پرش به محتوا

سخنرانی‌های امام‌خمینی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''سخنرانی‌ها'''، گفتارهای امام‌خمینی در دیدارهای خصوصی و عمومی با شخصیت‌ها و گروه‌های مختلف مردم.
'''سخنرانی‌ها'''، گفتارهای امام‌خمینی در دیدارهای خصوصی و عمومی با شخصیت‌ها و گروه‌های مختلف مردم.
==اهمیت==
==اهمیت==
امام‌خمینی در کنار کار‌های پژوهشی، تدریس و تألیف، به سخنرانی برای مردم نیز می‏پرداخت. اهمیت و جایگاه سخنرانی‌های ایشان از آن‌روست که با بررسی و تحلیل آنها، می‏توان با جنبه‏های گوناگون حیات علمی، سیاسی و دیدگاه‌های ایشان آشنا شد و نیز چگونگی ارتباط میان امام‌خمینی و امت را در نظام سیاسی اسلام نظاره کرد. این است که برخی معتقدند سخنرانی‌های ایشان را می‏توان «منشور انقلاب اسلامی» و تاریخچه مستند آن دانست <ref>خمینی، مقدمه کتاب کوثر ، ۱/پنجاه‌وچهار.</ref>.
[[امام‌خمینی]] در کنار کار‌های پژوهشی، تدریس و تألیف، به سخنرانی برای مردم نیز می‏پرداخت. اهمیت و جایگاه سخنرانی‌های ایشان از آن‌روست که با بررسی و تحلیل آنها، می‏توان با جنبه‌‏های گوناگون حیات علمی، سیاسی و دیدگاه‌های ایشان آشنا شد و نیز چگونگی ارتباط میان امام‌خمینی و امت را در نظام سیاسی اسلام نظاره کرد. این است که برخی معتقدند سخنرانی‌های ایشان را می‏توان «منشور انقلاب اسلامی» و تاریخچه مستند آن دانست <ref>خمینی، مقدمه کتاب کوثر ، ۱/پنجاه‌وچهار.</ref>.
==تاریخچه و تعداد==
==تاریخچه و تعداد==
قدیمی‏ترین سخنرانی که از امام‌خمینی گزارش شده، سخنرانی در مجلس ختم سیدمحمد طباطبایی؛ از رجال سیاسی ـ مذهبی نهضت مشروطیت در سال ۱۲۹۹ <ref>قادری، خمینی روح‌الله ، ۱/۲۶۰.</ref> و آخرین سخنرانی در ۱/۱/۱۳۶۸ به صورت پیام رادیو ـ تلویزیونی به ملت ایران به مناسبت فرارسیدن سال نو می‌باشد <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۹۱۵.</ref>.
قدیمی‏ترین سخنرانی که از امام‌خمینی گزارش شده، سخنرانی در مجلس ختم [[سیدمحمد طباطبایی]]؛ از رجال سیاسی ـ مذهبی [[نهضت مشروطیت]] در سال ۱۲۹۹ <ref>قادری، خمینی روح‌الله ، ۱/۲۶۰.</ref> و آخرین سخنرانی در ۱/۱/۱۳۶۸ به صورت پیام [[رادیو]] ـ [[تلویزیونی]] به ملت ایران به مناسبت فرارسیدن سال نو می‌باشد <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۹۱۵.</ref>.
از سخنرانی‌های امام‌خمینی پیش از آغاز مبارزه سیاسی اطلاع چندانی در دست نیست؛ ولی با آغاز مبارزه اسلامی و فعالیت آشکار سیاسی ـ اجتماعی ایشان، از سال ۱۳۴۱ برای ثبت، ضبط و نگهداری سخنرانی‌های ایشان اهتمام بیشتری صورت گرفته است. تعداد سخنرانی‌های باقی‌مانده از امام‌خمینی که از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۶۸ ایراد شده، دست‌کم ۹۴۱ سخنرانی است و اکنون نوار صوتی یا تصویری ۹۱۵ مورد آن موجود است <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۹۱۵.</ref>. از مجموع سخنرانی‌ها، ۴۸۵ سخنرانی در قم، ۳۸۰ سخنرانی در تهران، ۱۲ سخنرانی در عراق و ۶۴ سخنرانی در کشور فرانسه ایراد شده است. بیشترین تعداد سخنرانی امام‌خمینی در قم و پس از آن، تهران در حسینیه جماران بوده است <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، جم.</ref>.
از سخنرانی‌های امام‌خمینی پیش از آغاز مبارزه سیاسی اطلاع چندانی در دست نیست؛ ولی با آغاز مبارزه اسلامی و فعالیت آشکار سیاسی ـ اجتماعی ایشان، از سال ۱۳۴۱ برای ثبت، ضبط و نگهداری سخنرانی‌های ایشان اهتمام بیشتری صورت گرفته است. تعداد سخنرانی‌های باقی‌مانده از امام‌خمینی که از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۶۸ ایراد شده، دست‌کم ۹۴۱ سخنرانی است و اکنون نوار صوتی یا تصویری ۹۱۵ مورد آن موجود است <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۹۱۵.</ref>. از مجموع سخنرانی‌ها، ۴۸۵ سخنرانی در [[قم]]، ۳۸۰ سخنرانی در [[تهران]]، ۱۲ سخنرانی در [[عراق]] و ۶۴ سخنرانی در کشور [[فرانسه]] ایراد شده است. بیشترین تعداد سخنرانی امام‌خمینی در قم و پس از آن، [[تهران]] در [[حسینیه جماران]] بوده است <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، جم.</ref>.
==ویژگی‌ها==
==ویژگی‌ها==
ویژگی‌های عمومی و غالبی سخنرانی‌های امام‌خمینی عبارت‌اند از:
ویژگی‌های عمومی و غالبی سخنرانی‌های امام‌خمینی عبارت‌اند از:


۱. آغاز سخنرانی با یاد خدا و به‌پایان‌بردن آن همراه با دعا و آرزوی خیر و سعادت برای حاضران و دیگران؛
۱. آغاز سخنرانی با [[یاد خدا]] و به‌پایان‌بردن آن همراه با [[دعا]] و آرزوی خیر و سعادت برای حاضران و دیگران؛


۲. بیان ساده، روان و سلیس و پرهیز از واژه‏ها و اصطلاحات غریب یا غیر فارسی مگر آیات و روایات یا واژه‌های عربی؛
۲. بیان ساده، روان و سلیس و پرهیز از واژه‏‌ها و اصطلاحات غریب یا غیر فارسی مگر [[آیات]] و [[روایات]] یا واژه‌های عربی؛


۳. لحن انقلابی در پیش یا اوایل پیروزی انقلاب و بیان ملایم و همراه با آرامش به‌ویژه در سخنرانی‌های پس از انقلاب؛
۳. لحن انقلابی در پیش یا اوایل پیروزی انقلاب و بیان ملایم و همراه با آرامش به‌ویژه در سخنرانی‌های پس از انقلاب؛
خط ۱۸: خط ۱۸:
۵. استفاده از مضامین آیات و روایات؛
۵. استفاده از مضامین آیات و روایات؛


۶. بهره‌گیری از حکایات، ضرب‌المثل‌ها و حوادث تاریخی ازجمله حوادث تاریخ اسلام؛
۶. بهره‌گیری از حکایات، ضرب‌المثل‌ها و حوادث تاریخی ازجمله حوادث [[تاریخ اسلام]]؛


۷. توجه به مناسبت‌ها و حوادث روز و بیان نکاتی درباره آنها؛ ۸. رعایت حال حاضران و مخاطبان از نظر سطح معلومات، سن، جنسیت و...؛
۷. توجه به مناسبت‌ها و حوادث روز و بیان نکاتی درباره آنها؛


۹. پرهیز از طولانی‌شدن زمان سخنرانی؛ ۱۰. توجه به فرارسیدن وقت نماز؛
۸. رعایت حال حاضران و مخاطبان از نظر سطح معلومات، سن، جنسیت و...؛
 
۹. پرهیز از طولانی‌شدن زمان سخنرانی؛
 
۱۰. توجه به فرارسیدن وقت [[نماز]]؛


۱۱. پرهیز از بیان نام افراد، به‌ویژه افراد منفی و یادآوری کنایی از آنها؛
۱۱. پرهیز از بیان نام افراد، به‌ویژه افراد منفی و یادآوری کنایی از آنها؛
خط ۲۸: خط ۳۲:
۱۲. پاسخ به ابراز احساسات حاضران در آغاز و پایان سخنرانی، به‌گونه‏ای که این حالت گاه بر سلامتی ایشان نیز تأثیر می‏گذاشت <ref>نوربالا، ارجعی الی ربّک ، ۳۰۳.</ref>؛
۱۲. پاسخ به ابراز احساسات حاضران در آغاز و پایان سخنرانی، به‌گونه‏ای که این حالت گاه بر سلامتی ایشان نیز تأثیر می‏گذاشت <ref>نوربالا، ارجعی الی ربّک ، ۳۰۳.</ref>؛


۱۳. رعایت نظافت ظاهری، ساده‏پوشی و سادگی محل سخنرانی.
۱۳. رعایت نظافت ظاهری، ساده‌‏پوشی و سادگی محل سخنرانی.


