confirmed، emailconfirmed، templateeditor
۱٬۵۵۴
ویرایش
کاربر:H.Ahmadi/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
منتظری حمایت از [[محرومان]] جهان را وظیفه خود می‌دانست و معتقد بود مسئله فلسطین مسئله‌ای جهانی است و [[مسجدالاقصی]] به همه کشورهای اسلامی تعلق دارد و همه در قبال [[آزادی]] آن مسئول‌اند؛<ref>ایزدی، مصطفی، مسائل جهانی، ۱۴۹و۱۵۰.</ref> از این‌رو پس از پیام امام‌خمینی درباره اعلام آخرین جمعه ماه مبارک رمضان به عنوان [[روز قدس]]،<ref>امام خمینی، صحیفه، ۹/۲۶۷.</ref> از این طرح و اهداف جهان‌شمول امام‌خمینی، قاطعانه حمایت کرد.<ref>منتظری، پیام‌ها، ۱/۵۹ ـ ۶۱.</ref> و ضمن دفاع از مواضع ایشان، موقع‌شناسی و دوراندیشی ایشان را ستود؛ به‌ویژه از عملکرد ایشان در مواقع حساس و برعهده‌گرفتن فرماندهی کل قوا در این شرایط، که موجب خنثی‌شدن نقشه‌های دشمنان می‌شود، ستایش کرد <ref>منتظری، پیام‌ها، ۱/۶۸ ـ ۶۹.</ref> وی در همه پیام‌های خود، رهبری قاطع و تزلزل‌ناپذیر امام‌خمینی را تحسین می‌کرد و ایشان را زعیم عالیقدر<ref>منتظری، پیام‌ها، ۱/۸۳.</ref> و قائد اعظم<ref>منتظری، پیام‌ها، ۱/۷۷.</ref> خوانده و اقشار مختلف مردم را به حضور در خط واحد به رهبری ایشان تشویق می‌کرد.<ref>منتظری، پیام‌ها، ۱/۸۶.</ref> | منتظری حمایت از [[محرومان]] جهان را وظیفه خود می‌دانست و معتقد بود مسئله فلسطین مسئله‌ای جهانی است و [[مسجدالاقصی]] به همه کشورهای اسلامی تعلق دارد و همه در قبال [[آزادی]] آن مسئول‌اند؛<ref>ایزدی، مصطفی، مسائل جهانی، ۱۴۹و۱۵۰.</ref> از این‌رو پس از پیام امام‌خمینی درباره اعلام آخرین جمعه ماه مبارک رمضان به عنوان [[روز قدس]]،<ref>امام خمینی، صحیفه، ۹/۲۶۷.</ref> از این طرح و اهداف جهان‌شمول امام‌خمینی، قاطعانه حمایت کرد.<ref>منتظری، پیام‌ها، ۱/۵۹ ـ ۶۱.</ref> و ضمن دفاع از مواضع ایشان، موقع‌شناسی و دوراندیشی ایشان را ستود؛ به‌ویژه از عملکرد ایشان در مواقع حساس و برعهده‌گرفتن فرماندهی کل قوا در این شرایط، که موجب خنثی‌شدن نقشه‌های دشمنان می‌شود، ستایش کرد <ref>منتظری، پیام‌ها، ۱/۶۸ ـ ۶۹.</ref> وی در همه پیام‌های خود، رهبری قاطع و تزلزل‌ناپذیر امام‌خمینی را تحسین می‌کرد و ایشان را زعیم عالیقدر<ref>منتظری، پیام‌ها، ۱/۸۳.</ref> و قائد اعظم<ref>منتظری، پیام‌ها، ۱/۷۷.</ref> خوانده و اقشار مختلف مردم را به حضور در خط واحد به رهبری ایشان تشویق می‌کرد.<ref>منتظری، پیام‌ها، ۱/۸۶.</ref> | ||
منتظری امام‌خمینی را تبلور عینی خواست و اراده امت اسلامی و پیشتاز حرکت عظیم مردم می‌دانست و بر پیروی پیوسته از فرمان ایشان تأکید می‌کرد. او همچنین خاطرنشان می‌کرد در تاریخ سده‌های اخیر، رهبری با ظرفیت و شخصیت ایشان وجود ندارد | منتظری امام‌خمینی را تبلور عینی خواست و اراده امت اسلامی و پیشتاز حرکت عظیم مردم می‌دانست و بر پیروی پیوسته از فرمان ایشان تأکید می‌کرد. او همچنین خاطرنشان می‌کرد در تاریخ سده‌های اخیر، [[رهبری]] با ظرفیت و شخصیت ایشان وجود ندارد.<ref>منتظری، پیام‌ها، ۱/۱۰۱ ـ ۱۰۳.</ref> وی پس از راهپیمایی وحدت‌بخش پانزده خرداد ۱۳۶۰، در تلگرامی به امام‌خمینی این راهپیمایی را تجدید بیعت امت با امامِ خود دانست و دعای خیر امام‌خمینی را پشتوانه معنوی مبارزان خواند.