محمدحسن رحیمیان: تفاوت میان نسخه‌ها

'''محمدحسن رحیمیان'''، روحانی مبارز، [[شاگردان امام‌خمینی|شاگرد]] و عضو [[دفتر امام‌خمینی]].

==زندگی‌نامه==

==تحصیلات==

محمدحسن رحیمیان از شش‌سالگی، تحصیلات دوره ابتدایی را بدون ثبت نام در مدرسه و به صورت مستمع آزاد، در دبستان کمال‌الدین دستگرد گذراند.<ref>رحیمیان، حدیث رویش، ۲۱.</ref> پس از پایان دوره ابتدایی، با وجود علاقه بسیار، موفق به ادامه تحصیل در دبیرستان نشد و به حوزه علمیه اصفهان، نزد پدرش رفت و تا سال ۱۳۴۰، بخشی از مقدمات را در این حوزه خواند.<ref>رحیمیان، حدیث رویش، ۲۳.</ref> وی در سیزده‌سالگی (۱۳۴۱)، به [[حوزه علمیه قم]] رفت و در [[مدرسه فیضیه]] اقامت گزید.<ref>رحیمیان، در سایه آفتاب، ۱۷.</ref> از سال ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۴، ادامه مقدمات و مقداری از دوره سطح را نزد استادانی چون رحمت‌الله فشارکی، [[محسن دوزدوزانی]]، مصطفی اعتمادی، سیدابوالفضل موسوی تبریزی، غلامرضا صلواتی و نیز نزد پدر در سفرهایی که به اصفهان می‌رفت، فراگرفت.<ref>رحیمیان، حدیث رویش، ۲۴.</ref>

آشنایی رحیمیان با بسیاری از شخصیت‌های [[انقلاب اسلامی ایران|نهضت اسلامی]] مانند [[مرتضی مطهری]]، [[حسینعلی منتظری]]، [[سیدمحمد بهشتی|سیدمحمد حسینی بهشتی]]، [[اکبر هاشمی رفسنجانی]]، [[محمدجواد باهنر]] به رفت‌وآمد این شخصیت‌ها در جلسات خانه پدرش در دستگرد اصفهان بازمی‌گردد.<ref>رحیمیان، حدیث رویش، ۲۹ ـ ۳۲.</ref> او از آغاز نهضت [[امام‌خمینی]]، از علاقه‌مندان ایشان و از همراهان نهضت بود و به دلیل بهره‌بردن از هنر خوشنویسی، در چاپ و تکثیر اعلامیه‌ها و سخنرانی‌های ایشان، نیز ساخت مهر و کلیشه‌های مربوط به عکس‌های امام‌خمینی و مانند آن در [[قم]] و اصفهان مشارکت می‌کرد<ref>رحیمیان، حدیث رویش، ۳۳، ۶۹ ـ ۷۱ و ۱۲۳ ـ ۱۲۶.</ref> و به همین دلیل چند بار بازداشت شد.<ref>رحیمیان، حدیث رویش، ۲۸۲ ـ ۲۸۳.</ref> در اسناد [[سازمان اطلاعات و امنیت کشور]] (ساواک) به تاریخ اردیبهشت ۱۳۴۳، به چاپ و تکثیر تعدادی کارت تبریک با عکس و نام امام‌خمینی، اشاره شده‌است که یک نمونه آن به خط محمدحسن رحیمیان است. این سندها محل نشر را نامعلوم و به صورت احتمال، قم ذکر کرده‌است.<ref>مؤسسه تنظیم، ۱۳/۱۹۶ ـ ۱۹۷ و ۱۶/۱۹۱ ـ ۱۹۲.</ref> رحیمیان در سال ۱۳۴۴ عکسی از امام‌خمینی با زیرنویس عربی و انگلیسی برای تکثیر در [[حج ابراهیمی|مراسم حج]] طراحی کرد که متن آن را [[عبدالرحیم ربانی شیرازی]] نوشته بود. پخش این عکس از نخستین اقدامات تبلیغی نهضت در مراسم حج بود؛<ref>رحیمیان، در سایه آفتاب، ۳۱.</ref> چنان‌که در سال‌های بعد از آنجا که انتشار دست‌نوشته به خط نستعلیق شکسته برای حروف‌چین‌ها در نجف، ممکن نبود، رحیمیان برخی دست‌نوشته‌های امام‌خمینی را که قرار بر چاپ‌شان بود، به خط نسخ بازنویسی می‌کرد.<ref>رحیمیان، حدیث رویش، ۱۷۰.</ref> پس از انتقال امام‌خمینی از تبعیدگاه ترکیه به [[نجف|نجف اشرف]] در سال ۱۳۴۴، رحیمیان با همراهی گروهی از روحانیان [[حوزه علمیه قم]]، در نامه‌ای سرگشاده، با ابراز خرسندی از این انتقال و نگرانی از ادامه [[تبعید امام‌خمینی]]، بازگشت هرچه سریع‌تر ایشان را به کشور آرزو کردند.<ref>مؤسسه تنظیم، ۵/۳۶۹ ـ ۳۷۲.</ref>

