ترور: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ترور'''، [[قتل]] فرد یا افراد همراه با غافلگیری، به صورت غیر شرعی و غیر قانونی.

==مفهوم‌شناسی==

ترور، واژه‌ای فرانسوی به معنای [[وحشت]] و هراس افکنی و [[قتل سیاسی]] با سلاح آمده است <ref>دهخدا، لغتنامه دهخدا،۴/۵۸۴۹، آشوری، فرهنگ سیاسی، ۹۹</ref>. در زبان عربی سه لغت «فتک» (قتل غافلگیرانه)<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ۱۰/۴۷۲</ref>، «اغتیال» (قتل با نیرنگ و در خفا)<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ۱۱/۵۱۳</ref> و «ارهاب» (ترساندن و ایجاد وحشت)<ref>بوذرجمهر، فرهنگ فارسی-عربی، ۸۵</ref> برای رساندن مفهوم ترور وجود دارد. «[[فتک]]» و «[[اغتیال]]» هر دو به معنای حمله ناگهانی و کشتن غافلگیرانه است؛ اما در فتک، مقتول قاتل را می‌بیند و نوعی تأمین به فرد داده می‌شود؛ ولی در اغتیال قاتل را مشاهده نمی‌کند یا از این نظر اعم است؛ همچنان‌که در اغتیال بردنِ فرد به محلی مخفی ملاحظه شده و فتک از این نظر اعم است <ref>منتظری، حکومت دینی و حقوق انسان، ۷۵</ref>. از سوی دیگر، اغتیال معنایی گسترده‌تر از ترور دارد؛ چون شامل قتل‌های غیر سیاسی و قتل‌هایی که بدون سلاح صورت می‌گیرد، نیز می‌باشد <ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱/۵۸۲</ref>.

به طور کلی ترور را می‌توان عمل تهدیدآمیز و ناگهانیِ باپیش‌بینی قبلی دانست که به قصد کشتن فرد یا افرادی غالباً سرشناس یا برای ایجاد رعب و وحشت در دیگران <ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۳/۱۷۱۷</ref> و رساندن یک پیام و ایجاد تأثیر روانی معین <ref>توکلی، دو نظریه تروریسم و فداکاری، ۱۶</ref> صورت می‌گیرد. [[تروریسم]] در ادبیات سیاسی بر خشونت مستمر برای رسیدن به هدف سیاسی گفته می‌شود. خشونت فیزیکی و ناگهانی با انگیزه سیاسی و خارج از فضای جنگ رسمی از شاخصه‌های عملیات تروریستی است <ref>علی‌بابایی، فرهنگ روابط بین‌الملل، ۸۳-۸۴</ref>. تروریست‌ها برای ایجاد وحشت از [[گروگان‌گیری]]، [[بمب‌گذاری]]، [[آدم‌ربایی]] و [[آدم‌کشی]] قتل کودکان و کهنسالان، [[هواپیماربایی]]، [[دزدی]] و سرقت اموال مردم و آتش‌زدن مزارع استفاده می‌کنند <ref>پلنو و آلتون، فرهنگ روابط بین‌الملل، ۲۴۳</ref>.

==پیشینه==

ترور دارای پیشینه‌ای دیرینه است. در دوران باستان نمونه‌هایی از انواع ترور و سوء قصد به چشم می‌خورد؛ ترور پادشاهان [[دولت آشور]] در درون خاندان سلطنتی <ref>ماله، تاریخ ملل شرق و یونان، ۷۸</ref>، ترور [[بردیا]] به دست برادرش [[کمبوجیه]] در دوران [[ساسانیان]] <ref>سایکس، تاریخ ایران، ۱/۲۰۴</ref> و اقدام [[کاسیوس]] به ترور [[ژولیوس سزار]]، امپراتور روم در سال ۴۴ق م <ref>بیگدلی، ترورهای سیاسی در تاریخ معاصر، ۱/ش</ref> از آن جمله است.

سابقه ترور در جهان اسلام به دوران نخست و سوء قصدهای مخالفان [[پیامبر اکرم(ص)]] به جان ایشان باز می‌گردد؛ تلاش ناکام [[عمیربن‌وهب]] با تحریک و معاونت [[صفوان‌بن‌امیه]] <ref>ابن‌هشام، السیرة النبویه(ص)، ۱/۶۶۱-۶۶۲</ref>، واقعه معروف [[لیلةالمبیت]] که [[امیرالمؤمنین علی(ع)]] برای حفظ جان پیامبر اکرم(ص) در بستر ایشان خوابید <ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۲/۳۷۱-۳۷۲</ref> و تلاش [[یهودیان بنی‌نضیر]] برای ترور آن حضرت <ref>ابن‌هشام، السیرة النبویه(ص)، ۳/۱۹۹-۲۰۰؛ ابن‌کثیر، البدایة و النهایه، ۴/۷۵</ref> ازجمله آن موارد است. پس از پیامبر اسلام(ص) نیز ترورهایی صورت گرفت که ترور امام‌علی(ع) به دست [[ابن‌ملجم مرادی]]<ref>شمّری، الخوارج اصول و عقاید، ۵۸-۶۳</ref> از شهرت بیشتری برخوردار است.

در [[ایران]] و در [[دوره سلجوقیان]]، [[فرقه اسماعیلیه نزاری]] به رهبری [[حسن صباح]] مخالفان خویش را با ترور سازمان‌یافته‌ای از پا در می‌آورد <ref>توکلی، دو نظریه تروریسم و فداکاری، ۴۸-۶۸</ref>. در دوران معاصر، ترور [[ناصرالدین‌شاه قاجار]] به سال ۱۲۷۱ به دست [[میرزارضا کرمانی]] از وقایع مهم در این زمینه است <ref>آوری، تاریخ معاصر ایران، ۱/۲۲۸</ref>. پس از [[انقلاب مشروطه]]، [[تهران]] شاهد ترورهای فراوانی <ref>کرمانی، تاریخ بیداری ایرانیان، ۱/۱۹۷-۲۰۰، ۳/۴۰۴ و ۴۷۷</ref> مانند ترور [[ستارخان]] و [[سیدعبدالله بهبهانی]] <ref>علوی، رجال عصر مشروطیت، ۵۵-۵۶ و ۷۶</ref> بود. در این دوره گروه‌های سیاسی از سلاح ترور برای حذف رقبای خود از صحنه سیاسی استفاده می‌کردند <ref>رائین، حیدرخان عمواغلی، ۲۶۵</ref>. انجمن‌های مخفی <ref>طیب، تروریسم در فراز و فرود تاریخ، ۴۶-۴۷</ref> به‌ویژه [[کمیته مجازات]] نیز از این وسیله برای مقابله با مخالفان خود استفاده کردند <ref>مؤسسه پژوهش، تاریخ معاصر ایران، ۱/۱۴۱-۱۴۲؛ ایران، روزنامه، ۱۵</ref>. [[رضا پهلوی]] هم پس از به دست گرفتنِ قدرت، موجی از ترور و سوء قصد به جان مخالفان خود به راه انداخت که ترور نافرجام [[سیدحسن مدرس]] در سال ۱۳۰۵ یکی از آنهاست <ref>بیگدلی، ترورهای سیاسی در تاریخ معاصر، ۲/۸۵۰</ref>. وی حتی از ترور کسانی که در به‌قدرت‌رساندن وی سهم عمده‌ای داشتند، فروگذار نکرد <ref>آبراهامیان، ایران بین دو انقلاب، ۱۸۷-۱۸۸</ref>. عوامل امنیتی [[محمدرضا پهلوی]] نیز از ترور مخالفان دریغ نداشتند <ref>مهدی‌نیا، قتل‌های سیاسی و تاریخی، ۲/۴۴۶</ref>.