<ref>منتظری، رهنمودهای فقیه عالیقدر، ۱۹۴ ـ ۱۹۶.</ref> نیز در پی سخنان امام‌خمینی در پایان خرداد<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۲/۴۴۶ ـ ۴۴۹.</ref> و اول تیر ۱۳۵۹<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۲/۴۵۴ ـ ۴۵۶.</ref> درباره اصلاح ادارات دولتی، منتظری ضمن معرفی خود به عنوان شاگرد امام‌خمینی، سخنان ایشان را سبب دمیدن روح تازه به انقلاب دانست و پشتیبانی ملت از رهبری ایشان را ستود.<ref>ایزدی، مصطفی، فقیه عالیقدر، ۱۰/۳۵۷.</ref> | ||
رابطه امام‌خمینی با حسینعلی منتظری جدای از استاد و شاگردی، بسیار نزدیک و صمیمی بود. ایشان با اشاره به سالیان طولانیِ آشنایی با وی، او را یکی از علمای بزرگ ایران و مورد احترام مردم معرفی کرده‌است | |||
امام‌خمینی به‌جز سال‌های ۱۳۴۹ و ۱۳۵۶ که منتظری را به عنوان یکی از چهار وصی خویش در امور مالی برگزیده | رابطه امام‌خمینی با حسینعلی منتظری جدای از استاد و شاگردی، بسیار نزدیک و صمیمی بود. ایشان با اشاره به سالیان طولانیِ آشنایی با وی، او را یکی از علمای بزرگ ایران و مورد احترام مردم معرفی کرده‌است<ref>امام خمینی، صحیفه، ۵/۴۴۰.</ref> و برای نشان‌دادن جایگاه مردمی منتظری، بیش از دو میلیون رأی مردم به وی را یادآور شده‌است؛<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۰/۳۲۱.</ref> چنان‌که در آغاز نامه خود به منتظری در موضوع سیدمهدی هاشمی و تأکید بر لزوم حفظ حیثیت و قداست خود و دوری از هاشمی که محاکمه او را به دلیل اتهامات موجود، امری قطعی اعلام کرد، به علاقه آشکار خود به منتظری و طول آشنایی صمیمانه و معاشرت نزدیک خود با وی سخن گفت و به مقام ارجمند علمی و عملی، مجاهدت با ستمگران و رنج‌های فراموش‌نشدنی او و نیز جایگاه و وارستگی کم‌نظیر وی اشاره کرد.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۲۰/۱۳۶.</ref> | ||
امام‌خمینی همچنین در اسفند ۱۳۵۹ در پاسخ به نامه منتظری درباره تشکیل شورای مدیریت حوزه و تعیین اعضای آن، افراد پیشنهادی او را تأیید کرد | |||
{{ببینید|سیدمهدی هاشمی}} | |||
این انتخاب که بازتاب وسیع داخلی و جهانی | |||
پس از درگذشت امام‌خمینی، منتظری در حالی‌که بیشتر اوقات تحت نظر بود، نزدیک به بیست سال به تدریس و تحقیق و بیان خاطرات خود پرداخت. سرانجام وی در روز ۲۹/۹/۱۳۸۸/ سوم محرم ۱۴۳۱ق در سن ۸۷سالگی درگذشت و پیکرش پس از تشییع در قم، در حرم فاطمه معصومه(س) به خاک سپرده شد | امام‌خمینی به‌جز سال‌های ۱۳۴۹ و ۱۳۵۶ که منتظری را به عنوان یکی از چهار وصی خویش در امور مالی برگزیده بود،<ref>امام خمینی، صحیفه، ۲/۳۱۸ و ۳/۲۹۵.</ref> در دی‌ماه ۱۳۵۸ نیز با لغو وصیت پیشین، منتظری و برادر خود [[سیدمرتضی پسندیده]] را وصی مطلق خود در جمیع امور، به‌ویژه [[وجوه شرعیه]] قرار داد؛<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۲/۱۲.</ref> همچنین در آبان ۱۳۶۱ در وصیت‌نامه شخصی خود که خطاب به [[سیداحمد خمینی]] نوشت، تأکید کرد مسئولیت حساب وجوه شرعیه‌ای که در نزد ایشان است، با منتظری است و هیچ‌یک از ورثه در آن حق ندارد.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۷/۶۸ ـ ۶۹ و ۲۰۰.