کاربر:H.Ahmadi/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(اصلاح ارقام، اصلاح فاصلهٔ مجازی، اصلاح نویسه‌های عربی)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۰: خط ۳۰:
۴. توان نظامی: یکی از انواع منافع ملی داشتن قدرت نظامی بازدارنده برای ایجاد امنیت ملی است که هر کشوری بدان نیازمند است. امنیت ملی، هرچند خود از منافع ملی است، در عین حال، حافظ کلیت منافع ملی نیز است. در قرآن کریم به مؤمنان سفارش شده‌است که در مقام مبارزه با کافران، خود را مهیا کنند تا آن حد که بتوانند از آذوقه، تسلیحات، ابزارهای جنگی و اسب‌های سواری، برای تهدید دشمنان خدا و دشمنان خود فراهم سازند (انفال، ۶۰). امیرالمؤمنین علی(ع) فلسفه حکومت اسلامی را برقراری امنیت در جامعه می‌دانست تا در سایه آن، همه انسان‌ها بتوانند به دور از هر گونه ناامنی و تشویش، به منافع و مصالح مادی و معنوی خود دست یابند. ایشان هدف از مبارزه و جهاد را استوارساختن امنیت مناطق مسکونی، احساس ایمنی مردم مظلوم و اجرای قوانین معطل‌مانده الهی شمرده‌است (نهج البلاغه، خ۱۳۱، ۱۰۷ ـ ۱۰۸). امام‌خمینی در عین حال که از قدرت نظامی غافل نبود (صحیفه، ۱۵/۶۰) و از خداوند درخواست می‌کرد قدرت نظامی و انتظامی ایران هر چه بیشتر نیرومندتر شود (همان، ۱۶/۴۱۶)، اما داشتن قدرت نظامی را به‌تنهایی برای پیروزی یک ملت کافی نمی‌دانست و توجه به عنایات الهی و رضای خدا را همواره به نیروهای مسلح و قوای نظامی و انتظامی توصیه می‌کرد (صحیفه، ۱۶/۲۰۲).
۴. توان نظامی: یکی از انواع منافع ملی داشتن قدرت نظامی بازدارنده برای ایجاد امنیت ملی است که هر کشوری بدان نیازمند است. امنیت ملی، هرچند خود از منافع ملی است، در عین حال، حافظ کلیت منافع ملی نیز است. در قرآن کریم به مؤمنان سفارش شده‌است که در مقام مبارزه با کافران، خود را مهیا کنند تا آن حد که بتوانند از آذوقه، تسلیحات، ابزارهای جنگی و اسب‌های سواری، برای تهدید دشمنان خدا و دشمنان خود فراهم سازند (انفال، ۶۰). امیرالمؤمنین علی(ع) فلسفه حکومت اسلامی را برقراری امنیت در جامعه می‌دانست تا در سایه آن، همه انسان‌ها بتوانند به دور از هر گونه ناامنی و تشویش، به منافع و مصالح مادی و معنوی خود دست یابند. ایشان هدف از مبارزه و جهاد را استوارساختن امنیت مناطق مسکونی، احساس ایمنی مردم مظلوم و اجرای قوانین معطل‌مانده الهی شمرده‌است (نهج البلاغه، خ۱۳۱، ۱۰۷ ـ ۱۰۸). امام‌خمینی در عین حال که از قدرت نظامی غافل نبود (صحیفه، ۱۵/۶۰) و از خداوند درخواست می‌کرد قدرت نظامی و انتظامی ایران هر چه بیشتر نیرومندتر شود (همان، ۱۶/۴۱۶)، اما داشتن قدرت نظامی را به‌تنهایی برای پیروزی یک ملت کافی نمی‌دانست و توجه به عنایات الهی و رضای خدا را همواره به نیروهای مسلح و قوای نظامی و انتظامی توصیه می‌کرد (صحیفه، ۱۶/۲۰۲).
