پرش به محتوا

ولی‌الله فلاحی

از ویکی امام خمینی
(تغییرمسیر از ولی الله فلاحی)
ولی‌الله فلاحی
شناسنامه
نام کاملولی‌الله فلاحی
زادروز۱۰ اردیبهشت ۱۳۱۰
شهر تولدطالقان
کشور تولدایران
تاریخ درگذشت۷ مهر ۱۳۶۰
شهر درگذشتکهریزک
کشور درگذشتایران
دیناسلام
مذهبشیعه
پیشهنظامی
اطلاعات سیاسی
پست‌هافرمانده نیروی زمینی ارتش، رئیس ستاد مشترک ارتش، فرمانده کل قوا (موقت)

ولی‌الله فلاحی (۱۰ اردیبهشت ۱۳۱۰–۷ مهر ۱۳۶۰ش)، سرتیپ نیروی زمینی و از فرماندهان ارتش در دوران محمدرضا پهلوی که از مخالفان و ناقدانِ برخی سیاست نظام شاهنشاهی بود.

وی از سال ۱۳۳۰ تا ۱۳۵۲ش چهار بار به زندان افتاد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نخست، فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران شد.‏ سپس با پذیرش امام‌خمینی، به ریاست ستاد مشترک ارتش درآمد. با عزل سیدابوالحسن بنی‌صدر، از سوی امام‌خمینی فرماندهی کل قوا به او تفویض شد. او از آغاز جنگ ایران و عراق پیاپی در جبهه‌ها بود. تا این‌که در سانحۀ سقوط هواپیمای سی-۱۳۰ در ۷ مهر ۱۳۶۰ کشته شد.

زندگی‌نامه

ولی‌الله فلاحی ۳۰ خرداد سال ۱۳۱۰ در یکی از روستاهای طالقان زاده شد.[۱] تحصیلات ابتدائی را در زادگاهش آغاز و در طالقان به پایان رساند[۲] برای دانش‌اندوزی در ۱۴ سالگی (سال ۱۳۲۴ش) به تهران رفت. سه سال اول دبیرستان را در دبیرستان علامه گذراند، سپس وارد دبیرستان نظام شد و دیپلم گرفت.[۳] از مهر ماه سال ۱۳۳۰ در دانشکده افسری گزینش شد و سال ۱۳۳۳ با درجۀ ستوان دومی دورۀ کارشناسی را به پایان رساند. سپس خدمت خود را در لشکر ۹۲ زرهی اهواز آغاز کرد.[۴]

فلاحی سال ۱۳۳۷ش از اهواز به تهران جابجا شد و در سمت فرماندهی گروهان دانشجویان و فرماندهی گردانِ دانشگاهِ نظامی به خدمت خود ادامه داد.[۵] وی در راستای پیشرفت کاری، سال‌های ۱۳۳۴ تا ۱۳۳۹ نخست دوره پرسنلی نظامی، سپس دوره عالی آجودانی را در آمریکا آموزش دید و به کشور بازگشت، و دوره‌های آجودانی را در ایران راه‌اندازی کرد[۶] وی در سال ۱۳۴۸ برای اتمام دوره فرماندهی و ستاد، وارد دانشکده فرماندهی و ستاد (دافوس) شد و آن را با رتبۀ ممتاز به پایان رساند و به مدیریت آموزش دافوس رسید.[۷]

فلاحی را از سال ۱۳۵۱ تا میانۀ سال ۱۳۵۳ش. با درجه سرهنگ دومی همراه شماری از افسران ایرانی به‌عنوان کارگذار و نگهبان صلح سازمان ملل در آتش‌بس ویتنام، به آن کشور فرستادند. پس از بازگشت، به کار آموزش در دانشکده فرماندهی و ستاد ادامه داد. در ۱۲ مهر ۱۳۵۷ به درجه سرتیپی رسید، و در همان زمان نیز به شیراز جابجا شد تا به عنوان معاون فرماندهی مرکز پیاده شیراز خدمت کند.[۸] دلیل پست معاونت فرماندهی هم، اعتقادات مذهبی ولی‌الله فلاحی بود. ارتقای درجه او به امیری به شرطی قبول شده بود که وی شغل فرماندهی لشکر را نداشته باشد.[۹] بدگمانی بخشِ ضداطلاعاتی ارتش به فلاحی باعث شده بود که تنها ماموریت یا مشاغل فرهنگی را به او بسپارند.[۱۰] اقامت ولی‌الله فلاحی در شیراز، هم‌زمان با اوج فعالیت‌های مردم بر ضد حکومت پهلوی بود. برای همین در بیشتر شهرهای ایران از جمله شیراز حکومت نظامی اعلام شده بود اما به دلیل کوشش‌های فلاحی، حکومت نظامی در شیراز لغو و نیروهای ارتش از خیابان‌ها جمع شدند.[۱۱]