درباره روش تهیه و تنظیم سخنرانی‌ها و تعیین مباحثی که در هر سخنرانی باید بیان شود، می‌توان گفت ایشان مطالب و مفاهیم علمی و دینی را در ذهن و ‌اندیشه خویش داشت و از راه‌های گوناگون در جریان اطلاعات و اخبار جاری کشور و جهان قرار می‌گرفت <ref>مؤسسه تنظیم، محضر نور، ۱/د.</ref> و متناسب با مخاطبان و نیاز آنها و مخاطبان عام داخلی و خارجی به سخنرانی می‌پرداخت؛ بدون اینکه کسی محتوای سخنرانی ایشان را تهیه کند. بنابراین هر سخنرانی ایشان برآیند آگاهی از اخبار رسیده، تحلیل شرایط حاکم بر کشور و جهان، ویژگی حاضران و مسئولیت آنان، نکاتی که لازم بود مردم از آنها آگاه شوند یا خطرها و مشکلات موجود بر سر راه انقلاب بوده است. ایشان هنگام سخنرانی از کاغذ یادداشت و مانند آن استفاده نمی‏کرد؛ هرچند از پیش درباره نکاتی که لازم بود در سخنرانی مطرح شود یادداشت‌هایی تهیه می‏کرد که تعدادی از آنها در آرشیو مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی نگهداری می‏شود <ref>انصاری، مقدمه کتاب صحیفه امام،  ۱/سی‌وهفت.</ref>.
درباره روش تهیه و تنظیم سخنرانی‌ها و تعیین مباحثی که در هر سخنرانی باید بیان شود، می‌توان گفت ایشان مطالب و مفاهیم علمی و دینی را در ذهن و ‌اندیشه خویش داشت و از راه‌های گوناگون در جریان اطلاعات و اخبار جاری کشور و جهان قرار می‌گرفت <ref>مؤسسه تنظیم، محضر نور، ۱/د.</ref> و متناسب با مخاطبان و نیاز آنها و مخاطبان عام داخلی و خارجی به سخنرانی می‌پرداخت؛ بدون اینکه کسی محتوای سخنرانی ایشان را تهیه کند. بنابراین هر سخنرانی ایشان برآیند آگاهی از اخبار رسیده، تحلیل شرایط حاکم بر [[کشور]] و جهان، ویژگی حاضران و مسئولیت آنان، نکاتی که لازم بود مردم از آنها آگاه شوند یا خطرها و مشکلات موجود بر سر راه انقلاب بوده است. ایشان هنگام سخنرانی از کاغذ یادداشت و مانند آن استفاده نمی‏کرد؛ هرچند از پیش درباره نکاتی که لازم بود در سخنرانی مطرح شود یادداشت‌هایی تهیه می‏کرد که تعدادی از آنها در آرشیو مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی نگهداری می‏شود <ref>انصاری، مقدمه کتاب صحیفه امام،  ۱/سی‌وهفت.</ref>.
==موضوعات==
==موضوعات==
مجموعه بیانات امام‌­خمینی گستره‏ای وسیع و متنوع از موضوعات و مباحث گوناگون را دربر می‏گیرد. این موضوعات را می‏توان در ذیل این محورها تنظیم کرد:
مجموعه بیانات امام‌­خمینی گستره‌‏ای وسیع و متنوع از موضوعات و مباحث گوناگون را دربر می‏گیرد. این موضوعات را می‏توان در ذیل این محورها تنظیم کرد:
 
۱. [[اسلام]] و [[دین]]: نقش دین به عنوان یک عامل انگیزش <ref>مزینانی، بررسی عوامل ایجاد انگیزه در بیانات حضرت امام‌خمینی ، ۱۱۲.</ref>، جنبه‌‏های عبادی و سیاسی اسلام، [[رابطه دین و سیاست]] <ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۲۴، ۱۰۴ و ۲/۵۳.</ref>؛


۱. اسلام و دین: نقش دین به عنوان یک عامل انگیزش <ref>مزینانی، بررسی عوامل ایجاد انگیزه در بیانات حضرت امام‌خمینی ، ۱۱۲.</ref>، جنبه‏های عبادی و سیاسی اسلام، رابطه دین و سیاست <ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۲۴، ۱۰۴ و ۲/۵۳.</ref>؛
۲. سیاست و اجتماع: [[مبارزه با استکبار]]، [[حفظ وحدت]]، [[استقلال‌طلبی]]، [[انتخابات]]، [[انقلاب اسلامی]] و [[نظام جمهوری اسلامی]]، [[جنگ]] و [[دفاع]]، [[عدالت اجتماعی]]، [[قانون اساسی]]، قیام برای [[خدا]]، مردم و نقش آنها در [[حکومت دینی]] <ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۶۷، ۸۳، ۱۰۱، ۱۶۴ و ۲/۲۶، ۹۹.</ref>؛


۲. سیاست و اجتماع: مبارزه با استکبار، حفظ وحدت، استقلال‌طلبی، انتخابات، انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی، جنگ و دفاع، عدالت اجتماعی، قانون اساسی، قیام برای خدا، مردم و نقش آنها در حکومت دینی <ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۶۷، ۸۳، ۱۰۱، ۱۶۴ و ۲/۲۶، ۹۹.</ref>؛
۳. اخلاق، [[تعلیم و تربیت]] و عرفان و معنویت: نیاز انسان به تعلیم و تربیت، رابطه تعلیم و تزکیه، نقش عرفان در تربیت، روش تربیت و... <ref>مجتهدزاده، بررسی تعلیم و تربیت از دیدگاه حضرت امام‌خمینی ، ۱۷۴.</ref>؛


۳. اخلاق، تعلیم و تربیت و عرفان و معنویت: نیاز انسان به تعلیم و تربیت، رابطه تعلیم و تزکیه، نقش عرفان در تربیت، روش تربیت و... <ref>مجتهدزاده، بررسی تعلیم و تربیت از دیدگاه حضرت امام‌خمینی ، ۱۷۴.</ref>؛
۴. اقتصاد: اقتصاد مستقل و اقتصاد وابسته؛


۴. اقتصاد: اقتصاد مستقل و اقتصاد وابسته؛ ۵. فرهنگ، هنر و تبلیغات: فرهنگ سالم و فاسد و فرهنگ اسلام <ref>← مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، جم؛ امام‌خمینی، کوثر، جم.</ref>.
۵. فرهنگ، هنر و تبلیغات: فرهنگ سالم و فاسد و [[فرهنگ اسلام]] <ref>← مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، جم؛ امام‌خمینی، کوثر، جم.</ref>.


