پرش به محتوا

مقاله‌های درباره امام‌خمینی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
مقاله، نوشته‌ای منثور، با حجم متوسط و دربارهٔ موضوعی معین است که یک موضوع خاص را مورد تحلیل و کاوش قرار می‌دهد.<ref>حسینی، بر بال قلم، ۲۸۷؛ انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۷/۷۲۴۳.</ref>
مقاله، نوشته‌ای منثور، با حجم متوسط و دربارهٔ موضوعی معین است که یک موضوع خاص را مورد تحلیل و کاوش قرار می‌دهد.<ref>حسینی، بر بال قلم، ۲۸۷؛ انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۷/۷۲۴۳.</ref>


[[امام‌خمینی]] ازجمله شخصیت‌هایی است که شخصیت، افکار و اندیشه‌های وی کانون توجه نویسندگان و محققان بوده است؛ زیرا ایشان در رشته‌های متعددی از [[علوم اسلامی]] صاحب‌نظر و دارای تألیفات فراوان بوده، رهبریِ مذهبیِ وسیع و پرنفوذی داشته و یکی از انقلاب‌های بزرگ سیاسی ـ اجتماعی قرن را رهبری کرده است.<ref>فاضل لنکرانی، مقدمه مناهج الوصول الی علم الاصول تألیف امام‌خمینی، ۱/۹–۱۰.</ref> این توجهات پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] رشد چشمگیری داشته است و علاوه بر اوصاف شخصی، جنبه‌های سیاسی و اجتماعی ایشان بستری برای تحلیل و تحقیق پژوهشگران فراهم کرده است؛ از این‌رو کتاب‌ها و مقاله‌های فراوانی دربارهٔ ایشان وجود دارد که با محوریت شخصیت و عملکرد سیاسی و اجتماعی ایشان نگاشته شده است.<ref>ادامه مقاله.</ref>
[[امام‌خمینی]] ازجمله شخصیت‌هایی است که شخصیت، افکار و اندیشه‌های وی کانون توجه نویسندگان و محققان بوده است؛ زیرا ایشان در رشته‌های متعددی از علوم اسلامی صاحب‌نظر و دارای تألیفات فراوان بوده، رهبریِ مذهبیِ وسیع و پرنفوذی داشته و یکی از انقلاب‌های بزرگ سیاسی ـ اجتماعی قرن را رهبری کرده است.<ref>فاضل لنکرانی، مقدمه مناهج الوصول الی علم الاصول تألیف امام‌خمینی، ۱/۹–۱۰.</ref> این توجهات پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] رشد چشمگیری داشته است و علاوه بر اوصاف شخصی، جنبه‌های سیاسی و اجتماعی ایشان بستری برای تحلیل و تحقیق پژوهشگران فراهم کرده است؛ از این‌رو کتاب‌ها و مقاله‌های فراوانی دربارهٔ ایشان وجود دارد که با محوریت شخصیت و عملکرد سیاسی و اجتماعی ایشان نگاشته شده است.<ref>ادامه مقاله.</ref>


نویسندگان، علاوه بر نوشتن کتاب و پایان‌نامه، با انگیزه‌های مختلف به تدوین مقاله دربارهٔ امام‌خمینی و اندیشه‌های ایشان پرداخته‌اند. این مقاله‌ها تنوع فراوان زبانی و محتوایی و نیز پراکندگی جغرافیایی دارند. مقاله‌های دربارهٔ امام‌خمینی علاوه بر شناساندن شخصیت ایشان، نمایانگر اوضاع، حوادث و تحولات اجتماعی و فکری دوره ایشان است.<ref>مؤسسه تنظیم، مجموعه مقالات چهارمین سمینار بررسی سیره نظری و عملی حضرت امام‌خمینی؛ مؤسسه تنظیم، مجموعه مقالات پنجمین سمینار بررسی سیره نظری و عملی حضرت امام‌خمینی.</ref>
[[نویسندگان]]، علاوه بر نوشتن کتاب و پایان‌نامه، با انگیزه‌های مختلف به تدوین مقاله دربارهٔ امام‌خمینی و اندیشه‌های ایشان پرداخته‌اند. این مقاله‌ها تنوع فراوان زبانی و محتوایی و نیز پراکندگی جغرافیایی دارند. مقاله‌های دربارهٔ امام‌خمینی علاوه بر شناساندن شخصیت ایشان، نمایانگر اوضاع، حوادث و تحولات اجتماعی و فکری دوره ایشان است.<ref>مؤسسه تنظیم، مجموعه مقالات چهارمین سمینار بررسی سیره نظری و عملی حضرت امام‌خمینی؛ مؤسسه تنظیم، مجموعه مقالات پنجمین سمینار بررسی سیره نظری و عملی حضرت امام‌خمینی.</ref>


