غرب‌زدگی: تفاوت میان نسخه‌ها

وقوع نهضت مشروطه در [[ایران]] و گرایش به استقرار یک نظام قانون‌مدار و نوسازی دستگاه دولت را می‌توان از جنبه‌های مثبت آشنایی با غرب برشمرد <ref>عنایت، اندیشه سیاسی در اسلام معاصر، ۲۸۱ ـ ۲۸۲.</ref>؛ هرچند اشخاص و جریان‌هایی در این دوره به‌شدت به دنبال تغییر ماهیت اجتماع به سوی ماهیت غربی بودند <ref>آبراهامیان، ایران بین دو انقلاب، ۱۰۳.</ref>. نهضت مشروطه نمایانگر نخستین رویارویی آشکار و مستقیم میان [[فرهنگ]] ایرانی‌ ـ ‌اسلامی و غرب در ایران معاصر بود <ref>عنایت، اندیشه سیاسی در اسلام معاصر، ۲۸۵.</ref> {{ببینید|نهضت مشروطه}}. در این دوره غرب‌گرایی به طور مطلق منفی تلقی نمی‌شد؛ چنان‌که رواج دیدگاه [[مبارزه]] با [[استبداد]] و مبارزه برای [[دموکراسی]] و [[تجددخواهی]]، مترقی‌ترین دستاوردهای فکری گرایش به غرب، به‌ویژه پس از مشروطه به شمار می‌رفت <ref>علیزاده، جلال‌شناسی، ۳۱۸.</ref>.

در پی شکست جنبش مشروطه‌خواهی، عصر رضاشاهی به نوعی آغاز روند جدید غرب‌زدگی بود. سفر [[رضاشاه پهلوی]] به [[ترکیه]]، آشنایی‌اش با [[آتاترک]] و تلاشش برای مقایسه خود با وی <ref>مدنی، تاریخ سیاسی معاصر ایران، ۱/۲۴۳.</ref>، [[کشف حجاب]] و ترویج پوشش غربی <ref>روحانی، اهرم‌ها، سقوط شاه و پیروزی انقلاب، ۱۰۱.</ref>، برپایی نهادهای آموزشی جدید غیر مذهبی برای غربی‌کردن آموزش <ref>بروجردی، روشنفکران ایران و غرب، ۱۱۸.</ref>، اعزام [[دانشجو]] به خارج و استفاده از عناوین غربی، ازجمله اقدامات رضاشاه بود که رنگ و بوی غرب‌زدگی داشت <ref>مصطفوی، روشنفکری، روحانیت در چالش با پدیده غرب‌زدگی، ۵۷.</ref>. روند غربی‌سازی جامعه در زمان [[محمدرضا پهلوی]] نیز ادامه داشت، به‌ گونه‌ای که این تمایل به غرب، به وادادگی و شیفتگی پهلوی به غرب و عناصر فرهنگی آن تبدیل گشت و باعث شد در بسیاری از زمینه‌های اقتصادی، آموزشی و فرهنگی از الگوی‌های تحمیلی غرب به‌ویژه [[امریکا]] و [[انگلستان]] استفاده کند <ref>اکبری معلم، علل و عوامل فروپاشی رژیم پهلوی، ۱۷۵.</ref>.

[[امام‌خمینی]] غرب‌زدگی را منشأ بسیاری از بدبختی‌های ملت‌های مسلمان و ملت ایران دانسته <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۲ و ۹/۷۵.</ref> و جامعه غرب‌زده را جامعه‌ای بیمار شمرده است <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۰/۳۸۸.</ref>. ایشان همچنین با توجه به فرهنگ تهاجمی شرقِ کمونیستی به جوامع مسلمان، در به‌کارگیری واژه غرب‌زدگی، به واژه شرق‌زدگی به معنای وادادگی به فرهنگ کمونیستی شرقی نیز توجه کرده است <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۲/۲۰۲؛ ۱۹/۲۶ و ۲۱/۴۱۹.</ref>.

