پرش به محتوا

انقلاب سفید: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۴۴: خط ۱۴۴:
افزون بر این، یکی از عوامل اساسی شکست انقلاب سفید، سیاست اصلاحات توأم با سرکوب بود.<ref>نجاتی، تاریخ سیاسی بیست و پنج‌ساله ایران، ۱/۳۲۰.</ref> در واقع دولت کندی، طرح اصلاحات در کشورهای جهان سوم را، تنها با هدف برقرارماندن وضع سیاسی موجود اجرا کرد و به همین دلیل با تجهیز این کشورها به نیروی ضد شورش، آمیزه‌ای از اصلاح و سرکوبی را بهترین روش مبارزه با کمونیسم و حفظ وضع موجود ارزیابی کرد.<ref>بیل، شیر و عقاب (روابط بدفرجام ایران و آمریکا)، ۲۱۱–۲۱۲.</ref> پیامد درازمدت این‌گونه اصلاحاتِ هدایت‌شده که به گونه‌ای نامؤثر و آن هم به عنوان حفاظت از وضع موجود سیاسی به اجرا درآمد و هیچ‌گونه مشارکت اصیل مردمی در آن راه نداشت، نهایتاً به وخیم‌ترشدن اوضاع انجامید.<ref>بیل، شیر و عقاب (روابط بدفرجام ایران و آمریکا)، ۲۱۲.</ref> با مرگ کندی و ریاست‌جمهوری لیندون جانسون، سیاست خارجی آمریکا بدان‌گونه که محمدرضا پهلوی طالب آن بود، چرخش یافت و دوران تازه‌ای از سلطنت وی با سیاست سرکوب آغاز شد.<ref>بیل، شیر و عقاب (روابط بدفرجام ایران و آمریکا)، ۲۱۳؛ سفری، قلم و سیاست، ۲/۵۴۷.</ref>
افزون بر این، یکی از عوامل اساسی شکست انقلاب سفید، سیاست اصلاحات توأم با سرکوب بود.<ref>نجاتی، تاریخ سیاسی بیست و پنج‌ساله ایران، ۱/۳۲۰.</ref> در واقع دولت کندی، طرح اصلاحات در کشورهای جهان سوم را، تنها با هدف برقرارماندن وضع سیاسی موجود اجرا کرد و به همین دلیل با تجهیز این کشورها به نیروی ضد شورش، آمیزه‌ای از اصلاح و سرکوبی را بهترین روش مبارزه با کمونیسم و حفظ وضع موجود ارزیابی کرد.<ref>بیل، شیر و عقاب (روابط بدفرجام ایران و آمریکا)، ۲۱۱–۲۱۲.</ref> پیامد درازمدت این‌گونه اصلاحاتِ هدایت‌شده که به گونه‌ای نامؤثر و آن هم به عنوان حفاظت از وضع موجود سیاسی به اجرا درآمد و هیچ‌گونه مشارکت اصیل مردمی در آن راه نداشت، نهایتاً به وخیم‌ترشدن اوضاع انجامید.<ref>بیل، شیر و عقاب (روابط بدفرجام ایران و آمریکا)، ۲۱۲.</ref> با مرگ کندی و ریاست‌جمهوری لیندون جانسون، سیاست خارجی آمریکا بدان‌گونه که محمدرضا پهلوی طالب آن بود، چرخش یافت و دوران تازه‌ای از سلطنت وی با سیاست سرکوب آغاز شد.<ref>بیل، شیر و عقاب (روابط بدفرجام ایران و آمریکا)، ۲۱۳؛ سفری، قلم و سیاست، ۲/۵۴۷.</ref>


