۱۴٬۹۸۸
ویرایش
یاسر عرفات: تفاوت میان نسخه‌ها
ابرابزار
بدون خلاصۀ ویرایش |
(ابرابزار) |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
| عنوان = یاسر عرفات | | عنوان = یاسر عرفات | ||
| تصویر = عرفات.jpg | | تصویر = عرفات.jpg | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
|سرشناسی = | |سرشناسی = | ||
|نام کامل = محمد عبدالرئوف و مشهور به یاسر عرفات | |نام کامل = محمد عبدالرئوف و مشهور به یاسر عرفات | ||
|لقب = ابوعمار | |لقب = ابوعمار | ||
|نسب = | |نسب = | ||
|زادروز = اوت ۱۹۲۹م/ مرداد ۱۳۰۸ش | |زادروز = اوت ۱۹۲۹م/ مرداد ۱۳۰۸ش | ||
|شهر تولد = [[بیت‌المقدس]] | |شهر تولد = [[بیت‌المقدس]] | ||
|کشور تولد = | |کشور تولد = [[فلسطین]] | ||
|تاریخ درگذشت = ۲۰ آبان ۱۳۸۳/ ۱۱ نوامبر ۲۰۰۴ | |تاریخ درگذشت = ۲۰ آبان ۱۳۸۳/ ۱۱ نوامبر ۲۰۰۴ | ||
|شهر درگذشت = [[پاریس]] | |شهر درگذشت = [[پاریس]] | ||
|کشور درگذشت = [[فرانسه]] | |کشور درگذشت = [[فرانسه]] | ||
|آرامگاه = [[رام‌الله]] | |آرامگاه = [[رام‌الله]] | ||
|نام همسر = | |نام همسر = | ||
|فرزندان = | |فرزندان = | ||
|خویشاوند سرشناس= | |خویشاوند سرشناس= | ||
|دین = [[اسلام]] | |دین = [[اسلام]] | ||
|مذهب = [[سنی]] | |مذهب = [[سنی]] | ||
|پیشه = | |پیشه = | ||
|مناصب = رئیس [[سازمان آزادیبخش]] فلسطین و نخستین رئیس دولت خودگردان [[فلسطین]]. | |مناصب = رئیس [[سازمان آزادیبخش]] فلسطین و نخستین رئیس دولت خودگردان [[فلسطین]]. | ||
|پس از = | |پس از = | ||
|پیش از = | |پیش از = | ||
|اساتید = | |اساتید = | ||
|شاگردان = | |شاگردان = | ||
|تالیفات = | |تالیفات = | ||
|وبگاه رسمی = | |وبگاه رسمی = | ||
|امضا = | |امضا = | ||
}} | }} | ||
'''یاسر عرفات'''، رئیس [[سازمان آزادیبخش]] فلسطین و نخستین رئیس دولت خودگردان [[فلسطین]]. | '''یاسر عرفات'''، رئیس [[سازمان آزادیبخش]] فلسطین و نخستین رئیس دولت خودگردان [[فلسطین]]. | ||
== زندگی‌نامه == | |||
محمد عبدالرئوف ملقب به ابوعمار و مشهور به یاسر عرفات در اوت ۱۹۲۹م/ مرداد ۱۳۰۸ش در [[بیت‌المقدس]] به دنیا آمد. وی پسر ششم خانواده بود و پدرش عبدالرحمن عبدالرئوف القدوة الحسینی فلسطینی، بازرگانی بود<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۳–۴.</ref> که در سال ۱۹۲۷م/ ۱۳۰۶ش به دلیل تنگدستی، تمام زمین خود را در [[فلسطین]] فروخت و به [[مصر]] مهاجرت کرد و بعدها عرفات می‌گفت ای‌کاش پدرش دو متر از خاک فلسطین را برای خودش باقی می‌گذاشت.<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۳.</ref> مادر عرفات زهوه از خانواده خوشنام فلسطینی و از سادات بود و در چهارسالگی عرفات درگذشت. پدرش او را نزد دایی‌اش و سپس به دختر خود «انعام» سپرد و عرفات دوران کودکی را به‌سختی گذراند.<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۳–۴.</ref> وی که در دوران کودکی با گروه‌بندی کودکان در نقش فرمانده جنگ ظاهر می‌شد، تا سال ۱۹۴۲م/ ۱۳۲۱ش در بیت‌المقدس بود و پس از آن به مصر رفت. وی به سبب اخلاق تند پدر خود، در مراسم دفن او نیز شرکت نکرد و هیچ‌گاه بر سر قبر او حاضر نشد.<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۵.</ref> | |||