سیر مقاله‌نگاری دربارهٔ امام‌خمینی تحولاتی داشته است. این مقاله‌ها را می‌توان به دو گونه گزارشی و تحلیلی دسته‌بندی کرد. تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، مقالات تحلیلی دربارهٔ ایشان وجود نداشت و برخی مقاله‌ها به‌ویژه در روزهای اوج انقلاب در ایران در اواخر سال ۱۳۵۷، در قالب خاطره‌نگاری بود.<ref>برای نمونه عقیقی، چگونه امام هدیه اتومبیل بیوک…، ۱–۳.</ref> مقالات در مجموع تا زمان درگذشت ایشان بیشتر جنبه گزارشی داشتند و پس از آن بیشتر جنبه تحلیلی پیدا کردند.
سیر مقاله‌نگاری دربارهٔ امام‌خمینی تحولاتی داشته است. این مقاله‌ها را می‌توان به دو گونه گزارشی و تحلیلی دسته‌بندی کرد. تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، مقالات تحلیلی دربارهٔ ایشان وجود نداشت و برخی مقاله‌ها به‌ویژه در روزهای اوج انقلاب در ایران در اواخر سال ۱۳۵۷، در قالب خاطره‌نگاری بود.<ref>برای نمونه عقیقی، چگونه امام هدیه اتومبیل بیوک…، ۱–۳.</ref> مقالات در مجموع تا زمان درگذشت ایشان بیشتر جنبه گزارشی داشتند و پس از آن بیشتر جنبه تحلیلی پیدا کردند.
از سوی دیگر، مقاله‌ها گاه توصیفی، گاه انتقادی یا تطبیقی است. در نشریات داخلی مقاله‌های انتقادی کمترند و مقاله‌های مقایسه‌ای و تطبیقی، فراوانی بیشتری دارند؛ اما نشریات خارجی از همان آغاز، اغلب رویکرد تحلیلی داشته‌اند. عوامل و علل مختلفی بر بسط مقاله‌نگاری دربارهٔ امام‌خمینی و تحولات مزبور، مؤثر بوده که از مهم‌ترین آنها برگزاری همایش‌ها و چاپ ویژه‌نامه‌هایی دربارهٔ ایشان است.<ref>مقاله‌های همایش‌ها؛ ویژه‌نامه‌ها.</ref> آمار انواع و نیز آمار کل مقاله‌ها به دلیل فقدان مقاله‌نامه‌های جامع در دسترس نیست. در [[رژیم پهلوی]] با توجه به فضای خفقان که وجود داشته، کمتر از ۲۵ مقاله از سال ۱۳۴۲ تا بهمن ۱۳۵۷ دربارهٔ ایشان منتشر شده است.<ref>مؤسسه تنظیم، مقاله‌شناسی، ۳/۱۱۲۶–۱۱۳۸.</ref>
از سوی دیگر، مقاله‌ها گاه توصیفی، گاه انتقادی یا تطبیقی است. در نشریات داخلی مقاله‌های انتقادی کمترند و مقاله‌های مقایسه‌ای و تطبیقی، فراوانی بیشتری دارند؛ اما نشریات خارجی از همان آغاز، اغلب رویکرد تحلیلی داشته‌اند. عوامل و علل مختلفی بر بسط مقاله‌نگاری دربارهٔ امام‌خمینی و تحولات مزبور، مؤثر بوده که از مهم‌ترین آنها برگزاری همایش‌ها و چاپ ویژه‌نامه‌هایی دربارهٔ ایشان است.<ref>مقاله‌های همایش‌ها؛ ویژه‌نامه‌ها.</ref> آمار انواع و نیز آمار کل مقاله‌ها به دلیل فقدان مقاله‌نامه‌های جامع در دسترس نیست. در [[رژیم پهلوی]] با توجه به فضای خفقان که وجود داشته، کمتر از ۲۵ مقاله از سال ۱۳۴۲ تا بهمن ۱۳۵۷ دربارهٔ ایشان منتشر شده است.<ref>مؤسسه تنظیم، مقاله‌شناسی، ۳/۱۱۲۶–۱۱۳۸.</ref>


مقاله‌نگاری دربارهٔ امام‌خمینی را نمی‌توان منحصر در شناسایی و اطلاع‌رسانی دربارهٔ ایشان دانست، بلکه تأثیرات ژرف آن بر بسط موضوعاتی نظیر تفکر دینی و اندیشه اجتماعی قابل ارزیابی است. برخی مقاله‌ها دربارهٔ امام‌خمینی به لحاظ شاخص‌های مختلف، مهم شناخته شده‌اند؛ برای نمونه مقاله‌ای که با نام رشیدی مطلق در ۱۳۵۶ منتشر شده، به لحاظ نسبت‌های ناروا به امام‌خمینی مایه تحریک احساسات و تهییج مردم علیه نظام شاهنشاهی شد و جرقه انقلاب اسلامی را روشن کرد.<ref>مقاله نوزده دی.</ref>
مقاله‌نگاری دربارهٔ امام‌خمینی را نمی‌توان منحصر در شناسایی و اطلاع‌رسانی دربارهٔ ایشان دانست، بلکه تأثیرات ژرف آن بر بسط موضوعاتی نظیر تفکر دینی و اندیشه اجتماعی قابل ارزیابی است. برخی مقاله‌ها دربارهٔ امام‌خمینی به لحاظ شاخص‌های مختلف، مهم شناخته شده‌اند؛ برای نمونه مقاله‌ای که با نام رشیدی مطلق در ۱۳۵۶ منتشر شده، به لحاظ نسبت‌های ناروا به امام‌خمینی مایه تحریک احساسات و تهییج مردم علیه نظام شاهنشاهی شد و جرقه انقلاب اسلامی را روشن کرد.<ref>مقاله نوزده دی.</ref>{{ببینید|نوزده دی|همایش‌ها|ویژه‌نامه‌ها}}
 
