خداشناسی در آیینه معرفت نفس از دیدگاه امام‌خمینی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

'''خداشناسی در آیینه معرفت نفس از دیدگاه امام‌خمینی''' کتابی به قلم مهدی گنجور است که به تحلیل نظرات و دیدگاه‌های فلسفی و عرفانی امام‌خمینی در باب معرفت‌شناسی نفس و خداشناسی می‌پردازد. این کتاب در سال ۱۳۹۶ش توسط [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]]، منتشر شده است.

اهمیت کتاب خداشناسی در آیینه معرفت نفس از دیدگاه امام‌خمینی، تأکید بر اهمیت معرفت شناسی نفس است که تنها راه رسیدن به خداشناسی است. <ref>گنجور، خداشناسی در آینه معرفت، مقدمه.</ref> در این کتاب، نگارنده با استناد به حدیث «من عرف نفسه فقد عرف ربّه» <ref>آمدی، غررر الحکم و درر الکلم، ص۵۸۸.</ref> به رابطه تنگاتنگ بین موضوع پژوهش با حدیث مذکور پرداخته و در این میان خداشناسی فلسفی را در نگاه‌های امام‌خمینی مورد بررسی قرار داده است و شباهت‌هایی بین نفس و ربّ به لحاظ فاعلیت، جامعیت، وحدت و سعه وجودی برقرار کرده است.<ref>گنجور، خداشناسی در آینه معرفت، مقدمه.</ref>

در این پژوهش، امام‌خمینی با تمسک به قاعده امکان اشرف وجود نفس انسانی را به عنوان یک حقیقت مجرد و دارای مراتب اثبات می‌کند.<ref>گنجور، خداشناسی در آینه معرفت، ص۱۳۹.</ref> روش امام‌خمینی در اثبات تجرد نفس روش عقلی، نقلی و مبتنی بر دلایل عقلانی و شواهد قرآنی است، ایشان در باب معرفت الهی و خداشناسی هم قائل به جواز شناخت و تفکر است و هم معتقد به منبع شناخت است؛ یعنی هم از تنزیه و تعطیل پرهیز می‌کند و هم از تشبیه و به نوعی تنزیه در عین تشبیه و تشبیه در عین تنزیه، قائل است. <ref>گنجور، خداشناسی در آینه معرفت، ص۱۴۰.</ref> هرچند انسان قادر به شناخت حقیقت و ذات حق تعالی نیست؛ لکن از طریق شناختن نفس و افعال و صفات آن می‌توان اسماء و صفات حق را شناخت؛ از این رو امام‌خمینی در تبیین تلازم معرفتی نفس و ربّ قرائت‌های مختلفی از حدیث مذکور دارد که عبارتند از:

در پایان این پژوهش نویسنده با بیان نظریه «آنتروپمورفیزم» یا «خدا انسان انگاری» به معنای خاص خود که خداوند را نوعی از خلق به شمار می‌آورد، معتقد است این نظریه در اندیشه امام‌خمینی جایگاهی ندارد و آنچه در این رابطه مطرح است، تجلی تام الهی در وجود انسان است؛ از این رو امام نفس انسان را مظهر تام ذات حق می‌داند.<ref>گنجور، خداشناسی در آینه معرفت، ص۱۴۲.</ref>