E.shahabi

‏۱۴ آذر ۱۴۰۱ عضو شد
۲۵ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۵ دی ۱۴۰۱
جز
خط ۱۵: خط ۱۵:


==زمینه‌ها و مقدمات تجاوز==
==زمینه‌ها و مقدمات تجاوز==
بحران‌های داخلی ایران در آغاز انقلاب اسلامی<ref>حبیبی، گروگان‌گیری و آغاز جنگ، ۱۸۱.</ref>، شورش‌های قومی در مناطق مرزی به‌ویژه در خوزستان، [[کردستان]] و درگیری‌های داخلی ایجادشده به دست [[سازمان مجاهدین خلق]]<ref>محمدپور، بررسی بحران کردستان، ۵۴ـ۵۹.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|سازمان مجاهدین خلق ایران}} و آماده‌نبودن نیروهای نظامی، جوان‌بودن [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]]،<ref>هاشمی رفسنجانی، روزهای پایداری، ۱/۱۲۹.</ref> درگیربودن بخش مهمی از نیروهای نظامی و انتظامی با تجزیه‌طلبان کردستان<ref>همت، تحلیل شهید همت، ۴۲ـ۴۳.</ref>، شرایط حاکم بر نظام بین‌المللی و همسو نبودن انقلاب اسلامی با اهداف ابرقدرت‌های شرق و غرب<ref>فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب، ۱/۹ـ۱۱؛ حبیبی، گروگان‌گیری و آغاز جنگ، ۶۷ـ۷۴.</ref> و نیز هراس دولت‌های عرب خلیج فارس از صدور انقلاب به این کشورها<ref>ابوغزاله، جنگ ایران و عراق، ۵۱.</ref> مشوق‌های صدام حسین برای حمله به ایران بود. تصور حاکمان عراق از ضعف قوای ایران تأثیر زیادی بر تصمیم صدام حسین برای جنگ گذاشت. وی تصور می‌کرد ارتش ایران از هم پاشیده و توان مقابله با ارتش عراق را ندارد.<ref>درویشی و دیگران، ریشه‌های تهاجم، ۱/۳۰.</ref> اطلاعات فراریان از ایران، وی را متقاعد کرد که با ضربات هوایی و حمله وسیع زرهی، ارتش ایران به زانو در خواهد آمد<ref>میلر و میلروی، صدام حسین و بحران خلیج فارس، ۱۸۸.</ref> ایرانیان مخالف انقلاب نیز اطلاعات نظامی بسیاری را در اختیار عراق گذاشتند.<ref>کیا، ارتش تاریکی، ۱۳۴.</ref> عراق از نظر اقتصادی نیز در اوج بود و دومین تولیدکننده مهم نفت اوپک به شمار می‌رفت.<ref>لوی، علل وقوع جنگ ایران و عراق، ۱۲۲.</ref>
بحران‌های داخلی ایران در آغاز انقلاب اسلامی،<ref>حبیبی، گروگان‌گیری و آغاز جنگ، ۱۸۱.</ref> شورش‌های قومی در مناطق مرزی به‌ویژه در خوزستان، [[کردستان]] و درگیری‌های داخلی ایجادشده به دست [[سازمان مجاهدین خلق]]<ref>محمدپور، بررسی بحران کردستان، ۵۴ـ۵۹.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|سازمان مجاهدین خلق ایران}} و آماده‌نبودن نیروهای نظامی، جوان‌بودن [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]]،<ref>هاشمی رفسنجانی، روزهای پایداری، ۱/۱۲۹.</ref> درگیربودن بخش مهمی از نیروهای نظامی و انتظامی با تجزیه‌طلبان کردستان،<ref>همت، تحلیل شهید همت، ۴۲ـ۴۳.</ref>{{سخ}}