{{ببینید|نوزده دی|همایش‌ها|ویژه‌نامه‌ها}}


== نویسندگان ==
== نویسندگان ==
افراد زیادی از ملیت‌ها، مذاهب و [[ادیان]] مختلف به مقاله‌نگاری دربارهٔ امام‌خمینی از جهت شخصیتی، مناسبتی و زمینه‌های مختلف فکری پرداخته‌اند. شخصیت‌های علمی ایران در سطوح مختلف دانشگاهی و حوزوی، دربارهٔ ایشان مقاله نوشته‌اند.<ref>مؤسسه تنظیم، مجموعه مقالات پنجمین سمینار بررسی سیره نظری و عملی حضرت امام‌خمینی.</ref> اکثر نویسندگان مقالات در زمینه آرای فقهیِ ایشان حوزوی‌اند<ref>گروهی از نویسندگان، منابع فقه، ۱/۷؛ برای نمونه زمانی، مأخذشناسی توصیفی فقهی، اصولی و حقوقی امام‌خمینی، ۴۵۶–۵۴۶.</ref> و برخی از دانشگاهیان نیز در این زمینه مقاله دارند.<ref>گروهی از نویسندگان، فقیهان و زمان و مکان، ۱/۳۰۱؛ عنایت، مفهوم نظریه ولایت فقیه از دیدگاه امام‌خمینی، ۲–۱۳؛ قادری، دموکراسی و تکلیف، مطالعه موردی امام‌خمینی، ۱۰۱–۱۱۸.</ref>
افراد زیادی از ملیت‌ها، مذاهب و ادیان مختلف به مقاله‌نگاری دربارهٔ امام‌خمینی از جهت شخصیتی، مناسبتی و زمینه‌های مختلف فکری پرداخته‌اند. شخصیت‌های علمی ایران در سطوح مختلف دانشگاهی و حوزوی، دربارهٔ ایشان مقاله نوشته‌اند.<ref>مؤسسه تنظیم، مجموعه مقالات پنجمین سمینار بررسی سیره نظری و عملی حضرت امام‌خمینی.</ref> اکثر نویسندگان مقالات در زمینه آرای فقهیِ ایشان حوزوی‌اند<ref>گروهی از نویسندگان، منابع فقه، ۱/۷؛ برای نمونه زمانی، مأخذشناسی توصیفی فقهی، اصولی و حقوقی امام‌خمینی، ۴۵۶–۵۴۶.</ref> و برخی از دانشگاهیان نیز در این زمینه مقاله دارند.<ref>گروهی از نویسندگان، فقیهان و زمان و مکان، ۱/۳۰۱؛ عنایت، مفهوم نظریه ولایت فقیه از دیدگاه امام‌خمینی، ۲–۱۳؛ قادری، دموکراسی و تکلیف، مطالعه موردی امام‌خمینی، ۱۰۱–۱۱۸.</ref>


پس از درگذشت امام‌خمینی در سال ۱۳۶۸، شخصیت‌های مختلفی به نگارش مقاله دربارهٔ ایشان پرداختند؛ از آن جمله می‌توان به مقالات: «در رثای امام عارفان»،<ref>آشتیانی، در رثای امام عارفان، ۳–۷.</ref> «مشایخ امام‌خمینی»،<ref>استادی، مشایخ امام‌خمینی، ۸–۱۰.</ref> «ابعاد شخصیت حضرت آیت‌الله العظمی امام‌خمینی»<ref>سبحانی، ابعاد شخصیت حضرت آیت‌الله العظمی امام‌خمینی، ۶–۲۶.</ref> و «آفتاب دیروز، کیمیای امروز»<ref>سروش، آفتاب دیروز، کیمیای امروز، ۳۳۱–۳۵۱.</ref> اشاره کرد.
پس از [[درگذشت امام‌خمینی]] در سال ۱۳۶۸، شخصیت‌های مختلفی به نگارش مقاله دربارهٔ ایشان پرداختند؛ از آن جمله می‌توان به مقالات: «در رثای امام عارفان»،<ref>آشتیانی، در رثای امام عارفان، ۳–۷.</ref> «مشایخ امام‌خمینی»،<ref>استادی، مشایخ امام‌خمینی، ۸–۱۰.</ref> «ابعاد شخصیت حضرت آیت‌الله العظمی امام‌خمینی»<ref>سبحانی، ابعاد شخصیت حضرت آیت‌الله العظمی امام‌خمینی، ۶–۲۶.</ref> و «آفتاب دیروز، کیمیای امروز»<ref>سروش، آفتاب دیروز، کیمیای امروز، ۳۳۱–۳۵۱.</ref> اشاره کرد.