با مروری بر فهرست موضوعی سخنرانی‌های امام‌خمینی به‌ دست‌می‏آید که موضوعاتی چون: خدا، پیامبر(ص)، امام‌علی(ع)، انبیا(ع)، قرآن، اسلام، انسان، آزادی، مبارزه با امریکا و اسرائیل، ابرقدرت‌ها، استعمار، استکبار، استقامت، مستضعفان، استقلال، اصلاح، انتخابات، انقلاب اسلامی، ایران، پیروزی، تبلیغات، تفرقه، وحدت، جمهوری اسلامی، حکومت اسلامی، دانشگاه، رژیم پهلوی، روحانیت، زنان، شهادت، عدالت، علم و علما، قانون اساسی، قیام و مردم، تکرار و بسامدی بیشتری داشته است <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۲۸۶ ـ ۳۲۹.</ref>  
با مروری بر فهرست موضوعی سخنرانی‌های امام‌خمینی به‌ دست‌می‏آید که موضوعاتی چون: خدا، [[پیامبر(ص)]]، [[امام‌علی(ع)]]، [[انبیا(ع)]]، [[قرآن]]، اسلام، انسان، [[آزادی]]، مبارزه با [[امریکا]] و [[اسرائیل]]، [[ابرقدرت‌ها]]، [[استعمار]]، [[استکبار]]، [[استقامت]]، [[مستضعفان]]، [[استقلال]]، [[اصلاح]]، [[انتخابات]]، [[انقلاب اسلامی]]، [[ایران]]، [[پیروزی]]، [[تبلیغات]]، [[تفرقه]]، [[وحدت]]، [[جمهوری اسلامی]]، [[حکومت اسلامی]]، [[دانشگاه]]، [[رژیم پهلوی]]، [[روحانیت]]، [[زنان]]، [[شهادت]]، [[عدالت]]، [[علم]] و علما، [[قانون اساسی]]، قیام و مردم، تکرار و بسامدی بیشتری داشته است <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۲۸۶ ـ ۳۲۹.</ref>  
==مخاطبان==
==مخاطبان==
حاضران در جلسات سخنرانی امام‌خمینی طیف‌ها، قشرها و طبقات گوناگونی بوده‏اند. از نظر جنسیت معمولاً مردان و زنان در سخنرانی‌ها حاضر می‏شدند و در مواردی نیز سخنرانی به مردان یا زنان اختصاص داشت <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۲۶۱، ۳۱۵ و ۶۲۳.</ref>. از نظر سن مخاطبان نیز در هر سخنرانی معمولاً افراد با سنین گوناگون از کودک، نوجوان، جوان و بزرگسال حاضر می‏شدند؛ ولی گاهی به طور خاص دیدار با جوانان <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۳۲، ۱۳۶ و ۶۵۷.</ref> یا کودکان <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۱۱۳.</ref> بوده است. از نظر ملیت، بیشتر حاضران، ایرانی و از شهرها و روستاهای گوناگون بوده‏اند؛ ولی در مواردی افراد غیر ایرانی یا شخصیت‌های سیاسی کشورهای دیگر نیز در شمار حاضران بوده‏اند <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۳۲، ۱۸۰ و ۷۶۴.</ref> و حاضران از نظر شغل، صنف، گروه و طبقه اجتماعی، دامنه گسترده‏ای را دربرگرفته و شامل عموم صنوف می‌شدند {{ببینید|دیدارها}}.
حاضران در جلسات سخنرانی امام‌خمینی طیف‌ها، قشرها و طبقات گوناگونی بوده‏اند. از نظر جنسیت معمولاً مردان و زنان در سخنرانی‌ها حاضر می‏شدند و در مواردی نیز سخنرانی به مردان یا زنان اختصاص داشت <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۲۶۱، ۳۱۵ و ۶۲۳.</ref>. از نظر سن مخاطبان نیز در هر سخنرانی معمولاً افراد با سنین گوناگون از کودک، نوجوان، جوان و بزرگسال حاضر می‏شدند؛ ولی گاهی به طور خاص دیدار با [[جوانان]] <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۳۲، ۱۳۶ و ۶۵۷.</ref> یا کودکان <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۱۱۳.</ref> بوده است. از نظر ملیت، بیشتر حاضران، ایرانی و از شهرها و روستاهای گوناگون بوده‏اند؛ ولی در مواردی افراد غیر ایرانی یا شخصیت‌های سیاسی کشورهای دیگر نیز در شمار حاضران بوده‏اند <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۳۲، ۱۸۰ و ۷۶۴.</ref> و حاضران از نظر شغل، صنف، گروه و طبقه اجتماعی، دامنه گسترده‏ای را دربرگرفته و شامل عموم صنوف می‌شدند {{ببینید|دیدارها}}.


