Image-reviewer، confirmed، templateeditor
۷۲۱
ویرایش
جهاد سازندگی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←عملکرد
جز (←عملکرد) |
|||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
==عملکرد== | ==عملکرد== | ||
عملکرد جهاد سازندگی را در سه بخش می‌توان تقسیم کرد: | عملکرد جهاد سازندگی را در سه بخش می‌توان تقسیم کرد: | ||
# خدمات به روستاها و مناطق محروم کشور: جهاد سازندگی با توجه به اولویت رسیدگی به روستاها<ref>ایروانی، نهادگرایی و جهاد سازندگی، ۱۸۵؛ اداره کل امور فرهنگی، مجموعه قوانین، ۱/۶۴۱.</ref> کارهای فراوانی را در روستاها انجام داد. دولت در ۱/۷/۱۳۵۸ با اشاره به همکاری دولت و مردم با جهاد سازندگی، طی گزارشی، ساختن و تعمیر صدها کیلومتر راه روستایی و صدها فعالیت عمرانی عمومی، مانند حمام، مدرسه، درمانگاه، مسجد و غسالخانه، اجرای صدها پروژه حفر چاه، نصب مخزن لوله‌کشی آب و ده‌ها سد خاکی و برق‌رسانی در روستاهای کشور و همچنین لایروبی صدها قنات و ارائه خدمات درمانی، بهداشتی و دارویی و دامپزشکی، صدها کلاس اسلام‌شناسی، سوادآموزی، آموزش فنی و حرفه‌ای و دیگر کارهای فرهنگی و خدماتی و عمرانی را بخشی از عملکرد جهاد سازندگی دانست<ref>بازرگان، مسائل و مشکلات نخستین سال انقلاب، ۵۶ـ۵۸.</ref> هاشمی رفسنجانی در سال ۱۳۶۳ پس از ستایش بسیار از عملکرد جهاد سازندگی، به برق‌رسانی و آب‌رسانی به چندین هزار روستا، ساخت بیش از چهل هزار کیلومتر جاده روستایی و لایروبی سیزده هزار قنات و حفر پنج هزار چاه عمیق و نیمه‌عمیق و بسیاری از کارهای خدماتی عمرانی اشاره کرد<ref>هاشمی رفسنجانی، اکبر، خطبه‌های نماز جمعه، ۶/۲۱۹ـ۲۲۰.</ref> این نهاد مردمی در سال‌های بعد نیز طرح‌های بسیاری را در تأمین آب کشاورزی و آب آشامیدنی، سدسازی، احیا و اصلاح مراتع، دام و طیور، صنایع گوناگون معدنی، فلزی، دستی، شیمیایی، نساجی و طرح‌های بسیاری در زمینه راه و ترابری، احداث جاده‌های روستایی، بهداشت و درمان و تغذیه انجام داده است<ref>دبیرخانه شورای هماهنگی، کارنامه دولت جمهوری اسلامی ایران، ۱۷۲ـ۱۸۲؛ روابط عمومی جهاد، دستاوردهای ۲۰ ساله وزارت جهاد سازندگی، ۱۹.</ref> | # خدمات به روستاها و مناطق محروم کشور: جهاد سازندگی با توجه به اولویت رسیدگی به روستاها<ref>ایروانی، نهادگرایی و جهاد سازندگی، ۱۸۵؛ اداره کل امور فرهنگی، مجموعه قوانین، ۱/۶۴۱.</ref> کارهای فراوانی را در روستاها انجام داد. دولت در ۱/۷/۱۳۵۸ با اشاره به همکاری دولت و مردم با جهاد سازندگی، طی گزارشی، ساختن و تعمیر صدها کیلومتر راه روستایی و صدها فعالیت عمرانی عمومی، مانند حمام، مدرسه، درمانگاه، مسجد و غسالخانه، اجرای صدها پروژه حفر چاه، نصب مخزن لوله‌کشی آب و ده‌ها سد خاکی و برق‌رسانی در روستاهای کشور و همچنین لایروبی صدها قنات و ارائه خدمات درمانی، بهداشتی و دارویی و دامپزشکی، صدها کلاس اسلام‌شناسی، سوادآموزی، آموزش فنی و حرفه‌ای و دیگر کارهای فرهنگی و خدماتی و عمرانی را بخشی از عملکرد جهاد سازندگی دانست<ref>بازرگان، مسائل و مشکلات نخستین سال انقلاب، ۵۶ـ۵۸.