confirmed، emailconfirmed، templateeditor
۱٬۵۵۴
ویرایش
(اصلاح ارقام، اصلاح فاصلهٔ مجازی، اصلاح نویسههای عربی) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''امامکاظم(ع)'''، موسیبنجعفر، زندگی، جایگاه و نقش [[امام هفتم(ع)]]. | |||
==زندگینامه== | |||
امام ابوالحسن، موسیبنجعفر(ع) ملقب به کاظم، صابر، عبد صالح، سید (شریف قرشی، ۱/۵۳ ـ ۵۵)، در هفتم صفر ۱۲۸ق در ابواء از توابع مدینه به دنیا آمد (مفید، ۲/۲۱۵؛ اربلی، ۳/۲؛ ابنصباغ، ۲/۹۳۴). پدر ایشان امامصادق(ع) (← مقاله جعفربنمحمد، امامصادق(ع)) و مادر ایشان حمیده (ابنشهرآشوب، ۲/۳۲۳؛ اربلی، ۳/۲)، از بانوان، ستوده و پاکیزه بود (کلینی، ۱/۴۷۷). مقصود از ابوالحسن، ابوالحسن الماضی و ابوالحسن اول در روایات امامکاظم(ع) است (همان، ۱/۲۲۶ و ۳۰۸)؛ چنانکه امامخمینی نیز اشاره کردهاست (چهل حدیث، ۲۱۳). امامکاظم بیست سال با پدر خود زندگی کرد و در بیستسالگی به امامت رسید. دوره امامت آن حضرت ۳۵ سال بود (ابنشهرآشوب، ۴/۳۲۴؛ اربلی، ۳/۳۰). | امام ابوالحسن، موسیبنجعفر(ع) ملقب به کاظم، صابر، عبد صالح، سید (شریف قرشی، ۱/۵۳ ـ ۵۵)، در هفتم صفر ۱۲۸ق در ابواء از توابع مدینه به دنیا آمد (مفید، ۲/۲۱۵؛ اربلی، ۳/۲؛ ابنصباغ، ۲/۹۳۴). پدر ایشان امامصادق(ع) (← مقاله جعفربنمحمد، امامصادق(ع)) و مادر ایشان حمیده (ابنشهرآشوب، ۲/۳۲۳؛ اربلی، ۳/۲)، از بانوان، ستوده و پاکیزه بود (کلینی، ۱/۴۷۷). مقصود از ابوالحسن، ابوالحسن الماضی و ابوالحسن اول در روایات امامکاظم(ع) است (همان، ۱/۲۲۶ و ۳۰۸)؛ چنانکه امامخمینی نیز اشاره کردهاست (چهل حدیث، ۲۱۳). امامکاظم بیست سال با پدر خود زندگی کرد و در بیستسالگی به امامت رسید. دوره امامت آن حضرت ۳۵ سال بود (ابنشهرآشوب، ۴/۳۲۴؛ اربلی، ۳/۳۰). | ||
جایگاه و ویژگیها: به تصریح پیامبر اکرم(ص) (کلینی، ۱/۳۸۵) و وصیت امامصادق(ع)، موسیبنجعفر(ع) از سوی خداوند به امامت برگزیده شد (همان، ۱/۲۸۰ ـ ۲۸۱؛ مفید، ۲/۲۱۶؛ اربلی، ۳/۹ ـ ۱۱). حضرت از کودکی بسیار مورد علاقه و توجه امامصادق(ع) بود (شریف قرشی، ۱/۵۰) و ایشان را دری از درهای خدا و دارنده علم، قضاوت، فهم و سخاوت و معرفت به چیزهایی خواند که مردم در وقت اختلاف بدان نیاز دارند (صدوق، عیون اخبار، ۱/۲۴)؛ نیز ایشان را مرجع علمی مردم معرفی کرد (حمیری، ۳۳۵). عبدالله افطح از فرزندان امامصادق(ع) مدعی جانشینی پدر بود اما شیعیان (اربلی، ۳/۳۹ ـ ۴۰؛ نوری، ۱۵/۴۶۷ ـ ۴۶۸) و یاران خاص امامصادق(ع) مانند هشامبنسالم و مؤمن طاق با آزمودن وی و درماندن او از پاسخ به مسائل دینی و یافتن پاسخهای خود از موسیبنجعفر(ع) (کلینی، ۱/۳۵۱ ـ ۳۵۲)، به تثبیت امامت موسیبنجعفر(ع) در نزد توده مردم کمک کردند (اربلی، ۳/۱۳ ـ ۱۴). | جایگاه و ویژگیها: به تصریح پیامبر اکرم(ص) (کلینی، ۱/۳۸۵) و وصیت امامصادق(ع)، موسیبنجعفر(ع) از سوی خداوند به امامت برگزیده شد (همان، ۱/۲۸۰ ـ ۲۸۱؛ مفید، ۲/۲۱۶؛ اربلی، ۳/۹ ـ ۱۱). حضرت از کودکی بسیار مورد علاقه و توجه