در میان گروه‌های مذهبی نیز، گروه [[فداییان اسلام]] ترور مخالفان دین و برخی عوامل [[رژیم پهلوی]] را در دستور کار خود قرار داد و طی یک دهه فعالیت جدی سیاسی (۱۳۲۴-۱۳۳۴)، چندین ترور ازجمله ترور [[سیداحمد کسروی]]، [[عبدالحسین هژیر]]، [[علی رزم‌آرا]]، [[سیدحسین فاطمی]] و [[حسین علاء]] را برنامه‌ریزی و اجرا کرد که البته دو ترور اخیر نافرجام بود <ref>جعفریان، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی-سیاسی ایران، ۱۷۰-۱۸۹</ref>. [[جمعیت مؤتلفه اسلامی]] نیز در سال ۱۳۴۳، با همین انگیزه، [[حسنعلی منصور]]، [[نخست‌وزیر]] را ترورکرد <ref>جعفریان، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی-سیاسی ایران، ۳۲۳</ref>.

پس از [[پیروزی انقلاب اسلامی]]، [[گروه فرقان]]، [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] و چند گروه دیگر به اقدامات تروریستی روی آوردند و بسیاری از مردم، ائمه جماعات و جمعه، متفکران اسلامی و شخصیت‌های نظام اسلامی را ترور کردند . در [[فقه]] به این موضوع به صورت مستقل توجه نشده است اما برخی فقها و نویسندگان معاصر از نگاهی فقهی به آن پرداخته‌اند.

==ترور در فقه اسلامی==

بنابر [[احکام اولیه اسلام]]، جان، مال، [[ناموس]] و [[حقوق]] همه انسان‌ها محترم است و تعرض به آن بدون دلیل و مجوز شرعی جایز نیست <ref>عبداللهی‌نژاد، ترور از دیدگاه فقه، ۱۷۳-۱۷۴</ref>؛ از این‌رو اقدام به کشتن کسی بدون حکم [[حاکم شرع]] و [[دادگاه]] صالح به شیوه فتک یا اغتیال یا به هر شکل دیگری، درصورتی که [[مهدورالدم]] نباشد، [[حرام]] و حرمت آن از [[ضروریات دین]] شمرده می‌شود و اگر به صورت فتک و اغتیال انجام شود، مصداق ترور است و زشتی و [[حرمت]] بیشتری دارد <ref>منتظری، حکومت دینی و حقوق انسان، ۷۸</ref>. [[امام‌خمینی]] نیز خاطرنشان کرده که جان و مال انسان‌ها در [[اسلام]] محترم و تجاوز به آن از [[گناهان کبیره]] است <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۴۰۲</ref> و ترور و تعرض به جان بی‌گناهان از نگاه اسلام، باطل و غیر مجاز است و مسلمان هیچ‌گاه دست به عمل تروریستی نمی‌زند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۱۸۳ و ۱۱/۷۷</ref>.

بنابر یک [[روایت معتبر]]، [[امام‌صادق(ع)]]، [[ابوالصباح کنانی]] را از کشتن پنهانی کسی که به امیرالمؤمنین(ع) ناسزا گفته بود، منع کرد و چنین عملی را مصداق فتک و مورد نهی پیامبر(ص) و [[دین اسلام]] به شمار آورد <ref>کلینی، الکافی، ۷/۳۷۵</ref>. [[مسلم‌بن‌عقیل]]، پیشنهاد کشتن ناگهانی [[عبیدالله‌بن‌زیاد]] را با توجه به [[حدیث]] رسول اکرم(ص) در منع از ترور نپذیرفت <ref>اصفهانی، مقاتل الطالبین، ۱۰۲؛ منتظری، حکومت دینی و حقوق انسان، ۷۷</ref>.

ترور را از نظر فقهی می‌توان در مواردی از مصادیق [[محاربه]] به شمار آورد و محاربه در اصطلاح فقها عملی مسلحانه است که به قصد ایجاد وحشت در میان مردم صورت می‌گیرد <ref>نجفی، جواهر الکلام، ۴۱/۵۶۴-۵۶۵؛ بجنوردی، مجموعه مقالات، ۶/۲۰۷-۲۰۸</ref> {{ببینید|متن=ببینید|مفسد فی الارض}} و به جهت داشتن مؤلفه‌هایی چون استفاده از سلاح، قصد ارعاب و وحشت و سلب امنیتِ مردم در مواردی اقدامی تروریستی به شمار آمده، مستوجب [[مجازات]] است <ref>طارمی، بررسی فقهی اقدامات تروریستی، ۷۶-۷۷؛ نعمتی، ترور از دیدگاه اسلام و امام‌خمینی(ره)، ۷۸-۸۴</ref>.

ترور از نظر امام‌خمینی نیز، گاهی از مصادیق محاربه و [[مفسد فی الارض|افساد فی الارض]] {{ببینید|متن=ببینید|مفسد فی الارض}} به شمار می‌رود؛ شاهد آن، سخنان ایشان درباره اقدام‌های مسلحانه [[سازمان مجاهدین خلق]] و [[حکم شرعی]] این نوع اعمال در سال‌های ۱۳۵۹-۱۳۶۱ است <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۱۴۱، ۱۵/۳۱-۳۲ و ۱۷/۱۴۱</ref>. [[محارب]] از نگاه ایشان کسی است که با کشیدن سلاح یا آماده‌سازی آن، قصد ارعاب یا فساد در زمین را دارد و مجازات او همچنان‌که در [[قرآن]] آمده است <ref>مائده، ۳۳</ref>، کشتن، به‌دارآویختن، قطع دست و پا به صورت مخالف (دست راست با پای چپ یا بالعکس) و [[تبعید]] است و [[حاکم شرع]] می‌تواند به تناسب همراهی محاربه با جرایمی مانند کشتن و غارت اموال و ترساندن مردم یکی از [[حدود چهارگانه]] را انتخاب کند <ref>امام‌خمینی، تحریر الوسیله، ۲/۴۶۷-۴۶۸</ref> {{ببینید|متن=ببینید|مفسد فی الارض}}.