۵. سیاست مستقل و استوار خارجی: سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران برای حفظ مصالح دولت اسلامی و کسب استقلال برنامه‌ریزی شده‌است. این استقلال زمانی امکان تحقق دارد که ایران از جنبه سیاسی تابع شرق و غرب نباشد و از بعد اقتصادی در تئوری و عمل، هم‌زمان الگوهای توسعه سرمایه‌داری و راه رشد غیر سرمایه‌داری سوسیالیستی را طرد کند (ازغندی، ۵۲)؛ البته تأکید بر قطع وابستگی را نباید به معنای قطع رابطه با خارج دانست (همان). از نگاه امام‌خمینی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران باید بر مبنای حفظ آزادی و استقلال کشور، حفظ مصالح و منافع ملت ایران (صحیفه، ۴/۴۱۴)، حفظ عزت مردم (همان، ۱۱/۱۵۰)، نفی سلطه، وابستگی‌نداشتن و تأمین روابط متعادل و صلح‌آمیز بین‌المللی و مانند آن با توجه خاص به حقوق همه مسلمانان جهان باشد؛ زیرا هدف نهایی اسلام و به تبع آن نظام اسلامی، استقرار کامل ارزش‌های الهی بر کل جهان است (همان، ۱۱/۱۴ ـ ۱۵ و ۲۱/۴۲۷) (← مقاله سیاست خارجی). ایشان به نخبگان سیاسی و کارگزاران حکومتی توصیه می‌کرد مراقب باشند که دچار وسوسه‌های شیطانی سیاست‌های دولت‌های غرب و شرق نشوند (همان، ۲۱/۴۱۷). ایشان تأکید داشت شعار نه شرقی و نه غربی شعار اصولی انقلاب اسلامی و ترسیم‌کننده سیاست واقعی عدم تعهد کشورهای اسلامی است؛ کشورهایی که اسلام را تنها مکتب خود برگزیده‌اند (همان، ۲۰/۳۱۹).
۵. سیاست مستقل و استوار خارجی: سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران برای حفظ مصالح دولت اسلامی و کسب استقلال برنامه‌ریزی شده‌است. این استقلال زمانی امکان تحقق دارد که ایران از جنبه سیاسی تابع شرق و غرب نباشد و از بعد اقتصادی در تئوری و عمل، هم‌زمان الگوهای توسعه سرمایه‌داری و راه رشد غیر سرمایه‌داری سوسیالیستی را طرد کند (ازغندی، ۵۲)؛ البته تأکید بر قطع وابستگی را نباید به معنای قطع رابطه با خارج دانست (همان). از نگاه امام‌خمینی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران باید بر مبنای حفظ آزادی و استقلال کشور، حفظ مصالح و منافع ملت ایران (صحیفه، ۴/۴۱۴)، حفظ عزت مردم (همان، ۱۱/۱۵۰)، نفی سلطه، وابستگی‌نداشتن و تأمین روابط متعادل و صلح‌آمیز بین‌المللی و مانند آن با توجه خاص به حقوق همه مسلمانان جهان باشد؛ زیرا هدف نهایی اسلام و به تبع آن نظام اسلامی، استقرار کامل ارزش‌های الهی بر کل جهان است (همان، ۱۱/۱۴ ـ ۱۵ و ۲۱/۴۲۷) (← مقاله سیاست خارجی). ایشان به نخبگان سیاسی و کارگزاران حکومتی توصیه می‌کرد مراقب باشند که دچار وسوسه‌های شیطانی سیاست‌های دولت‌های غرب و شرق نشوند (همان، ۲۱/۴۱۷). ایشان تأکید داشت شعار نه شرقی و نه غربی شعار اصولی انقلاب اسلامی و ترسیم‌کننده سیاست واقعی عدم تعهد کشورهای اسلامی است؛ کشورهایی که اسلام را تنها مکتب خود برگزیده‌اند (همان، ۲۰/۳۱۹).
منابع: قرآن کریم؛ ازغندی، علیرضا، چارچوب‌ها و جهت‌گیرهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران، قومس، چاپ اول، ۱۳۸۹ش؛ اسدی، بیژن، جایگاه منافع ملی در ساختار سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، مجله رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی، شماره ۸، ۱۳۸۵ش؛ افتخاری، اصغر، مصلحت و منفعت؛ جمع بین مصالح دینی و منافع ملی در الگوی حکومتی جمهوری اسلامی، چاپ‌شده در مجموعه مقالات منافع ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ اول، ۱۳۸۶ش؛ امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش؛ همو، ولایت فقیه، حکومت اسلامی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ بیستم، ۱۳۸۸ش؛ تاجیک، محمدرضا، انسان ایرانی و منافع ملی، تأملی دیرینه‌شناختی و تبارشناختی»، چاپ‌شده در مجموعه مقالات منافع ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ اول، ۱۳۸۶ش؛ توکلی طرقی، اثر آگاهی از انقلاب فرانسه در شکل‌گیری انگاره مشروطیت در ایران، مجله ایران نامه، شماره ۳۱، ۱۳۶۹ش؛ جمشیدی، محمدحسین، تبیین الزامات سیاسی عقلانی وحدت ملی در اندیشه امام‌خمینی، مجله پژوهش سیاست نظری، شماره ۱۵، ۱۳۹۳ش؛ خلجی، عباس، اصلاحات آمریکایی و قیام ۱۵ خرداد، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۱ش؛ خوش‌چهره، محمد و عباسعلی عظیمی شوشتری، منافع ملی در الگوی اسلامی ـ ایرانی؛ پیشرفت از منظر حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، مجله پژوهش‌های سیاست اسلامی، شماره ۶، ۱۳۹۳ش؛ دارابکلایی، اسماعیل، منافع ملی از دیدگاه امام‌خمینی، چاپ‌شده در مجموعه مقالات کنگره امام‌خمینی و حکومت اسلامی، (نهادهای سیاسی و اصول مدنی)، قم، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۷۸ش؛ دهخدا، علی‌اکبر، لغتنامه دهخدا، تهران، دانشگاه تهران، چاپ اول، ۱۳۷۳ش؛ دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران، سمت، چاپ پنجم، ۱۳۹۲ش؛ همو، هویت و منفعت در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، چاپ‌شده در مجموعه مقالات منافع ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ اول، ۱۳۸۶ش؛ رنجبر، مقصود، منافع ملی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، قم، آیت عشق، چاپ اول، ۱۳۸۲ش؛ سریع‌القلم، محمود، توسعه، جهان سوم و نظام بین‌الملل، تهران، سفیر، چاپ سوم، ۱۳۷۵ش؛ سولیوان، ویلیام و آنتونی پارسونز، خاطرات دو سفیر، ترجمه محمود طلوعی، تهران، علم، چاپ سوم، ۱۳۷۵ش؛ سیف‌زاده، سیدحسین، سیاست خارجی ایران، رهیافتی نظری ـ رویکردی عملی، تهران، میزان، چاپ اول، ۱۳۸۴ش؛ همو، اصول روابط بین‌الملل (الف و ب)، تهران، میزان، چاپ پنجم، ۱۳۸۵ش؛ ظهیری، سیدمجید، رفتارشناسی سیاسی مطلوب در جامعه دینی، مجله پژوهش‌های اجتماعی اسلامی، شماره ۷۷ و ۷۸، ۱۳۸۸ش؛ علی‌بابایی، غلامرضا، فرهنگ سیاسی آرش، تهران، آشیان، چاپ اول، ۱۳۸۲ش؛ علی‌بخشی، ابراهیم و محمدحسن بیات، مبانی نظری منافع ملی، تهران، اجا، چاپ اول، ۱۳۸۷ش؛ قوام، سیدعبدالعلی، آناتومی تعاملات نظام سیاسی و منافع ملی، مجله سیاست خارجی، شماره ۱ و ۲، ۱۳۷۳ش؛ همو، روابط بین‌الملل: نظریه‌ها و رویکردها، تهران، سمت، چاپ نهم، ۱۳۹۳ش؛ گازیوروسکی، مارک. ج، سیاست خارجی آمریکا و شاه، ترجمه جمشید زنگه، تهران، رسا، چاپ اول، ۱۳۷۱ش؛ مهدوی، عبدالرضا (هوشنگ)، سیاست خارجی ایران در دوران پهلوی، ۱۳۰۰ ـ ۱۳۵۷ش، تهران، البرز، چاپ دوم، ۱۳۷۳ش؛ نجاتی، غلامرضا، تاریخ سیاسی بیست و پنج‌ساله ایران، تهران، رسا، چاپ ششم، ۱۳۷۹ش؛ نخعی، هادی، توافق و تزاحم منافع ملی و مصالح اسلامی، تهران، وزارت امور خارجه، چاپ اول، ۱۳۷۶ش؛ نهج البلاغه، ترجمه سیدجمال‌الدین دین‌پرور، تهران، بنیاد نهج البلاغه، چاپ اول، ۱۳۷۹ش؛ هرمیداس باوند، داوود، (منافع ملی، احزاب و مشارکت سیاسی، چاپ‌شده در کتاب روشنفکران، احزاب و منافع ملی، به کوشش مسعود رضوی، تهران، فرزان، چاپ اول، ۱۳۷۹ش.
==منابع==
قرآن کریم.
ازغندی، علیرضا، چارچوب‌ها و جهت‌گیرهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران، قومس، چاپ اول، ۱۳۸۹ش.
اسدی، بیژن، جایگاه منافع ملی در ساختار سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، مجله رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی، شماره ۸، ۱۳۸۵ش.
افتخاری، اصغر، مصلحت و منفعت.
جمع بین مصالح دینی و منافع ملی در الگوی حکومتی جمهوری اسلامی، چاپ‌شده در مجموعه مقالات منافع ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ اول، ۱۳۸۶ش.
امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش.
همو، ولایت فقیه، حکومت اسلامی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ بیستم، ۱۳۸۸ش.
