confirmed، emailconfirmed، templateeditor
۱٬۱۸۸
ویرایش
کاربر:Salar/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها
←جایگاه و نقش
(←پیشینه) |
|||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
==جایگاه و نقش== | ==جایگاه و نقش== | ||
در دوران انقلاب تعداد زیادی از جوانان در دانشگاه‌ها حضور داشتند. اتحاد حوزه و دانشگاه مردم را بیشتر به جریان‌های دانشگاهی وابسته کرد و سرکوب‌های خونین دانشجویان و ایستادگی آنان باعث دلگرمی، اعتماد و حمایت مردم از دانشجویان شد | در دوران انقلاب تعداد زیادی از جوانان در دانشگاه‌ها حضور داشتند. اتحاد حوزه و دانشگاه مردم را بیشتر به جریان‌های دانشگاهی وابسته کرد و سرکوب‌های خونین دانشجویان و ایستادگی آنان باعث دلگرمی، اعتماد و حمایت مردم از دانشجویان شد.<ref>عمید زنجانی، انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن، ۲۶.</ref> امام‌خمینی جایگاه و نقش فرهنگیان ازجمله دانشگاهیان را در صورت عملکرد صحیح، چه به لحاظ تأثیرگذاری گسترده در تعلیم و تربیت و چه از لحاظ مسئولیت، در تراز وظایف انبیای الهی قرار داده<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۴۲۹/۷ و ۶۱/۸ ـ ۶۲.</ref> و برای دانشگاه و دانشگاهیان نقش اساسی و جایگاه ارزشمندی قائل شده‌است. ایشان از آغاز نهضت اسلامی در سال ۱۳۴۲ به دانشگاه‌ها در کنار حوزه‌های علمیه توجه می‌کرد،<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۹۱/۱ و ۱۹۷.</ref> در جمع دانشجویان به سخنرانی می‌پرداخت،<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۹۱/۱ و ۲۶۷.</ref> برای آنان پیام می‌فرستاد،<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲۱۱/۳ و ۳۵۰/۵.</ref> آنان را نصیحت می‌کرد،<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۵۷/۴.</ref> مقدرات کشور را به دست آنان می‌دانست<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲۴۹/۳.</ref> و درباره استفاده ابزاری استعمار از دانشگاه هشدار می‌داد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۳۰۷/۳، ۵۰۵ و ۵۴/۴.</ref> | ||
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران توجه امام‌خمینی به دانشگاه بیشتر شد و بزرگ‌ترین پیروزی را آشتی میان دانشگاه و حوزه شمرد | |||
از سوی دیگر، در نگاه رایج رسالت دانشگاه، تربیت متخصصان در رشته‌های مختلف علمی با تعهداتی برآمده از روح دانش شمرده شده‌است (شریعتمداری، ۷ و ۱۶)؛ اما امام‌خمینی هدف از تشکیل دانشگاه را بسیار فراتر از تربیت متخصص، بلکه تربیت انسان متعهد به | پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران توجه امام‌خمینی به دانشگاه بیشتر شد و بزرگ‌ترین پیروزی را آشتی میان دانشگاه و حوزه شمرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲۱/۶.</ref> از دغدغه‌های اصلی ایشان در این برهه، وحدت حوزه و دانشگاه<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲۱/۶و ۲۱۲/۷.</ref> {{ببینید|وحدت حوزه و دانشگاه}} و اسلامی‌شدن دانشگاه‌ها<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۴۶۳/۷ و ۶۴/۸.</ref> بود. ایشان در همین راستا با تشکیل ستاد انقلاب فرهنگی از مسئولان خواست خط و مشی فرهنگی دانشگاه‌ها را بر اساس فرهنگ اسلامی ترسیم کنند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۴۳۱/۱۲.</ref> ایشان دانشگاه را قلب تپنده و نبض ملت می‌دانست<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۵۱/۱۹.</ref> و آن را نهادی انسان‌ساز می‌نامید که می‌تواند مبدأ سعادت یا شقاوت یک ملت شود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۶۴/۸ و ۶۷.</ref> ایشان بارها خاطرنشان می‌کرد که مقدرات هر کشوری عمدتاً در دست دانشگاه و دانشگاهیان است<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۹۳/۸ ـ ۹۴؛ ۴۱۵/۱۳؛ ۴۲۹/۱۴ ـ ۴۳۰ و ۴۴۳/۱۹.</ref> و بی‌توجهی به دانشگاه را برابر ازدست‌دادن کل سرمایه انسانی یک مملکت<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۴۱/۸ ـ ۱۴۲.</ref> و اصلاح آن را به مثابه اصلاح یک مملکت می‌شمرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۴/۱۳؛ ۲/۱۴ و ۴۶۸/۱۷.</ref> و شرط آن را آغاز اصلاح و تربیت از دوره دبستان می‌دانست.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۳۲۲/۱۷ ـ ۳۲۳.</ref> | ||