</ref> ایشان در چند مرحله و در احکام جداگانه، اختیار تعیین اعضای شورای عالی قضایی، احراز مقام [[اجتهاد]] و صلاحیت و نصب [[قضات]] را نیز به منتظری سپرد.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۲/۴۱۱؛ ۱۵/۲۵۲، ۲۷۰ و ۱۷/۴۵۱.</ref> یا اشخاص انتخاب‌شده از سوی وی را تأیید کرد.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۷/۴۸۸.</ref> ایشان در بعضی مسائل فقهی نیز ازجمله [[تعزیرات]]<ref>امام خمینی، صحیفه، ۲۰/۱۰۹.</ref> و حکم [[مفسد فی الارض]]،<ref>امام خمینی، صحیفه، ۲۰/۳۹۷.</ref> اجازه عمل به فتاوای فقهی منتظری را می‌داد؛ همچنین تعیین نمایندگی ولی فقیه در سپاه و دانشگاه، تعیین و احراز صلاحیت ائمه جمعه و قضات را به منتظری سپرد.<ref>منتظری، خاطرات، ۱/۴۸۸ ـ ۴۹۱.</ref> تعیین امامت جمعه شهر کرد در شهریور ۱۳۵۸ از سوی منتظری، یکی از این موارد بود که با تأیید امام‌خمینی همراه شد.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۹/۴۴۸.</ref> | ||
از منتظری آثار و تألیفات فراوانی بر جای مانده‌است، ازجمله دراسات فی ولایة الفقیه و فقه الدولة الاسلامیه، کتاب الزکاة، کتاب الخمس و الانفال، کتاب الحدود، دراسات فی المکاسب المحرمه، التعلیقة علی العروة الوثقی، درس‌هایی از نهج البلاغه بیش از ۱۵ جلد، رساله حقوق، احکام، موعود ادیان و مناسک حج | |||
منابع | امام‌خمینی همچنین در اسفند ۱۳۵۹ در پاسخ به نامه منتظری درباره تشکیل [[شورای مدیریت حوزه]] و تعیین اعضای آن، افراد پیشنهادی او را تأیید کرد<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۴/۱۶۰.</ref> و نیز سال ۱۳۶۲، با پیشنهاد منتظری برای تشکیل ستاد اصلاح امور زندان‌ها، موافقت کرد.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۷/۴۵۰.</ref> ایشان در موارد مختلف، با تأیید صلاحیت منتظری، وی را برای پاسخ به سؤالات پاسداران، نمایندگان [[مجلس شورای اسلامی]] و [[مسئولان]] در امور مختلف، شایسته می‌دانست.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۲/۴۵۵، ۱۵/۳۲۲ و ۲۰/۱۱۰.</ref> یا از دیدگاه‌ها و پیشنهادات او در نصب افراد،<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۵/۴۳۶.</ref> یا شیوه اداره برخی امور مانند وقفنامه مؤسسه همدانیان،<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۹/۴۱۸ ـ ۴۱۹.</ref> استفاده می‌کرد. ایشان همچنین از پیشنهاد منتظری در بزرگداشت میلاد [[رسول خدا(ص)]] و اعلام «هفته وحدت»، استقبال و آن را تأیید کرد.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۵/۴۴۰ و ۴۵۵.</ref> از نظر ایشان، منتظری، فردی عالم، صالح، ارزنده و متعهد بود که در حبس‌ها و زجرهایی که کشیده، به پختگی رسیده‌است؛<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۰/۱۶، ۴۹۴، ۵۲۱ و ۱۲/۴۵۵.</ref> چنان‌که پس از شهادت [[محمد منتظری]] در حادثه ۷ تیر ۱۳۶۰، امام‌خمینی در پیام تسلیتی خطاب به منتظری، با اشاره به شناخت خود از فرزند ایشان، او را فردی فداکار، متعهد، متفکر و هدفدار معرفی کرد که با دید وسیع خود، در گسترش مکتب اسلام تلاش می‌کرد و تربیت چنین فرزندی را باید به وی تبریک گفت.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۴/۵۱۱.</ref> | ||
{{ببینید|محمد منتظری}} | |||
