Image-reviewer، emailconfirmed، مدیران
۴٬۵۲۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: برگرداندهشده ویرایشگر دیداری |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: برگرداندهشده ویرایشگر دیداری |
||
خط ۴: | خط ۴: | ||
واژه «روحانیت» مصدر جعلی از «روحانی»، از ریشه «روح» و به معنای معنویت در برابر مادیت،<ref>ازهری، تهذیب اللغه، ۵/۱۴۵ ـ ۱۴۶؛ حسینی دشتی، معارف و معاریف، ۳/۴۹۱ ـ ۴۹۲؛ آذرنوش، فرهنگ معاصر عربی ـ فارسی، ۲۵۲.</ref> فرشته،<ref>فراهیدی، کتاب العین، ۳/۲۹۱.</ref> مقدس، پاکیزه، پارسایی،<ref>دهخدا، لغتنامه دهخدا، ۸/۱۰۸۵۰.</ref> صفا و معنویت<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۴/۳۷۱۷.</ref> و رحمت<ref>ازهری، تهذیب اللغه، ۵/۱۴۵؛ ابناثیر، النهایة فی غریب الحدیث و الاثر، ۲/۲۷۲.</ref> است. در اصطلاح اجتماعی، روحانیت عالمان دینیاند که در راه [[تزکیه]] و آموزش [[تعالیم الهی]] و رساندن آن به مردم میکوشند و مسئولیت نشاندادن راه [[سعادت]] و زندگی سالم بر پایه آموزههای [[خداوند]] را بر عهده دارند.<ref>حسینی بهشتی، ولایت، رهبری، ۳۱۲؛ یعقوبی، معناشناسی واژه روحانیت، ۷.</ref> واژه روحانی در این معنا تازه و نوظهور است<ref>معصومی، تعامل روحانیت و دولت اسلامی، ۳۶؛ یعقوبی، معناشناسی واژه روحانیت، ۷ ـ ۸.</ref> و کاربرد آن بیشتر در دورههای اخیر و پس از [[نهضت مشروطه]] و متأثر از ادبیات غرب به کار رفته است.<ref>دولتآبادی، حیات یحیی، ۱/۱۱؛ یعقوبی، معناشناسی واژه روحانیت، ۸ و ۱۰ ـ ۱۱.</ref> | واژه «روحانیت» مصدر جعلی از «روحانی»، از ریشه «روح» و به معنای معنویت در برابر مادیت،<ref>ازهری، تهذیب اللغه، ۵/۱۴۵ ـ ۱۴۶؛ حسینی دشتی، معارف و معاریف، ۳/۴۹۱ ـ ۴۹۲؛ آذرنوش، فرهنگ معاصر عربی ـ فارسی، ۲۵۲.</ref> فرشته،<ref>فراهیدی، کتاب العین، ۳/۲۹۱.</ref> مقدس، پاکیزه، پارسایی،<ref>دهخدا، لغتنامه دهخدا، ۸/۱۰۸۵۰.</ref> صفا و معنویت<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۴/۳۷۱۷.</ref> و رحمت<ref>ازهری، تهذیب اللغه، ۵/۱۴۵؛ ابناثیر، النهایة فی غریب الحدیث و الاثر، ۲/۲۷۲.</ref> است. در اصطلاح اجتماعی، روحانیت عالمان دینیاند که در راه [[تزکیه]] و آموزش [[تعالیم الهی]] و رساندن آن به مردم میکوشند و مسئولیت نشاندادن راه [[سعادت]] و زندگی سالم بر پایه آموزههای [[خداوند]] را بر عهده دارند.<ref>حسینی بهشتی، ولایت، رهبری، ۳۱۲؛ یعقوبی، معناشناسی واژه روحانیت، ۷.</ref> واژه روحانی در این معنا تازه و نوظهور است<ref>معصومی، تعامل روحانیت و دولت اسلامی، ۳۶؛ یعقوبی، معناشناسی واژه روحانیت، ۷ ـ ۸.</ref> و کاربرد آن بیشتر در دورههای اخیر و پس از [[نهضت مشروطه]] و متأثر از ادبیات غرب به کار رفته است.<ref>دولتآبادی، حیات یحیی، ۱/۱۱؛ یعقوبی، معناشناسی واژه روحانیت، ۸ و ۱۰ ـ ۱۱.</ref> | ||
در منابع شفاهی و مکتوب گذشته اسلامی به جای روحانی بیشتر واژههای عالم و علما،<ref>کلینی، الکافی، ۱/۳۵ ـ ۳۶.</ref> ملا،<ref>دهخدا، لغتنامه دهخدا، ۴/۱۷۳۱.</ref> [[طلبه]] و [[طلاب]]<ref>مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار(ع)، ۱/۱۷۲؛ کرمانی، تاریخ بیداری ایرانیان، ۱/۱۹۲، ۱۹۳ و ۵۷۰.</ref> و [[آخوند]]<ref>صدر، تکملة امل الامل، ۲/۳۲۷.</ref> بهویژه برای عالمان [[شیعه]] رایج بوده است. همچنین از عالمان دینی با عناوین و القابی مانند [[فقیه]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱/۳۶؛ تنکابنی، زندگی دانشمندان، ۴۳.</ref> شیخ،<ref>مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار(ع)، ۱۰۵/۱۳۴.</ref> | در منابع شفاهی و مکتوب گذشته اسلامی به جای روحانی بیشتر واژههای عالم و علما،<ref>کلینی، الکافی، ۱/۳۵ ـ ۳۶.</ref> ملا،<ref>دهخدا، لغتنامه دهخدا، ۴/۱۷۳۱.