در | عرفات پس از تحصیلات ابتدایی در هفده‌سالگی از مصر پنهانی اسلحه به فلسطین وارد می‌کرد.<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۵.</ref> او در نوزده‌سالگی دانشجوی مهندسی عمران دانشگاه «فؤاد اول» [[قاهره]] شد<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۵.</ref>؛ همچنین برای آموزش نظامی وارد ارتش مصر شد و با [[اخوان‌المسلمین]] نیز همکاری می‌کرد. در همان روزها [[سیدمجتبی نواب صفوی]] از [[ایران]] به دعوت اخوان‌المسلمین در سال ۱۳۳۲، به مصر رفت و در [[کنفرانس بین‌المللی اسلامی]] شرکت کرد. عرفات در یکی از اجتماعات قاهره که اخوان‌المسلمین برگزار کرده بودند، نواب را برای سخنرانی روی شانه‌های خود بلند کرد.<ref>محتشمی‌پور، خاطرات سیاسی، ۱/۴۶.</ref> عرفات در سال اول دانشجویی در زمان جنگ عرب‌ها با [[اسرائیل]] در ۱۹۴۸م/ ۱۳۲۷ش مطالعات خود را در دانشگاه رها کرد و با کامل‌کردن دوره آموزش نظامی برای مبارزه به نوار غزه رفت.<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۵–۶.</ref> وی که عرب‌ها و انگلستان را خائن به مردم فلسطین می‌خواند،<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۶.</ref> دوباره به دانشگاه بازگشت<ref>مؤسسه تحقیقات، فعالان سرزمین‌های اشغالی، ۵۹۰.</ref> و در زمان تحصیل در سال ۱۹۵۰م/ ۱۳۲۹ به نهضت افسران [[جمال عبدالناصر]] پیوست و در سال ۱۹۵۲م/ ۱۳۳۱ش به ریاست اتحادیه دانشجویان فلسطین انتخاب شد. وی در این سمت موفق شد مشکل شهریه دانشجویان فلسطین را از طریق [[اتحادیه عرب]] حل کند<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۶–۷.</ref> و در سرتاسر جهان میان دانشجویان فلسطین ارتباط برقرار کرد<ref>مؤسسه تحقیقات، فعالان سرزمین‌های اشغالی، ۵۹۰.</ref>؛ همچنین مجوز انتشار مجله‌ای به نام صدای فلسطین را از کشور مصر گرفت که در [[مصر]]، [[لبنان]]، [[غزه]]، [[اردن]]، [[سوریه]] و [[عراق]] پخش می‌شد. وی از این طریق با کسانی که موافق مبارزه مسلحانه بودند، ارتباط برقرار می‌کرد.<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۷.</ref> | ||
در سال ۱۹۵۶م/ ۱۳۳۵ش در جنگ کانال سوئز میان مصر و [[انگلستان]] با کمک [[فرانسه]] و [[اسرائیل]]، عرفات که کارشناس مواد منفجره و تخریب بود، از مصری‌ها حمایت کرد.<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۸؛ مؤسسه تحقیقات، فعالان سرزمین‌های اشغالی، ۵۹۰.</ref> او در سال ۱۹۵۷م/ ۱۳۳۶ش پس از آنکه فارغ‌التحصیل شد، اتحادیه دانش‌آموختگان فلسطینی را راه‌اندازی کرد و نیز در یکی از شرکت‌های مصری مشغول کار شد.<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۷–۸.</ref> پس از مدتی وی به عراق سفر کرد؛ اما از آنجاکه رابطه میان مصر و عراق خوب نبود، پس از بازگشت، به دستور سازمان اطلاعات [[مصر]] و به سختگیری کارفرما ناگزیر شد به منظور یافتن کار به [[کویت]] برود.<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۸.</ref> وی در این کشور با مجمع فلسطینی ارتباط برقرار کرد و با راه‌اندازی شرکت پیمان‌کاری زمینه فعالیت سیاسی خویش را فراهم ساخت. در سال ۱۹۶۱م/ ۱۳۴۰ش سازمان «فتح» با هدف جنگ مسلحانه علیه اسرائیل و نیز انتشار مجله‌ای به نام «فلسطیننا نداء الحیات» (فلسطین ما ندای زندگی) را راه‌اندازی کرد و «ابوعمار» لقب سازمانی او شد.<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۸؛ مؤسسه تحقیقات، فعالان سرزمین‌های اشغالی، ۵۹۰.