کاربر:Alipour/صفحه تمرین۲: تفاوت میان نسخهها
imported>Alipour بدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Alipour بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
| پایین = | | پایین = | ||
}} | }} | ||
مدرسه مروی تهران | مدرسه مروی تهران یکی از حوزه های علمیه قدیمی تهران است که در زمان قاجار تأسیس شد. | ||
== معرفی == | == معرفی == | ||
مدرسه مروی از مهمترین مدارس تهران در دوره قاجاریه بود، که محمدحسینخان مروی، از نزدیکان فتحعلیشاه، آن را ساخت<ref>اهری، زهرا، حیدرخانی، مریم، «مدرسهٔ مروی و دگرگونیهای آن در دورهٔ قاجاریه»، صفّه، شماره ۴، زمستان ۱۴۰۲ش، ص۹۵.</ref> و در سال | مدرسه مروی از مهمترین مدارس تهران در دوره قاجاریه بود، که محمدحسینخان مروی، از نزدیکان فتحعلیشاه، آن را ساخت<ref>اهری، زهرا، حیدرخانی، مریم، «مدرسهٔ مروی و دگرگونیهای آن در دورهٔ قاجاریه»، صفّه، شماره ۴، زمستان ۱۴۰۲ش، ص۹۵.</ref> و در سال ۱۲۳۰ق وقف کرد.<ref>«[https://fa.shafaqna.com/news/991542/ مدرسه مروی اثرگذاریهای سیاسی – اجتماعی همیشگی دارد]»، شفقنا، بازدید: ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.</ref> محمدحسینخان اهتمام زیادی به علوم دینی داشت. این مدرسه علمیه در از آغاز خود تا به امروز متولیان زیادی داشته است.<ref>«[http://www.cgie.org.ir/fa/news/9047 چه کسی کلنگمدرسه علمیه مروی تهران را به زمین زد]»، سایت مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی.</ref> اولین متولی حوزه علمیه مروی، [[میرزا مسیح استرآبادی]] بود. که در زمان خود مرحوم خان مروی برای آنجا در نظر گرفته شده است.<ref>آژده، مجید، «مدرسه مروی، اساتید و متولیان آن»، اطلاعات حکمت و معرفت، شماره ۱۲، سال چهارم، اسفند ۱۳۸۸ش، ص۶۱ تا ۶۳.</ref> میرزا زین العابدین امام جمعه طهران. میرزا محمدحسن آشتیانی. شیخ مرتضی آشتیانی. میرزا احمد آشتیانی از متولیان این مدرسه بودند.<ref>آژده، مجید، «مدرسه مروی، اساتید و متولیان آن»، اطلاعات حکمت و معرفت، شماره ۱۲، سال چهارم، اسفند ۱۳۸۸ش، ص۶۱ تا ۶۳.</ref><ref>«[http://www.cgie.org.ir/fa/news/9047 چه کسی کلنگمدرسه علمیه مروی تهران را به زمین زد]»، سایت مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی.</ref> همچنین از متولیان حوزه مروی [[ملا علی کنی]] (۱۲۲۰-۱۳۰۶ق) است که در سال ۱۲۸۲ق به مدت ۲۴ سال تولیت مدرسه مروی را بر عهده داشت.<ref>«[https://www.hawzahnews.com/news/1247844/مدرسه-مروی-ریشه-دار-در-تاریخ-و-فرهنگ-تهران مدرسه مروی ریشهدار در تاریخ و فرهنگ تهران]»، خبرگزاری رسمی حوزه، انتشار: ۲۶ فروردین ۱۴۰۴ش، بازدید: ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.</ref> ملاعلی کنی در دورهٔ خودشان موقوفات زیادی را برای مروی به ثبت رساندند که در قوام مدرسه مروی بسیار مؤثر بودهاست.<ref>«[http://www.cgie.org.ir/fa/news/9047 چه کسی کلنگمدرسه علمیه مروی تهران را به زمین زد]»، سایت مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی.</ref> | ||