از نظر بیشترین تعداد دیدار و سخنرانی، بیشترین سخنرانی امام‌خمینی برای مردم عادی، کشاورزان، کارگران، روستاییان و شهروندان محروم و متوسط بوده و در صدر عناوین دیدارکنندگان از لحاظ تراکم جمعیت، خانوادهای شهدا، مفقودان، اسرا و جانبازان، روحانیان و فرهنگیان قرار داشته‏اند <ref>مؤسسه تنظیم، محضر نور، ۱/د.</ref>.
از نظر بیشترین تعداد دیدار و سخنرانی، بیشترین سخنرانی امام‌خمینی برای مردم عادی، کشاورزان، کارگران، روستاییان و شهروندان محروم و متوسط بوده و در صدر عناوین دیدارکنندگان از لحاظ تراکم جمعیت، [[خانوادهای شهدا]]، مفقودان، اسرا و [[جانبازان]]، [[روحانیان]] و فرهنگیان قرار داشته‏اند <ref>مؤسسه تنظیم، محضر نور، ۱/د.</ref>.
==محل سخنرانی==
==محل سخنرانی==
سخنرانی‌های امام‌خمینی در سه کشور ایران، عراق و فرانسه انجام شده است. در ایران، سخنرانی‌های پیش از پیروزی انقلاب ایشان در قم بوده است. این سخنرانی‌ها در مکان‌هایی چون مسجد اعظم قم <ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۱، ۱۶ و ۴۹.</ref>، خانه امام‌خمینی <ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۷، ۱۲ و ۴۴.</ref>، خانه برخی مراجع <ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۳۹.</ref> و مدرسه فیضیه <ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۸۳.</ref> ایراد شده است. در آستانه پیروزی انقلاب نیز پس از ورود امام‌خمینی به ایران، نخستین سخنرانی در فرودگاه مهرآباد تهران و قبرستان بهشت زهرا(س)<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۶۴.</ref>، سپس در مدرسه علوی تهران؛ اقامتگاه موقت ایشان انجام گرفته و با بازگشت به قم، حدود ۳۶۰ سخنرانی در مدرسه فیضیه و محل سکونت و دفتر امام‌خمینی صورت گرفته است <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، جم.</ref>. پس از انتقال دوباره امام‌خمینی به تهران، چند سخنرانی در بیمارستان قلب، منطقه دربند و سپس از اردیبهشت ۱۳۵۹ تا فروردین ۱۳۶۸ حدود ۳۳۳ سخنرانی در اقامتگاه یا حسینیه جماران داشته است <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، جم.</ref>.
سخنرانی‌های امام‌خمینی در سه کشور [[ایران]]، [[عراق]] و [[فرانسه]] انجام شده است. در ایران، سخنرانی‌های پیش از [[پیروزی انقلاب]] ایشان در [[قم]] بوده است. این سخنرانی‌ها در مکان‌هایی چون [[مسجد اعظم قم]] <ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۱، ۱۶ و ۴۹.</ref>، [[خانه امام‌خمینی]] <ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۷، ۱۲ و ۴۴.</ref>، خانه برخی [[مراجع]] <ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۳۹.</ref> و [[مدرسه فیضیه]] <ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۸۳.</ref> ایراد شده است. در آستانه پیروزی انقلاب نیز پس از ورود امام‌خمینی به ایران، نخستین سخنرانی در فرودگاه مهرآباد تهران و [[قبرستان بهشت زهرا(س)]]<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۶۴.</ref>، سپس در [[مدرسه علوی تهران]]؛ اقامتگاه موقت ایشان انجام گرفته و با بازگشت به [[قم]]، حدود ۳۶۰ سخنرانی در [[مدرسه فیضیه]] و محل سکونت و [[دفتر امام‌خمینی]] صورت گرفته است <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، جم.</ref>. پس از انتقال دوباره امام‌خمینی به تهران، چند سخنرانی در بیمارستان قلب، منطقه دربند و سپس از [[اردیبهشت]] ۱۳۵۹ تا [[فروردین]] ۱۳۶۸ حدود ۳۳۳ سخنرانی در اقامتگاه یا [[حسینیه جماران]] داشته است <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، جم.</ref>.