==نقد و ارزیابی غرب‌زدگی==

غرب پس از [[رنسانس]]، با دستیابی به دانش و [[صنعت]]، بر بسیاری از تمدن‌های جهان برتری یافت. در این راستا در میان مسلمانان و ایرانیان جهت‌گیری‌های متفاوتی در مواجهه با غرب رخ داد؛ چنان‌که برخی با آغوش باز به استقبال آن رفتند و تقلید کامل از آن را منفعلانه برگزیدند <ref>صدیقی، مسائل نهضت‌های اسلامی، ۵۰.</ref>. این گروه رهبری جریان غرب‌زدگی را بر عهده گرفتند. ازجمله این افراد می‌توان به [[سیدحسن تقی‌زاده]] و میرزاملکم‌خان ناظم‌الدوله اشاره کرد که معتقد بودند ملت باید سر تا پا فرنگی شود <ref>امیری، روشنفکری و سیاست، ۶۳.</ref>. گروه دوم متدینان متعصب بودند. [[امام‌خمینی]] آنان را عده‌ای واپسگرا دانسته که با هر گونه نوآوری مخالف‌اند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۸.</ref> و ازجمله به نفی کامل غرب‌ و تقابل با تمامی دستاوردهای فکری و مادی آن می‌پردازند <ref>رائین، حقوق بگیران انگلیس در ایران، ۸.</ref> و گروه سوم با توجه به انحطاط سیاسی و اخلاقی [[غرب]]، راه میانه را برگزیدند. این افراد همچون [[امیرکبیر]] <ref>امیری، روشنفکری و سیاست، ۵۱.</ref> و برخی روشنفکران دینی <ref>امیری، روشنفکری و سیاست، ۲۲۰.</ref> تمدن غربی را امری اجتناب‌ناپذیر می‌دانستند و به سمت بومی‌گرایی آن گام بر می‌داشتند <ref>بروجردی، روشنفکران ایران و غرب، ۲۶۳ ـ ۲۶۵.</ref>.

اندیشه و تمدن غربی به طور ذاتی عامل انحطاط نیست، بلکه آنچه موجب غرب‌زدگی می‌شود، سلطه و [[استعمار]] غرب <ref>علیزاده، جلال‌شناسی، ۱۵۳.</ref> و انفعال و عدم واکنش شرقی‌هاست <ref>نراقی، غربت غرب، ۶۹ ـ ۷۰.</ref>. امام‌خمینی حامی این طرز تفکر بود و معتقد بود [[اسلام]] با [[تمدن]] و پیشرفت صنعتی مخالفت نکرده است <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۲/۲۵ و ۲۱/۴۰۶.</ref>؛ ولی ردکردن تمام ارزش‌ها و بن‌مایه‌های فکری، اجتماعی و فرهنگ بومی در سخن و رفتار مروجانِ [[فرهنگ]] غرب و غرب‌زدگان، بدون ارائه ملاک و معیاری متقن و قابل قبول <ref>خدایاری و کریمی، بررسی انقلاب اسلامی، ۳۷.</ref>، باعث شد امام‌خمینی در برابر این جریان جبهه‌گیری کند و مدینه فاضله خودساخته غرب‌زدگان را ظلمتی بداند که [[مادی‌گرایی]] را جایگزین معنویات کرده است؛ به همین جهت این امر را از اسلامیت خارج دانسته است <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۹/۴۶۰.</ref>. امام‌خمینی غرب‌زدگی را مانند زلزله‌ای دانسته که ثبات و استواری پایه‌های [[اسلام]] را نشانه گرفته و در صدد است مانع تحقق مبانی اسلام شود <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۸/۱۷۶.</ref>. همان‌طور که برخی غرب‌زدگی را خطرناکترینِ بیماری‌ها می‌دانستند <ref>آل‌احمد، غرب‌زدگی، ۲۱ ـ ۲۲.</ref>، ایشان نیز غرب‌زدگی را به نوعی فاجعه، آفت و بیماری مزمن تعبیر می‌کرد که در پنج ـ شش دهه‌ پیش از [[انقلاب اسلامی]]، کشور بدان دچار شده بود <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۰/۷۶ و ۳۸۸.</ref> و به همین دلیل ایشان باور داشت [[استقلال]] ایران با وجود افراد غرب‌زده و بیماری غرب‌زدگی امکان‌پذیر نخواهد بود <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۰/۳۹۱.</ref>.