امامصادق(ع) بود (شریف قرشی، ۱/۵۰) و ایشان را دری از درهای خدا و دارنده علم، قضاوت، فهم و سخاوت و معرفت به چیزهایی خواند که مردم در وقت اختلاف بدان نیاز دارند (صدوق، عیون اخبار، ۱/۲۴)؛ نیز ایشان را مرجع علمی مردم معرفی کرد (حمیری، ۳۳۵). عبدالله افطح از فرزندان امامصادق(ع) مدعی جانشینی پدر بود اما شیعیان (اربلی، ۳/۳۹ ـ ۴۰؛ نوری، ۱۵/۴۶۷ ـ ۴۶۸) و یاران خاص امامصادق(ع) مانند هشامبنسالم و مؤمن طاق با آزمودن وی و درماندن او از پاسخ به مسائل دینی و یافتن پاسخهای خود از موسیبنجعفر(ع) (کلینی، ۱/۳۵۱ ـ ۳۵۲)، به تثبیت امامت موسیبنجعفر(ع) در نزد توده مردم کمک کردند (اربلی، ۳/۱۳ ـ ۱۴). | ||
خط ۱۹: | خط ۲۰: | ||
ݢݢبنابر مشهور امامکاظم(ع) در۲۴ رجب ۱۸۳ق، در ۵۴سالگی، در زندان بغداد به دستور هارون (مفید، ۲/۲۴۲؛ ابنشهرآشوب، ۴/۳۲۳ ـ ۳۲۴)، به دست زندانبان ایشان، سندیبنشاهک (ابنصباغ، ۲/۹۵۵ و ۹۵۶) به شهادت رسید. سندی برای فریب مردم و تظاهر به اینکه امام(ع) را نکشتهاست، عدهای از فقها و مردم سرشناس را گرد آورد تا گواهی دهند که موسیبنجعفر(ع)، با مرگ طبیعی درگذشته است (اربلی، ۳/۲۷؛ ابنصباغ، ۲/۹۵۶؛ قمی، ۱۶۸ ـ ۱۶۹). امامخمینی به استناد منابع تاریخی (اصفهانی، ۴۱۷)، یادآور شدهاست امامکاظم(ع) پیش از درگذشت، پیشنهاد سندیبنشاهک را که گفت از اموال خودش برای کفنکردن حضرت استفاده میکند نپذیرفت و یادآور شد کفن، مَهر زنان و جامه احرام اهل بیت(ع) باید از اموال حلال فراهم شود و ایشان نیز کفنی برای خود آماده دارد (تعلیقه عروه، ۶۹۷). ایشان خاطرنشان کردهاست حضرت را در کفنی که بر آن همه قرآن نوشته شده بود، دفن کردند (همان، ۲۰۳). امامکاظم(ع) در مقبره معروف به مقابر قریش بغداد به خاک سپرده شد (اصفهانی، ۴۱۸ ـ ۴۱۹). ایشان فرزند خود علیبنموسیالرضا(ع) را امام پس از خود به مردم معرفی کرد (کلینی، ۱/۳۱۱ ـ ۳۱۲) (← مقاله علیبنموسی، امامرضا(ع)). | ݢݢبنابر مشهور امامکاظم(ع) در۲۴ رجب ۱۸۳ق، در ۵۴سالگی، در زندان بغداد به دستور هارون (مفید، ۲/۲۴۲؛ ابنشهرآشوب، ۴/۳۲۳ ـ ۳۲۴)، به دست زندانبان ایشان، سندیبنشاهک (ابنصباغ، ۲/۹۵۵ و ۹۵۶) به شهادت رسید. سندی برای فریب مردم و تظاهر به اینکه امام(ع) را نکشتهاست، عدهای از فقها و مردم سرشناس را گرد آورد تا گواهی دهند که موسیبنجعفر(ع)، با مرگ طبیعی درگذشته است (اربلی، ۳/۲۷؛ ابنصباغ، ۲/۹۵۶؛ قمی، ۱۶۸ ـ ۱۶۹). امامخمینی به استناد منابع تاریخی (اصفهانی، ۴۱۷)، یادآور شدهاست امامکاظم(ع) پیش از درگذشت، پیشنهاد سندیبنشاهک را که گفت از اموال خودش برای کفنکردن حضرت استفاده میکند نپذیرفت و یادآور شد کفن، مَهر زنان و جامه احرام اهل بیت(ع) باید از اموال حلال فراهم شود و ایشان نیز کفنی برای خود آماده دارد (تعلیقه عروه، ۶۹۷). ایشان خاطرنشان کردهاست حضرت را در کفنی که بر آن همه قرآن نوشته شده بود، دفن کردند (همان، ۲۰۳). امامکاظم(ع) در مقبره معروف به مقابر قریش بغداد به خاک سپرده شد (اصفهانی، ۴۱۸ ـ ۴۱۹). ایشان فرزند خود علیبنموسیالرضا(ع) را امام پس از خود به مردم معرفی کرد (کلینی، ۱/۳۱۱ ـ ۳۱۲) (← مقاله علیبنموسی، امامرضا(ع)). | ||