رژیم عراق پیش از تهاجم به ایران روابط خود با کشورهای حاشیه خلیج فارس و امریکا را دوستانه کرد.<ref>حبیبی، گروگان‌گیری و آغاز جنگ، ۱۵۱ـ۱۵۳.</ref> و از سویی با متهم‌کردن ایران به دخالت در امور داخلی عراق و ایجاد جنگ روانی و تقویت روحیه ملی‌گرایی عرب‌ها<ref>لوی، علل وقوع جنگ ایران و عراق، ۱۱۹؛ منصوری لاریجانی، تاریخ دفاع، ۴۹ـ۵۰.</ref>، زمینه را برای هجوم به ایران فراهم آورد. عراق در صحنه بین‌المللی نیز علیه ایران تبلیغات فراوانی کرد.<ref>هاشمی رفسنجانی، دوازده نامه، ۱/۶۸ـ۷۴.</ref> دستگیری شماری از جاسوس‌های عراق در فروردین ۱۳۵۸ در خوزستان منجر به تیرگی روابط و فراخواندن سفرای دو کشور شد.<ref>جمهوری اسلامی، روزنامه، ۲۵/۱/۱۳۵۹، ۴.</ref> عراق برای ارزیابی توان دفاعی ایران و فراهم‌کردن مقدمات حمله به ایران، حمله‌های محدودی را در مناطق مرزی آغاز کرد و در فروردین و اردیبهشت ۱۳۵۸ به آن شدت داد<ref>حبیبی، گروگان‌گیری و آغاز جنگ، ۱۳۶ـ۱۳۷.</ref> در تابستان ۱۳۵۸ نیروهای هوایی عراق به طور مکرر به مرزهای جنوب و غرب ایران تجاوز و تیراندازی کردند<ref>نخعی و یکتا، روزشمار جنگ ایران و عراق، ۲/۷۰۲، ۷۶۶ و ۷۹۵؛ اطلاعات، ۱۲.</ref>] این تجاوزها با تشدید سیاست‌های خصومت‌آمیز امریکا علیه ایران بیشتر شد.<ref>دفتر سیاسی سپاه، گذری بر دو سال جنگ، ۱۹۷ـ۲۱۸.</ref> ایران از فروردین ۱۳۵۸ تا ۳۱ شهریور ۱۳۵۹، حدود ۲۸۹ تجاوز مرزی عراق به ایران را ثبت کرد و وزارت خارجه ایران یادداشت‌های اعتراض‌آمیزی برای دولت عراق فرستاد و مطلب را به نمایندگان سیاسی یا مقامات عراقی منعکس کرد<ref>خامنه‌ای، پایگاه اطلاع‌رسانی مشرق.</ref>
شرایط حاکم بر نظام بین‌المللی و همسو نبودن انقلاب اسلامی با اهداف ابرقدرت‌های شرق و غرب<ref>فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب، ۱/۹ـ۱۱؛ حبیبی، گروگان‌گیری و آغاز جنگ، ۶۷ـ۷۴.</ref> و نیز هراس دولت‌های عرب خلیج فارس از صدور انقلاب به این کشورها<ref>ابوغزاله، جنگ ایران و عراق، ۵۱.</ref> مشوق‌های صدام حسین برای حمله به ایران بود. تصور حاکمان عراق از ضعف قوای ایران تأثیر زیادی بر تصمیم صدام حسین برای جنگ گذاشت. وی تصور می‌کرد ارتش ایران از هم پاشیده و توان مقابله با ارتش عراق را ندارد.<ref>درویشی و دیگران، ریشه‌های تهاجم، ۱/۳۰.</ref> اطلاعات فراریان از ایران، وی را متقاعد کرد که با ضربات هوایی و حمله وسیع زرهی، ارتش ایران به زانو در خواهد آمد<ref>میلر و میلروی، صدام حسین و بحران خلیج فارس، ۱۸۸.</ref> ایرانیان مخالف انقلاب نیز اطلاعات نظامی بسیاری را در اختیار عراق گذاشتند.<ref>کیا، ارتش تاریکی، ۱۳۴.</ref> عراق از نظر اقتصادی نیز در اوج بود و دومین تولیدکننده مهم نفت اوپک به شمار می‌رفت.<ref>لوی، علل وقوع جنگ ایران و عراق، ۱۲۲.</ref>{{سخ}}