==فرق ترور با اقدام مشروع==

میان ترور و اقدام مشروع برای کشتن کسانی که علیه [[جامعه اسلامی]] و مسلمانان فعالیت می‌کنند، فرق است؛ چنان‌که نقل شده است [[پیامبر اسلام(ص)]]، دستور قتل [[کعب‌بن‌اشرف]] و تعدادی از سران یهودی را به دلیل نقض [[پیمان]]، محاربه، شرکت در جنگ‌های علنی و غیر علنی علیه اسلام، تحریک مشرکان علیه مسلمانان، [[هجو پیامبر(ص)]] و همسران آن حضرت و برخی دیگر از زنان مسلمان که موجب آزار خدا و پیامبر(ص) می‌شد، صادر کرد و جوانان [[اوس]] و [[خزرج]] آن را اجرا کردند <ref>ابن‌کثیر، البدایة و النهایه، ۴/۵-۹؛ مجلسی، بحار الانوار، ۲۰/۱۳؛ سبحانی، فروغ ابدیت،۶۲۰</ref>. کشتن این افراد به دلایل مزبور، مصداق فتک و اغتیال به شمار نمی‌آید <ref>منتظری، حکومت دینی و حقوق انسان، ۱۰۱</ref>.

امروزه عده‌ای با فرق‌نگذاشتن میان تروریسم و دفاع مشروع از این عنوان‌ها به نفع خود بهره می‌برند <ref>برجی، پیشگفتار کتاب دفاع مشروع، و</ref>؛ همچنان‌که هر یک از سازمان‌ها و [[دولت‌های تروریستی]]، دیگری را به تروریسم و حمایت از آن متهم می‌کند <ref>زکی، مفهوم و مصداق تروریسم، ۲۰۲</ref>. برخی [[سازمان‌های بین‌المللی]]، با فرق‌نگذاشتن میان [[مبارزه مشروع]] و تروریسم، از برخی گروه‌ها و دولت‌های تروریست به عنوان دولت و سازمانِ قانونی دفاع می‌کنند و دفاع ملت‌های مظلوم و مبارزات نهضت‌های آزادی‌بخش را به بهانه تروریسم سرکوب می‌سازند <ref>زکی، مفهوم و مصداق تروریسم، ۲۰۶ و ۲۱۷</ref>، اما دفاع مشروع ([[جهاد دفاعی]]) در برابر تهاجم و تجاوز دشمن و دفع ضرر از جان و مال و ناموس خود و حفظ [[کرامت انسانی]]، در صورت ضرورت و نبودن راهی دیگر برای دفع تجاوز، یک حق طبیعی، فطری و عقلی به شمار می‌رود و با رعایت تناسب نوع دفاع با تهاجم و مراتب دفاع از آسان به سخت، [[تکلیف شرعی]] <ref>نجفی، جواهر الکلام، ۲۱/۱۶-۱۷؛ امام‌خمینی، تحریر الوسیله، ۱/۴۶۱-۴۶۳ سلطانی، نگاهی به دفاع مشروع، ۲۶-۳۷ و ۴۸-۴۹</ref> و دفاع با جان و مال از [[کشور]]، [[دین]] و [[عقیده]] بر همه مسلمانان [[واجب]] است<ref>زکی، مفهوم و مصداق تروریسم، ۵۷</ref>.

امام‌خمینی دفاع مشروع از کشور و اسلام را بی‌نیاز از اجازه امام(ع) یا حاکم و به هر شکل و وسیله ممکن لازم می‌داند <ref>امام‌خمینی، تحریر الوسیله، ۱/۴۶۱</ref>. با توجه به تأکید ایشان بر استفاده از هر وسیله‌ای برای دفاع مشروع از دین و سرزمین اسلامی و ستایش و تقدیر ایشان از اقدام [[محمدحسین فهمیده]] <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۷۳</ref>، به نظر می‌رسد [[عملیات استشهادی]] نیز اگر در چارچوب دفاع جمعی و ملی باشد، در نظر ایشان مجاز و حتی واجب است <ref>علوی‌مهر، دفاع و عملیات استشهادی، ۱۵۱-۱۵۲</ref>؛ همچنان‌که برخی از علمای معاصر مانند [[محمد فاضل لنکرانی]]، [[سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی]]، [[ناصر مکارم شیرازی]] و [[حسین نوری همدانی]]، به جواز و بعضی به وجوب [[عملیات شهادت‌طلبانه]] در صورت داشتن ماهیت دفاعی، رعایت اهم و مهم و مصالح اسلام و مسلمانان و با [[اذن حاکم شرعی]] نظر داده‌اند <ref>علوی‌مهر، دفاع و عملیات استشهادی، ۱۶۴-۱۶۶</ref>. دفاع مشروع در روابط بین‌الملل امری پذیرفته‌شده است و بر مبنای آن افراد و دولت‌ها می‌توانند در برابر فرد یا دولت متجاوز از خود دفاع کنند <ref>استیری، شرایط دفاع مشروع، ۵۲۴-۵۲۵</ref>.

از نگاه [[امام‌خمینی]]، دفاع از کیان اسلام نیز از مصادیق دفاع مشروع به شمار می‌رود؛ از این‌رو ایشان در ۲۵ بهمن ۱۳۶۷ [[فتوای قتل سلمان رشدی]] نویسنده مرتد [[کتاب آیات شیطانی]] را که به ساحت [[اسلام]]، پیامبر اکرم(ص) و قرآن [[اهانت]] روا داشته بود، صادر کرد و از عموم مسلمانان جهان خواست، او را در هر نقطه‌ای که یافتند، [[اعدام]] کنند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۶۳</ref>. برخی این حکم [[امام‌خمینی]] را مساوی با جواز اقدام‌های تروریستی در اسلام ارزیابی کردند؛ در حالی‌که ماهیت و هدف چنین حکمی با اقدام‌های تروریستی فرق دارد؛ زیرا مهم‌ترین مؤلفه اقدام تروریستی ناگهانی و نامشروع‌بودن آن است؛ در حالی‌که سلمان رشدی به جرم [[ارتداد]]، [[خیانت]] به امت اسلامی، فسادانگیزی و توهین به [[اسلام]] و [[مقدسات اسلامی]]، به حکم تمام [[مذاهب اسلامی]] مهدورالدم شناخته شده، مستوجب برخورد قاطع و سریع و جدی بود، تا مرزهای عقیدتی و فکری مسلمانان از [[توهین]] و [[تحقیر]] به دور بماند. حکم قتل سلمان رشدی را مرجع ذی‌صلاح صادر کرد، اما به دلیل در دسترس‌نبودن وی اجرای حکم آن به همه مسلمانان تفویض شده است؛ از این‌رو اقدام به قتل وی مصداق ترور به شمار نمی‌آید <ref>طارمی، بررسی فقهی اقدامات تروریستی، ۸۴-۸۵</ref> {{ببینید|متن=ببینید|سلمان رشدی}}.