درباره تعداد فرزندان موسیبنجعفر(ع)، در منابع تاریخی گزارشهای متفاوتی آمدهاست. به گزارش شیخ مفید ایشان دارای ۳۷ فرزند (۱۸ پسر و ۱۹ دختر) بودهاست. امامرضا(ع)، ابراهیم، شاهچراغ، حمزه و اسحاق ازجمله پسران و فاطمه و حکیمه ازجمله دختران ایشاناند (مفید، ۲/۲۴۴). امامخمینی نیز از امامرضا(ع)، احمدبنموسی مدفون در شیراز (صحیفه، ۱۵/۳۹۰) و فاطمه معصومه(س) مدفون در قم (همان، ۱/۲۴۴)، یاد کردهاست (← مقاله فاطمه معصومه(ع)، حضرت). نسب امامخمینی نیز با حدود سی واسطه به امامموسیبنجعفر(ع) میرسد (← مقاله اجداد امامخمینی). ایشان در جریان تبعید به عراق در سال ۱۳۴۳ به همراه سیدمصطفی خمینی به زیارت حضرت موسیبنجعفر(ع) و حضرت امامجواد(ع) در کاظمین مشرف شد (اختری، ۱/۲۲ ـ ۲۴؛ ملکوتی، ۱۸۲) (← مقالههای تبعید امامخمینی؛ اقامتگاهها). ایشان پیش از هجرت به پاریس نیز به زیارت کاظمین رفت و با ابراز احساسات زائرانِ حرم روبهرو شد (دعایی، ۲/۲۰۹). | درباره تعداد فرزندان موسیبنجعفر(ع)، در منابع تاریخی گزارشهای متفاوتی آمدهاست. به گزارش شیخ مفید ایشان دارای ۳۷ فرزند (۱۸ پسر و ۱۹ دختر) بودهاست. امامرضا(ع)، ابراهیم، شاهچراغ، حمزه و اسحاق ازجمله پسران و فاطمه و حکیمه ازجمله دختران ایشاناند (مفید، ۲/۲۴۴). امامخمینی نیز از امامرضا(ع)، احمدبنموسی مدفون در شیراز (صحیفه، ۱۵/۳۹۰) و فاطمه معصومه(س) مدفون در قم (همان، ۱/۲۴۴)، یاد کردهاست (← مقاله فاطمه معصومه(ع)، حضرت). نسب امامخمینی نیز با حدود سی واسطه به امامموسیبنجعفر(ع) میرسد (← مقاله اجداد امامخمینی). ایشان در جریان تبعید به عراق در سال ۱۳۴۳ به همراه سیدمصطفی خمینی به زیارت حضرت موسیبنجعفر(ع) و حضرت امامجواد(ع) در کاظمین مشرف شد (اختری، ۱/۲۲ ـ ۲۴؛ ملکوتی، ۱۸۲) (← مقالههای تبعید امامخمینی؛ اقامتگاهها). ایشان پیش از هجرت به پاریس نیز به زیارت کاظمین رفت و با ابراز احساسات زائرانِ حرم روبهرو شد (دعایی، ۲/۲۰۹). | ||
منابع | ==منابع== | ||
* آل قاسم، عدنان فرحان، تاریخ الحوزات العلمیه، قم، مرکز المصطفی العالمی للترجمه و النشر، چاپ دوم، ۱۳۹۵ش. | |||
* ابنابیالحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، قم، کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق. | |||
* ابنشهرآشوب، مناقب آل ابیطالب، تحقیق سیدهاشم رسولی محلاتی، قم، علامه، چاپ اول، ۱۳۷۹ش. | |||
* ابنصباغ مالکی، علیبنمحمد، الفصول المهمة فی معرِفة الأئمَّه، قم، دارالحدیث، چاپ اول، ۱۴۲۲ق. | |||
* اختری، محمدحسن، خاطرات، چاپشده در خاطرات سالهای نجف، تهران، عروج، چاپ اول، ۱۳۸۹ش. | |||
* اربلی، علیبنعیسی، کشف الغمة فی معرفة الائمه، بیروت، دارالاضواء، چاپ دوم، ۱۴۰۵ق. | |||
* اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، تحقیق سیداحمد صقر، بیروت، دارالمعرفه، بیتا. | |||