</ref> هاشمی رفسنجانی در سال ۱۳۶۳ پس از ستایش بسیار از عملکرد جهاد سازندگی، به برق‌رسانی و آب‌رسانی به چندین هزار روستا، ساخت بیش از چهل هزار کیلومتر جاده روستایی و لایروبی سیزده هزار قنات و حفر پنج هزار چاه عمیق و نیمه‌عمیق و بسیاری از کارهای خدماتی عمرانی اشاره کرد<ref>هاشمی رفسنجانی، اکبر، خطبه‌های نماز جمعه، ۶/۲۱۹ـ۲۲۰.</ref> این نهاد مردمی در سال‌های بعد نیز طرح‌های بسیاری را در تأمین آب کشاورزی و آب آشامیدنی، سدسازی، احیا و اصلاح مراتع، دام و طیور، صنایع گوناگون معدنی، فلزی، دستی، شیمیایی، نساجی و طرح‌های بسیاری در زمینه راه و ترابری، احداث جاده‌های روستایی، بهداشت و درمان و تغذیه انجام داده است<ref>دبیرخانه شورای هماهنگی، کارنامه دولت جمهوری اسلامی ایران، ۱۷۲ـ۱۸۲؛ روابط عمومی جهاد، دستاوردهای ۲۰ ساله وزارت جهاد سازندگی، ۱۹.</ref> جهاد سازندگی در بخش عشایر نیز موفق به اجرای بیش از دو هزار پروژه راه‌سازی، ساخت مدرسه، جایگاه سوخت، چاه کشاورزی و برق‌رسانی شد و با احداث جایگاه‌های توزیع سوخت، از تخریب مراتع و بوته‌کنی جلوگیری کرد. در بخش منابع طبیعی نیز با اجرای طرح ساماندهی خروج دام از جنگل، به منظور محافظت از منابع جنگل‌های شمال ایران، مدیریت و احیا و غنی‌سازی جنگل‌های دیگر مناطق کشور، اجرای طرح ملی تعاون دام و مرتع، توسعه فضای سبز و جنگل‌کاری در همه نقاط کشور و ایجاد کمربندهای سبز حفاظتی، اقدامات مفیدی انجام داده است<ref>قدسی‌زاد، جهاد سازندگی، ۵۵؛ جهاد، دستاوردهای، ۸۴ـ۸۸.</ref> تلاش‌های شبانه‌روزی جهاد سازندگی به گونه‌ای بود که در نخستین دهه فعالیت‌های خود تا حد زیادی محرومیت را از چهره بسیاری از مناطق روستایی محروم و دورافتاده زدود<ref>روابط عمومی جهاد، دستاوردهای ۲۰ ساله وزارت جهاد سازندگی، ۱۹.</ref> | ||
جهاد سازندگی در بخش عشایر نیز موفق به اجرای بیش از دو هزار پروژه راه‌سازی، ساخت مدرسه، جایگاه سوخت، چاه کشاورزی و برق‌رسانی شد و با احداث جایگاه‌های توزیع سوخت، از تخریب مراتع و بوته‌کنی جلوگیری کرد. در بخش منابع طبیعی نیز با اجرای طرح ساماندهی خروج دام از جنگل، به منظور محافظت از منابع جنگل‌های شمال ایران، مدیریت و احیا و غنی‌سازی جنگل‌های دیگر مناطق کشور، اجرای طرح ملی تعاون دام و مرتع، توسعه فضای سبز و جنگل‌کاری در همه نقاط کشور و ایجاد کمربندهای سبز حفاظتی، اقدامات مفیدی انجام داده است<ref>قدسی‌زاد، جهاد سازندگی، ۵۵؛ جهاد، دستاوردهای، ۸۴ـ۸۸.</ref> تلاش‌های شبانه‌روزی جهاد سازندگی به گونه‌ای بود که در نخستین دهه فعالیت‌های خود تا حد زیادی محرومیت را از چهره بسیاری از مناطق روستایی محروم و دورافتاده زدود<ref>روابط عمومی جهاد، دستاوردهای ۲۰ ساله وزارت جهاد سازندگی، ۱۹.</ref> | |||