==اقسام ترور==

===تروریسم دولتی===

[[تروریسم دولتی]] به اقدام برخی دولت‌ها که در جهت حذف، سرکوب و ترساندن مخالفان صورت می‌گیرد، گفته می‌شود <ref>علیزاده، فرهنگ خاص علوم سیاسی، ۲۷۴</ref>. گاه برخی دولت‌ها در داخل مرز جغرافیایی و حتی در ورای آن، مخالفان خود را به قتل می‌رسانند که نمونه آن، اعمال تروریستی [[دولت امریکا]] توسط [[سازمان سیا]] در نقاط مختلف جهان ازجمله [[ایران]] است <ref>شیرودی، اسلام و تروریسم، ۱۵۹-۱۶۰</ref>. یکی از مصادیق آشکار تروریسم دولتی، دولت غاصب [[اسرائیل]] است که تاریخ آن آکنده از جنایات و اعمال تروریستی است و بیشترین عملیات تروریستی و کشتارهای فجیع و رعب‌آور در تاریخ آن ثبت شده است <ref>زکی، مفهوم و مصداق تروریسم، ۲۳۶-۲۳۷</ref>. این رژیم، عملیات تروریستی فراوان در داخل و خارج [[فلسطین]] انجام داده و برخی از رهبران [[جنبش‌های مقاومت فلسطین]] و [[حزب‌الله لبنان]] را به [[شهادت]] رسانده است <ref>جام جم، روزنامه</ref>. [[امام‌خمینی]] نیز از [[امریکا]] <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۹۸</ref> و رژیم صهیونیستی <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۵۱۰</ref> به عنوان مصادیق تروریسم دولتی یاد کرده است. ایشان علت اقدام‌های تروریستی چنین دولت‌هایی را علیه متفکران و دانشمندان انقلابی کشورهای اسلامی مقابله این دانشمندان با [[ظلم]] و [[شرک]] و [[کفر]] و نشانی از ضعف و زبونی دولت‌های استکباری شرق و غرب در رویارویی مستقیم با جهان اسلام می‌دانست <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۲۰</ref>.

در دوران حکومت [[محمدرضا پهلوی]] نیز، مواردی از ترور و سوء قصد به جان مخالفان اتفاق می‌افتاد <ref>توکلی، دو نظریه تروریسم و فداکاری، ۸۳-۸۷ و ۱۰۰-۱۰۶</ref>؛ امام‌خمینی با اشاره به برخی از این اقدامات که اگر مستقیماً از سوی حکومت هم نبود، موجب ایجاد حاشیه‌های زیاد می‌شد، آن را ازجمله جریان‌سازی‌های [[ساواک]] برای ایجاد غائله و غافل‌کردن مردم از مسائل اصلی می‌دانست <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۲۳۶ و ۷/۴۱</ref>.

===تروریسم غیر دولتی===

این نوع ترور را مخالفان حکومت با حذف چهره‌های سیاسی و ایجاد رعب و وحشت در دستگاه حاکم انجام می‌دهند و از این اقدام رسیدن به قدرت یا تعدیل و کنترل قدرت حاکم را می‌خواهند <ref>فیضی، چالش مشروعیت، ۴۱-۴۲</ref>. پس از [[پیروزی انقلاب اسلامی ایران]] که دشمنان نظام اسلامی و عناصر گروه‌های منحرف و محارب، ترورِ یاران امام‌خمینی و دست‌اندرکاران نظام را در دستور کار خود قرار داده بودند، امام‌خمینی با تأکید بر عقب‌نشینی نکردن ملت ایران در رویارویی با ترور اشخاص و مصمم‌ترشدن آنان در مبارزه علیه فساد و [[استبداد]] و [[استعمار]] <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۱۷۹</ref>، استمرار و تداوم نهضت را با وجود ترور اشخاص نوید می‌داد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۵۰۵</ref>.

[[امام‌خمینی]] هیچ‌گاه هدایت مبارزه مسلحانه با رژیم را به عهده نگرفت. ایشان در دیدار با برخی از اعضای [[سازمان مجاهدین خلق]] در [[نجف اشرف]] که تاکید کرد اکنون هنگام [[قیام مسلحانه]] نیست و آنان با این کار نیروی خودشان را از دست می‌دهند و کاری نیز از پیش نمی‌برند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۸/۱۴۴</ref>، نشان داد اعتقادی به مبارزه مسلحانه ندارد <ref>جعفریان، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی-سیاسی ایران، ۴۱۵</ref> و برای اعلام مخالفت با رژیم پهلوی راهِ [[اعتصاب]] و [[تظاهرات]] مردمی را ترجیح می‌دهد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۳۱۴ و ۳۳۱</ref>. ایشان مطلق ترور، چه ترور اعضا و عوامل حکومت پهلوی و چه ترور دین‌ستیزان و فعالان ضد دینی و ضد شیعی را مجاز نمی‌دانست؛ به همین جهت اعضای [[جمعیت مؤتلفه اسلامی]] نتوانستند جواز ترور [[حسنعلی منصور]] (از عناصر اصلی پذیرش [[کاپیتولاسیون]]) را از ایشان بگیرند <ref>توکلی، دو نظریه تروریسم و فداکاری، ۸۸ و ۹۲</ref> و در مجموع نگاهی مشروط به مبارزه مسلحانه داشت {{ببینید|متن=ببینید|مبارزه مسلحانه}}.

امام‌خمینی همان‌گونه که در مبارزه با [[رژیم پهلوی]] به گزینه ترور متوسل نشد، پس از پیروزی انقلاب نیز هرگز مجوزی برای این اقدام‌ها علیه مخالفان خود و نظام صادر نکرد. ایشان به‌رغم اعلام آمادگی برخی از هواداران خود در [[مصر]]، آنان را از ترور همسر محمدرضا پهلوی در قاهره نهی کرد؛ همچنان‌که مجوز شرعی برای ترور رئیس‌جمهور مخلوع، [[سیدابوالحسن بنی‌صدر]] در پاریس که علیه نظام فعالیت می‌کرد، صادر نکرد <ref>خسروشاهی، تجلی مفاهیم منشور برادری، ۳</ref>.

