کاربر:Salehi/صفحه تمرین۱: تفاوت میان نسخه‌ها

[[قرآن کریم]] انسان‌ها را نشئت‌گرفته از زمین و مأمور به آبادکردن آن معرفی می‌کند<ref>هود، ۶۱.</ref> تا معاش و روزی خود را از آن به دست آورند.<ref>انعام، ۳۸.</ref> با توجه به [[روایات]]، فرزندان [[حضرت آدم(ع)]] به کشاورزی و دامداری اشتغال داشته‌اند.<ref>بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ۲/۲۷۲.</ref> اشتغال [[پیامبران(ع)]] به زراعت و دامداری<ref>مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار(ع)، ۱۰۰/۶۵.</ref> و تأکید بر حلال‌بودن این کسب،<ref>مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار(ع)، ۱۰۰/۶۸.</ref> نشانگر اهمیت کشاورزی است. [[پیامبر اکرم(ص)]] پیروان خود را به کشت دانه و نهال و زراعت توصیه می‌کرد و کشاورزان را گنج‌های [[خداوند]] در روی زمین می‌خواند که در [[قیامت]] از بهترین جایگاه نزد خداوند برخوردارند.<ref>حر عاملی، تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعه، ۱۹/۳۴ ـ ۳۵.</ref> به فرموده آن حضرت، خداوند برکت و روزی انسان‌ها را در کشاورزی و دامداری قرار داده است.<ref>متقی هندی، کنز العمال فی سنن الاقوال و الافعال، ۴/۳۲.</ref>

[[امامان‌ معصوم(ع)]] خود عملاً مشغول به کشاورزی بودند و سختی‌های آن را تحمل می‌کردند.<ref>کلینی، الکافی، ۵/۲۶۰.</ref> [[امام‌علی(ع)]] حتی در دوران حکومت پس از فراغت از [[جهاد و دفاع|جهاد]] و اموری که به مردم مربوط می‌شد، به زراعت می‌پرداخت.<ref>نوری، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ۱۳/۲۵.</ref> ایشان در عهدنامه خود به [[مالک‌اشتر]] می‌گوید باید در آبادی زمین بیش از جمع‌آوری خراج (مالیات) کوشا باشد؛ زیرا خراج جز با آبادانی به ‌دست نمی‌آید.<ref>نهج البلاغه، ن۵۳، ۴۶۳ ـ ۴۶۴.</ref> [[امام‌خمینی]] نیز معتقد بود خدمت به امور کشاورزی و کشاورزان خدمت به [[اسلام]] است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۷/۱۶۵.</ref> ایشان کشاورزی را عامل نجات کشور از وابستگی معرفی می‌کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۸/۴۳۳.</ref> و از این‌رو آن را در رأس امور می‌دانست.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۷/۱۳۰.</ref>

امام‌خمینی کشاورزی را یکی از عوامل رسیدن به اقتصاد سالم<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۶/۳۷۷.</ref> و [[اقتصاد]] و [[استقلال]] ایران را وابسته به کشاورزی<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۸/۲۸۶؛ ۱۰/۳ و ۱۴/۳۲۸.</ref> می‌دانست و کشاورزی را عامل خودکفایی معرفی می‌کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۰/۳۳۳.</ref>. ایشان باور داشت رونق کشاورزی و تحول در اقتصاد، موجب می‌شود دیگر کشورها نتوانند از لحاظ سیاسی ایران را تحت فشار قرار دهند؛<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۰/۳۶۶.</ref> بر همین اساس کشاورزان را به کشت محصولاتی از قبیل گندم، جو، برنج که مورد نیاز مردم است، سفارش می‌کرد تا بر اثر توطئه بیگانگان، مردم با قحطی مصنوعی روبه‌رو نشوند و کشور به خودکفایی در محصولات کشاورزی برسد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۵/۳۳۱ ـ ۳۳۲، ۴۷۸ و ۶/۳۷۷، ۳۹۴ ـ ۳۹۵.</ref> امام‌خمینی با تأکید بر ضعف صنعتی ایران پیشنهاد می‌کرد کشاورزان از زمین‌های مناسب برای کشت استفاده کنند<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۳/۳۳۶ و ۲۱/۱۵۸.</ref> و با دستیابی به کشاورزی مستقل و قدرتمند زنجیرهای وابستگی را از میان بردارند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۶/۲۳۶ و ۲۴۰.</ref> از نگاه ایشان رسیدن به [[صادرات]] محصولات کشاورزی و مشارکت همگانی مردم در این جهت برای کسب [[استقلال اقتصادی کشور]] بسیار بااهمیت بود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۰/۴۳۵، ۴۴۳؛ ۱۱/۲۲۲، ۴۲۴ و ۱۴/۱۱۵.</ref>