# خدمات در جنگ تحمیلی: امام‌خمینی و مسئولان [[نظام جمهوری اسلامی ایران]]، ازجمله سیدعلی خامنه‌ای و اکبر هاشمی رفسنجانی از عملکرد جهاد سازندگی در جبهه و جنگ تحمیلی عراق علیه ایران ستایش کرده‌اند و برخی تلاش‌های آنان را که در پیروزی‌های جنگ تأثیر بسیاری داشته است، از قبیل راه‌سازی، تدارکات، حمل و نقل مهمات، خاکریزها و سنگرسازی برشمرده‌اند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۳۳۷ـ۳۳۸؛ اصغری، جهاد در جهاد، ۳۶ـ۴۱، ۵۰ـ۵۲ و ۶۴ـ۶۵؛ هاشمی رفسنجانی، خطبه‌های نماز جمعه، ۶/۲۱۹ـ۲۲۰.</ref> دیگر کارگزاران نظام اسلامی نیز پس از ستودن عملکرد جهاد، به فهرستی از فعالیت‌های آن نهاد<ref>اصغری، جهاد در جهاد، ۶۷ـ۱۰۳.</ref> اشاره کرده‌اند: | # خدمات در جنگ تحمیلی: امام‌خمینی و مسئولان [[نظام جمهوری اسلامی ایران]]، ازجمله سیدعلی خامنه‌ای و اکبر هاشمی رفسنجانی از عملکرد جهاد سازندگی در جبهه و جنگ تحمیلی عراق علیه ایران ستایش کرده‌اند و برخی تلاش‌های آنان را که در پیروزی‌های جنگ تأثیر بسیاری داشته است، از قبیل راه‌سازی، تدارکات، حمل و نقل مهمات، خاکریزها و سنگرسازی برشمرده‌اند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۳۳۷ـ۳۳۸؛ اصغری، جهاد در جهاد، ۳۶ـ۴۱، ۵۰ـ۵۲ و ۶۴ـ۶۵؛ هاشمی رفسنجانی، خطبه‌های نماز جمعه، ۶/۲۱۹ـ۲۲۰.</ref> دیگر کارگزاران نظام اسلامی نیز پس از ستودن عملکرد جهاد، به فهرستی از فعالیت‌های آن نهاد<ref>اصغری، جهاد در جهاد، ۶۷ـ۱۰۳.</ref> اشاره کرده‌اند: | ||
# خدمات در خارج از کشور: کمک به محرومان در جهاد سازندگی ویژه ایران نبوده است، بلکه برخی مناطق محروم کشورهای مسلمان نیز از این کمک‌ها برخوردار بوده‌اند. در پی دیدار سیدعلی خامنه‌ای در ۱۳۶۴ از چند کشور افریقایی، جهاد سازندگی مأموریت یافت در کشور تانزانیا طرح‌های توسعه روستایی را اجرا کند. پس از آن، قلمرو فعالیت جهاد به سیرالئون، غنا و لبنان نیز گسترش یافت و دفاتر جهاد سازندگی در این کشورها تأسیس شد<ref>قدسی‌زاد، جهاد سازندگی، ۵۵؛ جهاد، گزارشی از عملکرد جهاد سازندگی، ۷۷ـ۷۸.</ref> اجرای طرح‌های کشت آبی و دیم، تهیه و توزیع ادوات صیادی، آموزش روستاییان و کشاورزان، ارائه خدمات و احداث مراکز درمانی و ساخت دبیرستان و فروشگاه‌های عرضه محصولات کشاورزی ازجمله فعالیت‌های جهاد سازندگی در این کشورها بوده است<ref>قدسی‌زاد، جهاد سازندگی، ۵۵؛ جهاد، گزارشی از عملکرد جهاد سازندگی، ۷۷ـ۷۸.</ref> | # خدمات در خارج از کشور: کمک به محرومان در جهاد سازندگی ویژه ایران نبوده است، بلکه برخی مناطق محروم کشورهای مسلمان نیز از این کمک‌ها برخوردار بوده‌اند. در پی دیدار سیدعلی خامنه‌ای در ۱۳۶۴ از چند کشور افریقایی، جهاد سازندگی مأموریت یافت در کشور تانزانیا طرح‌های توسعه روستایی را اجرا کند. پس از آن، قلمرو فعالیت جهاد به سیرالئون، غنا و لبنان نیز گسترش یافت و دفاتر جهاد سازندگی در این کشورها تأسیس شد<ref>قدسی‌زاد، جهاد سازندگی، ۵۵؛ جهاد، گزارشی از عملکرد جهاد سازندگی، ۷۷ـ۷۸.</ref> اجرای طرح‌های کشت آبی و دیم، تهیه و توزیع ادوات صیادی، آموزش روستاییان و کشاورزان، ارائه خدمات و احداث مراکز درمانی و ساخت دبیرستان و فروشگاه‌های عرضه محصولات کشاورزی ازجمله فعالیت‌های جهاد سازندگی در این کشورها بوده است<ref>قدسی‌زاد، جهاد سازندگی، ۵۵؛ جهاد، گزارشی از عملکرد جهاد سازندگی، ۷۷ـ۷۸.