==عملیات تروریستی در جمهوری اسلامی ایران==

پس از [[پیروزی انقلاب اسلامی]]، برخی از معاندان و مخالفان [[جمهوری اسلامی ایران]] به‌ویژه [[سازمان مجاهدین خلق]] و [[گروه فرقان]]، هم‌زمان با جبهه‌گیری علیه نظام به مبارزات مسلحانه و ترور مسئولان و دست‌اندرکاران نظام روی آوردند <ref>فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی، ۱/۴۲۵-۴۳۰؛ راستگو، مجاهدین خلق در آیینه تاریخ، ۴۸-۴۹</ref>. تروریست‌ها با ترور و انفجار بمب در مجامع عمومی و [[نماز جمعه|نماز جمعه‌ها]]، عده بسیاری از مردم، [[ائمه جمعه]] و جماعت و متفکران اسلامی مانند مرتضی مطهری و شخصیت‌هایی مانند [[محمد مفتح]]، [[مهدی عراقی]]، [[سیدمحمدعلی قاضی طباطبایی]]؛ امام‌جمعه تبریز، [[سیدمحمد حسینی بهشتی]] با بیش از هفتاد نفر از نمایندگان مجلس و شخصیت‌های انقلاب، [[محمدعلی رجائی]]؛ [[رئیس‌جمهور]]، [[محمدرضا باهنر]]؛ نخست‌وزیر، [[علی قدوسی]]؛ [[دادستان کل کشور]]، [[سیدعبدالحسین دستغیب]]؛ امام‌جمعه شیراز، [[محمد صدوقی]]؛ امام‌جمعه یزد، [[عطاءالله اشرفی اصفهانی]]؛ امام‌جمعه کرمانشاه، [[سیدعبدالکریم هاشمی‌نژاد]]، [[محمدتقی حاج‌طرخانی]] و نظامیانی مانند [[ولی‌الله قرنی]] و [[هوشنگ وحید دستجردی]] را به شهادت رساندند <ref>موسوی اردبیلی، غائله چهارده اسفند ۱۳۵۹، ۹۲</ref>. ترور ناموفق [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] و ترور نافرجام [[سیدعلی خامنه‌ای]]؛ امام‌جمعه تهران، [[سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی]] و [[سیدرضی شیرازی]] از دیگر کارهای تروریست‌ها بود. ترور بیش از شانزده‌هزار نفر از مردم ایران در کارنامه گروه‌های ضد انقلاب به چشم می‌خورد <ref>جلیلی‌نژاد، خون‌خواهی هابیل، ۴۸</ref>.

امام‌خمینی این گروه‌های تروریستی را کوردل خوانده و [[سازمان مجاهدین خلق]] را با ابن‌ملجم مقایسه کرده است <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱/۳۲۰ و ۱۵/۱۳۵-۱۳۶</ref> {{ببینید|متن=ببینید|سازمان مجاهدین خلق ایران}}. تروریست‌ها در خارج از ایران نیز شخصیت‌های طرفدار امام‌خمینی مانند [[سیدعارف حسین حسینی]] در [[پاکستان]] {{ببینید|متن=ببینید|سیدعارف حسین حسینی}} و [[راغب حرب]] در [[لبنان]] و [[سیدمهدی حکیم]]، عالم عراقی را در سفر به [[سودان]] به [[شهادت]] رساندند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۲۰-۱۲۱</ref>.

==اهداف تروریست‌ها==

تروریست‌ها با ناامن جلوه‌دادن کشور با عملیات تروریستی تلاش کردند نظام اسلامی را با بحران مواجه سازند <ref>طباطبایی، قربانیان ترو، ۴۰</ref>. به نظر امام‌خمینی مخالفان اسلام برای جداکردن مردم از اسلام، دست به کشتار شخصیت‌های اسلامی می‌زنند و کشتن عالمانی مانند [[سیدعبدالله بهبهانی]] در مشروطه برای این هدف بود <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۴۵۹</ref>. مقابله و برگشت مردم از انقلاب و نظام اسلامی <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱/۳۴۶ و ۱۵/۱۳۴</ref>، جداکردن مسئولان از مردم و ایجاد اختلاف میان آنان <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۲</ref> و ساقط‌کردن نظام جمهوری اسلامی <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۴۳۶</ref> از دیگر اهداف تروریست‌ها بود. آنان برای پوشاندن ضعف و ناامیدی خود دست به کارهای تروریستی می‌زدند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۹/۹۵</ref>.

امام‌خمینی [[انتقام]] و ترساندن مجاهدان راه خدا را انگیزه دیگر اقدامات تروریستی علیه شخصیت‌های انقلاب می‌دانست <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۱۷۹</ref>. به باور ایشان دشمنان با کشتن افرادی چون [[سیداسدالله مدنی]]؛ امام‌جمعه تبریز در پی نابودی حرکت و حکومت اسلامی و برقراری حکومت امریکایی بودند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۲۲۵</ref>. ایجاد ترس و وحشت در مردم <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۹/۸۶</ref> و نابودکردن سرمایه‌های اسلام و [[انقلاب اسلامی]] <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۱۴۷-۱۴۸</ref> از دیگر اهداف تروریست‌ها بود. آنان تلاش می‌کردند با ترور شخصیت‌های انقلابی و اسلامی پایه‌های انقلاب را سست و مردم را از جمهوری اسلامی ناامید و زمینه خارج‌شدن شخصیت‌های بزرگ را از صحنه انقلاب فراهم کنند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱/۱۷ و ۱۴/۲۴۱</ref>. امام‌خمینی در پیامی به مناسبت شهادت عارف حسینی خاطرنشان کرد استکبار شرق و غرب عاجز از رویارویی مستقیم با جهان اسلام و برای حاکم‌کردن [[اسلام امریکایی]] راه ترور مطهری‌ها و بهشتی‌ها و راغب حرب‌ها و عارف حسینی‌ها و در [[عراق]] صدرها و حکیم‌ها و در تمامی کشورها روحانیون دردآشنای [[اسلام ناب محمدی]] را در پیش گرفته است <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۲۰-۱۲۱</ref> {{ببینید|متن=ببینید|سیدعارف حسین حسینی}}.

==پیامد ترور شخصیت‌های انقلاب اسلامی==

در نگاه [[امام‌خمینی]] تروریست‌ها، خسارت‌های بسیاری به اسلام و مردم وارد کردند و ذخیره‌های باارزشی را از ملت اسلامی گرفتند؛ چنان‌که هر کدام از شهدای ترورشده در [[7 تیر 1360|۷ تیر ۱۳۶۰]] را با جمعیتی معادل شمرد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۱۴۷-۱۴۸</ref> {{ببینید|متن=ببینید|هفت تیر}}. از نظر ایشان ترور شخصیت‌های اسلامی برای دشمنان اسلام سوژه تبلیغاتی ضد اسلام و جمهوری اسلامی فراهم کرده است؛ زیرا بیگانگان این‌گونه کارها را نشانه بی‌ثباتی و شکست جمهوری اسلامی جلوه می‌دهند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۴۸۶</ref>؛ با این حال، ایشان ابزار ترور را برای به زانو درآوردن مردم ایران ناکارآمد شمرده و یادآور شده نهضت اسلامی ایران قائم به فرد نیست تا با ترور شخصیت‌ها، خللی در آن وارد شود <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۵۰۴-۵۰۵</ref>؛ چنان‌که عالمانی نظیر سیدحسن مدرس که هدف ترور قرار گرفتند، در تاریخ زنده‌اند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۴۹۵</ref> و ترورها نشان می‌دهد دشمن در مقابله با انقلاب اسلامی شکست خورده است <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۰/۴۴۱</ref>.