</ref> در سال ۱۹۶۱م/ ۱۳۴۰ش احمد جبرئیل یکی از رهبران فلسطینی‌ها، [[جبهه آزادیبخش|جبهه آزادیبخش فلسطین]] را تأسیس کرد و از عرفات خواست با [[سازمان فتح]] ادغام شود؛ اما وی نپذیرفت. در ماه می همان سال، برای حل اختلاف، جلسه‌ای تشکیل شد. این جلسه به درگیری و خونریزی کشید و مقامات سوری عرفات را به اتهام قتل بازداشت کردند<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۱۱–۱۲.</ref>؛ اما پس از تماس دوستان وی با [[حافظ اسد]]، وزیر دفاع وقت [[سوریه]]، او از زندان رهایی یافت. عرفات پس از آزادی عملیاتی را در شمال [[اسرائیل]] انجام داد و در بازگشت در جنوب [[لبنان]] به دست لبنانی‌ها بازداشت و شکنجه شد که پس از شناسایی آزاد شد.<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۱۲–۱۳.</ref> | |||
در | عرفات پس از شکست [[فرانسه]] در [[الجزایر]] در سال ۱۹۶۲م/ ۱۳۴۱ش دفتر فتح را در آن کشور دایر کرد و در سال ۱۹۶۴م/ ۱۳۴۳ش، با برقراری ارتباط با [[چین]] توانست بخشی از سلاح فتح را از آن کشور تأمین کند.<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۹.</ref> پس از آن [[جمال عبدالناصر]] رئیس‌جمهور [[مصر]] با تشکیل اجلاس سران عرب و حمایت دولت دموکرات [[آمریکا]] به ریاست لیندون جانسون، در ژوئیه ۱۹۶۴م/ ۱۳۴۳ش سازمان آزادیبخش فلسطین ([[ساف]]) را که رقیب الفتح به‌شمار می‌آمد، به ریاست احمد قشیری پایه‌گذاری کرد<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۹.</ref>؛ اما عرفات دست از تلاش برنداشت و به سوریه رفت و با احمد سویدانی، رئیس اطلاعات و امنیت و حافظ اسد، فرمانده وقت نیروی هوایی این کشور دیدار کرد. او مجوز فعالیت فتح و انبارکردن سلاح و دراختیارداشتن پایگاهی نظامی جهت آموزش اعضای جدید سازمان فتح را گرفت و متعهد شد که در داخل خاک سوریه علیه اسرائیل عملیات نظامی انجام ندهد<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۱۰.</ref>؛ اما او در سال ۱۹۶۵م/ ۱۳۴۴ش عملیات نظامی علیه اسرائیل به نام «عاصف» را انجام داد. گروه چریکی این عملیات به «الفدائیین» (فداییان) مشهور شدند. عرفات در سال ۱۹۶۶م/ ۱۳۴۵ش به همراه دوستانش در صدد انفجار لوله نفتی شرکتی آمریکایی به نام «تب لاین» که نفت [[عربستان]] را به دریای مدیترانه می‌رساند بود، که در سوریه بازداشت شد.<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۱۱.</ref> | ||
در ۱۹۶۹م/ ۱۳۴۸ش الفتح با سازمان ساف ادغام شد و عرفات که رئیس فتح بود، به ریاست سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف) {{ببینید|فلسطین}} نیز انتخاب شد<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۱۶؛ مؤسسه تحقیقات، فعالان سرزمین‌های اشغالی، ۵۹۸.</ref>؛ سپس وی در مقام ریاست فتح و ساف، اقدام به تقویت نیروهای خود کرد و با تشکیل نیروهای «الفدائیین» در کشور [[اردن]]، علیه اسرائیل عملیات ایذایی راه انداخت.<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۱۶.</ref> [[ملک‌حسین]]، پادشاه اردن که قدرت‌گرفتن آنان را تهدیدی برای تاج و تخت خود می‌دید، محدودیت‌هایی برای آنان وضع کرد. این مسائل باعث شد اعضای گروه چریک فلسطینی، در شش سپتامبر ۱۹۷۰م/ ۱۳۴۹ش سه هواپیما را که یکی از آنها آمریکایی بود، بربایند و به فرودگاه صحرایی اردن ببرند. ملک‌حسین با استفاده از این وضعیت با حمایت آمریکا به قتل‌عام فلسطینی‌های مهاجر اقدام کرد. این کشتار در تاریخ فلسطین به «سپتامبر سیاه» معروف شد و عرفات با لباسی عربی که ولیعهد [[کویت]]، برای وی فرستاده بود، در ظاهر مقام رسمی کویتی از اردن خارج شد؛ سپس همان سال با شرکت در [[اجلاس سران عرب]] در قاهره در توافقی با ملک‌حسین مقر خود را از اردن به لبنان منتقل کرد.<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۱۶–۱۷.</ref> | |||
