دانشگاه آزاد اسلامی
 | |
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| تأسیس | ۱۳۶۱ش |
| بنیانگذار | اکبر هاشمی رفسنجانی، عبدالله جاسبی |
| وابسته به | شورای عالی انقلاب فرهنگی |
| رویکرد | آموزش عالی |
| نوع فعالیت | دانشگاه غیردولتی |
| گستره فعالیت | ملی و بینالمللی |
| اهداف | توسعه آموزش عالی، تأمین نیروی انسانی متخصص |
| فعالیتها | آموزش، پژوهش، راهاندازی مراکز پژوهشی، شرکتهای دانشبنیان، آموزشکدهها |
| مکان | ایران |
| رئیس | محمدمهدی طهرانچی |
| سایر | |
| ساختار | دارای هیئت مؤسس و هیئت امنا |
| وضعیت | فعال |
| فعالیت به زبان | فارسی |
| منابع مالی | غیردولتی |
| مرتبط | اتحادیه دانشگاههای جهان اسلام |
دانشگاه آزاد اسلامی یک دانشگاه غیردولتی در ایران است. این دانشگاه در سال ۱۳۶۱ش با پیشنهاد هاشمی رفسنجانی و تأیید امامخمینی تأسیس شد. امامخمینی علاوه بر حمایت معنوی از تأسیس این دانشگاه، در آن زمان یک میلیون تومان به این دانشگاه کمک کرد. هاشمی رفسنجانی، بنیانگذار حقیقی دانشگاه آزاد را امامخمینی دانسته است.
در آذرماه سال ۱۳۶۱ش اساسنامه دانشگاه آزاد به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید. هیئت مؤسس در آغاز شامل سید علی خامنهای، هاشمی رفسنجانی، میرحسین موسوی، سید احمد خمینی و عبدالله جاسبی بود. دانشگاه آزاد از آغاز تأسیس خود تا سه چهار دهه توسعه زیادی پیدا کرد و توانست در اکثر مناطق کشور واحد آموزشی تأسیس کند و یکی از بزرگترین مجموعههای دانشگاهی در کل جهان محسوب شود. اساسنامه این دانشگاه در سال ۱۳۸۹ش توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی تغییر کرد و پس از درگذشت هاشمی رفسنجانی در سال ۱۳۹۵ش، علیاکبر ولایتی به ریاست هیئت مؤسس این دانشگاه انتخاب شد.
تأسیس و توسعه دانشگاه آزاد
تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی از سوی عبدالله جاسبی و اکبر هاشمی رفسنجانی مطرح شد و با حمایت امامخمینی در سال ۱۳۶۱ش این دانشگاه پایهگذاری شد.[۱] با مشخص شدن هیئت امنا و انتخاب هاشمی رفسنجانی به عنوان رئیس شورای موقت دانشگاه، عبدالله جاسبی به ریاست موقت دانشگاه آزاد اسلامی انتخاب شد.[۲] در آذرماه سال ۱۳۶۱ش اساسنامه دانشگاه نوشته شد و به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید.[۳] مدتی بعد هیئت مؤسس دانشگاه معرفی شدند که شامل سید علی خامنهای (رئیسجمهوری وقت)، هاشمی رفسنجانی (رئیس مجلس وقت)، میرحسین موسوی (نخستوزیر وقت)، سید احمد خمینی و عبدالله جاسبی بودند. هیئت مؤسس در اولین جلسه عبدالله جاسبی را که پیش از آن به عنوان رئیس موقت انتخاب شده بود، به عنوان رئیس دانشگاه منصوب کردند، سمتی که جاسبی سه دهه مسئولیت آن را برعهده داشت.[۴]
پس از مشخص شدن ساختارهای کلی دانشگاه آزاد اسلامی، جاسبی مقدمات راهاندازی دانشگاه و شرایط برگزاری آزمون برای پذیرش دانشجو را در پیش گرفت. جاسبی و دیگر مدیران دانشگاه آزاد مقدمات برگزاری آزمون دانشگاه آزاد را فراهم کردند و بعد از بازگشایی دانشگاهها، اولین آزمون دانشگاه آزاد در اسفند سال ۱۳۶۱ش با شرکت ۳۲ هزار داوطلب برگزار شد و حدود ۳ هزار نفر در رشتههای راه و ساختمان، برق، مکانیک، فیزیک، ریاضی، شیمی، صنایع فلزی، نساجی و حسابداری پذیرفته شدند.[۵] پس از آن دانشگاه آزاد توسعه روزافزون را در دستور کار قرار داد و توانست در اکثر مناطق کشور واحد آموزشی تأسیس کند و در کنار آن به راهاندازی بخشهای مختلفی همچون مراکز پژوهشی، شرکتهای دانشبنیان، آموزشکدهها و باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان اهتمام ورزد.[۶]