[[زن|زنان]] نیز در نگارش مقاله دربارهٔ شخصیت و نظریات امام‌خمینی فعال بوده‌اند. مقاله‌های «استقلال سیاسی از نگاه امام‌خمینی»، «زن مسلمان و عناصر زمان و مکان از دیدگاه حضرت امام‌خمینی»، «امام و عرفان»، نمونه‌ای از این مقالات است.<ref>مؤسسه تنظیم، مجموعه مقالات چهارمین سمینار بررسی سیره نظری و عملی حضرت امام‌خمینی؛ ستاد بزرگداشت، جایگاه زن، ۱؛ طباطبایی، امام و عرفان، ۵–۶.</ref> در بسیاری از موارد، تعیین ملیت و هویت نویسندگان، بستگی به منطقه برگزاری همایش و تهیه نشریه داشته است؛ برای نمونه در همایشی که به مناسبت یکصدمین سال ولادت امام‌خمینی در [[لبنان]] برگزار شد، اکثر عرضه‌کنندگان مقاله لبنانی بودند.<ref>ستاد بزرگداشت، رویارویی با تهدیدات معاصر در اندیشه امام‌خمینی.</ref> در میان نویسندگان مقالات این همایش می‌توان به افرادی مانند عفیف النابلسی (از لبنان)، [[سیدحسن نصرالله]] (از لبنان) و راشد الغنوشی (از تونس)، اشاره کرد. برخی از شخصیت‌های [[مسیحی]] مانند سراسقف آنتوان نبیل عنداری، اسقف مارونی لبنانی،<ref>عنداری، سخنرانی، چاپ‌شده در کتاب رویارویی با تهدیدات معاصر در اندیشه امام‌خمینی، ۱/۶۳.</ref> و اسقف اغناطیوس هزیم<ref>هزیم، چاپ‌شده در کتاب رویارویی با تهدیدات معاصر در اندیشه امام‌خمینی، ۱/۷۵.</ref> و اسقف آرام کشیشیان ارمنی<ref>آرام، پیام، چاپ‌شده در کتاب رویارویی با تهدیدات معاصر در اندیشه امام‌خمینی، ۱/۸۵.</ref> نیز دربارهٔ ایشان قلم زده‌اند. شبلی ملاط متفکر و حقوقدان مسیحی لبنانی، مقاله‌ای در فرق [[ولایت فقیه]] و دیگر حکومت‌ها نوشت و در ضمن آن آرای امام‌خمینی را تحلیل کرد.<ref>ملاط، مقایسه‌ای میان ولایت فقیه و انواع دیگر حکومت در جهان معاصر، ۲/۳۳.</ref> بعضی از مقامات عالی کشورها مانند محمد یوسف بیضون؛ وزیر فرهنگ و آموزش عالی لبنان<ref>بیضون، سخنرانی، چاپ‌شده در کتاب رویارویی با تهدیدات معاصر در اندیشه امام‌خمینی، ۱/۵۷.</ref> نیز دربارهٔ ایشان مقاله نوشته‌اند.
[[زن|زنان]] نیز در نگارش مقاله دربارهٔ شخصیت و نظریات امام‌خمینی فعال بوده‌اند. مقاله‌های «استقلال سیاسی از نگاه امام‌خمینی»، «زن مسلمان و عناصر زمان و مکان از دیدگاه حضرت امام‌خمینی»، «امام و عرفان»، نمونه‌ای از این مقالات است.<ref>مؤسسه تنظیم، مجموعه مقالات چهارمین سمینار بررسی سیره نظری و عملی حضرت امام‌خمینی؛ ستاد بزرگداشت، جایگاه زن، ۱؛ طباطبایی، امام و عرفان، ۵–۶.</ref> در بسیاری از موارد، تعیین ملیت و هویت نویسندگان، بستگی به منطقه برگزاری همایش و تهیه نشریه داشته است؛ برای نمونه در همایشی که به مناسبت یکصدمین سال ولادت امام‌خمینی در [[لبنان]] برگزار شد، اکثر عرضه‌کنندگان مقاله لبنانی بودند.<ref>ستاد بزرگداشت، رویارویی با تهدیدات معاصر در اندیشه امام‌خمینی.</ref> در میان نویسندگان مقالات این همایش می‌توان به افرادی مانند عفیف النابلسی (از لبنان)، [[سیدحسن نصرالله]] (از لبنان) و [[راشد الغنوشی]] (از تونس)، اشاره کرد. برخی از شخصیت‌های [[مسیحی]] مانند سراسقف آنتوان نبیل عنداری، اسقف مارونی لبنانی،<ref>عنداری، سخنرانی، چاپ‌شده در کتاب رویارویی با تهدیدات معاصر در اندیشه امام‌خمینی، ۱/۶۳.</ref> و اسقف اغناطیوس هزیم<ref>هزیم، چاپ‌شده در کتاب رویارویی با تهدیدات معاصر در اندیشه امام‌خمینی، ۱/۷۵.</ref> و اسقف آرام کشیشیان ارمنی<ref>آرام، پیام، چاپ‌شده در کتاب رویارویی با تهدیدات معاصر در اندیشه امام‌خمینی، ۱/۸۵.</ref> نیز دربارهٔ ایشان قلم زده‌اند. شبلی ملاط متفکر و حقوقدان مسیحی لبنانی، مقاله‌ای در فرق [[ولایت فقیه]] و دیگر حکومت‌ها نوشت و در ضمن آن آرای امام‌خمینی را تحلیل کرد.<ref>ملاط، مقایسه‌ای میان ولایت فقیه و انواع دیگر حکومت در جهان معاصر، ۲/۳۳.</ref> بعضی از مقامات عالی کشورها مانند [[محمد یوسف بیضون]]؛ وزیر فرهنگ و آموزش عالی لبنان<ref>بیضون، سخنرانی، چاپ‌شده در کتاب رویارویی با تهدیدات معاصر در اندیشه امام‌خمینی، ۱/۵۷.</ref> نیز دربارهٔ ایشان مقاله نوشته‌اند.