از | سران کشورهای عرب در اکتبر ۱۹۷۴م/ ۱۳۵۳ش عرفات را به عنوان تنها «نماینده قانونی مردم فلسطین» به رسمیت شناختند و عرفات اعلام کرد دیگر هدف او بازپس‌گیری کل فلسطین نیست و هر قسمتی از فلسطین که آزاد شود، مانند [[نوار غزه]] و سواحل غربی رود اردن، او می‌پذیرد.<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۱۸.</ref> وی در همان سال به‌نمایندگی از مردم فلسطین در اجلاس عمومی سازمان ملل شرکت کرد و در سخنرانی خود از «فلسطین ربوده‌شده» سخن گفت و به سران کشورهای جهان خطاب کرد او شاخه زیتون را به یک دست و سلاح مبارزه آزادی را به دست دیگر گرفته‌است و نگذارند شاخه زیتون از دست وی فرو افتد.<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۱۸.</ref> | ||
از سوی دیگر، عرفات که از مبارزان مخالف [[رژیم پهلوی]] حمایت می‌کرد، پس از ملاقات با [[اکبر هاشمی رفسنجان]]<nowiki/>ی در سال ۱۳۵۳، برای ایجاد هماهنگی میان نیروهای مبارز ایرانی و مجاهدان فلسطینی به وی اجازه داد از اردوگاه‌های فلسطینیان همراه [[امام‌موسی صدر]] بازدید کنند.<ref>هاشمی رفسنجانی، دوران مبارزه، ۱/۴۸.</ref> پس از درگذشت مشکوک [[سیدمصطفی خمینی]] در آبان ۱۳۵۶، عرفات پیام تسلیتی برای [[امام‌خمینی]] فرستاد. امام‌خمینی در تشکر از این پیام تأکید کرد قرن‌هاست که [[اسلام]] با نفوذ [[بیگانگان]] و کج‌فهمی‌های انسان‌های منحرف مواجه شده‌است تا آنجاکه آموزه‌های [[اسلام]] و [[قرآن]] را نوکران بیگانگان از مسیر خود منحرف کرده‌اند و غارتگریِ کشورهای اسلامی به هدف اصلی آنان تبدیل شده‌است. از طرفی سهل‌انگاری سران کشورهای اسلامی و تفرقه آنان در پیشبرد مقاصد شخصی‌شان موجب سلطه‌گری استعمارگران بر سرزمین‌های اسلامی و کشتار مسلمانان در جاهای مختلف را فراهم کرده‌است؛ ازجمله ایشان در ایران شاهد قتل‌عام مردم در [[مسجد گوهرشاد]]، اسارت علما و قتل‌عام غیرانسانی ۱۵ خرداد و هجوم به مدارس دینیه و دانشگاه‌ها و اهانت به قرآن و کتاب‌های مقدس اسلامی و هتک حرمت طلاب و آتش‌زدن کتاب‌های آنان و شاهد زندانی‌شدن علما و دانشمندان و آزادی‌خواهان ایرانی بوده‌است. سنگینی این مصیبت‌ها موجب شده مصیبت فرزندش سیدمصطفی برای ایشان کوچک جلوه کند. همچنین امام‌خمینی با تأکید بر اینکه [[فداکاری]] و جهاد مقدس فلسطینیان را فراموش نمی‌کند، از عرفات خواست علاوه بر وظایف انقلابی در راه آزادکردن سرزمین فلسطین، در راه وحدت کشورهای عرب نیز جدیت و فداکاری کند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۲۵۴–۲۵۶.</ref> | |||
