی، ۱/۷۴–۷۷.</ref> مسجدالنبی (ص) مسجدی ساده و بیپیرایه بود<ref>مقریزی، امتاع الاسماع بما للنبی من الاحوال و الاموال و الحفدة و المتاع، ۱/۷۹–۸۹.</ref> و پیامبر (ص) هنگام صحبت برای مردم بر یکی از ستونهای مسجد تکیه میزد و سخن میگفت.<ref>کتانی، التراتیب الاداریه، ۱/۶۷.</ref> | ||
با گسترش [[اسلام]] در مناطق [[عربستان]] هر یک از طایفههای عرب در ناحیه خود مسجدی ساختند؛<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۲۰۱.</ref> قرآن کریم در برابر مسجدی که بر مبنای [[تقوا]] ساخته شده مثل مسجد قبا به مسجدی که بر مبنای [[نفاق]] بنا نهاده شد مثل [[مسجد ضرار]]<ref>توبه، ۱۰۷–۱۰۸.</ref> اشاره میکند که برای ضربهزدن و تفرقهافکنی میان مسلمین بنا نهاده شده بود؛ همچنین مساجد دیگری که در شهرهای اسلامی، پس از مسجدالحرام و مساجد نبوی، ساخته شدند از این جملهاند: [[مسجد جامع کوفه]] (۱۷ق)، قبهٔ الصخره در [[بیتالمقدس]] (۲۳ق)، مسجد جامع بصره (۴۱ق)، مسجد جامع فسطاط (دمشق) (۴۲ق)، مسجد قیروان (۵۰ق) و مسجد منصور بغداد (۱۴۶ق) جامع اعظم قرطبه (اندلس) (۱۷۰ق)، مسجد جامع قرویین (فاس مراکش) (۲۴۵ق)، و جامعالازهر در مصر (۳۴۱–۳۶۵ق).<ref>غنیمه، تاریخ دانشگاههای بزرگ اسلامی، ۶۲–۷۳.</ref> | با گسترش [[اسلام]] در مناطق [[عربستان]] هر یک از طایفههای عرب در ناحیه خود مسجدی ساختند؛<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۲۰۱.</ref> قرآن کریم در برابر مسجدی که بر مبنای [[تقوا]] ساخته شده مثل مسجد قبا به مسجدی که بر مبنای [[نفاق]] بنا نهاده شد مثل [[مسجد ضرار]]<ref>توبه، ۱۰۷–۱۰۸.</ref> اشاره میکند که برای ضربهزدن و تفرقهافکنی میان مسلمین بنا نهاده شده بود؛ همچنین مساجد دیگری که در شهرهای اسلامی، پس از مسجدالحرام و مساجد نبوی، ساخته شدند از این جملهاند: [[مسجد جامع کوفه]] (۱۷ق)، قبهٔ الصخره در [[بیتالمقدس]] (۲۳ق)، مسجد جامع بصره (۴۱ق)، مسجد جامع فسطاط (دمشق) (۴۲ق)، مسجد قیروان (۵۰ق) و مسجد منصور بغداد (۱۴۶ق) جامع اعظم قرطبه (اندلس) (۱۷۰ق)، مسجد جامع قرویین (فاس مراکش) (۲۴۵ق)، و جامعالازهر در مصر (۳۴۱–۳۶۵ق).<ref>غنیمه، تاریخ دانشگاههای بزرگ اسلامی، ۶۲–۷۳.</ref> | ||
خط ۷۷: | خط ۸۵: | ||
== پیوند به بیرون == | == پیوند به بیرون == | ||
* سیدمجتبی باقری-مهدی طاهایی، [https://books.khomeini.ir/books/10009/287/ مسجد]، دانشنامه | * سیدمجتبی باقری-مهدی طاهایی، [https://books.khomeini.ir/books/10009/287/ مسجد]، [[دانشنامه امامخمینی]]، ج۹، ص۲۸۷–۲۹۲. | ||
[[رده:مقالههای | [[رده:مقالههای تأییدشده]] | ||
[[رده:مقالههای جلد نهم دانشنامه]] | [[رده:مقالههای جلد نهم دانشنامه امامخمینی]] | ||
[[رده:مقالههای دارای لینک دانشنامه]] | |||
[[رده:مقالههای بینیاز از جعبه اطلاعات]] | |||
[[رده:مکانها]] | |||
[[رده:مفاهیم دینی]] | |||
[[رده:فقه]] | |||
[[رده:مقاله های نیازمند ارزیابی]] |