در سال ۱۳۸۹ش، شورای عالی انقلاب فرهنگی با تغییر اساسنامه دانشگاه تعداد اعضاء هیئت مؤسس را به ۹ نفر افزایش داد. پس از فوت هاشمی رفسنجانی در ۱۹ دی سال ۱۳۹۵، با حکم مقام معظم رهبری، علیاکبر ولایتی به ریاست هیئت مؤسس و هیئت امناء دانشگاه منصوب شد.[۷]
جایگاه
مجموعه دانشگاههای آزاد در حال حاضر بزرگترین مجموعه دانشگاهی در خاورمیانه و یکی از بزرگترین مجموعههای دانشگاهی در کل جهان محسوب میشود.[۸] دانشگاه آزاد اسلامی همانند دیگر مؤسسات آموزشی در ایران، زیر نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی فعالیت میکند. نوع مدرک اعطایی به فارغالتحصیلان این دانشگاه، به صورت مستقل و از طرف دانشگاه آزاد اسلامی اعطا میشود.[۹] این دانشگاه عضو اتحادیه دانشگاههای جهان اسلام است.[۱۰] دانشگاه آزاد به لحاظ جمعیت یکی از بزرگترین دانشگاههای جهان محسوب میشود.[۱۱]
رؤسای دانشگاه آزاد اسلامی از ابتدا تاکنون
مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی توسط ریاست عالیه آن صورت میگیرد. ریاست عالیه این دانشگاه، توسط هیئت امناء این دانشگاه منصوب میشود.[۱۲] از آغاز تأسیس این دانشگاه مدیران این دانشگاه به این ترتیب است: عبدالله جاسبی (از تابستان ۱۳۶۱ تا اسفند ۱۳۹۰)، فرهاد دانشجو (از اسفند ۱۳۹۰ تا شهریور ۱۳۹۲)، حمید میرزاده (از شهریور ۱۳۹۲ تا اردیبهشت ۱۳۹۶)، علی محمد نوریان (به عنوان سرپرست از اردیبهشت ۱۳۹۶ تا ۲۵ تیر ۱۳۹۶)، فرهاد رهبر (از ۲۵ تیر ۱۳۹۶تا ۲۷ مرداد ۱۳۹۷)، محمدمهدی طهرانچی (از ۲۸ مرداد ۱۳۹۷ تاکنون).[۱۳]
حمایت امامخمینی
دانشگاه آزاد اسلامی از آغاز تأسیس خود مورد حمایت امامخمینی قرار گرفت. هاشمی رفسنجانی تأسیس این دانشگاه را نزد امامخمینی مطرح کرد و امام با بنیانگذاری این دانشگاه موافقت کرد.[۱۴] امامخمینی در آغاز مبلغ یک میلیون تومان در سال ۱۳۶۱ش برای تأسیس این نهاد دانشگاهی کمک کرد.[۱۵] حمایت امامخمینی از این دانشگاه در زمانی رخ داد که شرایط کشور اجازه بروز نهادهای غیردولتی را نمیداد و از این منظر تأسیس دانشگاه آزاد کاری دشوار بود. هاشمی رفسنجانی در سخنانی گفته است: «اگر امام از طرح ما حمایت نمیکرد نمیتوانستیم این کار را انجام دهیم.»[۱۶] هاشمی رفسنجانی همچنین بنیانگذار حقیقی این دانشگاه را امامخمینی معرفی کرده است.[۱۷]
امامخمینی در دیدار با مسئولان این دانشگاه با اشاره به تأسیس این دانشگاه، آن را از اقدامات خوب مسئولان نظام ارزیابی کرد و بر گسترش و حمایت از آن تأکید ورزید.[۱۸] امام در سخنانی در جمع مسئولین دانشگاه آزاد گفت: «من امیدوارم که انشاءاللَّه شما آقایان و سایرین کمک کنید تا این دانشگاهی که به پیشنهاد آقای هاشمی تأسیس گردید و پیشنهاد بسیار خوبی بود، فعالیتش زیاد گردیده و در همه جا توسعه پیدا کند.»[۱۹]
پانویس
- ↑ «دانشگاه آزاد اسلامی تأسیس شد»، روزنامه ایران.
