Image-reviewer، confirmed، templateeditor
۷۲۱
ویرایش
جهان اسلام: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←شکل‌گیری حکومت‌های اسلامی
جز (←گسترش اسلام) |
|||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
==شکل‌گیری حکومت‌های اسلامی== | ==شکل‌گیری حکومت‌های اسلامی== | ||
در طول تاریخ شکل‌گیری و گسترش اسلام، حکومت‌های فراوانی نظیر [[امویان]]، [[عباسیان]]، [[سلجوقیان]] و [[امپراتوری عثمانی]] و [[صفویه]] بر مناطق اسلامی حکومت کرده‌اند<ref>معاونت اندیشه اسلامی، ۱۸ـ۲۰۴.</ref>. در عصر امویان، اگرچه فتوحات مسلمانان زیاد بود، اما جهان اسلام از فضیلت و [[تقوا]] فاصله گرفت؛ زیرا امویان حکومت را موروثی و سلطنتی کردند و بسیاری از آداب و رسوم جاهلی را دوباره رواج دادند. در زمان عباسیان نیز ناسازگاری‌های عقیدتی، مسلکی و مکتبی و جنگ‌های فرقه‌ای، قبیله‌ای و قومی اتحاد اسلامی جهان اسلام را خدشه‌دار کرد<ref>گلی زواره، جغرافیای جهان اسلام، ۱۱۲.</ref>. دولت سلجوقی نیز اگرچه برای وحدت جهان اسلام کوشش‌هایی کرد، اما بنیاد این امپراتوری بر اساس استبداد، ستم طبقاتی، کشتار و بهره‌کشی آنان از مردم، جلوگیری از علم، نوآوری و ابتکار پایه‌ریزی شده بود<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۹۹.</ref>. | در طول تاریخ شکل‌گیری و گسترش اسلام، حکومت‌های فراوانی نظیر [[امویان]]، [[عباسیان]]، [[سلجوقیان]] و [[امپراتوری عثمانی]] و [[صفویه]] بر مناطق اسلامی حکومت کرده‌اند<ref>معاونت اندیشه اسلامی، ۱۸ـ۲۰۴.</ref>. در عصر امویان، اگرچه فتوحات مسلمانان زیاد بود، اما جهان اسلام از فضیلت و [[تقوا]] فاصله گرفت؛ زیرا امویان حکومت را موروثی و سلطنتی کردند و بسیاری از آداب و رسوم جاهلی را دوباره رواج دادند. در زمان عباسیان نیز ناسازگاری‌های عقیدتی، مسلکی و مکتبی و جنگ‌های فرقه‌ای، قبیله‌ای و قومی اتحاد اسلامی جهان اسلام را خدشه‌دار کرد<ref>گلی زواره، جغرافیای جهان اسلام، ۱۱۲.</ref>. دولت سلجوقی نیز اگرچه برای وحدت جهان اسلام کوشش‌هایی کرد، اما بنیاد این امپراتوری بر اساس استبداد، ستم طبقاتی، کشتار و بهره‌کشی آنان از مردم، جلوگیری از علم، نوآوری و ابتکار پایه‌ریزی شده بود<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۹۹.</ref>.{{سخ}} | ||
امپراتوری عثمانی در حدود سال ۱۳۰۰م برابر با قرن هفت هجری بنا شد<ref>روحانی، تاریخ امپراتوری عثمانی، ۶۸۸.</ref> و قرن‌ها بر جوامع اسلامی در مناطقی از غرب آسیا، شمال افریقا و شرق اروپا تسلط داشت؛ اما [[جنگ جهانی اول]] زمینه فروپاشی آن را فراهم کرد. پس از امضای معاهده «سور» در سال ۱۹۲۰م/ ۱۲۹۹ش، مقدمات رسمی تجزیه این امپراتوری آغاز شد؛<ref>نقیب‌زاده، تاریخ دیپلماسی و روابط بین‌الملل، ۱۸۲.</ref> بنابراین اگرچه عثمانی در قرن شانزدهم در دوران سلیمان باشکوه، به اوج عظمت خود رسید<ref>کین راس، ظهور و سقوط امپراتوری عثمانی، ۹.</ref>، اما تفرقه و غفلت، راه را برای دستیابی استعمارگران به جهان اسلام هموار کرد؛ علاوه بر اینکه دولت عثمانی در عصر تحول علمی و فکری، به روش سنتی خود ادامه داد و عقب‌ماندگی در فناوری و واپس‌ماندگی تدریجی فکری، سیاسی و فرهنگی را تشدید کرد<ref>گلی زواره، جغرافیای جهان اسلام، ۱۲۳.</ref>. در سال ۱۹۲۴م/ ۱۳۰۳ این امپراتوری از میان رفت و زمینه شکل‌گیری جوامع جدید اسلامی در غرب و جنوب غرب آسیا و منطقه بالکان به وجود آمد<ref>احمدی، ریشه‌های بحران در خاور میانه، ۱۶۵ و ۱۷۲.</ref>. تجزیه کشورهای شوروی و یوگسلاوی در سال‌های پایانی قرن بیستم میلادی نیز بر شکل‌گیری جغرافیای فعلی جهان اسلام<ref>پدیدآمدن کشورهای جدید و با اکثریت مسلمان.</ref> تأثیر گذاشت<ref>رجاء، تجزیه جهان اسلام، ۲۶.