سخنرانی‌های امام‌خمینی پس از تبعید به عراق و شهر نجف در مسجد شیخ انصاری <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۵ ـ ۱۳.</ref> و پس از سفر به فرانسه از ۱۷/۷/۱۳۵۷ تا ۱۲/۱۱/۱۳۵۷ در اقامتگاه ایشان در محله نوفل‌لوشاتو پاریس بوده است <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۱۴ ـ ۶۳.</ref>.
سخنرانی‌های امام‌خمینی پس از [[تبعید امام‌خمینی|تبعید]] به [[عراق]] و شهر [[نجف]] در مسجد شیخ انصاری <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۵ ـ ۱۳.</ref> و پس از سفر به [[فرانسه]] از ۱۷/۷/۱۳۵۷ تا ۱۲/۱۱/۱۳۵۷ در اقامتگاه ایشان در محله [[نوفل‌لوشاتو پاریس]] بوده است <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۱۴ ـ ۶۳.</ref>.
==اهمیت و نقش==
==اهمیت و نقش==
سخنرانی‌های امام‌خمینی تأثیرات و پیامدهای فراوانی داشته که آگاهی‌بخشی به مخاطبان، تحکیم پیوند مردم و رهبری و تداوم انقلاب اسلامی، از بین‌بردن یأس و ناامیدی در مردم و مسئولان و تقویت روحیه امید و استقامت در آنان، ترسیم مسیر آینده نهضت اسلامی و خطرهای پیش رو، اعلام دیدگاه‌ها و مواضع نظام اسلامی برای مردم ایران و مردم دیگر کشورهای جهان، ارتباط مستقیم با گروه‌ها و قشرهای گوناگون اجتماع و آگاهی از واقعیت‌های جامعه، ازآن‌جمله است <ref>مؤسسه تنظیم، محضر نور، ۱/ج ـ د).</ref>.
سخنرانی‌های امام‌خمینی تأثیرات و پیامدهای فراوانی داشته که آگاهی‌بخشی به مخاطبان، تحکیم پیوند مردم و [[رهبری]] و تداوم [[انقلاب اسلامی]]، از بین‌بردن یأس و ناامیدی در مردم و مسئولان و تقویت روحیه امید و استقامت در آنان، ترسیم مسیر آینده نهضت اسلامی و خطرهای پیش رو، اعلام دیدگاه‌ها و مواضع نظام اسلامی برای مردم ایران و مردم دیگر کشورهای جهان، ارتباط مستقیم با گروه‌ها و قشرهای گوناگون اجتماع و آگاهی از واقعیت‌های جامعه، ازآن‌جمله است <ref>مؤسسه تنظیم، محضر نور، ۱/ج ـ د).</ref>.
سخنرانی‌های امام‌خمینی به‌ویژه آنهایی که در مقاطع حساس و سرنوشت‏ساز ایراد می‏شد، در رسانه‏های گروهی دیگر کشورهای جهان نیز بازتاب‌های گسترده‏ای داشت. به سبب اهمیت این سخنان بود که پیش از انقلاب، عوامل سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) پیگیر سخنرانی‌های ایشان بودند و گزارش‌هایی از آنها را به مرکز ارائه می‏کردند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۲۲۷؛ مؤسسه تنظیم، امام در آینه اسناد، ۷/۱۱.</ref>.
سخنرانی‌های امام‌خمینی به‌ویژه آنهایی که در مقاطع حساس و سرنوشت‏ساز ایراد می‏شد، در رسانه‏های گروهی دیگر کشورهای جهان نیز بازتاب‌های گسترده‏ای داشت. به سبب اهمیت این سخنان بود که پیش از انقلاب، عوامل سازمان اطلاعات و امنیت کشور ([[ساواک]]) پیگیر سخنرانی‌های ایشان بودند و گزارش‌هایی از آنها را به مرکز ارائه می‏کردند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۲۲۷؛ مؤسسه تنظیم، امام در آینه اسناد، ۷/۱۱.</ref>.
==مدت==
==مدت==
مدت سخنرانی در زمان‌ها و مکان‌های گوناگون مختلف بوده است. کمترین مدت سخنرانی، یک دقیقه <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۹۶ و ۴۵۵.</ref> و بیشترین آن ۸۳ دقیقه بوده است <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۳.</ref>، اما می‏توان گفت در بیشتر موارد، زمان سخنرانی حدود ۳۰ دقیقه بوده است.
مدت سخنرانی در زمان‌ها و مکان‌های گوناگون مختلف بوده است. کمترین مدت سخنرانی، یک دقیقه <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۹۶ و ۴۵۵.</ref> و بیشترین آن ۸۳ دقیقه بوده است <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۳.</ref>، اما می‏توان گفت در بیشتر موارد، زمان سخنرانی حدود ۳۰ دقیقه بوده است.
==سخنرانی‏های مشهور==
==سخنرانی‏های مشهور==
برخی سخنرانی‌های امام‌‌خمینی از لحاظ موقعیت زمانی و مکانی و محتوای سخنان ایرادشده، دارای اهمیت بیشتر، بازتاب و تأثیرات فراوان‏تری بوده است. ازجمله این موارد که می‏توان آنها را سخنرانی‌های حساس و سرنوشت‏ساز نامید، عبارت‌اند از: سخنرانی‌های امام‌خمینی در مدرسه فیضیه قم در خرداد ۱۳۴۲ <ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۸۳ ـ ۹۶.</ref>، سخنرانی در مخالفت با قانون کاپیتولاسیون در آبان ۱۳۴۳ در خانه خود <ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۱۶۲ ـ ۱۷۸.</ref> {{ببینید|کاپیتولاسیون}}، سخنرانی ۲۹ بهمن ۱۳۵۶ در نجف به مناسبت چهلم شهدای ۱۹ دی <ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۳۴۱.</ref>، سخنرانی در پاریس به مناسبت فرار محمدرضا پهلوی <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۶۱.</ref>، سخنرانی در بهشت زهرا(س) در آغاز ورود به ایران <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۶۵.</ref>، سخنرانی‌های ۸ تیر و ۹ شهریور ۱۳۶۰ به مناسبت شهادت محمدعلی رجایی و محمدجواد باهنر و اعضای حزب جمهوری اسلامی <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۷۲۳ و ۷۳۱.</ref>.
برخی سخنرانی‌های امام‌‌خمینی از لحاظ موقعیت زمانی و مکانی و محتوای سخنان ایرادشده، دارای اهمیت بیشتر، بازتاب و تأثیرات فراوان‏تری بوده است. ازجمله این موارد که می‏توان آنها را سخنرانی‌های حساس و سرنوشت‏ساز نامید، عبارت‌اند از: سخنرانی‌های امام‌خمینی در [[مدرسه فیضیه قم]] در خرداد ۱۳۴۲ <ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۸۳ ـ ۹۶.</ref>، سخنرانی در مخالفت با [[قانون کاپیتولاسیون]] در [[آبان]] ۱۳۴۳ در [[خانه امام‌خمینی|خانه]] خود <ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۱۶۲ ـ ۱۷۸.</ref> {{ببینید|کاپیتولاسیون}}، سخنرانی ۲۹ بهمن ۱۳۵۶ در نجف به مناسبت چهلم شهدای ۱۹ دی <ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۳۴۱.</ref>، سخنرانی در پاریس به مناسبت فرار محمدرضا پهلوی <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۶۱.</ref>، سخنرانی در بهشت زهرا(س) در آغاز ورود به ایران <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۶۵.</ref>، سخنرانی‌های ۸ [[تیر]] و ۹ [[شهریور]] ۱۳۶۰ به مناسبت شهادت [[محمدعلی رجایی]] و [[محمدجواد باهنر]] و اعضای [[حزب جمهوری اسلامی]] <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۷۲۳ و ۷۳۱.</ref>.
==ثبت، نگهداری و انتشار==
==ثبت، نگهداری و انتشار==
پیش از پیروزی انقلاب، سخنرانی‌های امام‌خمینی بیشتر در نوار کاست و گاه نوار ویدئو <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۱ ـ ۱۴.</ref>، ضبط و در مواردی از نوار بر روی کاغذ نوشته و تکثیر می‏شده؛ ولی رویه منظم و مسئول مشخصی نداشته است. پس از پیروزی، سخنرانی‌های ایشان به طور منظم و مستمر در نوار کاست و ویدئو، ضبط و پس از پخش از صدا و سیما و چاپ در مطبوعات، به صورت کتاب منتشر شده است. نام افراد و گروه‌های دیدارکننده نیز، روزانه در دفاتر مخصوصی ثبت می‏شده است <ref>مؤسسه تنظیم، محضر نور، ۱/ه.</ref>.
پیش از پیروزی انقلاب، سخنرانی‌های امام‌خمینی بیشتر در نوار کاست و گاه نوار ویدئو <ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۱ ـ ۱۴.</ref>، ضبط و در مواردی از نوار بر روی کاغذ نوشته و تکثیر می‏شده؛ ولی رویه منظم و مسئول مشخصی نداشته است. پس از پیروزی، سخنرانی‌های ایشان به طور منظم و مستمر در نوار کاست و ویدئو، ضبط و پس از پخش از [[صدا و سیما]] و چاپ در مطبوعات، به صورت کتاب منتشر شده است. نام افراد و گروه‌های دیدارکننده نیز، روزانه در دفاتر مخصوصی ثبت می‏شده است <ref>مؤسسه تنظیم، محضر نور، ۱/ه.</ref>.