مدرسه سپهسالار یا مدرسه شهید بهشتی، مدرسه قنبرعلی خان، مدرسه معمار، مدرسه مروی ۲ و مدرسه ایلچی کبیر مدارس تحت پوشش این مدرسه میباشند.<ref>«[http://www.cgie.org.ir/fa/news/9047 چه کسی کلنگمدرسه علمیه مروی تهران را به زمین زد]»، سایت مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی.</ref> | مدرسه سپهسالار یا مدرسه شهید بهشتی، مدرسه قنبرعلی خان، مدرسه معمار، مدرسه مروی ۲ و مدرسه ایلچی کبیر مدارس تحت پوشش این مدرسه میباشند.<ref>«[http://www.cgie.org.ir/fa/news/9047 چه کسی کلنگمدرسه علمیه مروی تهران را به زمین زد]»، سایت مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی.</ref> | ||
نسخهٔ ۲۰ مهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۲:۵۲
| مدرسه مروی تهران | |
|---|---|
 | |
| نام | مدرسه مروی تهران |
| کشور | ایران |
| استان | تهران |
| اطلاعات اثر | |
| کاربری | مدرسه علمیه |
| دورهٔ ساخت اثر | قاجاریه |
| بانی اثر | محمدحسینخان مروی |
مدرسه مروی تهران یکی از حوزه های علمیه قدیمی تهران است که در زمان قاجار تأسیس شد.
معرفی
مدرسه مروی از مهمترین مدارس تهران در دوره قاجاریه بود، که محمدحسینخان مروی، از نزدیکان فتحعلیشاه، آن را ساخت[۱] و در سال ۱۲۳۰ق وقف کرد.[۲] محمدحسینخان اهتمام زیادی به علوم دینی داشت. این مدرسه علمیه در از آغاز خود تا به امروز متولیان زیادی داشته است.[۳] اولین متولی حوزه علمیه مروی، میرزا مسیح استرآبادی بود. که در زمان خود مرحوم خان مروی برای آنجا در نظر گرفته شده است.[۴] میرزا زین العابدین امام جمعه طهران. میرزا محمدحسن آشتیانی. شیخ مرتضی آشتیانی. میرزا احمد آشتیانی از متولیان این مدرسه بودند.[۵][۶] همچنین از متولیان حوزه مروی ملا علی کنی (۱۲۲۰-۱۳۰۶ق) است که در سال ۱۲۸۲ق به مدت ۲۴ سال تولیت مدرسه مروی را بر عهده داشت.[۷] ملاعلی کنی در دورهٔ خودشان موقوفات زیادی را برای مروی به ثبت رساندند که در قوام مدرسه مروی بسیار مؤثر بودهاست.[۸]
مدرسه سپهسالار یا مدرسه شهید بهشتی، مدرسه قنبرعلی خان، مدرسه معمار، مدرسه مروی ۲ و مدرسه ایلچی کبیر مدارس تحت پوشش این مدرسه میباشند.[۹]
کتابخانه بزرگ دارای منابع غنی و ارزشمندی ازجمله حدود ۱۰۵۰ نسخه خطی و حدود ۵۰۰۰ کتاب چاپ سنگی است.[۱۰]
جایگاه
این مدرسه از ابتدا شامل فضاهایی با کارکردهای گوناگون از جمله مسجد، حمام، یخچال، و مکتبخانه بود و برای تحصیل و زندگی طلاب ساخته شد. مدرسه در مدت کوتاهی به مرکز آموزشی تراز اول تهران تبدیل شد. با ساخت بازارچة مروی و تبدیل شارع آن به «خیابان»، مدرسه مرکزیتی محلی و شهری یافت و زمینة گسترش فضایی آن فراهم شد. گسترش «مسجد» نقطة عطفی در حیات مدرسه ایجاد کرد. مسجد در کنار مدرسه رکنی از فضاها شد؛ فعالیتهای عمومی مذهبی اهمیت یافت و مدرسه مرکز مذهبی اجتماعی قدرتمندی شد. با تحولات فضایی اطراف مدرسه و تغییر وضعیت اجتماعی و سیاسی، مدرسه نقش مهمی در حوادث مشروطه یافت[۱۱]