کنش‌گری فلاحی پس از پیروزی انقلاب

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با این‌که ارتش اعلام بی‌طرفی و امام‌خمینی هم از آنان پشتیبانی کرد؛ ولی گروهک‌ها و افرادی در پی انحلال ارتش بودند. برای همین با نفوذی که داشتند، بیشتر فرماندهان ارتش را یا برکنار و یا بازنشست کردند. تنها شماری اندک از فرماندهان بر سر کار بودند. برخی بخش‌های ارتش فرمانده نداشتند. ازجمله فرماندهی نیروی زمینی هنوز بلاتکلیف بود،[۱۲] ولی‌الله فلاحی هم با فرمان دولتی از سمت خود کنار گذاشته شده بود که پس از از مدتی با موافقت از جانب شورای عالی انقلاب و فرمان رئیس ستاد ارتش، سرلشکر محمدولی قرنی، دوباره به ارتش بازگشت و به فرماندهی نیروی زمینی ارتش گمارده شد.[۱۳] با کشته شدن سپهبد قرنی، رئیس ستاد مشترک ارتش ایران در سوم اردیبهشت ۱۳۵۸ش، فلاحی به‌عنوان رئیس ستاد مشترک ارتش ایران انتخاب شد.[۱۴]

با آغاز جنگ عراق علیه ایران، فلاحی همیشه در منطقه جنگی جنوب یا غرب کشور بود و از نزدیک بر طرح‌های مختلف عملیاتی و لجستیکی نظارت می‌کرد و برای شتاب در کارها و گزارش از وضعیت جنگ، مستقیم خدمت امام‌خمینی می‌رسید.[۱۵]

با اوج‌گیری جنگ و نیاز به اصلاح و بازنگری در درون ارتش، امام‌خمینی در ۲۲ فروردین ۱۳۶۰، طی فرمانی به ولی‌اللَّه فلاحی‏، مرجع خط مشی سازمان عقدتی ـ سیاسی ارتش را روشن کرد.[۱۶] پس از این‌که سیدابوالحسن بنی‌صدر از مقام خود کنار گذاشته شد (خرداد ۱۳۶۰)، امام‌خمینی، اختیارات خود را جهت فرماندهی کل قوا به فلاحی سپرد.[۱۷] چنان که با آزادسازی شهر نوسود در ۱۸ تیر ۱۳۶۰، امام‌خمینی طی پیامی این پیروزی را به فلاحی تبریک گفت.[۱۸] و پس از دو ماه حکم تغییر مشاغل و انتصاب افسران نیروی هوایی را به ایشان سپرد.[۱۹]

با پیروزی‌های پیاپی نیروهای ایران در جبهه‌های جنگ، به‌ویژه شکستن حصر آبادان، دوباره امام‌خمینی طی پیامی به فرماندهان ارتش و سپاه، ازجمله فلاحی، شکست دشمن در محاصره آبادان را تبریک گفته و تقدیر کرد.[۲۰] در همین راستا، با تصویب شورای عالی نشان‌ها در ارتش ایران و برای قدردانی از فرماندهی و مدیریت ولی‌الله فلاحی، اولین نشان فداکاری به او اهدا شد.[۲۱]