رژیم عراق پیش از تهاجم به ایران روابط خود با کشورهای حاشیه خلیج فارس و امریکا را دوستانه کرد.<ref>حبیبی، گروگان‌گیری و آغاز جنگ، ۱۵۱ـ۱۵۳.</ref> و از سویی با متهم‌کردن ایران به دخالت در امور داخلی عراق و ایجاد جنگ روانی و تقویت روحیه ملی‌گرایی عرب‌ها<ref>لوی، علل وقوع جنگ ایران و عراق، ۱۱۹؛ منصوری لاریجانی، تاریخ دفاع، ۴۹ـ۵۰.</ref>، زمینه را برای هجوم به ایران فراهم آورد. عراق در صحنه بین‌المللی نیز علیه ایران تبلیغات فراوانی کرد.<ref>هاشمی رفسنجانی، دوازده نامه، ۱/۶۸ـ۷۴.</ref> دستگیری شماری از جاسوس‌های عراق در فروردین ۱۳۵۸ در خوزستان منجر به تیرگی روابط و فراخواندن سفرای دو کشور شد.<ref>جمهوری اسلامی، روزنامه، ۲۵/۱/۱۳۵۹، ۴.</ref> عراق برای ارزیابی توان دفاعی ایران و فراهم‌کردن مقدمات حمله به ایران، حمله‌های محدودی را در مناطق مرزی آغاز کرد و در فروردین و اردیبهشت ۱۳۵۸ به آن شدت داد<ref>حبیبی، گروگان‌گیری و آغاز جنگ، ۱۳۶ـ۱۳۷.</ref> در تابستان ۱۳۵۸ نیروهای هوایی عراق به طور مکرر به مرزهای جنوب و غرب ایران تجاوز و تیراندازی کردند<ref>نخعی و یکتا، روزشمار جنگ ایران و عراق، ۲/۷۰۲، ۷۶۶ و ۷۹۵؛ اطلاعات، ۱۲.</ref>] این تجاوزها با تشدید سیاست‌های خصومت‌آمیز امریکا علیه ایران بیشتر شد.<ref>دفتر سیاسی سپاه، گذری بر دو سال جنگ، ۱۹۷ـ۲۱۸.</ref> ایران از فروردین ۱۳۵۸ تا ۳۱ شهریور ۱۳۵۹، حدود ۲۸۹ تجاوز مرزی عراق به ایران را ثبت کرد و وزارت خارجه ایران یادداشت‌های اعتراض‌آمیزی برای دولت عراق فرستاد و مطلب را به نمایندگان سیاسی یا مقامات عراقی منعکس کرد<ref>خامنه‌ای، پایگاه اطلاع‌رسانی مشرق.</ref>{{سخ}}
حمله‌های ایذایی عراق در آغاز سال ۱۳۵۹ تشدید شد و دولت عراق افزون بر دخالت در امور ایران، ایرانیانی را که تابعیت عراق داشتند، به اتهام‌های واهی اخراج و اقوام ایرانی را به شورش علیه دولت و تجزیه‌طلبی دعوت ‌کرد.<ref>حوزه، مجله جنگ در آینه مبانی، ۱۱۶ـ۱۱۷.</ref> از آغاز شهریور ۱۳۵۹ شهرهای مرزی ازجمله قصر شیرین، سومار، مهران، آبادان و خرمشهر به طور متناوب زیر آتش سلاح‌های سبک و سنگین عراق قرار گرفتند.<ref>درویشی، جنگ ایران و عراق، ۳۱؛ دفتر سیاسی سپاه، گذری بر دو سال جنگ، ۶۵.</ref> در ۲۶ شهریور ۱۳۵۹ صدام حسین قرارداد مرزی الجزایر را در مجلس عراق و برابر دیدگان مجامع بین‌المللی به ‌طور یک‌جانبه لغو و آن را پاره کرد.<ref>شیخ‌الاسلام، مصاحبه، مجله شاهد یاران، ۲۹؛‌ هاشمی رفسنجانی، روزهای پایداری، ۱/۵۴۸؛ منصوری لاریجانی، بررسی حقوقی، ۵۸.</ref>