در سال ۱۳۶۴، نمایندگان دوره اول [[مجلس خبرگان رهبری]]، انتخاب حسینعلی منتظری را به سمت جانشین رهبری در دستور کار قرار دادند؛<ref>هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات، ۱۹۱.</ref> این در حالی بود که منتظری مخالف این انتخاب بود و در نامه‌ای خطاب به [[علی‌اکبر مشکینی]]، رئیس مجلس خبرگان، به نارضایتی خود از مسئله قائم‌مقامی تصریح کرد و از خبرگان خواست تا از انتخاب وی به عنوان جانشین امام‌خمینی در زمان حیات ایشان، صرف‌نظر کنند.<ref>هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات، ۳۱۷؛ منتظری، خاطرات، ۱/۴۷۲.</ref> سرانجام پس از بحث و بررسی، وی با بیش از دوسوم آراء مصداق صدر اصل ۱۰۷ قانون اساسی (پذیرفته‌شدن به مرجعیت و رهبری از طرف مردم) شناخته شد و جانشینی او تصویب شد.<ref>هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات، ۳۱۷.</ref> | |||
این انتخاب که بازتاب وسیع داخلی و جهانی یافت،<ref>هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات، ۳۳۳ و ۳۳۵.</ref> مخالفانی نیز داشت.<ref>هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات، ۳۴۶.</ref> پس از این انتخاب، بعضی مسئولیت‌ها و اختیارات دیگر نیز به وی داده شد. او در این مقام در برخی از جلسات سران قوا، شرکت می‌کرد و با گروه‌های مردم دیدار داشت؛ اما برخی مواضع و اقدامات وی امام‌خمینی را به واکنش و تلاش برای رفع اشتباهات وی وامی‌داشت؛ ازجمله پس از ماجرای سیدمهدی هاشمی و دفاع منتظری از او امام‌خمینی در ۱۲ مهر ۱۳۶۵ در نامه‌ای به منتظری، با خطاب قرار دادن او به عنوان فقیه عالیقدر، نسبت به مقام علمی و مبارزاتی او ابراز علاقه کرد و با اشاره به طول آشنایی صمیمانه و معاشرت نزدیک با او و قداست، وجاهت و وارستگی کم‌نظیر وی، تأکید کرد که جمهوری اسلامی به مانند او نیاز دارد و این حیثیت مقدس باید از هر جنبه مصون باشد. | |||
{{ببینید|سیدمهدی هاشمی}} | |||
ایشان پس از این مقدمه، تصریح کرد این موقعیت، به احتمال قوی، بلکه ظن نزدیک به قطع، در معرض خطر است؛ به‌ویژه با داشتن مخالفان مؤثر در حوزه علمیه قم که ممکن است دنبال بهانه‌ای باشند. ایشان این خطر بسیار مهم را به سبب انتساب سیدمهدی هاشمی به منتظری دانست و درباره حسن ظن او به هاشمی، هشدار جدی داد؛<ref>امام خمینی، صحیفه، ۲۰/۱۳۷.</ref> با این حال، امام‌خمینی در ۱۳ تیر ۱۳۶۷، در پاسخ نامه تسلیت منتظری به ایشان در سقوط هواپیمای مسافربری توسط امریکا، از هم‌دردی و تسلیت او تشکر کرد و او را ذخیره انقلاب نامید و از وی خواست مانند سایر مسئولان نظام، با پشتیبانی از فرماندهی جنگ و حفظ وحدت، تلاش کنند زحمات فرزندان انقلاب در جنگ به نتیجه برسد؛<ref>امام خمینی، صحیفه، ۲۱/۶۸.</ref> اما تلاش‌های بی‌ثمر امام‌خمینی و برخی دیگر از مسئولان، امام‌خمینی را به این نتیجه رساند که نظر اولیه خود درباره عدم قابلیت منتظری برای رهبری نظام را آشکار سازد و از او بخواهد که از قائم‌مقامی رهبری کناره‌گیری کند و این امر به استعفای وی منجر شد که شرح آن جداگانه بررسی شده‌است. | |||
{{ببینید|قائم‌مقام رهبری}} | |||
==رحلت== | |||