از سوی دیگر، در اثنای دستگیری و بیرون راندن روحانیان ایرانی به دست [[حزب بعث عراق|دولت بعث عراق]] در زمستان ۱۳۵۰،<ref>فلاحی، ۲۹۹.</ref> رحیمیان نیز تحت تعقیب قرار گرفت. او سه روز در خانه [[امام‌خمینی]] پنهان شد ولی سرانجام، با استدلال محمد منتظری، مبنی بر ترجیح تسلیم داوطلبانه به سازمان امنیت عراق، در کوفه خود را معرفی کرد. او از کوفه، به زندان کربلا، بغداد و خانقین منتقل شد و درحالی‌که آماده بازگشت به ایران بود، با میانجیگری غیرمستقیم [[سیدمصطفی خمینی]]، فرزند امام‌خمینی و از طریق مسئول کنفدراسیون دانشجویان ایرانی در منطقه، آزاد شد و به نجف بازگشت.<ref>رحیمیان، حدیث رویش، ۲۱۳ ـ ۲۱۶.</ref> وی در سال ۱۳۵۳ به اصفهان بازگشت و هم‌زمان با تحصیل، در کنار پدر خود، به امامت جماعت و سخنرانی در مناسبت‌های مختلف و فعالیت‌های مبارزاتی اشتغال داشت؛<ref>رحیمیان، حدیث رویش، ۲۶۱ ـ ۲۶۲.</ref> به همین دلیل او و پدرش از سوی [[ساواک]]، مورد تعقیب و آزار بودند.<ref>رحیمیان، حدیث رویش، ۲۸۲ ـ ۲۸۴ و ۲۸۷.</ref> وی در بهمن ۱۳۵۷، در تحصن بزرگ علمای اصفهان در مسجد سید، هم‌زمان با تحصن علما و روحانیان در دانشگاه تهران که در اعتراض به ممانعت از بازگشت امام‌خمینی به ایران برگزار شد، {{ببینید|بازگشت امام‌خمینی}} شرکت داشت.<ref>رحیمیان، حدیث رویش، ۲۹۳ ـ ۲۹۴.</ref>

== فعالیت‌ها و مسئولیت‌های بعد از انقلاب اسلامی ==

== ویژگی‌های امام‌خمینی از دیدگاه رحیمیان ==

رحیمیان تأکید کرده‌است که امام‌خمینی نه تنها کمترین تعلق خاطری به [[دنیا و آخرت|دنیا]] و لوازم آن نداشت، حتی نشانی از دلبستگی و وابستگی به اعمال و [[عبادات]] و دستاوردهای معنوی هم در رفتار ایشان دیده نمی‌شد.<ref>رحیمیان، در سایه آفتاب، ۶۱.</ref> ایشان برای علما به‌ویژه افراد مسن که سابقه علمی با ایشان داشتند، بسیار احترام قائل بود و در برابر آنان [[تواضع]] می‌کرد<ref>رحیمیان، پابه‌پای آفتاب، ۲/۲۵۵ ـ ۲۵۶.</ref> و گاه از عالمانی که از نظر مقام بزرگ ولی در [[جامعه]] ناشناخته بودند، سراغ می‌گرفت و برای آنان مبالغی پول می‌فرستاد.<ref>رحیمیان، در سایه آفتاب، ۲۲۲.</ref> رفتار ایشان با دوستان و خدمتگزاران بیت نیز همراه با محبت و پیگیری مشفقانه بود.<ref>رحیمیان، پابه‌پای آفتاب، ۲/۲۵۷ ـ ۲۵۸.</ref> نظم و انضباط ایشان نمونه بود و فضای زندگی و کار ایشان همواره تمیز و سرشار از عطرهای خوشبو بود؛<ref>رحیمیان، پابه‌پای آفتاب، ۲/۲۶۷ ـ ۲۶۸.</ref> چنان‌که به نظر وی حضور ذهن امام‌خمینی پس از شصت سال نسبت به نوشته‌های خود و تأیید کامل مطالب قدیمی، مثال‌زدنی بوده‌است.<ref>رحیمیان، در سایه آفتاب، ۶۶.</ref>

==آثار==

رحیمیان به‌جز خطاطی متن اعلامیه‌ها، دیوارنویسی‌ها و پارچه‌نوشته‌ها، خوشنویسی روی جلد بسیاری از کتاب‌های نویسندگان معاصر حوزه، نوشتن ادعیه و کتیبه‌های کاشی‌سازی را دنبال کرده‌است.<ref>رحیمیان، حدیث رویش، ۲۶۷ و ۲۷۶.</ref> وی در سال ۱۳۵۳، کتاب نمونه‌هایی از تعالیم قرآن را به کمک سیدحسین مرتضوی استاد قرآن، به خط ثلث و نسخ، کتابت کرد که بارها تجدید چاپ شد.<ref>رحیمیان، حدیث رویش، ۲۷۰.</ref> کتابت کتیبه‌های سردر ورودی [[حرم امام‌حسین(ع)]]، مدخل [[حرم حضرت زینب(س)]] و کتیبه‌هایی از صحن حضرت ابوالفضل(ع) از دیگر نوشته‌های رحیمیان در سال‌های بعد است.<ref>رحیمیان، حدیث رویش، ۲۷۶ ـ ۲۷۸.</ref> وی از آغاز انتشار [[ماهنامه پاسدار اسلام]]، در دی‌ماه ۱۳۶۰، تاکنون مدیر مسئول این نشریه بوده‌است.<ref>پاسدار اسلام؛ سلیمی بنی و مظفری، ۳۰۸.</ref> او در دو کتاب به نام‌های حدیث رویش و در سایه آفتاب، خاطرات خود از [[امام‌خمینی]]، حضور در [[دفتر امام‌خمینی|دفتر ایشان]] و [[انقلاب اسلامی ایران|نهضت اسلامی ایران]] را به تفصیل بازگو کرده‌است.