از میان [[اهل سنت]] نیز افراد بسیاری به پژوهش و تألیف مقاله دربارهٔ امام‌خمینی روی آورده‌اند که انور ابوطه<ref>ابوطه، تأثیر امام‌خمینی و انقلاب اسلامی در اندیشه و عملکرد جنبش جهاد اسلامی فلسطین، ۱/۱۲۷.</ref> یکی از آنان است. مرسل نصر از شخصیت‌های بلندمرتبه دروزی لبنان نیز در مقاله‌ای به روش‌شناسی جهاد از نگاه امام‌خمینی پرداخته است.<ref>نصر، اصول و ابعاد مبارزه از دیدگاه امام‌خمینی، ۱/۹۷.</ref> محبوب‌الرحمن از بنگلادش،<ref>محبوب الرحمان، تأسیس حکومت اسلامی، پیوند دین و سیاست، ۶۸.</ref> بیان جبر از [[عراق]]،<ref>جبر، موضع امام‌خمینی در برابر انواع حکومتها در جهان معاصر، ۱/۳۲۷.</ref> لیث شبیلات از اردن،<ref>شبیلات، جایگاه امت اسلامی در معادلات بین‌المللی، ۲/۲۳.</ref> عبدالرحیم علی محمد ابراهیم از سودان<ref>علی محمد ابراهیم، استکبار و مفهوم امروزی آن، چاپ‌شده در کتاب رویارویی با تهدیدات معاصر در اندیشه امام‌خمینی، ۲/۲۸۳.</ref> و محمد مورو از [[مصر]]<ref>مورور، اسلام، ایدئولوژی پابرهنگان، امام‌خمینی الگوی تمام‌عیار، ۲/۳۹۳.</ref> نویسندگان دیگری از اهل سنت‌اند که به نگارش مقاله دربارهٔ امام‌خمینی پرداخته‌اند.
از میان [[اهل سنت]] نیز افراد بسیاری به پژوهش و تألیف مقاله دربارهٔ امام‌خمینی روی آورده‌اند که انور ابوطه<ref>ابوطه، تأثیر امام‌خمینی و انقلاب اسلامی در اندیشه و عملکرد جنبش جهاد اسلامی فلسطین، ۱/۱۲۷.</ref> یکی از آنان است. مرسل نصر از شخصیت‌های بلندمرتبه دروزی لبنان نیز در مقاله‌ای به روش‌شناسی جهاد از نگاه امام‌خمینی پرداخته است.<ref>نصر، اصول و ابعاد مبارزه از دیدگاه امام‌خمینی، ۱/۹۷.</ref> محبوب‌الرحمن از بنگلادش،<ref>محبوب الرحمان، تأسیس حکومت اسلامی، پیوند دین و سیاست، ۶۸.</ref> بیان جبر از [[عراق]]،<ref>جبر، موضع امام‌خمینی در برابر انواع حکومتها در جهان معاصر، ۱/۳۲۷.</ref> لیث شبیلات از اردن،<ref>شبیلات، جایگاه امت اسلامی در معادلات بین‌المللی، ۲/۲۳.</ref> عبدالرحیم علی محمد ابراهیم از سودان<ref>علی محمد ابراهیم، استکبار و مفهوم امروزی آن، چاپ‌شده در کتاب رویارویی با تهدیدات معاصر در اندیشه امام‌خمینی، ۲/۲۸۳.</ref> و محمد مورو از [[مصر]]<ref>مورور، اسلام، ایدئولوژی پابرهنگان، امام‌خمینی الگوی تمام‌عیار، ۲/۳۹۳.</ref> نویسندگان دیگری از اهل سنت‌اند که به نگارش مقاله دربارهٔ امام‌خمینی پرداخته‌اند.
خط ۳۰: خط ۲۸:
مقاله‌نویسان ایرانی، بیشتر گرایش به بررسی اندیشه و خط مشی سیاسی امام‌خمینی داشته‌اند.<ref>مؤسسه تنظیم، مقاله‌شناسی، ۲/۵۳۷–۸۶۲.</ref> پس از آن مقاله‌های دربارهٔ [[رهبری]] امام‌خمینی، آمار بیشتری دارند.<ref>مؤسسه تنظیم، مقاله‌شناسی، ۱/۶۶–۳۲۲.</ref> مقاله‌های عرفانی و اخلاقی دارای کمترین آمارند.<ref>مؤسسه تنظیم، مقاله‌شناسی، ۳/۸۶۳–۸۷۸.</ref> اطلاعات گردآوری‌شده نشانگر این است که در موضوعات متعدد مربوط به ایشان، اعم از کلیات، اندیشه اجتماعی و سیاسی، کلامی، قرآنی و حدیثی مقاله نوشته شده است.<ref>مؤسسه تنظیم، مقاله‌شناسی، ۳/۸۶۳–۸۷۸.</ref>
مقاله‌نویسان ایرانی، بیشتر گرایش به بررسی اندیشه و خط مشی سیاسی امام‌خمینی داشته‌اند.<ref>مؤسسه تنظیم، مقاله‌شناسی، ۲/۵۳۷–۸۶۲.</ref> پس از آن مقاله‌های دربارهٔ [[رهبری]] امام‌خمینی، آمار بیشتری دارند.<ref>مؤسسه تنظیم، مقاله‌شناسی، ۱/۶۶–۳۲۲.</ref> مقاله‌های عرفانی و اخلاقی دارای کمترین آمارند.<ref>مؤسسه تنظیم، مقاله‌شناسی، ۳/۸۶۳–۸۷۸.</ref> اطلاعات گردآوری‌شده نشانگر این است که در موضوعات متعدد مربوط به ایشان، اعم از کلیات، اندیشه اجتماعی و سیاسی، کلامی، قرآنی و حدیثی مقاله نوشته شده است.<ref>مؤسسه تنظیم، مقاله‌شناسی، ۳/۸۶۳–۸۷۸.</ref>


