confirmed، emailconfirmed، templateeditor
۱٬۱۸۸
ویرایش
کاربر:Salar/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها
←تشکیل دولت موقت
| خط ۴: | خط ۴: | ||
==تشکیل دولت موقت== | ==تشکیل دولت موقت== | ||
در چهاردهم بهمن ۱۳۵۷ شورای انقلاب، مهدی بازرگان را برای نخست‌وزیری دولت موقت به امام‌خمینی پیشنهاد کرد و ایشان این پیشنهاد را پذیرفت و بازرگان مأمور تشکیل دولت شد (هاشمی رفسنجانی، انقلاب و پیروزی، ۱۶۹ ـ ۱۷۰؛ مؤسسه | در چهاردهم بهمن ۱۳۵۷ شورای انقلاب، مهدی بازرگان را برای نخست‌وزیری دولت موقت به امام‌خمینی پیشنهاد کرد و ایشان این پیشنهاد را پذیرفت و بازرگان مأمور تشکیل دولت شد.<ref> (هاشمی رفسنجانی، انقلاب و پیروزی، ۱۶۹ ـ ۱۷۰؛ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، کوثر، ۱۵۱/۳).</ref> حکم نخست‌وزیری بازرگان را امام‌خمینی در روز پانزده بهمن صادر کرد<ref> (هاشمی رفسنجانی، انقلاب و پیروزی، ۱۷۰ ـ ۱۷۱).</ref> و روز شانزدهم در جلسه‌ای در مدرسه علوی حکم نخست‌وزیری به وی داده شد. این مراسم ساعت ۱۷:۳۰ با حضور جمع زیادی از خبرنگاران داخلی و خارجی با سخنان امام‌خمینی آغاز شد. ایشان در سخنان خود یادآور شد انتخاب بازرگان به پیشنهاد و نظر شورای انقلاب بوده‌است و بازرگان وزرای خود را معرفی و شورای انقلاب وزرای پیشنهادی وی را بررسی خواهد کرد. امام‌خمینی در ادامه دولت بختیار را از مخالفت با دولت موقت برحذر داشت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۵۸/۶ ـ ۵۹.</ref> | ||
پس از پایان سخنان امام‌خمینی، اکبر هاشمی رفسنجانی متن فرمان نخست‌وزیری بازرگان را خواند و ابراهیم یزدی آن را به انگلیسی ترجمه کرد | پس از پایان سخنان امام‌خمینی، اکبر هاشمی رفسنجانی متن فرمان نخست‌وزیری بازرگان را خواند و ابراهیم یزدی آن را به انگلیسی ترجمه کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۵۴/۶ ـ ۵۵؛ رضوی، هاشمی و انقلاب، ۱۵۳.</ref> امام‌خمینی در این حکم تأکید کرد با تکیه بر حق شرعی {{ببینید|ولایت فقیه(۱)}} و قانونی ناشی از آرای اکثریت قاطع قریب به اتفاق ملت، مهدی بازرگان را به سبب ایمان راسخ به اسلام و سوابق مبارزاتی اسلامی و ملی وی، بدون در نظر گرفتن روابط حزبی و بستگی به گروه خاص، مأمور تشکیل دولت موقت کرده‌است. ایشان در این حکم ابراز امیدواری کرد کارمندان دولت، ارتش و افراد ملت، با دولت موقت همکاری کنند و برای رسیدن به اهداف انقلاب و سامان‌یافتن امور کشور، انضباط را رعایت کنند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۵۴/۶ ـ ۵۵؛ کیهان، ۲، ۱۳۵۷/۱۱/۱۷.</ref> ایشان در این روز همچنین از بازرگان خواست هرچه زودتر اعضای دولتِ خود را با توجه به شرایط یادشده معرفی کند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۵۴/۶.</ref> | ||