* امامخمینی، سیدروحالله، آداب الصلاة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی، چاپ شانزدهم، ۱۳۸۸ش. | |||
* همو، الاستصحاب، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ سوم، ۱۳۸۵ش. | |||
* همو، انوار الهدایة فی التعلیقة علی الکفایه، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ سوم، ۱۳۸۵ش. | |||
* همو، التعلیقة علی العروة الوثقی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ دوم، ۱۳۸۶ش. | |||
* همو، الخلل فی الصلاة، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ دوم، ۱۳۸۴ش. | |||
* همو، دیوان امام (سرودههای حضرت امامخمینی)، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش. | |||
* همو، الرسائل العشره، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ سوم، ۱۳۸۷ش. | |||
* همو، رساله توضیح المسائل، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ هفتم، ۱۳۸۷ش. | |||
* همو، سرّ الصلاة (معراج السالکین و صلاة العارفین)، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ سیزدهم، ۱۳۸۸ش. | |||
* همو، شرح چهل حدیث، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ چهارم، ۱۳۸۸ش. | |||
* همو، شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ دوازدهم، ۱۳۸۷ش. | |||
* همو، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش. | |||
* همو، کتاب البیع، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۷۹ش. | |||
* همو، کتاب الطهاره، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ دوم، ۱۳۸۵ش. | |||
* همو، المکاسب المحرمه، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ دوم، ۱۳۸۵ش. | |||
* همو، وسیلة النجاة مع تعالیق الامامالخمینی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۸۰ش. | |||
* همو، ولایت فقیه، حکومت اسلامی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ بیستم، ۱۳۸۸ش. | |||
* حر عاملی، محمدبنحسن، تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعه، قم، مؤسسه آلالبیت(ع)، چاپ اول، ۱۴۰۹ق. | |||
* حمیری، عبداللهبنجعفر، قرب الاسناد، قم، مؤسسه آلالبیت(ع)، چاپ اول، ۱۴۱۳ق. | |||
* خامنهای، سیدعلی، انسان ۲۵۰ ساله، تهران، مؤسسه ایمان جهادی، چاپ پنجاه و سوم، ۱۳۹۴ش. | |||
* خطیب بغدادی، احمدبنعلی، تاریخ بغداد، تحقیق مصطفی عبدالقادر، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۱۷ق. | |||
* دخیل، علی محمد علی، ائمتنا، بیروت، دارالمرتضی، چاپ پانزدهم، ۱۴۲۵ق. | |||
* دعایی، سیدمحمود، مصاحبه، پابهپای آفتاب، تدوین امیررضا ستوده، تهران، پنجره، چاپ اول، ۱۳۸۰ش. | |||
* ذاکری، علی اکبر، محدودیتها و زندانهای موسیبنجعفر(ع)، چاپشده در مجموعه مقالات همایش سیره و زمانه امامکاظم(ع)، قم، مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، چاپ اول، ۱۳۹۲ش. | |||
* رحیمیان، محمدحسن، در سایه آفتاب، تهران، حضور، چاپ هفتم، ۱۳۷۸ش. | |||
