confirmed، emailconfirmed، templateeditor
۱٬۱۸۸
ویرایش
کاربر:Salar/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها
←پیشینه
(←پیشینه) |
|||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
دانشجو به معنای جوینده دانش، طالب علم، دانش‌پژوه و علم‌خواه آمده‌است<ref>دهخدا، لغتنامه دهخدا، ۹۱۲۰/۶.</ref> و در اصطلاح فردی است که در یکی از دانشگاه‌ها یا مؤسسه‌ها و مجتمع‌های آموزش عالی و پژوهشی دولتی یا غیر دولتی کشور که مدرک رسمی بالاتر از دیپلم صادر می‌کند، به صورت حضوری یا غیر حضوری به تحصیل مشغول باشد.<ref>دادمرزی، واژه‌نامه نظام آموزش عالی کشور، ۱۰۷.</ref> | دانشجو به معنای جوینده دانش، طالب علم، دانش‌پژوه و علم‌خواه آمده‌است<ref>دهخدا، لغتنامه دهخدا، ۹۱۲۰/۶.</ref> و در اصطلاح فردی است که در یکی از دانشگاه‌ها یا مؤسسه‌ها و مجتمع‌های آموزش عالی و پژوهشی دولتی یا غیر دولتی کشور که مدرک رسمی بالاتر از دیپلم صادر می‌کند، به صورت حضوری یا غیر حضوری به تحصیل مشغول باشد.<ref>دادمرزی، واژه‌نامه نظام آموزش عالی کشور، ۱۰۷.</ref> | ||
==پیشینه== | ==پیشینه== | ||
در نخستین آیات نازل‌شده بر پیامبر اکرم(ص)، از خواندن و آموختن و قلم سخن رفته و بر اولویت دانش و معرفت تأکید شده<ref>سوره علق، آیه ۳ ـ ۵.</ref> و خداوند رسالت پیامبران را تعلیم و تربیت انسان‌ها قرار داده‌است.<ref>سوره بقره، آیه ۱۲۹.</ref> {{ببینید|تربیت}} در سخن پیامبر(ص) نیز آمده‌است کسب دانش بر هر فرد مسلمانی واجب است و خداوند جویندگان دانش را دوست دارد.<ref>کلینی، الکافی، ۳۰/۱.</ref> در روایات امامان معصوم(ع) نیز تأکیدها و سفارش‌های بسیاری در این زمینه وارد شده‌است؛ چنان‌که امام‌علی(ع) کمال دین را دانش‌اندوزی و عمل به آن می‌داند.<ref>کلینی، الکافی، ۳۰/۱ ـ ۳۳.</ref> | در نخستین آیات نازل‌شده بر [[حضرت محمد(ص)|پیامبر اکرم(ص)]]، از خواندن و آموختن و قلم سخن رفته و بر اولویت دانش و معرفت تأکید شده<ref>سوره علق، آیه ۳ ـ ۵.</ref> و [[خدا|خداوند]] رسالت [[پیامبران]] را تعلیم و تربیت انسان‌ها قرار داده‌است.<ref>سوره بقره، آیه ۱۲۹.</ref> {{ببینید|تربیت}} در سخن پیامبر(ص) نیز آمده‌است کسب دانش بر هر فرد [[اسلام|مسلمانی]] واجب است و خداوند جویندگان دانش را دوست دارد.<ref>کلینی، الکافی، ۳۰/۱.</ref> در روایات [[امامان معصوم(ع)]] نیز تأکیدها و سفارش‌های بسیاری در این زمینه وارد شده‌است؛ چنان‌که [[امام‌علی(ع)]] کمال دین را دانش‌اندوزی و عمل به آن می‌داند.<ref>کلینی، الکافی، ۳۰/۱ ـ ۳۳.</ref> | ||
رواج اصطلاح دانشجو مقارن با تأسیس مراکز علمی در دوران جدید است (← ادامه مقاله). تا پیش از تأسیس مراکز آموزش عالی در | رواج اصطلاح دانشجو مقارن با تأسیس مراکز علمی در دوران جدید است (← ادامه مقاله). تا پیش از تأسیس مراکز آموزش عالی در [[ایران]]، آموزش علوم در [[حوزه‌های علمیه|مدارس علمیه حوزه‌ها]] انجام می‌گرفت<ref>درانی، تاریخ آموزش و پرورش ایران قبل و بعد از اسلام، ۷۴.</ref> و به آموزندگان علم در این مدارس علمیه، «[[طلبه]]» گفته می‌شد.