معرفت شهودی از دیدگاه امام‌خمینی (کتاب)
معرفت شهودی از دیدگاه امام‌خمینی، کتابی به قلم احمد ضرابی است که به تبیین و بیان کشف و شهود در آثار و روش عرفانی امام‌خمینی می‌پردازد. این کتاب در سال ۱۳۹۰ توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، منتشر شده است.
مؤلف
احمد ضرابی متولد ۱۳۳۸ش، پژوهشگر و استاد حوزه و دانشگاه می‌باشد. کتب و مقالات زیادی به قلم او منتشر شده است.
محتوا
کتاب معرفت شهودی از دیدگاه امام‌خمینی، تحقیقی جامع درباره عرفان شهودی امام‌خمینی و معرفت شهودی از نگاه ایشان می‌باشد و نویسنده معتقد است امام در خصوص بیان معرفت شهودی به ادراکات قلبی از منظر آیات و روایات پرداخته و به خوبی نشان داده که مرام و مسلک کدام دسته از عارفان مورد تأیید قرآن کریم و روایات است.[۱]
امام‌خمینی قلب را به عنوان ابزار شناخت عرفانی، از خواص و اسراری برخوردار می‌داند که تنها زبان پاک معصوم (ع) می‌تواند بازگو کننده اصلی آن باشد.[۲] در این اثر آمده، در عین عدم تعارض روش‌های وصول به دانش، برتری و شرافت روش عرفان و شهود قلبی از حقایقی است که در آثار امام‌خمینی به وضوح به چشم می‌خورد.[۳]
امام‌خمینی در آثار خود به شرایط و زمینه‌های معرفت شهودی اشاره کرده و تقوا را زمینه‌ساز معرفت شهودی می‌داند و معتقد است کسی که با قدم عبودیت سیر کند و داغ ذلت بندگی را در پیشانی خود هک کند به عزّ ربوبیت راه پیدا می‌کند.[۴]
یکی از خدمات بزرگ امام‌خمینی به عرفان اسلامی، جداسازی عرفان حقیقی از عرفان ساختگی و انحرافی است که در ابتدا با سیره عملی و سپس با بیان علمی و مستدل به اثبات آن پرداخته است.[۵] امام در بیان تفاوت میان مبدأ و خاستگاه معرفت شهودی و تجربه عرفانی معتقد است خاستگاه عرفان اسلامی، متن آیات و روایات است و حتی فلسفه بوعلی که از حکمت یونان نشأت می‌گیرد، در بازار اهل معرفت و حکمت و عرفان اسلامی، ناچیز و فاقد قدر محسوس است [۶]
ساختار
کتاب معرفت شهودی از دیدگاه امام‌خمینی، از یک مقدمه و سیزده فصل سامان یافته است:
فصل اول درباره آشنایی با کلیات عرفان می‌باشد. در فصل دوم درباره ماهیت معرفت شهودی، تفاوت علم و معرفت، مراتب کشف و منازل و مقامات، سخن به میان آمده است. فصل سوم درباره ماهیت عرفان در قرآن، روایات، ادعیه و مناجات، رؤیت خداوند در ظاهر و باطن، ماهیت عرفان در روایات و اوصاف اولیاء الله می‌باشد. فصل چهارم درباره اقوال عرفا پیرامون معرفت شهودی می‌باشد. فصل پنجم درباره قرآن، عرفان و برهان و بیان توهم عقل گریزی در عرفان اسلامی در نگاه امام‌خمینی می‌باشد. فصل ششم درباره ابزار شناخت عرفانی، فرق ادراکات قلبی با ادراکات عقلی و بیان وجوه قلب سخن به میان آمده است. فصل هفتم درباره شرافت معرفت شهودی می‌باشد. در فصل هشتم، آفات و حجاب‌های معرفت شهودی، قساوت و انحراف قلب سخن به میان آمده است. فصل نهم درباره شرایط معرفت شهودی، فصل دهم درباره میزان صدق و کذب است و فصل یازدهم درباره بیان عارف نمایان. فصل دوازدهم درباره بیان امام و انتقاد به مخالفین عرفان است و در فصل سیزدهم درباره تجربه عرفانی، سخن به میان آمده است.
وضعیت نشر
چاپ اول این کتاب در سال ۱۳۹۰ توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج (وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی (س))، منتشر شده است.
پانویس
- ↑ ضرابی، معرفت شهودی، مقدمه.
- ↑ ضرابی، معرفت شهودی، مقدمه.
- ↑ امام‌خمینی، آداب الصلاة، ص۱۱؛ شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۲۰۲؛ ضرابی، معرفت شهودی، مقدمه.
- ↑ امام‌خمینی، چهل حدیث، ص۸؛ آداب الصلاة، ص۹؛ ضرابی، معرفت شهودی، ص۲۳۰.
- ↑ ضرابی، معرفت شهودی، ص۲۶۱.
- ↑ امام‌خمینی، آداب الصلاة، ص۳۰۴؛ ضرابی، معرفت شهودی، ص۳۷۰.
منابع
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، آداب الصلاة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ دهم، ۱۳۸۰ش.
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، شرح چهل حدیث، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ بیست و سوم، ۱۳۸۰ش.
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ دوازدهم، ۱۳۸۷ش.
- ضرابی، احمد، معرفت شهودی از دیدگاه امام‌خمینی، تهران، مؤسسه چاپ و نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ اول، ۱۳۹۰ش.