۱٬۷۶۵
ویرایش
اعتبار: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (انتقال از رده:مقاله‌های جلد دوم دانشنامه به رده:مقاله‌های جلد دوم دانشنامه امام‌خمینی ردهانبوه) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''اعتبار'''، هر نوع قرار پذیرفته‌شده از سوی عقلا. | '''اعتبار'''، هر نوع قرار پذیرفته‌شده از سوی عقلا. | ||
در اصول فقه واژه «اعتباری» بر مصادیق پرشماری منطبق می‌گردد؛ مانند [[حق]]، [[حکم]]، [[مالکیت|ملکیت]]، زوجیت و وجوب و حرمت. [[امام‌خمینی]] از این عناوین، با تعبیر «جعلی»، یعنی اموری قراردادی یاد می‌کند که به دست عقلا یا کسی که نظرش نزد آنان پذیرفته‌است، وضع می‌شود. | |||
برای اعتبار، اقسام گوناگونی ذکر شده‌است: اعتبار عمومی و خصوصی، اعتبار محض و حقیقی، اعتبار ادبی و قانونی و اعتبار انشائی و حقیقی. | |||
مؤلفه‌های اعتبار عقلایی که امام‌خمینی درباره آن اظهار نظر کرده‌است، عبارت‌اند از: | |||
تنزیلی‌بودن: از تعبیرات امام‌خمینی استنباط می‌شود اعتبار، نوعی تنزیل و تشبیه است. | |||
عمومی‌بودن: امام‌خمینی قائل است که اعتبارات عقلایی، امر شخصی نیست که وابسته به نظر یک نفر باشد؛ بلکه امری عمومی است. | |||
ذهنی‌بودن: امام‌خمینی و برخی بر این باورند که محل تحقق اعتبار، نفس انسانی است. | |||
اثرداشتن: به نظر امام‌خمینی و گروهی از اصولیان اعتبارات عقلایی به دلیل نیاز انسان و با هدف اثری که بر آن مترتّب می‌شود، پدید می‌آیند. | |||
در تحقق اعتبار، ارکانی وجود دارد: اعتبارکننده، ظرف اعتبار، ابزار و سبب اعتبار و اعتبارشده. | |||
برای تبیین سبب اعتبار انشا دیدگاه‌های مختلفی بیان شده. بر اساس دیدگاه مشهور، انشا، ایجاد معنی به دست لفظ در عالم اعتباریات است. امام‌خمینی همسو با نظر مشهور، معتقد است لفظ، معنای اعتباری که جایگاه آن ذهن است را ایجاد می‌کند. | |||
نظریه امام‌خمینی درباره اعتبار عقلایی، در بحث‌هایی از [[فقه]] و [[اصول فقه]] تأثیر دارد. نظریه ایشان در تفسیر معانی اعتباری، مانند ملکیت، عهد و غصب با نظرهای متعارف اصولیان متفاوت است، زیرا طبق این نظریه، الزامی برای ارجاع معانی اعتباری به معانی حقیقی نیست و اگر عقلا بدون هیچ معنای حقیقی، معانی جدیدی اعتبار کنند، صحیح خواهد بود. این نظریه با تفکیک اعتبارات انشایی و حقیقی به تصحیح عقود فضولی یا مکرَه یا مواردی که میان ایجاب و قبول موالات نیست، می‌پردازد. | |||
== مفهوم‌شناسی == | == مفهوم‌شناسی == | ||
| خط ۱۸۱: | خط ۲۰۲: | ||
[[رده:مقاله‌های بی‌نیاز از جعبه اطلاعات]] | [[رده:مقاله‌های بی‌نیاز از جعبه اطلاعات]] | ||
[[رده:فقه]] | [[رده:فقه]] | ||
[[رده:مقاله های نیازمند ارزیابی]] | |||