ولی‌الله فلاحی در ۷ مهر ۱۳۶۰ در قرارگاه عملیاتی لشکر ۷۷ در ماهشهر، لشکر ۷۷ خراسان را لشکر ۷۷ پیروز ثامن‌الائمه نام گذاشت.[۲۲] و با پایان مراسم، فلاحی به همراه سیدموسی نامجو، وزیر وقت دفاع، جواد فکوری، فرمانده نیروی هوایی ارتش، یوسف کلاهدوز، قائم‌مقام فرمانده کل سپاه و محمد جهان‌آرا، فرمانده سپاه خرمشهر برای دادن گزارش از وضعیت جبهه‌های جنگ به امام‌خمینی، با یک فروند هواپیمای سی-۱۳۰ نیروی هوایی، به سمت تهران راهی شدند. این هواپیما حدود ساعت ۸ بعدازظهر ۷ مهر ماه ۱۳۶۰ در بیابان های کهریزک سقوط کرد و همه فرماندهان حاضر در آن کشته شدند.[۲۳] با این پیشامد و کشته شدن فرماندهان ارتش و سپاه، امام‌خمینی پیامی صادر کرده و با توصیف این شهیدان به خدمتگزاران به اسلام و ملت شهید‌پرور ایران، این ضایغه را به ملت تسلیت گفت.[۲۴]

پانویس

  1. «سرلشکر شهید ولی‌الله فلاحی»، پایگاه خبری ـ تحلیلی فرهنگ ایثار و شهادت؛ حسینیا، امیر خستگی‌ناپذیر، ص۱۵.
  2. حسینیا، امیر خستگی‌ناپذیر، ص۱۶.
  3. حسینیا، امیر خستگی‌ناپذیر، ص۱۶.
  4. «سرلشکر شهید ولی‌الله فلاحی»، پایگاه خبری ـ تحلیلی فرهنگ ایثار و شهادت؛ حسینیا، امیر خستگی‌ناپذیر، ص۱۵.
  5. «زندگینامه شهید ولی‌الله فلاحی، پیش از انقلاب و پس از انقلاب»، سایت سرپوش.
  6. حسینیا، امیر خستگی‌ناپذیر، ص۱۶.
  7. «زندگینامه شهید ولی‌الله فلاحی، پیش از انقلاب و پس از انقلاب»، سایت سرپوش؛ حسینیا، امیر خستگی‌ناپذیر، ص۱۶.
  8. حسینیا، امیر خستگی‌ناپذیر، ص۱۷ و ۱۹؛ «زندگینامه شهید ولی‌الله فلاحی، پیش از انقلاب و پس از انقلاب»، سایت سرپوش.
  9. حسینیا، امیر خستگی‌ناپذیر، ص۱۹.
  10. «سرلشکر شهید ولی‌الله فلاحی»، پایگاه خبری ـ تحلیلی فرهنگ ایثار و شهادت؛ حسینیا، امیر خستگی‌ناپذیر، ص۱۹.
  11. حسینیا، امیر خستگی‌ناپذیر، ص۱۹.
  12. «مجاهدت‌های شهید سرلشکر ولی‌الله فلاحی (ارتش در دیده و شنیده‌ها)» پایگاه اطلاع‌رسانی هیئت معارف جنگ.
  13. حسینیا، امیر خستگی‌ناپذیر، ص۱۹.
  14. امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۴، ص۲۸۱؛ «سپهبد قرنی اینگونه به شهادت رسید»، خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا.
  15. حسینیا، امیر خستگی‌ناپذیر، ص۲۱ـ۲۲.
  16. امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۴، ص۲۸۱.
  17. امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۴، ص۴۲۱؛ حسینیا، امیر خستگی‌ناپذیر، ص۲۲.
  18. امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۵، ص۳۷.
  19. امام‌خمینی، صحیفه امام، ج‏۱۵، ص۲۲۸.
  20. امام‌خمینی، صحیفه امام، ج‏۱۵، ص۲۵۴.
  21. «زندگینامه شهید ولی الله فلاحی، پیش از انقلاب و پس از انقلاب» سایت سرپوش؛ «در مورد ولی الله فلاحی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید» سایت تابناک.
  22. حسینیا، امیر خستگی‌ناپذیر، ص۱۳۳.
  23. حسینیا، امیر خستگی‌ناپذیر، ص۱۳۳ـ۱۴۰.
  24. امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۵، ص۲۶۳.

منابع