امام‌خمینی پس از قرائت حکم در سخنانی ضمن شرح آشفتگی اقتصادی، فرهنگی و سیاسی کشور، تعیین دولت موقت را به دلیل نداشتن وجاهت ملی و قانونی دولت بختیار و لزوم نجات ایران از این نابسامانی دانست که با پشتوانه خواست عمومی مردم ـ خواه از باب وکالت یا به عنوان رهبر ـ و نیز ولایت از طرف شارع مقدس، صورت گرفته‌است. ایشان تأکید کرد حکومت بازرگان و دولتش، تنها یک حکومت عادی نیست، بلکه حاکمیت شرعی است که همه باید پیروی کنند و مخالفت با آن، مخالفت با شرع است. افزون بر این از مردم خواست نظر خود درباره موافقت یا مخالفت با دولت بازرگان و اساساً حکومت اسلامی را از طریق مطبوعات و تظاهرات اعلام کنند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۵۶/۶ ـ ۶۱ و ۶۹.</ref> | |||
پس از سخنان امام‌خمینی بازرگان در سخنانی با تشکر از ایشان، این مأموریت را از دشوارترین مأموریت‌های تاریخ ۷۲ساله مشروطیت دانست و تأکید کرد این مأموریت را بنابر ضرورت و وظیفه و با امید به خدا و انتظار از ملت ایران، قبول و تعهد می‌کند و برای خطرها و زحمات آن آماده است؛<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۶۰/۶ ـ ۶۱؛ رضوی، هاشمی و انقلاب، تهران، ۱۵۴؛ کرباسچی، هفت‌هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی، ۱۱۲۸/۲.</ref> همچنین وی در نخستین نشست مطبوعاتی خود در جایگاه نخست‌وزیر دولت موقت شرکت کرد و در پاسخ به پرسش درباره تهدیدهایی که برای بازداشت وی وجود دارد، گفت همواره آماده استقبال از خطر بوده‌است.<ref>کیهان، ۳، ۱۳۵۷/۱۱/۱۷.</ref> پس از مراسم، هاشمی رفسنجانی نیز در مصاحبه با خبرنگاران در توضیح سخنان امام‌خمینی تأکید کرد مجازات اسلامی مربوط به کسانی است که علیه خواست اکثریت مردم توطئه کنند؛ در آن صورت نه ملت چنین اجازه‌ای می‌دهند، نه رهبر ملت.<ref>کیهان، ۳، ۱۳۵۷/۱۱/۱۷.</ref> | |||
==واکنش‌ها== | ==واکنش‌ها== | ||
پس از حکم و سخنان امام‌خمینی به بازرگان برای تشکیل دولت موقت و همچنین خواسته ایشان از مردم برای اعلام نظر در این خصوص (۶/۵۴ و ۶۱)، جامعه روحانیت مبارز تهران، مردم را برای انجام یک راهپیمایی در هجدهم بهمن ۱۳۵۷ به نشانه حمایت از دولت موقت فرا خواند (مرکز اسناد، ۴/۷۲۰ ـ ۷۲۱). مردم نیز به خیابان‌ها آمدند و با شعارهایی از دولت بازرگان حمایت کردند و موج راهپیمایی‌ها و حمایت‌ها شهرها را فرا گرفت (کرباسچی، ۲/۱۱۳۱ و ۱۱۳۴). راهپیمایی مردم در آبادان، اراک، اصفهان، ایلام، بندرعباس، بهبهان، تبریز، چالوس، زاهدان، شیراز، قزوین، گرگان، همدان، یزد و ۴۴ شهر دیگر، در حمایت از دولت موقت صورت گرفت. تظاهرات مردم به‌ویژه در تهران، مهم‌ترین اعلام حمایت مردمی از دولت موقت بود که ضمن قطعنامه‌ای هفت‌ماده‌ای تأکید کردند تا محو کامل نظام استبدادی و استقرار جمهوری اسلامی، به مبارزه ادامه خواهند داد و از این پس قراردادها و موافقت‌نامه‌ها، تنها با تصویب دولت انقلاب مورد قبول خواهد بود (اطلاعات، ۱۷، ۱۸ و ۱۹/۱۱/۱۳۵۷؛ کیهان، ۱۷، ۱۸ و ۱۹/۱۱/۱۳۵۷؛ بازرگان، مهدی، خاطرات، ۲/۳۱۶ ـ ۳۱۷). در اصفهان نیز نزدیک به یک میلیون نفر در میدان نقش جهان از دولت بازرگان حمایت کردند (مؤسسه تنظیم، ۳/۲۵۱). شورای انقلاب با استفاده از کمیته‌های کاری خود در سراسر کشور، تنظیم راهپیمایی‌ها در حمایت از بازرگان و برنامه‌ریزی برای تصرف وزارتخانه‌ها را بر عهده داشت (هاشمی رفسنجانی، انقلاب و پیروزی، ۱۷۷؛ همو، حقیقت‌ها، ۴۰) (← مقاله شورای انقلاب اسلامی). نظامیان با راهپیمایی در شهرهای اصفهان، تهران، درود، قصرشیرین و قم وفاداری و حمایت خود از دولت انقلاب را ابراز کردند (کیهان، ۱۶/۱۱/۱۳۵۷، ۲ و ۳). حضور درجه‌داران و کارمندان نیروی زمینی و هوایی ارتش شاهنشاهی در تظاهرات حمایت از بازرگان، نظر خبرنگاران داخلی و خارجی را جلب کرده بود (مؤسسه تنظیم، ۳/۲۵۰). جبهه ملی نیز از مقامات و سازمان‌های دولتی و مردم خواست تا از دولت بازرگان حمایت کنند (کرباسچی، ۲/۱۱۳۱). | پس از حکم و سخنان امام‌خمینی به بازرگان برای تشکیل دولت موقت و همچنین خواسته ایشان از مردم برای اعلام نظر در این خصوص (۶/۵۴ و ۶۱)، جامعه روحانیت مبارز تهران، مردم را برای انجام یک راهپیمایی در هجدهم بهمن ۱۳۵۷ به نشانه حمایت از دولت موقت فرا خواند (مرکز اسناد، ۴/۷۲۰ ـ ۷۲۱). مردم نیز به خیابان‌ها آمدند و با شعارهایی از دولت بازرگان حمایت کردند و موج راهپیمایی‌ها و حمایت‌ها شهرها را فرا گرفت (کرباسچی، ۲/۱۱۳۱ و ۱۱۳۴). راهپیمایی مردم در آبادان، اراک، اصفهان، ایلام، بندرعباس، بهبهان، تبریز، چالوس، زاهدان، شیراز، قزوین، گرگان، همدان، یزد و ۴۴ شهر دیگر، در حمایت از دولت موقت صورت گرفت. تظاهرات مردم به‌ویژه در تهران، مهم‌ترین اعلام حمایت مردمی از دولت موقت بود که ضمن قطعنامه‌ای هفت‌ماده‌ای تأکید کردند تا محو کامل نظام استبدادی و استقرار جمهوری اسلامی، به مبارزه ادامه خواهند داد و از این پس قراردادها و موافقت‌نامه‌ها، تنها با تصویب دولت انقلاب مورد قبول خواهد بود (اطلاعات، ۱۷، ۱۸ و ۱۹/۱۱/۱۳۵۷؛ کیهان، ۱۷، ۱۸ و ۱۹/۱۱/۱۳۵۷؛ بازرگان، مهدی، خاطرات، ۲/۳۱۶ ـ ۳۱۷). در اصفهان نیز نزدیک به یک میلیون نفر در میدان نقش جهان از دولت بازرگان حمایت کردند (مؤسسه تنظیم، ۳/۲۵۱). شورای انقلاب با استفاده از کمیته‌های کاری خود در سراسر کشور، تنظیم راهپیمایی‌ها در حمایت از بازرگان و برنامه‌ریزی برای تصرف وزارتخانه‌ها را بر عهده داشت (هاشمی رفسنجانی، انقلاب و پیروزی، ۱۷۷؛ همو، حقیقت‌ها، ۴۰) (← مقاله شورای انقلاب اسلامی). نظامیان با راهپیمایی در شهرهای اصفهان، تهران، درود، قصرشیرین و قم وفاداری و حمایت خود از دولت انقلاب را ابراز کردند (کیهان، ۱۶/۱۱/۱۳۵۷، ۲ و ۳). حضور درجه‌داران و کارمندان نیروی زمینی و هوایی ارتش شاهنشاهی در تظاهرات حمایت از بازرگان، نظر خبرنگاران داخلی و خارجی را جلب کرده بود (مؤسسه تنظیم، ۳/۲۵۰). جبهه ملی نیز از مقامات و سازمان‌های دولتی و مردم خواست تا از دولت بازرگان حمایت کنند (کرباسچی، ۲/۱۱۳۱). | ||