این مدرسه طبق وقف نامه، طلابی را میپذیرد که در کسب علم جدیت بسیار دارند و در صورتی که طلبه در میانه راه دست از تلاش بکشد، از ادامه تحصیل در مروی محروم میشود.[۱۲]
مدرسه مروی حدود دویست سال قدمت دارد و در دویست سال گذشته در تمام مناسبتهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی ورود داشتهاست البته در یک دورههایی ورود جدی و فوقالعاده مؤثر و در دورههایی کمرنگتر اثرگذار بودهاست. با توجه به متولیان خاص، اساتید بارز و شاخصی که در این مدرسه حضور داشتند و البته خیل عظیم حکما و علمایی که در این مدرسه تحصیل و تدریس داشتند، همیشه منشأ اثر و مورد توجه بودهاست.[۱۳] مدرسه علمیه مروی همواره جایگاه تربیت علما و فضلای دینی و جایگاه تبلیغ و حراست از مبانی دینی خصوصاً در تهران بودهاست.[۱۴] عالمان بنامی در این حوزه پرورش یافتهاند که از آن جمله مرتضی مطهری، حسنزاده آملی، جوادی آملی هستند.[۱۵]
تنها حوزهای است که در تهران طبق وقفنامه متولی آن باید مجتهد باشد.[۱۶]
مدرسه مروی با قدمتی بیش از ۲۰۰ سال، نقشی اساسی در تحولات علمی، سیاسی و فرهنگی تهران داشتهاست.[۱۷]
بنای مدرسه
صحن این مدرسه، مربع مستطیل شکل است و شامل چندین حجره و سه مدرس (جایگاه تدریس) و یک کتابخانه، مشتمل بر مهمات کتب قدیمه و چند باغچة مشجّر و حوض بزرگ است. اطاقهایش گنجایش اقامت و تحصیل دویست نفر طلبه شبخواب را دارد. در قسمت جنوبی صحن، مسجد وسیعی واقع است مشتمل بر محرابی رفیع که آب انبار بزرگی، برای استفاده عمومی در جلو خان، زیر آن بناء شدهاست. درب مدرسه رو به جنوب میدان، جلو خان مدرسه باز میشود.[۱۸]
مدرسه مروی پس از انقلاب
پس از انقلاب اسلامی امام خمینی تولیت مدرسه مروی را به محمدرضا مهدوی کنی سپرد. امام خمینی در تاریخ ۲۳ شهریور ۱۳۶۳ش خطاب به مهدوی کنی مینویسد: «با حسن تدبیر و مدیریت و وثاقت و امانت که در جنابعالی محرز است، مناسب دیدم برای تصدی امور مدرسه مروی با تمام متعلقات آن از موقوفات و غیرها به جنابعالی زحمت دهم. لهذا جنابعالی را به سمت متولی مدرسه مروی و موقوفات و کتابخانه و آنچه متعلق به آن است منصوب نمودم.»[۱۹] محمدرضا مهدوی کنی، موقوفاتی که از دست رفته بود و رضا خان و بعدش محمدرضا شاه به تصرف درآورده بودند همه را احیا نموده و مدرسه مروی را احیا و تقویت کرد.[۲۰][۲۱]
پس از رحلت مهدوی کنی، در دورهای آیت الله خامنهای، آیتالله گرکانی را به عنوان تولیت منصوب میکنند. پس از مدتی که وی به جهت کهولت سنی امکان ادامه نداشت، مقام معظم رهبری، آیتالله تحریری را به عنوان متولی مدرسه مروی منصوب کرد.[۲۲]
تکنگاری
- کتاب حوزه علمیه مروی و نقش آن در تاریخ معاصر با مقدمه مهدوی کنی از سوی انتشارات دانشگاه امام صادق چاپ و روانه بازار شده است.