امام‌خمینی تأکید دارد دنیا گذرگاه است و مسلمان خوفی از ترور به دل راه نمی‌دهد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱/۱۷</ref> و روحانیان نیز در تمام صحنه‌های سیاسی پیش‌قدم بوده‌اند و ترور و کشتن، آنان را از صحنه خارج نخواهد ساخت <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۲۴۱</ref> و تروریست‌ها با کشتن اشخاص، شخصیت انسانی مردان بزرگ را نمی‌توانند نابود سازند و مردم ایران نه تنها از مبارزه علیه ظلم دست برنمی‌دارند که کشته‌شدن شخصیت‌ها بر تصمیم و قاطعیت مردم در مبارزه با فساد و استکبار خواهد افزود <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۱۵۷ و ۱۷۸-۱۷۹</ref>. ایشان معتقد بود ترور شخصیت‌های اسلامی به دست دشمنان اسلام و انقلاب، منجر به تأیید اسلام و استواری راه مسلمانان و تقویت ایمان و افزایش شناخت مردم درباره دشمنان‌شان می‌شود <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۱۸۳ و ۱۵/۱۴۸-۱۴۹</ref> و رمز پیروزی ملت ایران در برابر دشمنان نیز، نترسیدن از کشته‌شدن بود <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۹/۸۹</ref>؛ از این‌رو انقلاب اسلامی ایران ضربه‌ناپذیر است و ترور شخصیت‌های انقلاب بر قوت و تحرک نهضت اسلامی می‌افزاید <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱/۳۹۲</ref>. ایشان همچنین با بزرگداشت قربانیان ترور و [[شهید]] خواندن آنان، مردم را به جایگاه والای آنان توجه می‌داد و شهادت آنان را به مردم تبریک و تسلیت می‌گفت <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۱۷۸</ref>.

==ایستادگی در برابر تروریست‌ها==

امام‌خمینی در رویارویی با موج ترورهای سیاسیِ مخالفان علیه شخصیت‌های انقلاب، همواره به مردم قوت قلب می‌داد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۱۸۶</ref> و با اشاره به سابقه عملیات تروریستی در گذشته ایران و جهان یادآور می‌شد مردم و مسئولان باید با دل محکم مشغول کار باشند و از این مسائل نترسند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۱۹۳</ref>. ترور نشانه ضعف و ناامیدی دشمن از رسیدن به اهداف خویش است <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۹/۹۵</ref> و ابرقدرت‌ها با این کارها نمی‌توانند انقلاب اسلامی ایران را در هم شکنند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۴۹۵</ref>. ایشان پس از شهادت مدنی، امام‌جمعه تبریز؛ آذربایجانی‌ها و مردم ایران را به [[صبر]] و [[استقامت]] فراخواند و به تروریست‌ها یادآور شد نمی‌توان مردمی که برای خدا قیام کرده و هزاران شهید و معلول داده‌اند را با این کارها، سست کرد و یا از میدان به‌دربرد. مردم پیرو [[سیدالشهدا(ع)]] هستند که برای حفظ اسلام، طفل شش‌ماهه و پیرمرد هشتادساله را فدا کرد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۲۲۷</ref> {{ببینید|متن=ببینید|سیداسدالله مدنی}}.

امام‌خمینی از سوی دیگر، به [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] سفارش کرد از شخصیت‌های اسلامی و انقلابی هرچند خود بدان رضایت ندهند، مراقبت کنند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۴۹۵</ref> و تأکید کرد قوای امنیتی به‌ویژه سپاه، مواظب باشند تروریست‌ها در اجتماعات مردم اخلال نکنند و با قوت و قدرت از نفوذ آنان پیشگیری کنند و رفت‌وآمدهای مشکوک را زیر نظر بگیرند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۴۹۵ و ۱۴/۱۴۱</ref>. ایشان پس از ترور [[محمد صدوقی]]، امام‌جمعه یزد، در حکمی به [[محسن رضایی]]، فرمانده [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]]، ترورهای مشابه را موجب ایجاد نگرانی و تردید و سؤال درباره محافظان این شخصیت‌های بزرگ دانست و از آنجا که سپاه مسئول رسیدگی به این امور است، فرمانده سپاه را مأمور کرد با دقت، سوابق پاسداران محافظ را بررسی و گزارشی تهیه کند؛ همچنین برای این امر مهم، از پاسداران آزموده و باسابقه و متعهد استفاده شود <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۳۷۴</ref>.

[[امام‌خمینی]] همچنین با محکوم‌کردن و شرارت خواندن عملیات تروریست‌ها، از مجامع بین‌المللی درخواست کرد جنایت‌های تروریست‌ها علیه دانشمندان و علمای بزرگ ایران را محکوم کنند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۴۱۲</ref>. ایشان با نکوهش از بی‌توجهی مدعیان [[حقوق بشر]] به فجایع انسانی تروریست‌ها آن را نشانه زوال [[انسانیت]] <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۴۱۲</ref> و رفتار گزینشی ابرقدرت‌ها در برابر گروه‌های تروریستی خواند و افزود رژیم عراق در پی سجده‌کردن در برابر [[امریکا]] از شمار گروه‌های تروریستی در فهرست امریکا خارج شد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۹/۴۳۴</ref>. مردم و نیروهای امنیتی برای مقابله با جریان ترور به میدان آمدند و توانستند با تلاش شبانه‌روزی آن را مهار و امنیت نظام و شخصیت‌های آن را تأمین کنند؛ بدین ترتیب توطئه گروه‌ها به وسیله ترور برای براندازی و انحراف نظام اسلامی از مسیر خود خنثی گردید <ref>درودیان، سازمان مجاهدین خلق، ۶-۱۹</ref>.

