دفتر عقل و قلب (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

در این کتاب به آراء فلسفی و عرفانی امام‌خمینی پرداخت شده و در بخشی از آن آمده که امام‌خمینی معتقد است، عرفان عبارت است از معرفت خدا و شئون ذاتی و تجلیات اسمائی و افعالی او در حضرت علمیه و عینیه به مشاهده حضوری (امام‌خمینی، تعلیقات علی شرح فصوص الحکم و مصباح الأنس، ص۵۵).

امام‌خمینی معتقد است عارف کسی است که قلب خود را هیولا و پذیرای هر صورتی که محبوب بر او وارد سازد، قرار دهد و هیچ فعلیت و صورتی جز آن را طلب ننماید (امام‌خمینی، شهر دعای سحر، ص۱۳؛ دفتر عقل و قلب، ص۸).

در فرازی از این پژوهش آمده که امام، اسم اعظم را به حسب حقیقت غیبی جزء ذات خداوند نمی‌داند و اسم اعظم به حسب مقام الوهیت و واحدیت، اسمی است که جامع جمعیع اسماء الهی است (امام‌خمینی، شرح دعای سحر، ص۱۲۴؛ عابدی، دفتر عقل و قلب، ص۲۳).

ایشان معتقد است مقام ولایت رسول خاتم (ص) متحد با مقام ولایت مطلقه علویه است و از این بحث نتیجه می‌گیرد که مسئله ربط حادث به قدیم و متغیر به ثابت که در فلسفه مطرح است، تنها از طریق همین مسئله عرفانی قابل حل است؛ زیرا همیشه نیاز به یک واسطه‌ای داریم که برزخ بین آنها است و این برزخ رابط حادث به قدیم است. این رابط را فیض مقدس یا وجود منبسط می‌گویند که مقام برزخیت کبری و مقام روحانیت رسول خدا است (امام‌خمینی، آداب الصلاة، ص۱۴۸؛ عابدی، دفتر عقل و قلب، ص۷-۸). از جمله مطالب مورد توجه در این اثر، بحث از تفسیر و تأویل است. از کلمات امام استفاده می‌شود که مراد ایشان از تفسیر قرآن معنای اصطلاحی نیست بلکه مراد تفسیر باطنی و واقعی است (امام‌خمینی، آداب الصلاة، ص۲۱۲؛ عابدی، دفتر عقل و قلب، ص۱۲۱.