<ref>مجتهدی، مدارس و دانشگاه‌های اسلامی و غربی در قرون وسطی، ۵۲.</ref> طلاب در این مدارس افزون بر [[حدیث]] و [[علوم قرآن|علوم قرآنی]]،<ref>مجتهدی، مدارس و دانشگاه‌های اسلامی و غربی در قرون وسطی، ۵۱.</ref> درس‌هایی مانند ادبیات شامل صرف و نحو و معانی و بیان و علوم ریاضی و گاه طب می‌آموختند.<ref>کسائی، مدارس نظامیه و تأثیرات علمی و اجتماعی آن، ۱۳۴.</ref> {{ببینید|طلاب}} به‌تدریج تدریس برخی از درس‌ها به مدارس جدید (مانند [[مدرسه رشدیه]]، [[دارالفنون]]، ...) و سپس به [[دانشگاه|دانشگاه‌ها]] منتقل شد و به آموزندگان علم در این مراکز جدید نام «[[دانشجو]]» داده شد. | ||
در سال ۱۱۹۱ عباس‌میرزا ملک‌آرا به سفارش قائم‌مقام | در سال ۱۱۹۱ عباس‌میرزا ملک‌آرا به سفارش [[قائم‌مقام فراهانی]]، برای نخستین بار دو تن را برای تحصیل علوم جدید به [[انگلیس|انگلستان]] فرستاد. به فاصله کوتاهی دومین گروه پنج نفری به انتخاب میرزاصالح شیرازی راهی انگلستان شدند و پس از بازگشت با القاب دکتر و مهندس مشغول کار گردیدند.<ref>هاشمیان، تحولات فرهنگی ایران در دوره قاجاریه و مدرسه دارالفنون، ۱۳، ۲۳ ـ ۲۴ و ۲۷.</ref> سومین گروه در ۱۲۱۷ به سرپرستی حسین‌خان نظام‌الدوله و گروه چهارم در ۱۲۲۳ در دوران فتحعلی‌شاه قاجار به اروپا اعزام شدند.<ref>هاشمیان، تحولات فرهنگی ایران در دوره قاجاریه و مدرسه دارالفنون، ۴۵ و ۵۱.</ref> سپس در سال ۱۲۳۵ گروهی ۴۲ نفره برای تحصیل در دانشگاه‌های [[فرانسه]] اعزام شدند. این اعزام هم از نظر تعداد و هم از جهت محل تحصیل تا آن زمان بی‌سابقه بود.<ref>فراستخواه، سرگذشت و سوانح دانشگاه در ایران، ۹۷ ـ ۱۰۳.</ref> پس از مدتی توقف، در سال ۱۲۹۰ گروهی سی نفره از دانشجویان ایرانی برای تحصیل به اروپا رفتند که پانزده تن برای [[آموزش و پرورش]] و پانزده تن دیگر به تحصیل در رشته‌های نظامی و کشاورزی مشغول شدند.<ref>آقاحسینی، اعزام دانشجو به خارجه با تاکید بر فرانسه، ۲۰ ـ ۲۱.</ref> | ||
در سال ۱۳۰۱ مجلس شورای ملی، اعتبار لازم برای هزینه‌های اعزام و تحصیل شصت تن محصل نظامی به پاریس را تصویب کرد و در سال ۱۳۰۷ «قانون اعزام محصل به خارج» تصویب شد.<ref>فراستخواه، سرگذشت و سوانح دانشگاه در ایران، ۱۸۳.</ref> سرانجام دانشگاه تهران در ۲۴ اسفند ۱۳۱۳ به دست رضاشاه پهلوی افتتاح و بدین ترتیب، زمینه تحصیل دانشجویان در دانشگاه‌های ایران نیز فراهم شد؛<ref>ضیاء ظریفی، سازمان دانشجویان دانشگاه تهران، ۱۳ ـ ۱۴.</ref> {{ببینید|دانشگاه}} ولی روند اعزام دانشجویان به خارج از کشور ادامه داشت. | در سال ۱۳۰۱ مجلس شورای ملی، اعتبار لازم برای هزینه‌های اعزام و تحصیل شصت تن محصل نظامی به پاریس را تصویب کرد و در سال ۱۳۰۷ «قانون اعزام محصل به خارج» تصویب شد.<ref>فراستخواه، سرگذشت و سوانح دانشگاه در ایران، ۱۸۳.</ref> سرانجام [[دانشگاه تهران]] در ۲۴ اسفند ۱۳۱۳ به دست [[رضاشاه پهلوی]] افتتاح و بدین ترتیب، زمینه تحصیل دانشجویان در دانشگاه‌های ایران نیز فراهم شد؛<ref>ضیاء ظریفی، سازمان دانشجویان دانشگاه تهران، ۱۳ ـ ۱۴.</ref> {{ببینید|دانشگاه}} ولی روند اعزام دانشجویان به خارج از کشور ادامه داشت. | ||