* شریف قرشی، باقر، حیاة الامامموسیبنجعفر(ع)، تحقیق محمدمهدی قرشی، آستان مقدسه امامکاظم(ع)، چاپ اول، ۱۴۳۱ق. | |||
* صدوق، محمدبنعلی، الامالی، تهران، کتابچی، چاپ ششم، ۱۳۷۶ش. | |||
* همو، التوحید، تحقیق سیدهاشم حسینی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۹۸ق. | |||
* همو، الخصال، تصحیح علیاکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۶۲ش. | |||
* همو، عیون اخبار الرضا(ع)، تحقیق سیدمهدی لاجوردی، تهران، جهان، چاپ اول، ۱۳۷۸ق. | |||
* همو، من لایحضره الفقیه، تحقیق علیاکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق. | |||
* طبرسی، فضلبنحسن، إعلام الوری بأعلام الهدی، قم، مؤسسه آلالبیت(ع)، چاپ اول، ۱۴۱۷ق. | |||
* طوسی، محمدبنحسن، اختیار معرفة الرجال، معروف به رجال کشی، تحقیق سیدمهدی رجایی، قم مؤسسه آلالبیت(ع)، چاپ اول، ۱۳۶۳ش. | |||
* همو، تهذیب الاحکام، تصحیح سیدحسن موسوی خرسان، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق. | |||
* همو، رجال الطوسی، تحقیق جواد قیومی اصفهانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ سوم، ۱۳۷۳ش. | |||
* عریضی، علیبنجعفر، مسائل علیبنجعفر و مستدرکاتها، قم، مؤسسه آلالبیت(ع)، چاپ اول، ۱۴۰۹ق. | |||
* عطاردی، عزیزالله، مسند الامامالکاظم ابیالحسن موسیبنجعفر(ع)، مشهد، آستان قدس رضوی، چاپ اول، ۱۴۰۹ق. | |||
* فردوسیپور، اسماعیل، خاطرات حجتالاسلام والمسلمین فردوسیپور، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۷۸ش. | |||
* قمی، عباس، الانوار البهیة فی تواریخ الحجج الالهیه، با تعلیقات محمدکاظم خراسانی شانهچی، نجف، مکتبة الحیدریه، چاپ اول، ۱۳۸۷ش. | |||
* کلینی، محمدبنیعقوب، الکافی، تصحیح علیاکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق. | |||
* کورانی، علی، الامامالکاظم سید بغداد و حامیها و شفیعها، بغداد، بخش فرهنگی آستانه مقدس امامکاظم(ع)، بیروت، دارالمرتضی، چاپ اول، ۱۴۳۳ق. | |||
* مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار(ع)، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق. | |||
* مسعودی، علیبنحسین، مروج الذهب و معادن الجواهر، تحقیق اسعد داغر، قم، هجرت، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق. | |||
* مفید، محمدبنمحمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، تحقیق مؤسسه آلالبیت(ع)، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق. | |||
* ملکوتی، مسلم، خاطرات آیتالله مسلم ملکوتی، تدوین عبدالرحیم اباذری، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۵ش. | |||
* نجاشی، احمدبنعلی، رجال النجاشی، تحقیق سیدموسی شبیری زنجانی، قم، مؤسسه انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۶ق. | |||
* نوری، میرزاحسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم، مؤسسه آلالبیت(ع)، چاپ اول، ۱۴۰۸ق. | |||
* |