امام‌خمینی نیز با وصف انقلاب سفید به نمایشی مبتذل که با هدف غارت منابع ایران و نیز پیشگیری از انقلاب داخلی علیه رژیم پهلوی اجرا شد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۲۳۸.</ref> این انقلاب را ننگین و از خون‌بارترین انقلاب‌ها نامید که پیامدی جز گرسنگی و [[فقر]] بیشتر مردم، تباه‌شدن زندگی روستاییان و زارعان، نقض قوانین شرع و کشور، فراهم‌کردن بازار برای استعمار نو و چپاول ذخایر مملکت، اختناق، قتل‌عام مردم، اعدام‌های غیرقانونی و انباشتن زندان‌ها از علما و مردم، هتک مقدسات اسلام، [[حمله به مدرسه فیضیه]] و [[قیام پانزده خرداد ۱۳۴۲|کشتار پانزده خرداد ۱۳۴۲]]، نفوذ فساد در سراسر کشور، مسلط‌کردن آمریکا و اسرائیل بر همه شئون نظامی، سیاسی و تجاری کشور و گسترش مخالفت مردم ثمری نداشت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۳۲۵–۳۲۶، ۴۴۹–۴۵۰، ۴۸۳–۴۸۴ و ۳/۷۱–۷۴، ۲۶۷، ۳۵۳، ۳۸۶–۳۸۷، ۳۹۰، ۴۲۲.</ref>
امام‌خمینی نیز با وصف انقلاب سفید به نمایشی مبتذل که با هدف غارت منابع ایران و نیز پیشگیری از انقلاب داخلی علیه رژیم پهلوی اجرا شد،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۲۳۸.</ref> این انقلاب را، انقلابی ننگین نامید که پیامدی جز گرسنگی و [[فقر]] بیشتر مردم، تباه‌شدن زندگی روستاییان و زارعان، نقض قوانین شرع و کشور، فراهم‌کردن بازار برای استعمار نو و چپاول ذخایر مملکت، اختناق، قتل‌عام مردم، اعدام‌های غیرقانونی و انباشتن زندان‌ها از علما و مردم، هتک مقدسات اسلام، [[حمله به مدرسه فیضیه]] و [[قیام پانزده خرداد ۱۳۴۲|کشتار پانزده خرداد ۱۳۴۲]]، نفوذ فساد در سراسر کشور، مسلط‌کردن آمریکا و اسرائیل بر همه شئون نظامی، سیاسی و تجاری کشور و گسترش مخالفت مردم، ثمری نداشت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۳۲۵–۳۲۶، ۴۴۹–۴۵۰، ۴۸۳–۴۸۴ و ۳/۷۱–۷۴، ۲۶۷، ۳۵۳، ۳۸۶–۳۸۷، ۳۹۰، ۴۲۲.</ref>


به‌طور کلی اجرای انقلاب سفید اگرچه برای شخص [[محمدرضا پهلوی]] دارای دستاوردهای تبلیغاتی کوتاه‌مدت و کسب وجهه جهانی بود، لیکن نتایج و پیامدهای ناهمگون و تشنج‌آفرین آن از نظر سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به زیان رژیم پهلوی تمام شد و موجبات خیزش سیاسیاجتماعی مردم ایران را فراهم ساخت. گسترش امواج مخالفت مردم و وقوع قیام پانزده خرداد، پیامد عینی و مهم آن بود.<ref>خلجی، اصلاحات آمریکایی و قیام ۱۵ خرداد، ۱۶۲–۱۶۳.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|پانزده خرداد}} امری که در نهایت به [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب سراسری سال ۱۳۵۷]] و سرنگونی رژیم شاهنشاهی انجامید؛ انقلابی که امام‌خمینی آن را «انقلاب سفید» واقعی و انقلاب سفید شاه را «انقلاب شاهنشاهی» نامید.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۶/۱۵۶ و ۱۰/۱۰۸.</ref>
به‌طور کلی اجرای انقلاب سفید اگرچه برای شخص [[محمدرضا پهلوی]] دارای دستاوردهای تبلیغاتی کوتاه‌مدت و کسب وجهه جهانی بود، لیکن نتایج و پیامدهای ناهمگون و تشنج‌آفرین آن از نظر سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به زیان رژیم پهلوی تمام شد و موجبات خیزش سیاسیاجتماعی مردم ایران را فراهم ساخت. گسترش امواج مخالفت مردم و وقوع قیام پانزده خرداد، پیامد عینی و مهم آن بود.<ref>خلجی، اصلاحات آمریکایی و قیام ۱۵ خرداد، ۱۶۲–۱۶۳.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|پانزده خرداد}} امری که در نهایت به [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب سراسری سال ۱۳۵۷]] و سرنگونی رژیم شاهنشاهی انجامید؛ انقلابی که امام‌خمینی آن را «انقلاب سفید» واقعی و انقلاب سفید شاه را «انقلاب شاهنشاهی» نامید.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۶/۱۵۶ و ۱۰/۱۰۸.</ref>