در شهریور ۱۳۵۷ امام‌خمینی در ماجرای ربوده‌شدن امام‌موسی صدر رئیس شیعیان لبنان با فرستادن نامه‌ای به عرفات با ابراز نگرانی از سلامت صدر و بی‌اطلاعی از احوال وی، از عرفات خواست ایشان را از مکان و سلامت صدر مطلع سازد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۴۵۸.</ref> {{ببینید|امام‌موسی صدر}}. از سوی دیگر، دهه هفتاد میلادی که دوران گسترش فعالیت عرفات و سازمان ساف بود، امام‌خمینی در بیست و هشتم شهریور ۱۳۵۷ برای منعکس‌کردن [[نهضت اسلامی]]، از عرفات خواست همان‌گونه که ملت ایران در قضیه فلسطین با آنان هم‌صدا بوده و مظالم [[اسرائیل]] را به ملت‌ها رسانده‌اند؛ حال که ملت ایران در زیر چکمه دژخیمان [[محمدرضا پهلوی]] و در حصار تانک‌ها و مسلسل‌ها قرار دارند و برای کشتار آنان از سربازان اسرائیلی کمک گرفته می‌شود، با وسایل تبلیغاتی که در اختیار دارند، صدای مظلومیت ملت ایران را به جهان برسانند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۴۷۶–۴۷۷؛ کیهان، ۱۶/۷/۱۳۵۷ش، ۱.</ref> ایشان همچنین در دی‌ماه ۱۳۵۷ یادآور شد در فرصت‌های مناسب از اقدامات و تلاش‌های یاسر عرفات برای به دست آوردن حقوق فلسطینی‌ها و برگرداندن اراضی اسلامی به مسلمانان حمایت کرده‌است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۳۰۶.</ref> | |||
[[پیروزی انقلاب اسلامی ایران]] در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ موجب خوشحالی عرفات شد تا آنجاکه چند تیر هوایی شلیک کرد با اینکه خودش دیگران را از تیراندازی منع کرده بود<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۱۸–۱۹؛ ← امام‌خمینی، صحیفه، ۶/۱۸۲.</ref> و این جمله معروفِ او که «ما دو انقلاب در یک انقلاب و دو ملت در یک ملتیم» خیلی مورد توجه بود.<ref>هاشمی رفسنجانی، امام‌خمینی به روایت، ۸۵.</ref> وی در هفته نخست پیروزی انقلاب، در ۲۸ بهمن ۱۳۵۷ به همراه هیئت فلسطینی به ایران آمد و همان روز با امام‌خمینی دیدار کرد. وی در این دیدار از [[انقلاب اسلامی]] به «انفجار نور» تعبیر کرد که بعدها به اشتباه جمله «انقلاب ما انفجار نور بود» به امام‌خمینی منتسب شد. او از زلزله‌ای سخن گفت که بر اثر انقلاب اسلامی به‌وجود آمده و تاریکی را به گفته مناخیم بگین نخست‌وزیر وقت رژیم صهیونیستی برای [[اسرائیل]] موجب شده‌است. وی در برابر پشتیبانی [[آمریکا]] از اسرائیل، امام‌خمینی و ملت ایران را پشتیبان فلسطین خواند. وی که خود را تنها مسئول آزادکردن فلسطین نمی‌دانست، امام‌خمینی را که پیروزی انقلاب اسلامی را [[رهبری]] کرده، مسئول اصلی آزادکردن فلسطین خواند و اظهار امیدواری کرد با ایشان در قدس [[نماز]] بخواند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۶/۱۷۹–۱۸۲.</ref> | |||
امام‌خمینی در پاسخ، ضمن اشاره به اینکه مانند گذشته در کنار برادران فلسطینی خواهد بود، از اعتماد و اتکای خود بر خدای تبارک و تعالی سخن گفت و تأکید کرد تکیه‌گاه اصلی و مستحکم، خداوند تبارک و تعالی است و نباید بر مادیات اعتماد کرد. غلبه با معنویات است؛ چون قدرت خدا فوق همه قدرتهاست. [[محمدرضا پهلوی]] که بر [[آمریکا]]، [[انگلیس]]، [[چین]] و اسرائیل اعتماد کرد، به بنیان سستی تکیه کرده بود که خطا از کار درآمد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۶/۱۷۸–۱۸۲.</ref> | |||
با حضور عرفات در ایران، نخستین سفارت فلسطین در جهان در محل سفارت رژیم اسرائیل افتتاح شد و او هانی الحسن را که معاون سیاسی‌اش بود، سفیر معرفی کرد.<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۱۹.</ref> در ۲۴ شهریور ۱۳۵۸ [[امام‌خمینی]] در جواب تلگرام عرفات به مناسبت درگذشت [[سیدمحمود طالقانی]]، ضمن تشکر از او، نام طالقانی را به سبب خدماتی که به [[اسلام]] کرده در تاریخ مجاهدان راه حق و آزادی ثبت‌شده دانست و ضمن پیشگام‌نامیدن عرفات در عرصه مبارزات آزادی‌خواهانه، به او تسلیت متقابل گفت<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۹/۵۴۲.