[[امام‌خمینی]] این طرح‌ها را بهانه‌ای برای ایجاد سرگرمی کشاورزان می‌دانست<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱/۱۹۱.</ref> و معتقد بود انقلاب سفیدِ پهلوی عامل فرورفتن مردم در فقر و سلب قدرت کشاورزی از دهقانان شده و وضعیت معیشتی آنان را بدتر از زمان پیش از اصلاحات کرده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۳/۷۳.</ref> ایشان [[اصلاحات فرمایشی]] را عامل [[بیکاری]]، فلج‌کردن ملت<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۳/۷۴.</ref> و تحمیل اقتصاد تک‌محصولی به ملت<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۴/۵۰۶.</ref> می‌دانست و معتقد بود محمدرضا پهلوی به این وسیله عامل نابودی زراعت ایران شده و کشور را به بازاری برای فروش کالاهای امریکایی تبدیل کرده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۳/۲۵۵.</ref>

برنامه‌های اصلاحی در اجرا، چندان پایبندِ اهداف اولیه طراحان اقتصادی نماند<ref>کدی، ریشه‌های انقلاب ایران، ۲۴۳.</ref> و باعث هجوم سرمایه و کالاهای خارجی به روستاهای ایران، افزایش وابستگی، تشدید فضای دوقطبی ارباب ـ رعیتی<ref>قلی‌پور، مواضع امام‌خمینی در برابر نظام سیاسی پهلوی و نهاد‌های آن، ۱۲۴.</ref> و کاهش سهم کشاورزی در [[تولید ناخالص ملی]]<ref>کاتوزیان، اقتصاد سیاسی ایران، ۳۵۴.</ref> گردید و در نهایت موجب تضعیف بخش کشاورزی به نسبت دیگر بخش‌های صنعت، فقر کشاورزان و وابستگی در محصولات غذایی و مهاجرت روستاییان به شهر‌ها شد.<ref>اشرف، از انقلاب سفید تا انقلاب اسلامی، ۱۲۴.</ref> وابستگی کشور در امر کشاورزی در سال‌های پس از اصلاحات ارضی به حدی بود که کشور در سال ۱۳۵۶ تنها برای ۳۳ روز [[قدرت]] تأمین محصولات کشاورزی خود را داشت.<ref>جمعی از مؤلفین، انقلاب اسلامی ایران، ۲۲۶.</ref>

پس از پیروزی انقلاب اسلامی رونقِ کشاورزی و حمایت از آن یکی از مهم‌ترین مسائلی بود که [[امام‌خمینی]] بر آن تأکید می‌کرد؛<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۰/۳۶۶.</ref> چنان‌که در اصل ۴۳ [[قانون اساسی]]، [[دولت]] موظف شد از طریق ایجاد تعاونی‌های کشاورزی و دادن وام‌های بدون بهره، کشاورزی را رونق بخشد. در همین راستا تلاش‌های مداومی برای تقویت عوامل طبیعی نظیر آب (از طریق سدسازی و احداث شبکه‌های آبرسانی)، خاک (از طریق مطالعه و مدیریت علمی) و همچنین عوامل انسانی از طریق مدیریت علمی و تشویق کشاورزان صورت گرفت.<ref>رفیعی، توسعه ایران نقدی بر گذشته راهی بسوی آینده، ۲۳۷ ـ ۲۴۴.</ref>