- کتاب در مسیر نهضت نقش حوزه علمیه مروی در نهضت امام خمینی به روایت اسناد با تحقیق و نگارش حمید سبحانی صدر توسط معاونت پژوهش حوزه علوی مروی و مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شد.
پانویس
- ↑ اهری، زهرا، حیدرخانی، مریم، «مدرسهٔ مروی و دگرگونیهای آن در دورهٔ قاجاریه»، صفّه، شماره ۴، زمستان ۱۴۰۲ش، ص۹۵.
- ↑ «مدرسه مروی اثرگذاریهای سیاسی – اجتماعی همیشگی دارد»، شفقنا، بازدید: ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- ↑ «چه کسی کلنگمدرسه علمیه مروی تهران را به زمین زد»، سایت مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ آژده، مجید، «مدرسه مروی، اساتید و متولیان آن»، اطلاعات حکمت و معرفت، شماره ۱۲، سال چهارم، اسفند ۱۳۸۸ش، ص۶۱ تا ۶۳.
- ↑ آژده، مجید، «مدرسه مروی، اساتید و متولیان آن»، اطلاعات حکمت و معرفت، شماره ۱۲، سال چهارم، اسفند ۱۳۸۸ش، ص۶۱ تا ۶۳.
- ↑ «چه کسی کلنگمدرسه علمیه مروی تهران را به زمین زد»، سایت مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ «مدرسه مروی ریشهدار در تاریخ و فرهنگ تهران»، خبرگزاری رسمی حوزه، انتشار: ۲۶ فروردین ۱۴۰۴ش، بازدید: ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- ↑ «چه کسی کلنگمدرسه علمیه مروی تهران را به زمین زد»، سایت مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ «چه کسی کلنگمدرسه علمیه مروی تهران را به زمین زد»، سایت مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ «بعد از انقلاب اسلامی مدرسه علمیه مروی احیا شد.»، روزنامه جام جم، شماره ۶۴۴۸، بازدید: ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- ↑ اهری، زهرا، حیدرخانی، مریم، «مدرسهٔ مروی و دگرگونیهای آن در دورهٔ قاجاریه»، صفّه، شماره ۴، زمستان ۱۴۰۲ش، ص۹۵.
- ↑ «مدرسه مروی اثرگذاریهای سیاسی – اجتماعی همیشگی دارد»، شفقنا، بازدید: ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- ↑ «مدرسه مروی اثرگذاریهای سیاسی – اجتماعی همیشگی دارد»، شفقنا، بازدید: ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- ↑ «مدرسه مروی اثرگذاریهای سیاسی – اجتماعی همیشگی دارد»، شفقنا، بازدید: ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- ↑ «چه کسی کلنگمدرسه علمیه مروی تهران را به زمین زد»، سایت مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی، انتشار: ۷ اسفند ۱۳۹۲ش، بازدید: ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- ↑ «مدرسه مروی اثرگذاریهای سیاسی – اجتماعی همیشگی دارد»، شفقنا، بازدید: ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- ↑ «مدرسه مروی ریشهدار در تاریخ و فرهنگ تهران»، خبرگزاری رسمی حوزه، انتشار: ۲۶ فروردین ۱۴۰۴ش، بازدید: ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- ↑ آژده، مجید، «مدرسه مروی، اساتید و متولیان آن»، اطلاعات حکمت و معرفت، شماره ۱۲، سال چهارم، اسفند ۱۳۸۸ش، ص۶۱.
- ↑ امام خمینی، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹ش، ج۱۹، ص۷۱.
- ↑ «چه کسی کلنگمدرسه علمیه مروی تهران را به زمین زد»، سایت مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ «بعد از انقلاب اسلامی مدرسه علمیه مروی احیا شد.»، روزنامه جام جم، شماره ۶۴۴۸، بازدید: ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- ↑ «مدرسه مروی اثرگذاریهای سیاسی – اجتماعی همیشگی دارد»، شفقنا، بازدید: ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.