- ↑ «دانشگاه آزاد اسلامی تأسیس شد»، روزنامه ایران.
- ↑ «تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی»، روزنامه هممیهن.
- ↑ «دانشگاه آزاد اسلامی تأسیس شد»، روزنامه ایران.
- ↑ «دانشگاه آزاد اسلامی تأسیس شد»، روزنامه ایران.
- ↑ «دانشگاه آزاد یادگار پایدار آیتالله هاشمی رفسنجانی»، ایسنا.
- ↑ «تاریخچه دانشگاه»، دانشگاه آزاد اسلامی.
- ↑ «دانشگاه آزاد اسلامی تأسیس شد»، روزنامه ایران.
- ↑ «تاریخچه دانشگاه»، دانشگاه آزاد اسلامی.
- ↑ «دانشگاه آزاد اسلامی»، تابناک.
- ↑ «دانشگاه آزاد اسلامی»، تابناک.
- ↑ «دانشگاه آزاد اسلامی»، تابناک.
- ↑ «تاریخچه دانشگاه»، دانشگاه آزاد اسلامی؛ «دانشگاه آزاد اسلامی»، تابناک.
- ↑ «تأیید و استقبال امام از تشکیل دانشگاه آزاد اسلامی»، پرتال امامخمینی، بازدید: ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- ↑ «تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی»، روزنامه هممیهن.
- ↑ «بازخوانی روایت تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی از زبان آیتالله هاشمی رفسنجانی: یادگاری که در این گنبد دوار بماند»، دانشگاه آزاد اسلامی استان کرمان.
- ↑ «امامخمینی بنیان گذار حقیقی دانشگاه آزاد بود»، پرتال امامخمینی.
- ↑ امامخمینی، صحیفه امام، ج ۱۹، ص۳۱۶؛ ج۱۸، ص۲۱۹.
- ↑ امامخمینی، صحیفه امام، ج۱۸، ص۲۱۹.
منابع
- امامخمینی، سید روحالله، صحیفه امام، تهران، موسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى، ۱۳۸۹ش.
- «امامخمینی بنیان گذار حقیقی دانشگاه آزاد بود»، پرتال امامخمینی، بازدید: ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- «بازخوانی روایت تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی از زبان آیتالله هاشمی رفسنجانی: یادگاری که در این گنبد دوار بماند»، دانشگاه آزاد اسلامی استان کرمان، بازدید: ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- «تاریخچه دانشگاه»، دانشگاه آزاد اسلامی، بازدید: ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- «تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی»، روزنامه هممیهن، انتشار: ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
- «تأیید و استقبال امام از تشکیل دانشگاه آزاد اسلامی»، پرتال امامخمینی، بازدید: ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- «دانشگاه آزاد اسلامی تأسیس شد»، روزنامه ایران، شماره ۷۴۸۰، انتشار: ۱۱ آبان ۱۳۹۹ش.
- «دانشگاه آزاد اسلامی»، تابناک، بازدید: ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- «دانشگاه آزاد یادگار پایدار آیتالله هاشمی رفسنجانی»، ایسنا، بازدید: ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.