</ref> [[طلبه]] و [[طلاب]]<ref>مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار(ع)، ۱/۱۷۲؛ کرمانی، تاریخ بیداری ایرانیان، ۱/۱۹۲، ۱۹۳ و ۵۷۰.</ref> و [[آخوند]]<ref>صدر، تکملة امل الامل، ۲/۳۲۷.</ref> بهویژه برای عالمان [[شیعه]] رایج بوده است. همچنین از عالمان دینی با عناوین و القابی مانند [[فقیه]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱/۳۶؛ تنکابنی، زندگی دانشمندان، ۴۳.</ref> شیخ،<ref>مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار(ع)، ۱۰۵/۱۳۴.</ref> [[مرجعیت|مرجع]]، نایب و [[عارف]]،<ref>یعقوبی، معناشناسی واژه روحانیت، ۸.</ref> [[حجةالاسلام]]<ref>کربلایی، تاریخ دخانیه یا تاریخ وقایع تحریم تنباکو، ۳۶ ـ ۱۰۹.</ref> و [[آیتالله]]<ref>مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار(ع)، ۱۰۷/۱۰۰.</ref> یاد میشده است. | ||
==پیشینه== | ==پیشینه== | ||
پیشینه روحانیت به پیدایش [[دین]] بر میگردد و همه ادیان دارای متولیانی بودهاند. | پیشینه روحانیت به پیدایش [[دین]] بر میگردد و همه ادیان دارای متولیانی بودهاند. برهمنان روحانیان دین بودایی به حساب میآمدند.<ref>حسینی بهشتی، ولایت، رهبری، روحانیت، ۳۶۵ ـ ۳۶۶.</ref> [[یهودیان]] عالمان خود را «احبار»<ref>مائده، ۴۴.</ref> مینامیدند؛<ref>مقاتل، تفسیر مقاتلبنسلیمان، ۱/۴۷۹.</ref> ولی اکنون به آنان خاخام میگویند. روحانیت یهود نیز دستگاه بستهاى بود که جز فرزندان لاوى کسى نمیتوانست وارد آن شود.<ref>حسینی بهشتی، ولایت، رهبری، ۳۶۶.</ref> در [[قرآن]] به عالمان [[دین مسیح]]، قسیس ـ عربی «کشیش» ـ گفته شده است.<ref>مائده، ۸۲.</ref> روحانیان مسیحی که در رأس آنان پاپ قرار دارد و در واتیکان مستقر است، دارای تشکیلات مفصل و سلسلهمراتبی مانند کاردینال، اسقف، اسقف اعظم، کشیش و دیکون (شماس)اند.<ref>نجاتنیا و قنبری، آداب و مراتب روحانیت در کلیسیای کاتولیک و انگلیس، ۷۰.</ref> | ||
پیدایش روحانیت به عنوان عالمان دین، در اسلام با گسترش اسلام همراه بود. بر اساس دستور قرآن کریم لازم است گروهی از [[اسلام|مسلمانان]] برای تبلیغ دین برای مردم آماده شوند<ref>توبه، ۱۲۲.</ref> و این خود هسته اصلی شکلگیری علمای دین و روحانیت را تشکیل داد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۸/۲۴۱.</ref> [[پیامبر اکرم(ص)]] و [[امامان معصوم(ع)]] تشویقکننده طلاب علوم دینی بودند.<ref>مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار(ع)، ۱/۲۱۷؛ مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ۱۴/۳۸۶؛ آل قاسم، تاریخ الحوزات العلمیه، ۱/۲۹ ـ ۳۰.</ref> پس از پیامبر(ص) مردم برای فراگیری علم به مدینه میآمدند و حلقههای درس و بحث در مسجد پیامبر(ص) تشکیل میشد.<ref>ابنسعد، طبقات الکبری، ۱/۴۱۲؛ آل قاسم، تاریخ الحوزات العلمیه، ۱/۲۳۲.</ref> | پیدایش روحانیت به عنوان عالمان دین، در اسلام با گسترش اسلام همراه بود. بر اساس دستور قرآن کریم لازم است گروهی از [[اسلام|مسلمانان]] برای تبلیغ دین برای مردم آماده شوند<ref>توبه، ۱۲۲.</ref> و این خود هسته اصلی شکلگیری علمای دین و روحانیت را تشکیل داد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۸/۲۴۱.</ref> [[پیامبر اکرم(ص)]] و [[امامان معصوم(ع)]] تشویقکننده طلاب علوم دینی بودند.<ref>مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار(ع)، ۱/۲۱۷؛ مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ۱۴/۳۸۶؛ آل قاسم، تاریخ الحوزات العلمیه، ۱/۲۹ ـ ۳۰.</ref> پس از پیامبر(ص) مردم برای فراگیری علم به مدینه میآمدند و حلقههای درس و بحث در مسجد پیامبر(ص) تشکیل میشد.<ref>ابنسعد، طبقات الکبری، ۱/۴۱۲؛ آل قاسم، تاریخ الحوزات العلمیه، ۱/۲۳۲.</ref> |