به نظر امام‌خمینی غرب‌زدگی روی دیگر وابستگی است و توجه زیاد به غرب، منجر به وابستگی روحی به آن می‌شود <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۸/۲۴ ـ ۲۵.</ref>. غرب‌زدگی موجب از خود بیگانگی، جدا‌شدن از فرهنگ دینی، تهی‌شدن از شخصیت اسلامی و شرقی و ازدست‌دادن [[اعتماد به نفس]] می‌گردد <ref>محسنیان‌راد، انقلاب، مطبوعات و ارزش‌ها، ۱۷۵؛ فوزی، هویت ملی در ایران، ۱۰۵.</ref>. امام‌خمینی آزادی‌های ایجاد شده در دوران پهلوی را آزادی‌های غربی می‌خواند و افرادی را که به دنبال این آزادی‌های منجر به بی‌بند و باری بودند، غرب‌زده می‌نامید <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۵۳۶.</ref>. ایشان مصیبت بزرگ جوامع شرقی را ازدست‌دادن استقلال فکری، [[خودباوری]] و محتوای بومی می‌دانست که نتیجه آن گرایش به [[فرهنگ غربی]] بود <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۹/۷۵.</ref> و معتقد بود این کشورها ناگزیر دچار خودباختگی در تمام شئون زندگی در برابر غرب شده‌اند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۹/۸۰ ـ ۸۱.</ref>. به باور ایشان این امر می‌تواند در انکار دارایی‌های علمی، تاریخی و فرهنگی خویش <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱/۱۷۹ ـ ۱۸۰.</ref>، حتی در استفاده از کلمات و واژگان فرنگی، خرید اجناس غربی، تحقیر و تقبیح دستاوردهای بومی و ملی <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱/۱۸۰.</ref> تحقق یابد. ایشان معتقد بود در چنین شرایطی است که فرهنگ و تمدن غرب برتر و والاتر تلقی می‌شود <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۴۱۵.</ref>. به این ترتیب امام‌خمینی غرب‌زدگان را کسانی معرفی می‌کند که هویت خود را گم کرده‌اند و [[غرب]] را قبله‌ خود قرار داده‌اند و به سمت آن حرکت می‌کنند و در حقیقت دنیای غرب، معبود آنان گشته است <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۹/۳۷۷ و ۴۶۰.</ref>. ایشان برای جلوگیری از عواقب غرب‌زدگی از بومی‌سازی تمدن حمایت می‌کرد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۳۰۰.</ref> {{ببینید|تمدن}}.

[[امام‌خمینی]] نقش حکومت پهلوی در زمینه‌سازی و گسترش غرب‌زدگی را بسیار مهم می‌دانست. در دوران حکومت [[رضاشاه پهلوی]]، غرب‌زدگی به صورت شتاب‌زده‌ای در ایران ظاهر شد؛ زیرا وی عامل مهم ورود فرهنگ غربی به کشور بود. این تمایل به غرب به مدد روشنفکران غرب‌زده و مستشاران غربی در قالب سیاست مدرنیزاسیون به اجرا درآمد <ref>جاودانی شاهدین، درآمدی بر شناخت ابعاد تهاجم فرهنگی، ۹۴.</ref>. پس از عزل رضا پهلوی از سلطنت و آشفتگی‌های کشور در پی حضور اشغالگران، فضای جدیدی برای نویسندگان غرب‌زده جهت بروز افکار انحرافی‌شان فراهم شد <ref>انصاری، حدیث بیداری، ۲۲۲.</ref>. در چنین شرایطی نویسندگانی چون [[سیداحمد کسروی]] و [[علی‌اکبر حکمی‌زاده]]، بنیان‌های مذهبی جامعه را به چالش کشیدند.

نخستین واکنش [[امام‌خمینی]] به آفات غرب‌زدگی و در برخورد با چنین جریان‌هایی، نگارش کتاب کشف اسرار بود که در پاسخ به کتاب اسرار هزارساله حکمی‌زاده، انتشار یافت <ref>امام‌خمینی، کشف اسرار، ۲.</ref> {{ببینید|کشف اسرار}}. به نظر امام‌خمینی گسترش پدیده غرب‌زدگی در ایران، نتیجه اعمال رژیم پهلوی بود که [[اقتصاد]]، [[سیاست]]، [[فرهنگ]]، [[هنر]] و دانشگاه‌ها را شامل می‌شد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۹/۴۶۱.</ref>. بدین لحاظ در آغاز [[مبارزات سیاسی]] مسئله‌ غرب‌زدگیِ رژیم و جامعه ازجمله دغدغه‌های مهم امام‌خمینی به شمار می‌رفت؛ چنان‌که ایشان در شهریور ۱۳۴۱ برنامه‌های فرهنگی رژیم پهلوی را حرکتی در جهت تضعیف جوانان و گرایش آنان به غرب معرفی کرد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۷۷.</ref>.