تاجیک، محمدرضا، انسان ایرانی و منافع ملی، تأملی دیرینه‌شناختی و تبارشناختی»، چاپ‌شده در مجموعه مقالات منافع ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ اول، ۱۳۸۶ش.
توکلی طرقی، اثر آگاهی از انقلاب فرانسه در شکل‌گیری انگاره مشروطیت در ایران، مجله ایران نامه، شماره ۳۱، ۱۳۶۹ش.
جمشیدی، محمدحسین، تبیین الزامات سیاسی عقلانی وحدت ملی در اندیشه امام‌خمینی، مجله پژوهش سیاست نظری، شماره ۱۵، ۱۳۹۳ش.
خلجی، عباس، اصلاحات آمریکایی و قیام ۱۵ خرداد، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۱ش.
خوش‌چهره، محمد و عباسعلی عظیمی شوشتری، منافع ملی در الگوی اسلامی ـ ایرانی.
پیشرفت از منظر حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، مجله پژوهش‌های سیاست اسلامی، شماره ۶، ۱۳۹۳ش.
دارابکلایی، اسماعیل، منافع ملی از دیدگاه امام‌خمینی، چاپ‌شده در مجموعه مقالات کنگره امام‌خمینی و حکومت اسلامی، (نهادهای سیاسی و اصول مدنی)، قم، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۷۸ش.
دهخدا، علی‌اکبر، لغتنامه دهخدا، تهران، دانشگاه تهران، چاپ اول، ۱۳۷۳ش.
دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران، سمت، چاپ پنجم، ۱۳۹۲ش.
همو، هویت و منفعت در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، چاپ‌شده در مجموعه مقالات منافع ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ اول، ۱۳۸۶ش.
رنجبر، مقصود، منافع ملی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، قم، آیت عشق، چاپ اول، ۱۳۸۲ش.
سریع‌القلم، محمود، توسعه، جهان سوم و نظام بین‌الملل، تهران، سفیر، چاپ سوم، ۱۳۷۵ش.
سولیوان، ویلیام و آنتونی پارسونز، خاطرات دو سفیر، ترجمه محمود طلوعی، تهران، علم، چاپ سوم، ۱۳۷۵ش.
سیف‌زاده، سیدحسین، سیاست خارجی ایران، رهیافتی نظری ـ رویکردی عملی، تهران، میزان، چاپ اول، ۱۳۸۴ش.
همو، اصول روابط بین‌الملل (الف و ب)، تهران، میزان، چاپ پنجم، ۱۳۸۵ش.
ظهیری، سیدمجید، رفتارشناسی سیاسی مطلوب در جامعه دینی، مجله پژوهش‌های اجتماعی اسلامی، شماره ۷۷ و ۷۸، ۱۳۸۸ش.
علی‌بابایی، غلامرضا، فرهنگ سیاسی آرش، تهران، آشیان، چاپ اول، ۱۳۸۲ش.
علی‌بخشی، ابراهیم و محمدحسن بیات، مبانی نظری منافع ملی، تهران، اجا، چاپ اول، ۱۳۸۷ش.
قوام، سیدعبدالعلی، آناتومی تعاملات نظام سیاسی و منافع ملی، مجله سیاست خارجی، شماره ۱ و ۲، ۱۳۷۳ش.
همو، روابط بین‌الملل: نظریه‌ها و رویکردها، تهران، سمت، چاپ نهم، ۱۳۹۳ش.
گازیوروسکی، مارک. ج، سیاست خارجی آمریکا و شاه، ترجمه جمشید زنگه، تهران، رسا، چاپ اول، ۱۳۷۱ش.
مهدوی، عبدالرضا (هوشنگ)، سیاست خارجی ایران در دوران پهلوی، ۱۳۰۰ ـ ۱۳۵۷ش، تهران، البرز، چاپ دوم، ۱۳۷۳ش.
نجاتی، غلامرضا، تاریخ سیاسی بیست و پنج‌ساله ایران، تهران، رسا، چاپ ششم، ۱۳۷۹ش.
نخعی، هادی، توافق و تزاحم منافع ملی و مصالح اسلامی، تهران، وزارت امور خارجه، چاپ اول، ۱۳۷۶ش.
نهج البلاغه، ترجمه سیدجمال‌الدین دین‌پرور، تهران، بنیاد نهج البلاغه، چاپ اول، ۱۳۷۹ش.
هرمیداس باوند، داوود، (منافع ملی، احزاب و مشارکت سیاسی، چاپ‌شده در کتاب روشنفکران، احزاب و منافع ملی، به کوشش مسعود رضوی، تهران، فرزان، چاپ اول، ۱۳۷۹ش.
confirmed، emailconfirmed، templateeditor
۱٬۵۵۴

ویرایش