امام‌خمینی برای جلوگیری از سوء استفاده دیگران و استناد سخنان دروغین به ایشان، در وصیت‏نامه خود تنها سخنانی را دارای اعتبار می‌داند که صدا یا خط و امضای ایشان بوده یا از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شده باشد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۴۵۱.</ref>. هم‌اکنون آرشیو مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی و صدا و سیمای جمهوری اسلامی، دو مرکز اصلی نگهداری و حفظ نوار سخنرانی‌های ایشان هستند <ref>← مؤسسه تنظیم، کوثر؛ مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی؛ سروش.</ref>.
امام‌خمینی برای جلوگیری از سوء استفاده دیگران و استناد سخنان دروغین به ایشان، در [[وصیتنامه امام‌خمینی|وصیت‏نامه]] خود تنها سخنانی را دارای اعتبار می‌داند که صدا یا خط و امضای ایشان بوده یا از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شده باشد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۴۵۱.</ref>. هم‌اکنون آرشیو [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]] و صدا و سیمای جمهوری اسلامی، دو مرکز اصلی نگهداری و حفظ نوار سخنرانی‌های ایشان هستند <ref>← مؤسسه تنظیم، کوثر؛ مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی؛ سروش.</ref>.


متن یا فهرست سخنرانی‌ها افزون بر انتشار در مطبوعات، به صورت کتاب نیز منتشر شده و تاکنون دست‌کم پانزده کتاب دراین‌باره به چاپ رسیده است که برخی از آنها سخنان امام‌خمینی را همراه با دیگر پیام‌ها، حکم‌های حکومتی و مصاحبه‏ها و مانند آن آورده‏اند (← کتابخانه مسجد علی‌ابن‌ابی‌طالب(ع)؛ اتحادیه انجمن‌های اسلامی؛ دهنوی، مجموعه‌ای از مکتوبات؛ نوری، قاجار) و برخی دیگر سخنرانی‌های ایشان را همراه با اعلامیه‏ها، نامه‏ها و فتواهای ایشان چاپ و منتشر کرده‌اند (← دهنوی، خمینی و جنبش).
متن یا فهرست سخنرانی‌ها افزون بر انتشار در مطبوعات، به صورت کتاب نیز منتشر شده و تاکنون دست‌کم پانزده کتاب دراین‌باره به چاپ رسیده است که برخی از آنها سخنان امام‌خمینی را همراه با دیگر پیام‌ها، [[حکم‌های حکومتی]] و مصاحبه‏ها و مانند آن آورده‏اند (← [[کتابخانه مسجد علی‌ابن‌ابی‌طالب(ع)]]؛ [[اتحادیه انجمن‌های اسلامی|اتحادیه انجمن‌های اسلام]]؛ دهنوی، مجموعه‌ای از مکتوبات؛ نوری، قاجار) و برخی دیگر سخنرانی‌های ایشان را همراه با اعلامیه‏ها، نامه‏ها و فتواهای ایشان چاپ و منتشر کرده‌اند (← دهنوی، خمینی و جنبش).
نخستین بار در سال ۱۳۵۷ سخنرانی‌ها در یک مجموعه گردآوری و منتشر شده است (← اتحادیه انجمن‌های اسلامی؛ دهنوی، خمینی و جنبش) کامل‌ترین مجموعه دربردارنده سخنرانی‌ها، پیام‌ها و... امام‌خمینی، کتاب صحیفه نور است که پس از اصلاح اشتباهات و تکمیل با عنوان صحیفه امام به چاپ رسیده است {{ببینید|صحیفه نور؛ صحیفه امام}}.
نخستین بار در سال ۱۳۵۷ سخنرانی‌ها در یک مجموعه گردآوری و منتشر شده است (← اتحادیه انجمن‌های اسلامی؛ دهنوی، خمینی و جنبش) کامل‌ترین مجموعه دربردارنده سخنرانی‌ها، پیام‌ها و... امام‌خمینی، کتاب صحیفه نور است که پس از اصلاح اشتباهات و تکمیل با عنوان صحیفه امام به چاپ رسیده است {{ببینید|صحیفه نور؛ صحیفه امام}}.


