۲۱٬۲۰۹
ویرایش
علیت: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''علیت'''، توقف وجودی یک شیء بر شیء دیگر. | '''علیت'''، توقف وجودی یک شیء بر شیء دیگر. | ||
یکی از اساسی‌ترین مباحث فلسفی، بحث علیت است. بحث از علیت و فروع آن در میان اندیشمندان مسلمان، ریشه در [[قرآن|آیات قرآنی]] دارد و در آن، مسائلی چون: تأثیر و تأثر موجودات عالم و انتساب همه امور به حق مورد توجه قرار گرفته است. | یکی از اساسی‌ترین مباحث فلسفی، بحث علیت است. بحث از علیت و فروع آن در میان اندیشمندان مسلمان، ریشه در [[قرآن|آیات قرآنی]] دارد و در آن، مسائلی چون: تأثیر و تأثر موجودات عالم و انتساب همه امور به حق مورد توجه قرار گرفته است. | ||
در میان متکلمان، بعضی مانند | در میان متکلمان، بعضی مانند اشاعره، اصل علیت را نفی کرده و به عادةالله قائل شده‌اند و انگیزه آنان از این امر، تقدیس و تعظیم جلالت خداوند بود. | ||
[[امام‌خمینی]] در آثار مختلف خود مباحث علیت را به سبک [[حکمت متعالیه]] مطرح و تحلیل و نظریه متکلمان و فلاسفه را نقد و بررسی می‌کند. ایشان در مباحث عرفانی خود، مبحث علیت و معلولیت را به افاضه اشراقی و تجلی و ظهور ارجاع می‌دهد، و ممکنات را چیزی جز ظل و شأنی از شؤون علت حقیقی نمی‌شمارد. | |||
امام‌خمینی به اقسام علت در کلمات خود اشاره کرده و صورت را علت صوری ماهیت و ماده را علت مادی آن تعریف می‌کند. ایشان در بیان ملاک نیازمندی معلول به علت، [[حدوث و قدم|حدوث]] را ملاک احتیاج ندانسته، آن را نقد و رد کرده است و به تبع [[ملاصدرا]]، نیازمندی شیء به علت را امکان فقری یا ربط وجودی می‌داند که تعلق و وابستگی معلول به علت خود است. و طبق مبنای عرفانی نیز معلول در هر لحظه تجلی جدیدی است و هر تجلی به متجلی نیاز دارد. | |||
== معنی == | == معنی == | ||