==مجازات تروریست‌ها==

امام‌خمینی، رهبری رئوف و باگذشت بود و به هواداران گروه‌های معارض اندرز می‌داد دست از مخالفت بردارند و به همگان نیز هشدار می‌داد با گفتگو، جوانان را از فروافتادن در دام گروه‌های مخالفِ نظام باز دارند <ref>درودیان، سازمان مجاهدین خلق، ۱۶/۱۲۸</ref>. به طرفداران گروه‌های تروریستی نیز اعلان می‌کرد در صورت بازگشت به دامن ملت، آزاد خواهند بود <ref>انصاری، خاطرات، ۲/۲۱۲</ref>؛ از این‌رو برخی از افراد فریب‌خورده گروه تروریستی فرقان بخشیده شدند <ref>ناطق نوری، خاطرات، ۱/۱۸۷</ref>. بسیاری از آنان از فریبکاری همدستان خود مطلع شدند و [[توبه]] کرده، به زندگی عادی بازگشتند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۱۲۸</ref>. امام‌خمینی حتی گروهی از کودتاگران [[کودتای نوژه|نوژه]] را [[عفو]] کرد و برخی از آنان در [[جنگ تحمیلی]] به [[شهادت]] رسیدند {{ببینید|متن=ببینید|کودتای نوژه}}؛ اما در برخورد با گروه‌های برانداز و کسانی که برای ترور شخصیت‌های مجاهد و مردم بی‌گناه، دست به سلاح می‌بردند، پس از اتمام حجت، [[مسامحه]] نکرد و فرمان داد [[دادگاه‌های انقلاب]] برابر دستورهای [[اسلام]] و قرآن، عوامل ترور را [[مجازات]] کنند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۱۴۱</ref>. ایشان از عوامل تروریستیِ [[دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی]]، به «تفاله‌های امریکایی» تعبیر و تأکید کرد تروریست‌ها باید دستگیر و به سزای اعمال خود برسند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۳۸</ref> و در نامه‌ای به [[دادستانی انقلاب]]، تروریست‌ها را [[مفسد فی الارض]] خواند؛ با این حال، افزود در مجازات آنان نباید از حدود خدا تجاوز شود <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۱۴۱-۱۴۲</ref>.

==دامنه مصادیق تروریسم==

کارگزاران سیاسی و امنیتی دولت امریکا در طول دوره انقلاب به طور آشکارا از جنایت‌های تروریست‌های داخلی ایران حمایت کرده‌اند <ref>سلیمی، آمریکا و حمایت از تروریسم، ۱۴-۱۶</ref> و منابع غربی نیز به طور گسترده از کمک‌های اطلاعاتی، نظامی و اقتصادی امریکا به سازمان‌های تروریستیِ مخالف جمهوری اسلامی گزارش داده‌اند <ref>غضنفری، آمریکا و براندازی جمهوری اسلامی ایران، ۴۰۱-۴۰۳</ref>.

امام‌خمینی در شناساندن مصادیق تروریسم نگاهی عام‌تر دارد. از نگاه ایشان قدرت‌های شیطانی به طور مستقیم یا به وسیله افراد مزدور یا جاهل به ترور مخالفان خود اقدام می‌کنند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۹/۱۴۷</ref>. ایشان استکبار شرق و غرب و به طور مشخص دولت [[امریکا]] و [[شوروی]] را حامی تروریسم و عوامل و ایادی آنها را مجری ترور در ایران معرفی می‌کرد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۱۹۱ و ۲۱/۱۱۹-۱۲۰</ref>. و باور داشت قدرت‌های شرق و غرب برای مقابله با جمهوری اسلامی ایران، اقدام به ترور مردم، انفجار کور و حتی به‌آتش‌کشیدن مزارع کرده‌اند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۹/۳۷۰</ref>؛ زیرا انقلاب اسلامی ایران توانسته است کشورهای اسلامی و ستمدیدگان جهان را به سوی اسلام جلب کند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۹/۲۶-۲۷</ref>. ایشان به‌ویژه بر نقش امریکا در ترورها تأکید داشت <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۹/۹۵ و ۲۰/۳۲۴؛ موسوی اردبیلی، غائله چهارده اسفند ۱۳۵۹، ۹۴</ref>. در عین حال امریکا همواره اقدامات جنایتکارانه‌اش را به کشورهای مخالف خود نسبت می‌دهد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۹/۳۲۰</ref>، حال آنکه دولت امریکا که تروریست بالذات است، سراسر جهان را به آتش کشیده است <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۹۸</ref>.

یکی از نمونه‌های بارز ترور دولتی، که از جانب دولت آمریکا صورت گرفت، ترور فرمانده پرآوازه ایرانی، [[قاسم سلیمانی]]، فرمانده [[سپاه قدس ایران]] و یکی از فرماندهان عالی رتبه ایران است که در برابر گروه‌های تروریستی در [[عراق]] و [[سوریه]] ایستاد. این ترور در ۱۳/۱۰/۱۳۹۸، در زمانی که مهمان رسمی دولت [[عراق]] بود، به همراه نه نفر از همراهیان ایرانی و عراقی خود، در فرودگاه بغداد به دستور مستقیم [[دونالد ترامپ]] رئیس‌جمهور آمریکا اجرا شد و آنان با حمله موشکی نیروهای امریکایی به [[شهادت]] رسیدند <ref>جمهوری اسلامی، روزنامه، ۱۴/۱۰/۱۳۹۸</ref>. در پی این ترور موج بسیار گسترده محکوم‌ساختن این جنایت در داخل و خارج ایران راه افتاد و میلیون‌ها نفر از مردم مسلمان ایران با حضور خود در مراسم [[تشییع جنازه]] سلیمانی شرکت جستند و خواهان انتقام خون او و دیگر شهدای این ترور شدند <ref>جمهوری اسلامی، روزنامه، ۱۷/۱۰/۱۳۹۸</ref>.

امام‌خمینی همچنین [[رژیم اسرائیل]] را دولتی تروریستی می‌دانست که با هم‌پیمانی با امریکا برای رسیدن به مقاصد استعماری خود، مرتکب جنایات فراوانی شده <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۹۸</ref> و در حق مردم فلسطین و لبنان جنایت‌ها کرده است <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۵۱۰</ref>. این رژیم برای رسیدن به اهداف نامشروع و توسعه‌طلبانه خود از هر وسیله‌ای استفاده و با ارعاب و وحشت صدها هزار فلسطینی را آواره کرده است <ref>مرکز الثقافی، یوم القدس، ۶۲-۶۵؛ علم‌الهدی، شناخت صهیونیسم بین‌الملل، ۱۱۵-۱۵۲</ref>.

امام‌خمینی [[دولت فرانسه]] را نیز دولتی تروریستی می‌دانست <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۸/۲۲۳-۲۲۴</ref>؛ زیرا به گروه تروریستی مجاهدین خلق پناه داده است <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۹/۹۸-۹۹</ref>. [[حزب بعث عراق]] نیز از مصادیق تروریست دولتی بود که در مدت عمر خود گروه بسیاری از علما و اندیشمندان را به قتل رساند. امام‌خمینی کشتن [[سیدمحمدباقر صدر]] و [[سیدمهدی حکیم]] را از کارهای تروریستی حزب بعث شمرده که به هدف خاموش‌کردن اسلام ناب محمدی انجام شد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۲۰</ref>. از نگاه ایشان حکومت [[محمدرضا پهلوی]] نیز، بر پایه ترور و وحشت استوار بود <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۱۲۳ و ۱۲۹-۱۳۰</ref> و [[رژیم پهلوی]] راه‌های گوناگونی ازجمله ترور و تهدید افراد را برای به زانو درآوردن مردم آزمود <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۲۹۵</ref>.