</ref> | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۸: | ||
جهاد سازندگی با چهل گردان مهندسی ـ رزمی و چهار قرارگاه عملیاتی و پشتیبانی [[جنگ]]، در تمامی عملیات‌ها حضوری فعال داشت و پیشاپیش [[رزمندگان]] زیر آتش دشمن به خاک‌ریززنی، سنگرسازی، جاده‌سازی، کانال‌کشی و پل‌سازی مشغول بود<ref>ایروانی، نهادگرایی و جهاد سازندگی، ۲۲۵ـ۲۲۶؛ اصغری، جهاد در جهاد، ۵۰.</ref> به همین دلیل امام‌خمینی جهادگران را سنگرسازان بی‌سنگر خواند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۰۴.</ref> به عنوان نمونه، در شکست [[حصر آبادان]]، جهاد سازندگی استان فارس نقش برجسته‌ای داشت. با وجود تسلط دشمن بر جاده اهواز و آبادان، جهاد سازندگی یک جاده فرعی از اهواز به ذوالفقاریه آبادان در زیر آتش دشمن کشید. به گفته ناطق نوری، سرهنگ نیاکی از لشکر ۸۸ در حال گریستن، همه این موفقیت‌ها را مدیون جهاد سازندگی شمرد<ref>ناطق نوری، خاطرات، ۱/۲۰۱.</ref> | جهاد سازندگی با چهل گردان مهندسی ـ رزمی و چهار قرارگاه عملیاتی و پشتیبانی [[جنگ]]، در تمامی عملیات‌ها حضوری فعال داشت و پیشاپیش [[رزمندگان]] زیر آتش دشمن به خاک‌ریززنی، سنگرسازی، جاده‌سازی، کانال‌کشی و پل‌سازی مشغول بود<ref>ایروانی، نهادگرایی و جهاد سازندگی، ۲۲۵ـ۲۲۶؛ اصغری، جهاد در جهاد، ۵۰.</ref> به همین دلیل امام‌خمینی جهادگران را سنگرسازان بی‌سنگر خواند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۰۴.</ref> به عنوان نمونه، در شکست [[حصر آبادان]]، جهاد سازندگی استان فارس نقش برجسته‌ای داشت. با وجود تسلط دشمن بر جاده اهواز و آبادان، جهاد سازندگی یک جاده فرعی از اهواز به ذوالفقاریه آبادان در زیر آتش دشمن کشید. به گفته ناطق نوری، سرهنگ نیاکی از لشکر ۸۸ در حال گریستن، همه این موفقیت‌ها را مدیون جهاد سازندگی شمرد<ref>ناطق نوری، خاطرات، ۱/۲۰۱.</ref> | ||
وظایف محول به جهاد سازندگی در طول جنگ، پشتیبانی و امور مهندسی جبهه و بازسازی و نوسازی مناطق جنگ‌زده بوده است. احداث ۲۰۵/۷۴ کیلومتر خاکریز، ۲۹۴۴۷ سنگر، ۱۱۸۴۶ کیلومتر راه، ساخت ۴۸۰۷ پل، ۳۵ اسکله، سی سد و حفر ۲۱۶ کیلومتر کانال نمونه‌ای از عملکرد جهاد سازندگی طی سالیان جنگ است. طراحی و ساخت طولانی‌ترین پل شناور جهان !پل خیبر! به طول چهارده کیلومتر، که ارتباط جزایر مجنون و ساحل مور را امکان‌پذیر می‌ساخت<ref>ایروانی، نهادگرایی و جهاد سازندگی، ۲۲۵ـ۲۲۶؛ قدسی‌زاد، جهاد سازندگی، ۵۳.</ref> و همچنین ساخت پل بعثت روی دهانه اروند با طول نهصد متر و عرض دوازده متر با مهندسی پشتیبانی جنگ جهاد سازندگی خراسان از کارهای برجسته جهاد سازندگی در دفاع به شمار می‌آید<ref>انصاری، روزشمار جنگ ایران و عراق، ۴۴/۱۰۰؛ هاشمی رفسنجانی، اوج دفاع، ۲۶۸.</ref> پس از پایان جنگ، جهاد سازندگی با تمام امکانات خود به بازسازی مناطق جنگ‌زده پرداخت که از طرح‌های شاخص آن می‌توان به آماده‌‌سازی شهر جدید قصر شیرین، لوله‌گذاری آب شرب قصر شیرین و لایروبی رودخانه بهمن‌شیر اشاره کرد<ref>هاشمی رفسنجانی، اوج دفاع، ۲۶۸.</ref> جهاد سازندگی شهدای بسیاری نیز تقدیم اسلام و انقلاب اسلامی کرده است<ref>دبیرخانه مرکزی ائمه جمعه، رویدادها، ۱/۲۳۴.