</ref>؛ چنان‌که در همان روز در دیدار با هیئت فلسطینی که به همین منظور به ایران آمده بود، ضمن ابلاغ سلام و تحیت به عرفات، اظهار داشت از قول ایشان به وی گفته شود مشکلات فلسطین، مشکلات ایران و مشکلات ایران مشکلات فلسطین است و مسلمانان باید در برابر ستمگران «ید واحده» بوده و با وحدت مشکلات خود را حل کنند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۹/۵۴۶.</ref> ایشان در مهرماه ۱۳۵۸ نیز در دیدار با نمایندگان سازمان آزادیبخش فلسطین جویای حال عرفات شد و ابراز امیدواری کرد وی هر چه زودتر در [[قدس]] مستقر شود؛ چنان‌که آرزو دارد خود نیز با آنان در قدس نماز بخواند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۰/۲۸۴.</ref> ایشان همچنین در جواب تلگرام او دربارهٔ کسالت قلبی ایشان، در بهمن ۱۳۵۸ از ابراز تأثر عرفات تشکر کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۲/۱۳۴.</ref> | |||
خط | پس از اشغال [[سفارت آمریکا]] به دست دانشجویان پیرو [[خط امام]] در تهران، عرفات به درخواست [[جیمی کارتر]] رئیس‌جمهور آمریکا با فرستادن نمایندگان به ایران سعی کرد میان ایران و آمریکا میانجیگری کند که ایرانیان استقبال نکردند. همچنین پس از حمله [[عراق]] به ایران، عرفات همراه هشت نفر از سران کشورهای اسلامی ازجمله [[پاکستان]]، بنگلادش، گینه، گامبیا و نخست‌وزیر ترکیه، به ایران سفر کرد تا مانع ادامه جنگ میان ایران و عراق شود و سپس به بغداد رفت؛ اما او از معرفی‌کردن رژیم عراق به عنوان آغازگر جنگ طفره رفت. این مسائل باعث سردشدن روابط [[جمهوری اسلامی ایران]] با عرفات شد.<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۱۹–۲۰.</ref> امام‌خمینی در واکنش به این میانجیگری، ضمن حمایت دوباره از مبارزات حق‌طلبانه فلسطینی‌ها در برابر اسرائیل، خاطرنشان ساخت میانجیگری میان ظالم و مظلوم، ظلم بزرگ است و منطقی که از ظالم دفاع و بر مظلوم بتازد، منطق نیست<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱/۱۵۹.</ref>؛ در عین حال، او ارتباط خود را با ایران قطع نکرد و به مناسبت‌های مختلف به امام‌خمینی پیام می‌فرستاد. ازجمله امام‌خمینی در جواب تبریک عرفات به مناسبت دومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۹، پیروزی او و مردم مبارز [[فلسطین]] را بر دشمنان صهیونیست و دشمنان بشریت، از خدای تعالی خواست<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۹۸.</ref> و در ۹ تیر ۱۳۶۰ از پیام تسلیت وی به مناسبت شهادت [[مصطفی چمران]] قدردانی کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۴.</ref> نیز در ۱۲ تیر ۱۳۶۰، از همدردی و پیام عرفات دربارهٔ انفجار دفتر مرکزی [[حزب جمهوری اسلامی]] و شهادت [[سیدمحمد حسینی بهشتی]] سپاسگزاری کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۳۴.</ref>؛ چنان‌که در پاسخ به تبریک عرفات به مناسبت [[عید فطر]] متقابلاً این عید بزرگ اسلامی را تبریک گفت و آزادی کامل سرزمین‌های اسلامی، به خصوص قدس را از خداوند درخواست کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۸۹.</ref> | ||