</ref>. امروز ۵۷ کشوری که دارای بیشترین جمعیت مسلمان‌اند، در سازمان همکاری کنفرانس اسلامی عضویت دارند {{ببینید|متن=ببینید|سازمان کنفرانس اسلامی}} | امپراتوری عثمانی در حدود سال ۱۳۰۰م برابر با قرن هفت هجری بنا شد<ref>روحانی، تاریخ امپراتوری عثمانی، ۶۸۸.</ref> و قرن‌ها بر جوامع اسلامی در مناطقی از غرب آسیا، شمال افریقا و شرق اروپا تسلط داشت؛ اما [[جنگ جهانی اول]] زمینه فروپاشی آن را فراهم کرد. پس از امضای معاهده «سور» در سال ۱۹۲۰م/ ۱۲۹۹ش، مقدمات رسمی تجزیه این امپراتوری آغاز شد؛<ref>نقیب‌زاده، تاریخ دیپلماسی و روابط بین‌الملل، ۱۸۲.</ref> بنابراین اگرچه عثمانی در قرن شانزدهم در دوران سلیمان باشکوه، به اوج عظمت خود رسید<ref>کین راس، ظهور و سقوط امپراتوری عثمانی، ۹.</ref>، اما تفرقه و غفلت، راه را برای دستیابی استعمارگران به جهان اسلام هموار کرد؛ علاوه بر اینکه دولت عثمانی در عصر تحول علمی و فکری، به روش سنتی خود ادامه داد و عقب‌ماندگی در فناوری و واپس‌ماندگی تدریجی فکری، سیاسی و فرهنگی را تشدید کرد<ref>گلی زواره، جغرافیای جهان اسلام، ۱۲۳.</ref>.{{سخ}} | ||
در سال ۱۹۲۴م/ ۱۳۰۳ این امپراتوری از میان رفت و زمینه شکل‌گیری جوامع جدید اسلامی در غرب و جنوب غرب آسیا و منطقه بالکان به وجود آمد<ref>احمدی، ریشه‌های بحران در خاور میانه، ۱۶۵ و ۱۷۲.</ref>. تجزیه کشورهای شوروی و یوگسلاوی در سال‌های پایانی قرن بیستم میلادی نیز بر شکل‌گیری جغرافیای فعلی جهان اسلام<ref>پدیدآمدن کشورهای جدید و با اکثریت مسلمان.</ref> تأثیر گذاشت<ref>رجاء، تجزیه جهان اسلام، ۲۶.</ref>. امروز ۵۷ کشوری که دارای بیشترین جمعیت مسلمان‌اند، در سازمان همکاری کنفرانس اسلامی عضویت دارند {{ببینید|متن=ببینید|سازمان کنفرانس اسلامی}} | |||
==توانمندی‌های جهان اسلام== | ==توانمندی‌های جهان اسلام== | ||
امروزه جهان اسلام با برخورداری از حدود ۲۳ درصد جمعیت جهان (...global)، ۲۲ درصد مساحت زمین، ۵/۲۷ درصد از کشورهای عضو [[سازمان ملل متحد]]، هفتاد درصد از منابع نفت و سی درصد از منابع گاز و دراختیارداشتن نقاط راهبردی جهان<ref>حافظ‌نیا و دیگران، تحلیل ژئوپلیتیکی عوامل همگرایی، ۶۵.</ref> و ذخایر بزرگ معدنی، نظیر آلومینیوم، قلع، اورانیوم، آهن، ذغال سنگ؛ مس و سرب، از توانمندی‌های متعددی در حوزه‌های مختلف برخوردار است؛ اما با این حال، به دلیل نفوذ بیگانگان و اختلافات درونی، مشارکت و همگرایی لازم را ندارد<ref>گلی زواره، جغرافیای جهان اسلام، ۱۷۰ـ۱۷۱.</ref>. مسلمانان در گذشته تاریخ پرافتخاری داشتند، به طوری که چندین قرن در علوم، صنایع، فلسفه، هنر، اخلاق و نظام‌های عالى اجتماعى برتر از همه جهانیان بودند<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱/۳۴۸.</ref>. | امروزه جهان اسلام با برخورداری از حدود ۲۳ درصد جمعیت جهان (...global)، ۲۲ درصد مساحت زمین، ۵/۲۷ درصد از کشورهای عضو [[سازمان ملل متحد]]، هفتاد درصد از منابع نفت و سی درصد از منابع گاز و دراختیارداشتن نقاط راهبردی جهان<ref>حافظ‌نیا و دیگران، تحلیل ژئوپلیتیکی عوامل همگرایی، ۶۵.</ref> و ذخایر بزرگ معدنی، نظیر آلومینیوم، قلع، اورانیوم، آهن، ذغال سنگ؛ مس و سرب، از توانمندی‌های متعددی در حوزه‌های مختلف برخوردار است؛ اما با این حال، به دلیل نفوذ بیگانگان و اختلافات درونی، مشارکت و همگرایی لازم را ندارد<ref>گلی زواره، جغرافیای جهان اسلام، ۱۷۰ـ۱۷۱.</ref>. مسلمانان در گذشته تاریخ پرافتخاری داشتند، به طوری که چندین قرن در علوم، صنایع، فلسفه، هنر، اخلاق و نظام‌های عالى اجتماعى برتر از همه جهانیان بودند<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱/۳۴۸.</ref>. | ||