امام‌خمینی وجود دانشگاه وابسته به بیگانه و عاری از آموزه‌های اسلام را در زمان پهلوی، نامطلوب می‌دانست | |||
از سوی دیگر، در نگاه رایج رسالت دانشگاه، تربیت متخصصان در رشته‌های مختلف علمی با تعهداتی برآمده از روح دانش شمرده شده‌است (شریعتمداری، ۷ و ۱۶)؛ اما امام‌خمینی هدف از تشکیل دانشگاه را بسیار فراتر از تربیت متخصص، بلکه تربیت انسان متعهد به اسلام،<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۴۶۴/۱۴.</ref> خداجو، خادم به مردم و متکی به نیروی حق می‌دانست که با اتکای به ایمان، مرعوب تطمیع بیگانگان نمی‌شود، زیر بار ستم نمی‌رود، در برابر تهدیدها مقاومت می‌کند، به انفعال و تسلیم تن نمی‌دهد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۴۷۲/۷.</ref> و بستر تراوش معنویات و تزریق آن به همه اقشار جامعه است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۴۲۷/۷ ـ ۴۲۸ و ۶۱/۸.</ref> ایشان ویژگی مهم دانشگاه را اثرگذاری گسترده و مطلوب در تشکیل مجلس، دولت، ارتش و شکل‌دادن فرهنگ جامعه و توده مردم بیان می‌کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۵۰/۱۷.</ref> و وظیفه اساسی آن را تعلیم و تربیت می‌خواند<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۴۹۶/۱۶ ـ ۴۹۷.</ref> | |||
امام‌خمینی وجود دانشگاه وابسته به بیگانه و عاری از آموزه‌های اسلام را در زمان پهلوی، نامطلوب می‌دانست<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۶۱/۸ و ۳۴۰/۱۲.</ref> و پیامد آن را فساد جامعه<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۴۹۷/۱۶ ـ ۴۹۸.</ref> و وجود انسان‌های مضر برای اسلام<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۴۴۳/۷ ـ ۴۴۴.</ref> می‌شمرد و آن را عامل عقب‌ماندگی مملکت می‌خواند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۶۱/۸ و ۳۴۰/۱۲.</ref> ایشان پیامد دنباله‌روی دانشگاه از فرهنگ وارداتی و تربیت انسان‌های گوش به فرمان بیگانگان در زمان پهلوی را نابودی و تضعیف اسلام می‌دانست.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۴۷/۱۷ ـ ۱۵۱.</ref> | |||
==اسلامی‌شدن دانشگاه== | ==اسلامی‌شدن دانشگاه== | ||
به باور امام‌خمینی دانشگاه اسلامی، برای رسیدن به توحید باید به علوم طبیعی نگاه آلی و ابزاری داشته باشد (۸/۴۳۳ ـ ۴۳۴) و انسان‌هایی الهی، تزکیه‌شده، متقی با روحیه خودباوری و خوداتکایی علمی و فرهنگی و متعهد اجتماعی و ناظر آگاه به تصمیم‌گیری‌ها و عملکردها تحویل جامعه دهد (معاونت پژوهشی، ۱۴/۱۰ ـ ۱۱). ایشان دانشگاه در حکومت اسلامی را نماد آموزه‌های اسلام می‌داند و معتقد بود دانشگاه باید صدای تبلیغات اسلامی را از زوایای عبادی و اجتماعی و مانند آن انعکاس دهد (۱/۲۶۷ ـ ۲۶۸) و هنگام ورود به محیط‌های علمی، آموزه‌های اسلامی حس شود (۸/۲۱۸). | به باور امام‌خمینی دانشگاه اسلامی، برای رسیدن به توحید باید به علوم طبیعی نگاه آلی و ابزاری داشته باشد (۸/۴۳۳ ـ ۴۳۴) و انسان‌هایی الهی، تزکیه‌شده، متقی با روحیه خودباوری و خوداتکایی علمی و فرهنگی و متعهد اجتماعی و ناظر آگاه به تصمیم‌گیری‌ها و عملکردها تحویل جامعه دهد (معاونت پژوهشی، ۱۴/۱۰ ـ ۱۱). ایشان دانشگاه در حکومت اسلامی را نماد آموزه‌های اسلام می‌داند و معتقد بود دانشگاه باید صدای تبلیغات اسلامی را از زوایای عبادی و اجتماعی و مانند آن انعکاس دهد (۱/۲۶۷ ـ ۲۶۸) و هنگام ورود به محیط‌های علمی، آموزه‌های اسلامی حس شود (۸/۲۱۸). | ||