نویسندگان خارجی به بررسی دیدگاه‌های سیاسی امام‌خمینی بیشتر علاقه نشان داده‌اند و در صدد درک تمایزهای حکومت اسلامی در قالب ولایت فقیه با دیگر حکومت‌ها بوده‌اند؛ برای نمونه ولایت فقیه را با حکومت‌های دیگر سنجیده‌اند.<ref>ملاط، مقایسه‌ای میان ولایت فقیه و انواع دیگر حکومت در جهان معاصر، ۲/۳۳.</ref> یا موضع امام‌خمینی در برابر انواع حکومت‌ها را بررسی کرده‌اند.<ref>جبر، موضع امام‌خمینی در برابر انواع حکومتها در جهان معاصر، ۱/۳۲۷–۳۴۹.</ref>
نویسندگان خارجی به بررسی دیدگاه‌های سیاسی امام‌خمینی بیشتر علاقه نشان داده‌اند و در صدد درک تمایزهای حکومت اسلامی در قالب [[ولایت فقیه(1)|ولایت فقیه]] با دیگر حکومت‌ها بوده‌اند؛ برای نمونه ولایت فقیه را با حکومت‌های دیگر سنجیده‌اند.<ref>ملاط، مقایسه‌ای میان ولایت فقیه و انواع دیگر حکومت در جهان معاصر، ۲/۳۳.</ref> یا موضع امام‌خمینی در برابر انواع حکومت‌ها را بررسی کرده‌اند.<ref>جبر، موضع امام‌خمینی در برابر انواع حکومتها در جهان معاصر، ۱/۳۲۷–۳۴۹.</ref>
 
مهم‌ترین محورهایی که مقاله‌ها در زمینه آنها نگاشته شده‌اند عبارت‌اند از: احیا و بازسازی [[تفکر دینی]]<ref>ستاد بزرگداشت، امام‌خمینی و بازسازی؛ مؤسسه تنظیم، کرامت انسان.</ref> [[عاشورا]] و [[امام‌حسین(ع)]]<ref>مؤسسه تنظیم، مجموعه مقالات فرهنگ عاشورا.</ref> [[اخلاق]] و [[عرفان]]،<ref>مؤسسه تنظیم، عرفان در اندیشه؛ مؤسسه تنظیم، اندیشه‌های اخلاقی.</ref> اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی،<ref>مؤسسه تنظیم، امام‌خمینی و حکومت اسلامی؛ مؤسسه آموزش؛ نهاد نمایندگی؛ کنگره امام‌خمینی.</ref> رابطه فقه با مقتضیات عصر،<ref>گروهی از نویسندگان، اجتهاد و زمان و مکان.</ref> جایگاه [[زن]]،<ref>ستاد بزرگداشت، جایگاه زن.</ref> اندیشه‌های تربیتی،<ref>مؤسسه تنظیم، مجموعه مقالات آثار؛ دانشگاه علامه؛ جمعی از نویسندگان.</ref> آرا و نظریات جهادی و دفاعی،<ref>دبیرخانه تبیین اندیشه‌های دفاعی امام‌خمینی، سیری در اندیشه‌های دفاعی امام‌خمینی.</ref> [[ورزش]]<ref>مؤسسه تنظیم، ورزش و ورزشکاران.</ref> و نگاه اندیشمندان جهان به اندیشه‌های امام‌خمینی.<ref>مؤسسه تنظیم، اندیشه امام‌خمینی.</ref>