تلاش در جهت وابستگی همه‌جانبه به غرب و جداکردن مردم از [[دین اسلام]] که دو هدف اصلی جریان غرب‌زدگی بود <ref>سیفی، غرب و غرب‌زدگی از دیدگاه امام‌خمینی، ۴۷.</ref>، به‌وضوح در اعمال، سیاست‌ها و رویکردهای رژیم پهلوی مشاهده می‌شد. سیاهه‌ اعمال [[محمدرضا پهلوی]] به‌ویژه در دوران پس از دهه چهل شمسی، به‌خوبی مؤید سخنان امام‌خمینی درباره برنامه‌های فرهنگی آن رژیم و دعاوی یادشده است. در نگاه امام‌خمینی مبادلات فرهنگی با [[غرب]]، اعزام دانشجو به خارج، [[انقلاب سفید]] <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۷۴.</ref>، به‌کارگیری نیروهای [[بهائی]]، [[یهودی]] و ضد دین طرفدار غرب <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۱۰۴.</ref> و گسترش رفتارهای فرهنگی ناهنجار مبتنی بر فرهنگ غربی ازجمله ترویج روابط آزاد [[زن]] و مرد، پوشاک غربی، مصرف نوشابه‌های الکلی، استفاده از [[موسیقی]] و هنر غربی در جامعه‌ مذهبی ایران، بخشی از سیاست‌های فرهنگی محمدرضا پهلوی بود که نشان از گرایش وی به غرب داشت <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۴۷۱ ـ ۴۷۲ و ۱۱/۳۹۶ ـ ۳۹۷؛ ← سلطانی، خط سازش، ۱/۱۲۴ ـ ۱۲۵؛ فوزی، هویت ملی در ایران، ۱۰۲.</ref>. به باور امام‌خمینی آنچه موجب تشدید این بیماری شد، اقدامات رژیم پهلوی بود که مانعی در راه رشد جوانان و باعث انحراف آنان تلقی می‌شد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۰/۳۸۹.</ref>.

امام‌خمینی در راستای سیاست‌های یادشده سینمای عصر پهلوی را نیز در خدمت فرهنگ غرب و ترویج [[فساد]] و ارائه برنامه‌های غربی و استعماری <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۴۷۱.</ref> و مروج [[فحشا]] و توحش <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۶/۱۵.</ref> می‌دانست؛ از این‌رو، مخالفت ایشان با سینما در این دوره را می‌توان به دلیل مفسده‌های موجود در آن و ترویج گرایش‌های غربی و گسترش تربیت استعماری میان جوانان دانست <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۳۵.</ref> {{ببینید|سینما}}. ایشان در کنار سینما، به مسائل دانشگاه‌ها نیز حساس بود. ایشان دانشگاه زمان پهلوی را متأثر از فضای غرب‌زدگی می‌دانست و این فرهنگ را متناسب با اهداف استعماری غرب و عامل انواع فسادها در دانشگاه ارزیابی می‌کرد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۲۶۳ ـ ۲۶۴ و ۸/۹۴ ـ ۹۵.</ref> {{ببینید|دانشگاه}}. ایشان معتقد بود غرب با بهره‌گیری از مکتب‌های مختلف جهت آسان‌سازی تأمین منافع خویش، ملل شرق را در دام غرب‌زدگی گرفتار می‌کند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۹/۷۵.</ref>؛ از این‌رو ایشان یکی از اهداف اصلی خود در [[مبارزه]] با حکومت پهلوی را رهایی از تمام چارچوب‌های پوسیده و بی‏محتوای تحمیل‌شده در طول پنجاه ‌سال حکومت پهلوی و بازسازی فرهنگ متعالی ایرانی ـ اسلامی اعلام کرد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۱۳۳.</ref>. در همین راستا ایشان گرایش به غرب را ریشه مفاسدی می‌دانست که جوانان را با افکار مسموم پرورش می‌داد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۳۴۶.</ref>.