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران وجود جمعیت فزاینده جوان متقاضی آموزش‌های عالی در کشور باعث شد دولت دستور صدور مجوز برای توسعه دانشگاه‌ها را بدهد. به همین هدف برنامه توسعه دانشگاه‌های غیر دولتی در کنار دانشگاه دولتی و آزاد در دهه ۱۳۶۰ تصویب شد.<ref>صالحی عمران و دیگران، بررسی عوامل و انگیزه‌های پیدایش و گسترش دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی غیر دولتی ـ غیر انتفاعی، ۸۵.</ref> اکبر هاشمی رفسنجانی در ۱۳۶۱/۲/۳۱ طرح اولیه تأسیس دانشگاه آزاد را که مواد تحصیلی دانشگاهی به روش تحصیلی حوزه‌های علمیه در آن خوانده شود، اعلام کرد (۲/۲۰۵) و با سرمایه اولیه به مبلغ ده میلیون ریال که امام‌خمینی آن را پرداخت کرد، تاسیس شد (دانشگاه آزاد). | پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] وجود جمعیت فزاینده جوان متقاضی آموزش‌های عالی در کشور باعث شد دولت دستور صدور مجوز برای توسعه دانشگاه‌ها را بدهد. به همین هدف برنامه توسعه دانشگاه‌های غیر دولتی در کنار دانشگاه دولتی و آزاد در دهه ۱۳۶۰ تصویب شد.<ref>صالحی عمران و دیگران، بررسی عوامل و انگیزه‌های پیدایش و گسترش دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی غیر دولتی ـ غیر انتفاعی، ۸۵.</ref> [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] در ۱۳۶۱/۲/۳۱ طرح اولیه تأسیس [[دانشگاه آزاد]] را که مواد تحصیلی دانشگاهی به روش تحصیلی [[حوزه‌های علمیه]] در آن خوانده شود، اعلام کرد (۲/۲۰۵) و با سرمایه اولیه به مبلغ ده میلیون ریال که [[امام‌خمینی]] آن را پرداخت کرد، تاسیس شد. (دانشگاه آزاد). | ||
امام‌خمینی در جمع مسئولین دانشگاه آزاد ضمن حمایت از تأسیس آن اظهار امیدواری کرد که این دانشگاه که با پیشنهاد بسیار خوب هاشمی رفسنجانی تأسیس شده، فعالیت آن افزون و در همه جا گسترش یابد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲۱۸/۱۸ ـ ۲۱۹.</ref> با تاسیس دانشگاه‌های غیر دولتی، ایران که نیازمند واردکردن متخصص در زمینه‌های مختلف ازجمله پزشکی بود، در سال ۱۳۸۰ با مازاد پزشک روبه‌رو شد و با رشد ۲۶/۵ درصدی تعداد دانشجویان به نسبت سال‌های ۱۳۵۸ ـ ۱۳۵۹ مواجه شد.<ref>جمعی از مؤلفین، انقلاب اسلامی ایران، ۲۲۵.</ref> {{ببینید|دانشگاه}} | امام‌خمینی در جمع مسئولین دانشگاه آزاد ضمن حمایت از تأسیس آن اظهار امیدواری کرد که این دانشگاه که با پیشنهاد بسیار خوب هاشمی رفسنجانی تأسیس شده، فعالیت آن افزون و در همه جا گسترش یابد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲۱۸/۱۸ ـ ۲۱۹.</ref> با تاسیس دانشگاه‌های غیر دولتی، ایران که نیازمند واردکردن متخصص در زمینه‌های مختلف ازجمله پزشکی بود، در سال ۱۳۸۰ با مازاد پزشک روبه‌رو شد و با رشد ۲۶/۵ درصدی تعداد دانشجویان به نسبت سال‌های ۱۳۵۸ ـ ۱۳۵۹ مواجه شد.<ref>جمعی از مؤلفین، انقلاب اسلامی ایران، ۲۲۵.</ref> {{ببینید|دانشگاه}} | ||