{{ببینید|همایش‌ها}}
مهم‌ترین محورهایی که مقاله‌ها در زمینه آنها نگاشته شده‌اند عبارت‌اند از: احیا و بازسازی تفکر دینی<ref>ستاد بزرگداشت، امام‌خمینی و بازسازی؛ مؤسسه تنظیم، کرامت انسان.</ref> [[عاشورا]] و [[امام‌حسین(ع)]]<ref>مؤسسه تنظیم، مجموعه مقالات فرهنگ عاشورا.</ref> [[اخلاق]] و [[عرفان]]،<ref>مؤسسه تنظیم، عرفان در اندیشه؛ مؤسسه تنظیم، اندیشه‌های اخلاقی.</ref> اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی،<ref>مؤسسه تنظیم، امام‌خمینی و حکومت اسلامی؛ مؤسسه آموزش؛ نهاد نمایندگی؛ کنگره امام‌خمینی.</ref> رابطه [[فقه]] با مقتضیات عصر،<ref>گروهی از نویسندگان، اجتهاد و زمان و مکان.</ref> جایگاه [[زن]]،<ref>ستاد بزرگداشت، جایگاه زن.</ref> اندیشه‌های تربیتی،<ref>مؤسسه تنظیم، مجموعه مقالات آثار؛ دانشگاه علامه؛ جمعی از نویسندگان.</ref> آرا و نظریات جهادی و دفاعی،<ref>دبیرخانه تبیین اندیشه‌های دفاعی امام‌خمینی، سیری در اندیشه‌های دفاعی امام‌خمینی.</ref> ورزش<ref>مؤسسه تنظیم، ورزش و ورزشکاران.</ref> و نگاه اندیشمندان جهان به اندیشه‌های امام‌خمینی.<ref>مؤسسه تنظیم، اندیشه امام‌خمینی.</ref>{{ببینید|همایش‌ها}}


== نشریات و مجموعه‌ها ==
== نشریات و مجموعه‌ها ==
خط ۴۱: خط ۳۷:
[[نشریات]] با رویکردهای مختلف به درج مقاله دربارهٔ امام‌خمینی پرداخته‌اند. مجله «حضور» به صورت ویژه دربارهٔ شخصیت و اندیشه امام‌خمینی است و مقاله‌های متعددی در آن چاپ شده است. این مجله را [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]]، به صورت فصلنامه و از سال ۱۳۷۰ منتشر کرده است. مجله علمی ـ پژوهشی «متین» نیز با رویکرد مباحث علمی به انتشار مقاله دربارهٔ امام‌خمینی پرداخته است. این مجله را [[پژوهشکده امام‌خمینی و انقلاب اسلامی]] به صورت فصلنامه از سال ۱۳۷۷ منتشر کرده است. هفته‌نامه «حریم امام» را نیز آستان حضرت امام‌خمینی از بهمن ۱۳۹۰ منتشر کرده است. گاه نیز مقاله‌ها در یک کتاب گردآوری شده است.<ref>کنگره فقه و زمان و مکان؛ کنگره امام‌خمینی.</ref>
[[نشریات]] با رویکردهای مختلف به درج مقاله دربارهٔ امام‌خمینی پرداخته‌اند. مجله «حضور» به صورت ویژه دربارهٔ شخصیت و اندیشه امام‌خمینی است و مقاله‌های متعددی در آن چاپ شده است. این مجله را [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]]، به صورت فصلنامه و از سال ۱۳۷۰ منتشر کرده است. مجله علمی ـ پژوهشی «متین» نیز با رویکرد مباحث علمی به انتشار مقاله دربارهٔ امام‌خمینی پرداخته است. این مجله را [[پژوهشکده امام‌خمینی و انقلاب اسلامی]] به صورت فصلنامه از سال ۱۳۷۷ منتشر کرده است. هفته‌نامه «حریم امام» را نیز آستان حضرت امام‌خمینی از بهمن ۱۳۹۰ منتشر کرده است. گاه نیز مقاله‌ها در یک کتاب گردآوری شده است.<ref>کنگره فقه و زمان و مکان؛ کنگره امام‌خمینی.</ref>


نشریات مختلف به صورت ویژه به مناسبت چهلم و نخستین سالگرد درگذشت امام‌خمینی و سالگردهای بعدی، اقدام به انتشار مقالاتی در زمینه شخصیت و اندیشه‌های ایشان کرده‌اند. برخی از نشریات نیز به صورت خاص، ویژه‌نامه‌ای را به این مورد اختصاص داده‌اند. نشریات جمهوری اسلامی، [[کیهان فرهنگی]]، اطلاعات هفتگی، پاسدار اسلام ازجمله نشریاتی‌اند که در سال ۱۳۶۸ (سال رحلت امام‌خمینی) ویژه‌نامه منتشر کردند.<ref>مقاله ویژه‌نامه‌ها.</ref>
نشریات مختلف به صورت ویژه به مناسبت چهلم و نخستین [[مراسم سالگرد درگذشت امام‌خمینی|سالگرد درگذشت امام‌خمینی]] و سالگردهای بعدی، اقدام به انتشار مقالاتی در زمینه شخصیت و اندیشه‌های ایشان کرده‌اند. برخی از نشریات نیز به صورت خاص، ویژه‌نامه‌ای را به این مورد اختصاص داده‌اند. نشریات جمهوری اسلامی، [[کیهان فرهنگی]]، اطلاعات هفتگی، پاسدار اسلام ازجمله نشریاتی‌اند که در سال ۱۳۶۸ (سال [[رحلت امام‌خمینی]]) ویژه‌نامه منتشر کردند.<ref>مقاله ویژه‌نامه‌ها.</ref>


{{ببینید|ویژه‌نامه‌ها}}
{{ببینید|ویژه‌نامه‌ها}}
خط ۵۰: خط ۴۶:


== مأخذشناسی ==
== مأخذشناسی ==
به دلیل کثرت و انبوهی مقاله‌ها و لزوم اطلاع‌رسانی، تلاش‌هایی برای گردآوری اطلاعات مقاله‌ها و تنظیم مأخذشناسی آنها انجام گرفته و برخی از آنها منتشر شده است؛ برای نمونه مقاله‌شناسی توصیفی امام‌خمینی در سه جلد به معرفی ۶۹۵۶ عنوان مقاله پرداخته است.<ref>مؤسسه تنظیم، ۱/هفت.</ref> کتاب بررسی تحلیلی مطالعات انقلاب اسلامی نیز در دو جلد به بررسی کتاب‌ها و مقالات مهم در مورد انقلاب اسلامی ایران و امام‌خمینی پرداخته است که جلد دوم آن در موضوع مقالات است؛<ref>حاضری، بررسی تحلیلی مطالعات انقلاب اسلامی.</ref> افزون بر این، مقاله بلندی نیز به روش مأخذشناسی به ارائه اطلاعات مقاله‌های منتشرشده در سال ۱۳۷۸ در ایران پرداخته است.<ref>جنتی، فهرست مقالات تحقیقی مجله‌ها به مناسبت یکصدمین سال‌زاد امام‌خمینی، ۲۸۰.</ref>
به دلیل کثرت و انبوهی مقاله‌ها و لزوم اطلاع‌رسانی، تلاش‌هایی برای گردآوری اطلاعات مقاله‌ها و تنظیم مأخذشناسی آنها انجام گرفته و برخی از آنها منتشر شده است؛ برای نمونه مقاله‌شناسی توصیفی امام‌خمینی در سه جلد به معرفی ۶۹۵۶ عنوان مقاله پرداخته است.<ref>مؤسسه تنظیم، ۱/هفت.</ref> [[بررسی تحلیلی مطالعات انقلاب اسلامی (کتاب)|کتاب بررسی تحلیلی مطالعات انقلاب اسلامی]] نیز در دو جلد به بررسی کتاب‌ها و مقالات مهم در مورد [[انقلاب اسلامی ایران]] و امام‌خمینی پرداخته است که جلد دوم آن در موضوع مقالات است؛<ref>حاضری، بررسی تحلیلی مطالعات انقلاب اسلامی.</ref> افزون بر این، مقاله بلندی نیز به روش مأخذشناسی به ارائه اطلاعات مقاله‌های منتشرشده در سال ۱۳۷۸ در ایران پرداخته است.<ref>جنتی، فهرست مقالات تحقیقی مجله‌ها به مناسبت یکصدمین سال‌زاد امام‌خمینی، ۲۸۰.</ref>


مأخذشناسی‌های ویژه امام‌خمینی مانند مأخذشناسی امام‌خمینی، مأخذشناسی اندیشه سیاسی امام‌خمینی، مأخذشناسی فقه و زمان و مکان، غیر از کتاب و پایان‌نامه، مقاله‌ها را هم معرفی کرده‌اند.<ref>نوری، کتاب‌شناسی فقه و زمان و مکان، امیری، مأخذشناسی امام‌خمینی.</ref> برخی از مأخذشناسی‌های عام مانند فهرست مقالات منتشرشده دربارهٔ انقلاب اسلامی و کتاب‌شناسی [[پانزده خرداد]] نیز اطلاعات مقاله‌های دربارهٔ امام‌خمینی را دربردارند.<ref>امیرخانی، فهرست مقالات منتشرشده دربارهٔ انقلاب اسلامی، جم؛ مرکز اسناد.</ref> همچنین یک کتاب به‌طور خاص به مأخذشناسی مقالات منتشرشده در خارج از کشور پرداخته است.<ref>مرکز اسلامی انگلیس، خلاصه پایان‌نامه‌های دکتری و مقالات خارجی دربارهٔ امام‌خمینی و انقلاب اسلامی،</ref>
مأخذشناسی‌های ویژه امام‌خمینی مانند مأخذشناسی امام‌خمینی، مأخذشناسی اندیشه سیاسی امام‌خمینی، مأخذشناسی فقه و زمان و مکان، غیر از کتاب و پایان‌نامه، مقاله‌ها را هم معرفی کرده‌اند.<ref>نوری، کتاب‌شناسی فقه و زمان و مکان، امیری، مأخذشناسی امام‌خمینی.</ref> برخی از مأخذشناسی‌های عام مانند فهرست مقالات منتشرشده دربارهٔ انقلاب اسلامی و کتاب‌شناسی [[پانزده خرداد]] نیز اطلاعات مقاله‌های دربارهٔ امام‌خمینی را دربردارند.<ref>امیرخانی، فهرست مقالات منتشرشده دربارهٔ انقلاب اسلامی، جم؛ مرکز اسناد.</ref> همچنین یک کتاب به‌طور خاص به مأخذشناسی مقالات منتشرشده در خارج از کشور پرداخته است.<ref>مرکز اسلامی انگلیس، خلاصه پایان‌نامه‌های دکتری و مقالات خارجی دربارهٔ امام‌خمینی و انقلاب اسلامی،</ref>
۲۱٬۱۴۹

ویرایش