سخنان امام‌خمینی به صورت موضوعی (← سازمان تبلیغات) یا در ضمن دیگر کتاب‌های موضوعی آثار ایشان (← مؤسسه تنظیم، تبیان؛ جمعی از برادران و خواهران) آمده که دربردارنده تمامی سخنرانی‌ها نیست {{ببینید|تبیان}}. یکی از سودمندترین مجموعه‌های دربردارنده بخشی از سخنرانی‌های ایشان، کتاب کوثر است که به دست مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی در سه جلد تهیه و منتشر شده است {{ببینید|کوثر}}. کتاب محضر نور نیز فهرست دیدارهای امام‌خمینی است که در دو جلد منتشر شده و دربردارنده اطلاعاتی درباره دیدارها و سخنرانی‌های ایشان، حاضران، عمومی یا خصوصی بودن دیدارها و... است. تاریخ این دیدارها از بهمن ۱۳۵۷ تا خرداد ۱۳۶۸ است {{ببینید|محضر نور}}.
سخنان امام‌خمینی به صورت موضوعی (← سازمان تبلیغات) یا در ضمن دیگر کتاب‌های موضوعی آثار ایشان (← مؤسسه تنظیم، تبیان؛ جمعی از برادران و خواهران) آمده که دربردارنده تمامی سخنرانی‌ها نیست {{ببینید|تبیان}}. یکی از سودمندترین مجموعه‌های دربردارنده بخشی از سخنرانی‌های ایشان، کتاب کوثر است که به دست مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی در سه جلد تهیه و منتشر شده است {{ببینید|کوثر}}. کتاب محضر نور نیز فهرست دیدارهای امام‌خمینی است که در دو جلد منتشر شده و دربردارنده اطلاعاتی درباره دیدارها و سخنرانی‌های ایشان، حاضران، عمومی یا خصوصی بودن دیدارها و... است. تاریخ این دیدارها از [[بهمن]] ۱۳۵۷ تا [[خرداد]] ۱۳۶۸ است {{ببینید|محضر نور}}.


کتاب بانگ آزادی کامل‏ترین فهرستی است که از نوار سخنرانی‌های امام‌خمینی تهیه شده و افزون بر معرفی ۹۱۵ نوار کاست یا ویدئویی، فهرستی از موضوعات و اعلام را نیز دربر دارد {{ببینید|بانگ آزادی}}. صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نیز فهرستی از نوارهای صوتی و تصویری سخنرانی‌های امام‌خمینی را که در بایگانی خود داشته، در ۱۴۸ صفحه منتشر کرده و شامل ۴۰۱ سخنرانی از سال ۱۳۴۱ تا ۱۳۶۲ است (← سروش) به دلایلی ازجمله نبود اطلاعات یا مدارک لازم یا قابل پخش‌نبودن برخی سخنرانی‌های خصوصی از نظر امنیتی و مانند آن، تعدادی از سخنرانی‌های ایشان هنوز معرفی یا منتشر نشده است <ref>انصاری، مقدمه کتاب صحیفه امام،  ۱/سی‌ونه.</ref>.
کتاب بانگ آزادی کامل‏ترین فهرستی است که از نوار سخنرانی‌های امام‌خمینی تهیه شده و افزون بر معرفی ۹۱۵ نوار کاست یا ویدئویی، فهرستی از موضوعات و اعلام را نیز دربر دارد {{ببینید|بانگ آزادی}}. صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نیز فهرستی از نوارهای صوتی و تصویری سخنرانی‌های امام‌خمینی را که در بایگانی خود داشته، در ۱۴۸ صفحه منتشر کرده و شامل ۴۰۱ سخنرانی از سال ۱۳۴۱ تا ۱۳۶۲ است (← سروش) به دلایلی ازجمله نبود اطلاعات یا مدارک لازم یا قابل پخش‌نبودن برخی سخنرانی‌های خصوصی از نظر امنیتی و مانند آن، تعدادی از سخنرانی‌های ایشان هنوز معرفی یا منتشر نشده است <ref>انصاری، مقدمه کتاب صحیفه امام،  ۱/سی‌ونه.</ref>.
emailconfirmed
۲٬۵۷۶

ویرایش