خط مشی عرفات در دهه ۱۹۸۰م/ ۱۳۵۹ش تغییر اساسی کرد تا جایی که از طرح دو کشور [[فلسطین]] و اسرائیل حمایت کرد. قطعنامه ۲۴۲ سازمان ملل متحد را در سال ۱۹۸۸م/ ۱۳۶۷ش پذیرفت و رژیم اسرائیل را به رسمیت شناخت و خواهان صلح با آن رژیم غاصب شد و در آوریل ۱۹۸۹م/ ۱۳۶۸ش شورای مرکزی فلسطین یاسر عرفات را رئیس‌جمهور در تبعید دولت فلسطین معرفی کرد.<ref>کدیور، پشت پرده صلح، ۱۸۲–۱۸۳.</ref> | |||
در | امام‌خمینی در اواخر عمر نارضایتی خود را از کوتاهی یاسر عرفات و تغییر سیاستش در برابر رژیم اسرائیل و یهودی‌سازی قدس اعلام کرد و در سخنانی خطاب به رهبران انتفاضه فلسطین از خیانت وی در موضوع فلسطین سخن گفت و خواهان طرد او از میان مبارزان و لزوم ایستادگی مردم فلسطین در برابر اشغالگران شد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۹۲.</ref> | ||
در سال ۱۹۹۶م/ ۱۳۷۵ عرفات با ۸۷ درصد آرا، رئیس حکومت خودگردان فلسطین در ساحل رود [[اردن]] و [[نوار غزه]] شد <ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۲۵.</ref> | در سال ۱۳۶۹ عرفات نامه‌ای همراه با پیام [[صدام حسین]] رئیس‌جمهور عراق برای [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] رئیس‌جمهور ایران فرستاد که به پذیرش شرایط ایران و آزادی اسیران جنگی دو کشور منجر شد.<ref>هاشمی رفسنجانی، اعتدال و پیروزی، ۸۲، ۹۲ و ۶۱۶–۶۱۹.</ref> در ۱۹۹۰م/ ۱۳۶۹ش وقتی عرفات در حمله عراق به [[کویت]] حمایت خود را از رژیم عراق اعلام کرد، کشورهای [[مصر]]، [[عربستان]] و [[کویت]] حمایت مالی‌شان را از [[سازمان ساف]] قطع کردند و ساف در تنگنای شدید مالی قرار گرفت. عرفات به صورت محرمانه با رژیم اسرائیل در نروژ وارد مذاکره شد.<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۲۵.</ref> دهه نود که دهه سازش عرفات با رژیم اسرائیل بود تا جایی پیش رفت که او در سال ۱۹۹۳م/ ۱۳۷۲ش پیمان اسلو را با اسحاق رابین رئیس‌جمهور وقت رژیم اسرائیل که در آن به فلسطین، خودمختاریِ محدود داده شده بود، و در سال ۱۹۹۴م/ ۱۳۷۳ توافقنامه [[قاهره]] را به منظور برپایی تشکیلات خودگردان فلسطین با وی امضا کرد. او در ژوئیه ۱۹۹۴م/ ۱۳۷۳ش پس از ۲۷ سال تبعید وارد غزه شد و در همان سال به همراه [[اسحاق رابین]] و [[شیمون پرز]] نخست‌وزیر رژیم غاصب اسرائیل به جایزه [[صلح نوبل]] دست یافت<ref>بختیاری، فراز و نشیب زندگی عرفات.</ref>؛ اما بسیاری از مردم فلسطین و حتی برخی اعضای رده بالای ساف و برخی اعضای کمیته اجرایی صلح از نرمش عرفات در برابر رژیم اسرائیل ناراضی بودند و از سمت‌های خود استعفا کردند.<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۹۹–۱۰۱.</ref> | ||
==پانویس== | |||
در سال ۱۹۹۶م/ ۱۳۷۵ عرفات با ۸۷ درصد آرا، رئیس حکومت خودگردان فلسطین در ساحل رود [[اردن]] و [[نوار غزه]] شد.<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۲۵.</ref> ده ماه پس از آغاز انتفاضه «الاقصی» که انتفاضه دوم فلسطینیان بود، وی در مقر رام‌الله به محاصره صهیونیست‌ها درآمد و عملاً زندانی و بیمار شد. او که برای درمان به بیمارستان نظامی «پرسی» در حومه پاریس انتقال یافته بود (الدیار اللبنانیه)، پس از مدت کوتاهی به کما رفت و در حالی‌که پزشکان نتوانسته بودند علت اصلی بیماریش را تشخیص دهند، در ۲۰ آبان ۱۳۸۳/ ۱۱ نوامبر ۲۰۰۴ در ۷۵سالگی درگذشت.<ref>افسانه، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، ۹۹–۱۰۱.</ref> جنازه وی به منطقه العریش در [[صحرای سینا]] منتقل و در رام‌الله به خاک سپرده شد.<ref>آفتاب، ۲۱/۱۱/۱۳۹۵ش.</ref> در سال‌های بعد در منابع خبری متعدد اعلام شد که وی به دست رژیم اسرائیل با ماده سرطان‌زای پلوتونیوم [[ترور]] شده‌است.<ref>عصر ایران؛ ایسنا، ۲۰/۸/۱۳۹۶ش.</ref> | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