پس از درگذشت امام‌خمینی، منتظری در حالی‌که بیشتر اوقات تحت نظر بود، نزدیک به بیست سال به تدریس و تحقیق و بیان خاطرات خود پرداخت. سرانجام وی در روز ۲۹/۹/۱۳۸۸/ سوم محرم ۱۴۳۱ق در سن ۸۷سالگی درگذشت و پیکرش پس از تشییع در قم، در [[حرم فاطمه معصومه(س)]] به خاک سپرده شد.<ref>آفتاب یزد، روزنامه، ۲.</ref> وی در سال ۱۳۲۱ در بیست‌سالگی با خدیجه ربانی فرزند یکی از پیشه‌وران نجف‌آباد ازدواج کرد و حاصل آن، چهار فرزند دختر و سه پسر<ref>ایزدی، مصطفی، فقیه عالیقدر، ۱/۴۸.</ref> ازجمله محمد منتظری است که در انفجار [[دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی]] در ۷ تیر ۱۳۶۰ به [[شهادت]] رسید. | |||
{{ببینید|محمد منتظری}} | |||
==آثار و تألیفات== | |||
از منتظری آثار و تألیفات فراوانی بر جای مانده‌است، ازجمله دراسات فی ولایة الفقیه و فقه الدولة الاسلامیه، کتاب الزکاة، کتاب الخمس و الانفال، کتاب الحدود، دراسات فی المکاسب المحرمه، التعلیقة علی العروة الوثقی، درس‌هایی از نهج البلاغه بیش از ۱۵ جلد، رساله حقوق، احکام، موعود ادیان و مناسک حج.<ref>آیت‌الله منتظری، پایگاه اطلاع‌رسانی.</ref> | |||
==منابع== | |||
آیت‌الله منتظری، پایگاه اطلاع‌رسانی، ۵/۸/۱۳۹۷ش؛ اداره سیاسی ستاد نمایندگی ولایت فقیه سپاه، ایران از جدایی تا رویارویی، بررسی غائله ۲۳ آبان و ریشه‌های آن، چاپ اول، ۱۳۷۷ش؛ امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش؛ امینی، ابراهیم، خاطرات آیت‌الله ابراهیم، حاج‌امینی نجف آبادی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۹۲ش؛ ایزدی، محمد، گذری بر زندگی و اندیشه‌های آیت‌الله منتظری، بی‌جا، نهضت زنان مسلمان، چاپ اول، ۱۳۵۹ش؛ ایزدی، مصطفی، فقیه عالیقدر آیت‌الله منتظری، تهران، سروش، چاپ دوم، ۱۳۶۲ش؛ همو، مسائل جهانی انقلاب اسلامی در بیانات آیت‌الله منتظری، تهران، ستاد برگزاری مراسم دهه فجر انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۶۱ش؛ آفتاب یزد، روزنامه، ۳۰/۹/۱۳۸۸ش؛ بازرگان، مهدی، خاطرات بازرگان، شصت سال خدمت و مقاومت، تدوین غلامرضا نجاتی، تهران، رسا، چاپ اول، ۱۳۷۷ش؛ باقی، عمادالدین، فلسفه سیاسی اجتماعی آیت‌الله منتظری، تهران، سرایی، چاپ اول، ۱۳۹۳ش؛ روحانی، سیدحمید، نهضت امام‌خمینی، تهران، عروج، چاپ پانزدهم، ۱۳۸۱ش؛ لطفی، مجتبی، ستیز با ستم، تهران، خردآوا، چاپ اول، ۱۳۸۷ش؛ مرکز اسناد انقلاب اسلامی، اسناد انقلاب اسلامی، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۴ش؛ منتظری، حسینعلی، پیام‌ها، قسمت اول، گذری بر اندیشه‌های آیت‌الله منتظری، بی‌جا، نور، ۱۳۶۱ش؛ همو، حکیم فرزانه، چاپ‌شده در یادنامه استاد شهید مرتضی مطهری، زیر نظر عبدالکریم سروش، تهران، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۶۰ش؛ همو، خاطرات آیت‌الله منتظری، قم، بی‌نا، ۱۳۷۹ش؛ همو، رهنمودهای فقیه عالیقدر حضرت آیت‌الله حسینعلی منتظری، از آغاز انقلاب شکوهمند اسلامی، بی‌جا، آزادگان نو، ۱۳۶۲ش؛ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت ساواک، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۶ش؛ هاشمی رفسنجانی، اکبر، صلح و توسعه، گفتگوهای چالشی با آیت‌الله هاشمی، به اهتمام فؤاد صادقی، تهران، میراث اهل قلم، چاپ اول، ۱۳۹۷ش؛ همو، کارنامه و خاطرات، سال ۱۳۶۴، امید و دلواپسی، به اهتمام سارا لاهوتی، تهران، دفتر نشر معارف انقلاب، چاپ اول، ۱۳۸۷ش. | |||