حمله‌های ایذایی عراق در آغاز سال ۱۳۵۹ تشدید شد و دولت عراق افزون بر دخالت در امور ایران، ایرانیانی را که تابعیت عراق داشتند، به اتهام‌های واهی اخراج و اقوام ایرانی را به شورش علیه دولت و تجزیه‌طلبی دعوت ‌کرد.<ref>حوزه، مجله جنگ در آینه مبانی، ۱۱۶ـ۱۱۷.</ref> از آغاز شهریور ۱۳۵۹ شهرهای مرزی ازجمله قصر شیرین، سومار، مهران، آبادان و خرمشهر به طور متناوب زیر آتش سلاح‌های سبک و سنگین عراق قرار گرفتند.<ref>درویشی، جنگ ایران و عراق، ۳۱؛ دفتر سیاسی سپاه، گذری بر دو سال جنگ، ۶۵.</ref> در ۲۶ شهریور ۱۳۵۹ صدام حسین قرارداد مرزی الجزایر را در مجلس عراق و برابر دیدگان مجامع بین‌المللی به ‌طور یک‌جانبه لغو و آن را پاره کرد.<ref>شیخ‌الاسلام، مصاحبه، مجله شاهد یاران، ۲۹؛‌ هاشمی رفسنجانی، روزهای پایداری، ۱/۵۴۸؛ منصوری لاریجانی، بررسی حقوقی، ۵۸.</ref>
==قلمرو تجاوز==
==قلمرو تجاوز==
رژیم عراق در ۳۱ شهریور از زمین و هوا و دریا به ایران حمله کرد.<ref>رضایی، جنگ به روایت، ۵۸.</ref> در حملات هوایی عراق ۱۹۲ فروند هواپیمای جنگنده به مراکز نظامی و فرودگاه‌های چندین شهر ازجمله پالایشگاه و [[فرودگاه مهرآباد]] تهران حمله کردند.<ref>داوری، گزارش هجوم هوایی عراق، ۹۹؛ سامرائی، ویرانی دروازه شرقی، ۶۵، هاشمی رفسنجانی، انقلاب در بحران، ۲۱۶.</ref> [[سیدعلی خامنه‌ای]] که نماینده امام‌خمینی در [[شورای عالی دفاع]] و [[امام‌جمعه]] تهران بود، با خواندن اطلاعیه‌ای در تلویزیون مردم را در جریان تجاوز عراق قرار داد.<ref>خامنه‌ای، پایگاه اطلاع‌رسانی مشرق؛ رضایی، جنگ به روایت، ۶۴.</ref>
رژیم عراق در ۳۱ شهریور از زمین و هوا و دریا به ایران حمله کرد.<ref>رضایی، جنگ به روایت، ۵۸.</ref> در حملات هوایی عراق ۱۹۲ فروند هواپیمای جنگنده به مراکز نظامی و فرودگاه‌های چندین شهر ازجمله پالایشگاه و [[فرودگاه مهرآباد]] تهران حمله کردند.<ref>داوری، گزارش هجوم هوایی عراق، ۹۹؛ سامرائی، ویرانی دروازه شرقی، ۶۵، هاشمی رفسنجانی، انقلاب در بحران، ۲۱۶.</ref> [[سیدعلی خامنه‌ای]] که نماینده امام‌خمینی در [[شورای عالی دفاع]] و [[امام‌جمعه]] تهران بود، با خواندن اطلاعیه‌ای در تلویزیون مردم را در جریان تجاوز عراق قرار داد.<ref>خامنه‌ای، پایگاه اطلاع‌رسانی مشرق؛ رضایی، جنگ به روایت، ۶۴.</ref>
Image-reviewer، confirmed، templateeditor
۷۲۱

ویرایش