==منابع== | |||
== منابع == | |||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* آفتاب، پایگاه اطلاع‌رسانی، ۲۱/۱۱/۱۳۹۵ش. | * آفتاب، پایگاه اطلاع‌رسانی، ۲۱/۱۱/۱۳۹۵ش. | ||
* افسانه، وفا، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، تهران، روایت فتح، چاپ اول، ۱۳۸۳ش. | * افسانه، وفا، یاسر عرفات از مبارزه تا مذاکره، تهران، روایت فتح، چاپ اول، ۱۳۸۳ش. | ||
* امام‌خمینی، | * امام‌خمینی، سیدروحالله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش. | ||
* ایسنا، خبرگزاری، پایگاه اطلاع‌رسانی، ۲۰/۸/۱۳۹۶ش. | * ایسنا، خبرگزاری، پایگاه اطلاع‌رسانی، ۲۰/۸/۱۳۹۶ش. | ||
* بختیاری، تهمینه، فراز و نشیب زندگی عرفات، روزنامه جمهوری اسلامی، ۲۹/۱/۱۳۸۱ش. | * بختیاری، تهمینه، فراز و نشیب زندگی عرفات، روزنامه جمهوری اسلامی، ۲۹/۱/۱۳۸۱ش. | ||
| خط ۷۸: | خط ۸۱: | ||
* محتشمی‌پور، سیدعلی‌اکبر، خاطرات سیاسی، تهران، حوزه هنری ادبیات انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۶ش. | * محتشمی‌پور، سیدعلی‌اکبر، خاطرات سیاسی، تهران، حوزه هنری ادبیات انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۶ش. | ||
* مؤسسه تحقیقات و پژوهش‌های سیاسی ـ علمی ندا، فعالان سرزمین‌های اشغالی، فعالان سیاسی صهیونیست، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۹ش. | * مؤسسه تحقیقات و پژوهش‌های سیاسی ـ علمی ندا، فعالان سرزمین‌های اشغالی، فعالان سیاسی صهیونیست، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۹ش. | ||
* هاشمی رفسنجانی، اکبر، امام‌خمینی به روایت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، تهیه و تنظیم عبدالرزاق اهوازی، تهران، مؤسسه تنظیم | * هاشمی رفسنجانی، اکبر، امام‌خمینی به روایت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، تهیه و تنظیم عبدالرزاق اهوازی، تهران، مؤسسه تنظیم …، چاپ اول، ۱۳۸۵ش. | ||
* هاشمی رفسنجانی، اکبر، اکبر، کارنامه و خاطرات، سال ۱۳۶۹، اعتدال و پیروزی، به کوشش عماد هاشمی، تهران، دفتر نشر معارف انقلاب، چاپ اول، ۱۳۹۲ش. | * هاشمی رفسنجانی، اکبر، اکبر، کارنامه و خاطرات، سال ۱۳۶۹، اعتدال و پیروزی، به کوشش عماد هاشمی، تهران، دفتر نشر معارف انقلاب، چاپ اول، ۱۳۹۲ش. | ||
* هاشمی رفسنجانی، اکبر، هاشمی رفسنجانی، دوران مبارزه، به اهتمام محسن هاشمی، تهران، دفتر نشر معارف انقلاب، چاپ اول، ۱۳۷۶ش. | * هاشمی رفسنجانی، اکبر، هاشمی رفسنجانی، دوران مبارزه، به اهتمام محسن هاشمی، تهران، دفتر نشر معارف انقلاب، چاپ اول، ۱۳۷۶ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==پیوند به بیرون== | |||
* محمود تقی‌زاده، [https://books.khomeini.ir/10007/books/288/ یاسر عرفات]، دانشنامه امام‌خمینی، ج۷، | == پیوند به بیرون == | ||
* محمود تقی‌زاده، [https://books.khomeini.ir/10007/books/288/ یاسر عرفات]، دانشنامه امام‌خمینی، ج۷، ص۲۸۸–۲۹۵. | |||
[[رده:مقاله‌های آماده ارزیابی]] | [[رده:مقاله‌های آماده ارزیابی]] | ||
[[رده:مقاله‌های جلد هفتم دانشنامه]] | [[رده:مقاله‌های جلد هفتم دانشنامه]] | ||