==نقش استعمار در گسترش غرب‌زدگی==

دولت‌های استعماری از راه ترویج غرب‌گرایی در میان جوامع هدف، مسیر منافع سیاسی و اقتصادی خود را دنبال می‌کنند و با تخریب عناصر و ارزش‌های فرهنگ‌های بومی، گردونه تحولات داخلی کشورهای جهان سوم را به سوی اهداف استعماری خودشان فعلیت می‌بخشند <ref>قربی، چیستی مفهوم تهاجم و ناتوی فرهنگی، ۱۴۹.</ref>. از دیدگاه [[امام‌خمینی]] یکی از ضلع‌های مهم و تأثیرگذار بر روند گرایش ملت‌ها به سوی غرب، دولت‌های استعماری است. فرهنگ غربی و استعماری در صدد است با خارج‌کردن اسلام از صحنه حیات اجتماعی و سیاسیِ جوامع اسلامی، از طریق نشر فرهنگ مبتذل خود و بیگانه‌کردن ملت از [[اسلام]] و فرهنگ ملی، منافع خود را محقق سازد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۹/۳۴۲ ـ ۳۴۳ و ‏۲۱/۳۲۶.</ref>. از دیدگاه ایشان فرهنگ‌های متخاصم غرب و شرق به‌خوبی می‌دانند رقیب سرسخت آنان در حوزه فرهنگ، [[اسلام]] است و تنها ارزش‌های متعالی اسلامی می‌تواند آنان را از صحنه حذف کند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ‏۲۱/۳۲۶.</ref> {{ببینید|هجوم فرهنگی|استعمار و استثمار}}.

امام‌خمینی ضمن اشاره به نقشه‌های [[استکبار]] در جهت غرب‌زده و شرق‌زده کردن جوانان و کشور <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۴۱۵ ـ ۴۱۶.</ref> معتقد بود استکبار با اجرای این نقشه، در صدد انحراف نسل جوان از فرهنگ و ارزش خودی و گرایش آنان به سمت شرق و غرب است تا در نهایت همه کشور را دچار غرب‌زدگی و شرق‌زدگی کند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۴۱۸.</ref>. از دیدگاه ایشان نتیجه نفوذ فرهنگ غرب و شرق وابستگی بدون قید و شرط به آنان و تسلیم در برابر ابرقدرت‌هاست <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ‏۱۵/۲۴۴.</ref> و دستاورد آن تربیت عوامل استعمارزده و غرب‌زده‌ای است <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ‏۲/۳۴۶.</ref> که سرسپرده [[ابرقدرت‌ها]] هستند و از توطئه علیه ملت ابایی ندارند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۲۴۳ ـ ۲۴۴.</ref>. به بیان دیگر غرب‌زدگان و افرادی که دچار وادادگی فرهنگی هستند، پیاده نظام و کارگزاران غرب‌اند و مأموریت دارند خواسته یا ناخواسته منافع غرب در کشورهای عقب‌مانده و جهان سومی را تأمین کنند و در ایران، [[محمدرضا پهلوی]] مظهر و نماینده این کارگزاران وابسته بود <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۶۳، ۹۱ و ۵/۳۷۱.</ref>.

==راهکارهای رهایی از غرب‌زدگی==

با [[پیروزی انقلاب اسلامی]] در ایران، نظام نوپای [[جمهوری اسلامی ایران]] میراث‌دار [[فرهنگ]]، [[سیاست]] و اقتصادی بود که رنگ و بوی غربی داشت. در واقع گرایش به غرب، هویت اصلی ایرانی ـ ‌اسلامی را به چالش می‌کشید <ref>فوزی، هویت ملی در ایران، ۱۰۱.</ref>؛ از این‌رو امام‌خمینی از همان روزهای نخست [[پیروزی انقلاب]] بر لزوم از ‌میان بردن مظاهر فساد عصر پهلوی ـ که از نشانه‌های غرب‌زدگی بود ـ تأکید می‌کرد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۶/۲۷۴ ـ ۲۷۵.</ref> و برای برون رفت از آن راه‌کارهایی را بیان کردند که ازجمله آن‌ها:

===شناخت و احیای فرهنگ اسلامی ـ ایرانی===

امام‌خمینی راهکار مهم دوری از غرب‌زدگی را شناخت هویت اسلامی ـ ایرانیِ «خود» و مقابله با فرهنگ‌های [[بیگانه]] می‌دانست <ref>امام‌خمینی، ولایت فقیه، ۲۲، ۴۱ و ۱۳۹.</ref> {{ببینید|هویت}}. در این‌باره ایشان معتقد بود با وجود دانش و فرهنگ غنی اسلامی، گرایش به غرب و غرب‌زدگی بی‌فایده است و جز بدبختی ملت‌ها اثر دیگری ندارد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۲/۴.</ref> {{ببینید|فرهنگ}}. ایشان راهکار اصلی مصونیت از آفت غرب‌زدگی را آگاهی‌رسانی در سطح جامعه می‌دانست و همواره با هشدار به اقشار مختلف مردم و مسئولان درباره خطر غلبه غرب‌زدگان، به آگاهی‌رسانی در این زمینه می‌پرداخت <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۳۹، ۴۰۶، ۴۱۵ و ۴۱۹ ـ ۴۲۰.</ref>. ایشان قطع روند غرب‌زدگی را در گرو آگاهی و رویگردانی اقشار مختلف مردم از مظاهر غربی <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۹/۵۰۱ ـ ۵۰۲ و ۱۰/۷۶.</ref>، ترویج فرهنگ خودی و جلوگیری از آفت غرب‌زدگی به کمک رسانه‌ها می‌دانست و تأکید می‌کرد اگر [[رسانه]] درست اداره نشود، امکان تبدیل آن به ابزاری در جهت ترویج [[بدگمانی]] به فرهنگ خودی و ترغیب به غرب‌زدگی وجود دارد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۴۲۰.</ref>.

===اصلاح آموزش===

[[امام‌خمینی]] به منظور جلوگیری از نفوذ غرب‌زدگان و غرب‌زدگی در میان [[جامعه]] و برای تربیت نسل جوان متعهد و آگاه بر اصلاح آموزش و پرورش تاکید می‌کرد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۳۰۹ و ۱۷/۲۱۹ ـ ۲۲۰.</ref>. ایشان معتقد بود باید از مدارس و دانشگاه‌ها به این امر مهم توجه کرد و با اصلاح نظام آموزش کشور به سمت دفع خطر بزرگ غرب‌زدگی از جامعه حرکت کرد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۸/۱۷۶ ـ ۱۷۷.</ref> {{ببینید|آموزش و پرورش|دانشگاه}}.

===دوری از تجمل‌گرایی===

از دیگر محورهای مورد توجه [[امام‌خمینی]] برای دوری از آفت غرب‌زدگی دوری از تجملات و اشرافی‌گریِ مسئولان بود. امام‌خمینی باور داشت اگر ساده‌زیستی سرمنشأ کارهای مسئولان باشد و [[عزت]] را در تجملات نبینند و در تجملات از غربی‌ها پیروی نکنند، می‌توان امیدوار بود از آفت غرب‌زدگی مصون باشند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۴۸۷.</ref> {{ببینید|ساده‌زیستی|اشرافیت}}.

==پانویس==

==منابع==

* اکبری معلم، علی‌، علل و عوامل فروپاشی رژیم پهلوی با تأکید بر نقش کارویژه‌های حفظ الگو، قم، ‌مؤسسه بوستان کتاب. چاپ اول، ۱۳۸۲ش.

* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، ولایت فقیه، حکومت اسلامی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ بیستم، ۱۳۸۸ش.

* انصاری، حمید، حدیث بیداری، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ بیستم، ۱۳۸۰ش.

* علیزاده‌ اشکوری، ذبیح‌الله، جلال‌شناسی، تهران، فردوس، چاپ اول، ۱۳۸۱ش.

==پیوند به بیرون==

* راضیه مهرابی کوشکی، [https://books.khomeini.ir/10007/books/488/ غرب‌زدگی]، دانشنامه امام‌خمینی، ج۷، ص۴۸۸-۴۹۴.