</ref> بر اساس آمارهای اعلام‌شده، شمار شهدای جهاد از ۲۵۰۰ تا ۳۳۰۰ نفر بوده است !سنگرسازان بی‌سنگر!. | وظایف محول به جهاد سازندگی در طول جنگ، پشتیبانی و امور مهندسی جبهه و بازسازی و نوسازی مناطق جنگ‌زده بوده است. احداث ۲۰۵/۷۴ کیلومتر خاکریز، ۲۹۴۴۷ سنگر، ۱۱۸۴۶ کیلومتر راه، ساخت ۴۸۰۷ پل، ۳۵ اسکله، سی سد و حفر ۲۱۶ کیلومتر کانال نمونه‌ای از عملکرد جهاد سازندگی طی سالیان جنگ است. طراحی و ساخت طولانی‌ترین پل شناور جهان !پل خیبر! به طول چهارده کیلومتر، که ارتباط جزایر مجنون و ساحل مور را امکان‌پذیر می‌ساخت<ref>ایروانی، نهادگرایی و جهاد سازندگی، ۲۲۵ـ۲۲۶؛ قدسی‌زاد، جهاد سازندگی، ۵۳.</ref> و همچنین ساخت پل بعثت روی دهانه اروند با طول نهصد متر و عرض دوازده متر با مهندسی پشتیبانی جنگ جهاد سازندگی خراسان از کارهای برجسته جهاد سازندگی در دفاع به شمار می‌آید<ref>انصاری، روزشمار جنگ ایران و عراق، ۴۴/۱۰۰؛ هاشمی رفسنجانی، اوج دفاع، ۲۶۸.</ref> پس از پایان جنگ، جهاد سازندگی با تمام امکانات خود به بازسازی مناطق جنگ‌زده پرداخت که از طرح‌های شاخص آن می‌توان به آماده‌‌سازی شهر جدید قصر شیرین، لوله‌گذاری آب شرب قصر شیرین و لایروبی رودخانه بهمن‌شیر اشاره کرد<ref>هاشمی رفسنجانی، اوج دفاع، ۲۶۸.</ref> جهاد سازندگی شهدای بسیاری نیز تقدیم اسلام و انقلاب اسلامی کرده است<ref>دبیرخانه مرکزی ائمه جمعه، رویدادها، ۱/۲۳۴.</ref> بر اساس آمارهای اعلام‌شده، شمار شهدای جهاد از ۲۵۰۰ تا ۳۳۰۰ نفر بوده است !سنگرسازان بی‌سنگر!. | ||
==توصیه‌ها و هشدارها== | ==توصیه‌ها و هشدارها== | ||
امام‌خمینی در موارد بسیاری از جهادگران می‌خواست جهاد سازندگی را با جهاد با نفس توأم کنند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۲/۴۴۸.</ref> و نیز بارها به آنان سفارش کرد تلاش کنند خدمت آنان به بندگان خدا و محرومان، خالص و برای خدا باشد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۴۴۸.</ref> ایشان با اشاره به موفقیت جهاد سازندگی در خدمت به محرومان، سرّ موفقیت آنان را در اخلاص و نداشتن چشمداشت از دیگران و بودن با مردم و روحانیت دانست و یادآور شد همراهی مردم و روحانیت باعث سازندگی می‌شود و کنارگذاشتن آن دو موجب نابسامانی و فساد؛ همان‌گونه که در پنجاه سال گذشته بود<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۴۹۱.</ref> | امام‌خمینی در موارد بسیاری از جهادگران می‌خواست جهاد سازندگی را با جهاد با نفس توأم کنند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۲/۴۴۸.</ref> و نیز بارها به آنان سفارش کرد تلاش کنند خدمت آنان به بندگان خدا و محرومان، خالص و برای خدا باشد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۴۴۸.</ref> ایشان با اشاره به موفقیت جهاد سازندگی در خدمت به محرومان، سرّ موفقیت آنان را در اخلاص و نداشتن چشمداشت از دیگران و بودن با مردم و روحانیت دانست و یادآور شد همراهی مردم و روحانیت باعث سازندگی می‌شود و کنارگذاشتن آن دو موجب نابسامانی و فساد؛ همان‌گونه که در پنجاه سال گذشته بود<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۴۹۱.</ref> | ||