امام‌خمینی معتقد بود برخی از استان‌های ایران نظیر خراسان و آذربایجان در صورت توجه به امر کشاورزی توانایی رساندن کشور به خودکفایی را دارند و می‌توانند اضافی محصول خود را به کشورهای دیگر صادر کنند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۸/۱۸۲ و ۲۸۶.</ref> به همین دلیل ایشان کشاورزان را تشویق می‌کرد تا با تمام قدرت به کشت و تولید مشغول باشند و زمان کشت را از دست ندهند تا کشور طعم شکست کشاورزی را برای بار دیگر نچشد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۶/۲۷۲.</ref> ایشان ایران را کشور مستعد در زمینه کشاورزی معرفی می‌کرد و از کشاورزان می‌خواست به خود اطمینان داشته باشند تا در کشاورزی به پیشرفت دست یابند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۴/۳۰۸.</ref>

سیاست توسعه کشاورزی در آغاز [[انقلاب اسلامی]] واکنشی بر ناکامی سیاست‌های پیش از انقلاب بود که بر رشد فزاینده، برابری و [[عدالت]] تأکید می‌کرد.<ref>شکوری، سیاست‌های توسعه کشاورزی در ایران، ۷۲.</ref> در قانون، کشاورزی هسته مرکزیِ توسعه و پیونددهنده بخش‌های مختلف اقتصادی و عامل رشد صنایع مولد شناخته و پیش‌بینی شد کشور به خودکفایی برسد.<ref>امیراحمدی و پروین، ایران پس از انقلاب، ۱۳۴.</ref> در [[جمهوری اسلامی ایران]] برای تسهیل امور مربوط به توسعه کشاورزی در کشور و جلوگیری از هجرت روستاییان به شهرها کوشش شد روستا‌ها پیشرفت کنند. به همین منظور نهادهایی چون [[جهاد سازندگی]]، پروژه‌های دوره‌ای، مراکز خدمات کشاورزی،<ref>ازکیا و غفاری، توسعه روستایی با تاکید بر جامعه روستایی ایران، ۱۵۵.</ref> تشکیل هیئت‌های هفت‌نفره واگذاری زمین و ایجاد واحدهای تولید مشاع،<ref>وثوقی، جامعه‌شناسی روستایی، ۲۳۲.</ref> [[شوراهای اسلامی روستایی]]<ref>وثوقی، جامعه‌شناسی روستایی، ۲۶۰.</ref> و [[شرکت‌های تعاونی روستایی]]<ref>ازکیا، جامعه‌شناسی توسعه و توسعه‌نیافتگی روستایی ایران، ۱۶۹.</ref> آغاز به کار کردند. از میان این نهاد‌ها جهاد سازندگی که نهادی انقلابی بود و از سال ۱۳۵۸ فعالیت خود را در سطح روستاها آغاز کرده بود، تلاش و مجاهدت زیادی برای عمران روستا‌ها در امور زیربنایی مانند احداث سدها و جاده‌سازی، تأمین آب آشامیدنی، امور بهداشتی، برق‌رسانی کرد.<ref>ازکیا و غفاری، توسعه روستایی با تاکید بر جامعه روستایی ایران، ۱۵۵.</ref> این نهاد همچنین با تلاش در جهت بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی روستاها از طریق توسعه کشاورزی و بازسازی ویرانی‌ها، به روستاییان کمک کرد به سمت [[استقلال]] و [[خودکفایی]] حرکت کنند.<ref>وثوقی، جامعه‌شناسی روستایی، ۲۵۶.</ref>