در نگاه امام‌خمینی، کمونیست‌ها نیز از عاملان وحشت و ترور پس از انقلاب اسلامی بوده‌اند که با حسابگری مادی در صدد نابودی انقلاب اسلامی بودند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۱۹۱</ref>. اتحاد جماهیر شوروی در آن سال‌ها نماد تفکر کمونیستی و ابرقدرتی شرق بود و بسیاری از گروه‌های تروریستی وابسته به آن بودند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۴۳۹</ref>. ایشان کسانی که به اسم خلق، زندگی مردم را به تباهی کشیده، خدمتگزاران خلق و خالق را ترور می‌کنند، از طرفداران اجانب و خائنان به اسلام شمرده است <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۹/۸۶</ref>. «کمونیست‌های ساختگی» و «ریشه‌های رژیم شاه»، تعبیر دیگر امام‌خمینی از این دسته از گروه‌های تروریستی است <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۱۹۱</ref>.

==اتهام ترور به جمهوری اسلامی ایران==

[[امریکا]] برای بدنام‌کردن جمهوری اسلامی ایران در نگاه جهانیان، این کشور را متهم کرد که از تروریسم جانبداری می‌کند <ref>Target America، Bodansky، ۴؛ هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات،۲۰؛ غضنفری، آمریکا و براندازی جمهوری اسلامی ایران، ۳۸۹-۳۹۰</ref>. امام‌خمینی خاطرنشان کرده است که در منطق امریکا کسانی تروریست هستند که از این کشور پیروی نمی‌کنند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۲۷۰-۲۷۱</ref>؛ چنان‌که در پاسخ به تروریست خواندن جمهوری اسلامی ایران در جریان [[اشغال سفارتخانه امریکا]]، تأکید کرد دانشجویان با افراد دستگیرشده با رأفت رفتار کردند، و حال آنکه امریکا دانشجویان ایرانی را در امریکا شکنجه می‌کند و سگ‌ها را به جان آنان می‌اندازد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱/۷۷</ref>. ایشان خاطرنشان کرده است استکبار شرق و غرب به دلیل ناتوانی از رویارویی مستقیم با جهان اسلام، شخصیت‌های دینی و سیاسیِ مخالف خود را نابود می‌کنند و فرهنگ اسلام امریکایی را در میان مردم گسترش می‌دهند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۲۰</ref> و امریکا کشوری است که کارهای جنایتکارانه خود را به کشورهای مخالف خود نسبت می‌دهد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۹/۳۲۰</ref>. ایشان دشمنی جمهوری اسلامی ایران با اسرائیل تروریست و مورد حمایت امریکا را از علل دشمنی امریکا با ایران شمرده <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۹۸</ref> و خاطرنشان کرده از این‌روی امریکا برای تضعیف جمهوری اسلامی، ایران را متهم به ترور می‌کند؛ ولی با این اتهام نه تنها موقعیت جمهوری اسلامی ایران کاهش پیدا نکرده، بلکه جایگاه آن در نظرها بالا رفته و روحیه دشمنان اسلام تضعیف شده است <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۹/۳۳۵</ref>. به نظر امام‌خمینی، جمهوری اسلامی ایران به دلیل پیروی از قرآن نیازمند استفاده از ابزار ترور نیست <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۹/۱۳۸</ref>. جمهوری اسلامی خود قربانی ترور است و روز هشتم شهریور سالروز ترور [[محمدعلی رجایی]]، [[رئیس‌جمهور]] و [[محمدرضا باهنر]]، نخست‌وزیر ایران، روز مبارزه با تروریسم نام‌گذاری شده است <ref>صابری، روز مبارزه با تروریسم، ۳۴</ref>.

==ترور شخصیت==

واژه ترور تنها در کشتن و از میان بردن جسمی اشخاص کاربرد ندارد، بلکه گاهی به لطمه‌زدن به آبرو و مخدوش‌کردن [[شخصیت اجتماعی]] و وجهه عمومی افراد و شخصیت‌ها با دروغ‌سازی و تبلیغات منفی گفته می‌شود که از آن به [[ترور شخصیت]] یاد می‌کنند <ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۳/۱۷۱۷</ref>. به‌این معنا از ترور در سخنان [[امام‌خمینی]] نیز توجه شده است <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۸/۲۴۸ و ۲۰/۳۲۴</ref>. ایشان به ترور شخصیت برخی از دست‌اندرکاران نظام مانند [[سیدمحمد حسینی بهشتی]] <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۰/۲۷۷-۲۷۸</ref>، محمدعلی رجایی <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۴۴۹</ref> و [[سیداحمد خمینی]] <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۸/۲۸۸-۲۸۹</ref> واکنش نشان داد و به دشمنان نظام و انقلاب بی‌ثمر و فایده‌بودن این نوع اقدام‌ها را گوشزد کرد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۱۸</ref>.

==پانویس==

{{پانویس}}

==منابع==

* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، تحریر الوسیله، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۷۹ش.

* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش.

* برجی، یعقوبعلی، پیشگفتار کتاب دفاع مشروع، قم، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۹۲ش.

* زکی، حمید ناظر حسین، مفهوم و مصداق تروریسم در اسناد و معاهدات بین‌المللی و دیدگاه امام‌خمینی، چاپ‌شده در کتاب دفاع مشروع، قم، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۹۲ش.

* سلطانی، محمدجواد، نگاهی به دفاع مشروع از دیدگاه فقه شیعه، با تأکید بر نظریه حضرت امام، چاپ‌شده در دفاع مشروع، قم، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۹۲ش.

* طیب، علیرضا، تروریسم در فراز و فرود تاریخ، چاپ‌شده در تروریسم تاریخ، جامعه‌شناسی، گفتمان، حقوق، گرداوری و ویرایش علیرضا طیب، تهران، نی، چاپ اول، ۱۳۸۲ش.

* علوی‌مهر، حسین، دفاع و عملیات استشهادی از دیدگاه امام‌خمینی و دیگر فقیهان، چاپ‌شده در کتاب دفاع مشروع، قم، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۹۲ش.

==پیوند به بیرون==

قدرت‌الله عفتی-سمیه تام، [https://books.khomeini.ir/books/10003/446/ ترور]، دانشنامه امام خمینی، ج۳، ص۳۲۴-۳۳۵.