پرش به محتوا

مصطفی اعتمادی: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۲ خرداد ۱۴۰۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۰: خط ۳۰:
| وبگاه رسمی        =
| وبگاه رسمی        =
}}
}}
'''مصطفی اعتمادی،''' از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام خمینی.  
'''مصطفی اعتمادی،''' از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.  
==تولد و تحصیل==
==تولد و تحصیل==
او در سال ۱۳۰۴ش در روستای خواجه در نزدیکی تبریز در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. پدرش میرزا علی خواجه‌ای از علما و مدرسان آن سامان بود.<ref>شریف‌رازی، ج ۸، ص۱۰۶.</ref>  
او در سال ۱۳۰۴ش در روستای خواجه در نزدیکی تبریز در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. پدرش میرزا علی خواجه‌ای از علما و مدرسان آن سامان بود.<ref>شریف‌رازی، ج ۸، ص۱۰۶.</ref>  


اعتمادی خواندن و نوشتن را نزد پدرش آموخت. آنگاه به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و مقدمات را در زادگاهش نزد پدر آموخت.<ref>«آیت‌الله اعتمادی: استاد باید...»، ۹.</ref> او آنگاه برای ادامه تحصیل به تبریز رفت و در مدرسه علمیه حسن پاشا مطول را نزد محمود انصاری و سید ابراهیم میلانی خواند.<ref>دوستی، ص۲۵۳.</ref> لمعه را هم نزد سید ابراهیم تبریزی، سید گانیچی و میرزا فتاح شهیدی فراگرفت.<ref>«آیت‌الله اعتمادی: استاد باید...»، ص۹.</ref> در درس رسایل هم از شاگردان میرزا محمود دوزدوزانی بود و مکاسب را هم نزد میرزا فتاح شهیدی آموخت.<ref>دوستی، ص۲۵۳.</ref> وی در سال ۱۳۲۵ ش راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر در درس کفایه‌الاصول آیت‌الله سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی شرکت کرد.<ref>شریف‌رازی، ج۸، ص۱۰۶.</ref> رسایل را هم نزد میرزا محمود دوزدوزانی فراگرفت و در درس مکاسب از شاگردان میرزا فتاح شهیدی بود.<ref>احمدی زنجانی، ص۴۲.</ref> اعتمادی آنگاه از درس خارج فقه آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمری و خارج اصول آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی (همان) و درس خارج امام خمینی در مسجد سلماسی<ref>«آیت‌الله اعتمادی: استاد باید...»، ص۹؛ احمدی زنجانی، ص۴۲.</ref> و آیت‌الله سید محمد محقق داماد بهره برد؛<ref>احمدی زنجانی، ص۴۲.</ref> بنابراین می‌توان گفت که تا ۱۳۴۰ش که درس امام خمینی از [[مسجد سلماسی]] به مسجد اعظم منتقل شد، در درس خارج فقه یا اصول یا هر دو درس ایشان حضور می‌یافت.  
اعتمادی خواندن و نوشتن را نزد پدرش آموخت. آنگاه به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و مقدمات را در زادگاهش نزد پدر آموخت.<ref>«آیت‌الله اعتمادی: استاد باید...»، ۹.</ref> او آنگاه برای ادامه تحصیل به تبریز رفت و در مدرسه علمیه حسن پاشا مطول را نزد محمود انصاری و سیدابراهیم میلانی خواند.<ref>دوستی، ص۲۵۳.</ref> لمعه را هم نزد سیدابراهیم تبریزی، سیدگانیچی و میرزا فتاح شهیدی فراگرفت.<ref>«آیت‌الله اعتمادی: استاد باید...»، ص۹.</ref> در درس رسایل هم از شاگردان میرزا محمود دوزدوزانی بود و مکاسب را هم نزد میرزا فتاح شهیدی آموخت.<ref>دوستی، ص۲۵۳.</ref> وی در سال ۱۳۲۵ ش راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر در درس کفایه‌الاصول آیت‌الله سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی شرکت کرد.<ref>شریف‌رازی، ج۸، ص۱۰۶.</ref> رسایل را هم نزد میرزا محمود دوزدوزانی فراگرفت و در درس مکاسب از شاگردان میرزا فتاح شهیدی بود.<ref>احمدی زنجانی، ص۴۲.</ref> اعتمادی آنگاه از درس خارج فقه آیت‌الله سیدمحمد حجت کوه‌کمری و خارج اصول آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی (همان) و درس خارج امام‌خمینی در مسجد سلماسی<ref>«آیت‌الله اعتمادی: استاد باید...»، ص۹؛ احمدی زنجانی، ص۴۲.</ref> و آیت‌الله سیدمحمد محقق داماد بهره برد؛<ref>احمدی زنجانی، ص۴۲.</ref> بنابراین می‌توان گفت که تا ۱۳۴۰ش که درس امام‌خمینی از [[مسجد سلماسی]] به مسجد اعظم منتقل شد، در درس خارج فقه یا اصول یا هر دو درس ایشان حضور می‌یافت.  


او همچنین مورد توجه آیت‌الله سید کاظم شریعتمداری بود و با او ارتباط نزدیکی داشت و از طرف وی به مأموریت‌های تبلیغی اعزام می‌شد که از آن جمله می‌توان به اعزام به شهر سقز در استان کردستان و احداث مسجدی در آن شهر اشاره کرد.<ref>«آیت‌الله اعتمادی: استاد باید...»، ص۹.</ref> اعتمادی در فروردین ۱۳۴۳ از سوی مراجع تقلید (آیات امام خمینی، شریعتمداری و سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی) و همراه با جعفر سبحانی به‌عنوان سرپرست طلاب زنجانی و آذربایجانی حوزه علمیه قم تعیین شد.<ref>آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی، ص۳۵.</ref>
او همچنین مورد توجه آیت‌الله سیدکاظم شریعتمداری بود و با او ارتباط نزدیکی داشت و از طرف وی به مأموریت‌های تبلیغی اعزام می‌شد که از آن جمله می‌توان به اعزام به شهر سقز در استان کردستان و احداث مسجدی در آن شهر اشاره کرد.<ref>«آیت‌الله اعتمادی: استاد باید...»، ص۹.</ref> اعتمادی در فروردین ۱۳۴۳ از سوی مراجع تقلید (آیات امام‌خمینی، شریعتمداری و سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی) و همراه با جعفر سبحانی به‌عنوان سرپرست طلاب زنجانی و آذربایجانی حوزه علمیه قم تعیین شد.<ref>آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی، ص۳۵.</ref>


== تدریس و تبلیغ ==
== تدریس و تبلیغ ==
او هم‌زمان با تحصیل، به تدریس دروس سطح در حوزه علمیه قم می‌پرداخت و ۵۱ سال به تدریس در حوزه علمیه قم اشتغال داشت. او از جمله مدرسان درس رسایل بود و در ۳۶ سال<ref>احمدی زنجانی، ص۴۵.</ref> به گفته خودش آن کتاب را چهارده دوره ـ هر دوره در سه سال ـ تدریس کرده است.<ref>«آیت‌الله اعتمادی: استاد باید...»، ص۹.</ref> علاوه بر آن، ۱۵ سال کتاب کفایه‌الاصول را در ۵ دوره تدریس کرده است.<ref>احمدی زنجانی، ص۴۵.</ref>  
او هم‌زمان با تحصیل، به تدریس دروس سطح در حوزه علمیه قم می‌پرداخت و ۵۱ سال به تدریس در حوزه علمیه قم اشتغال داشت. او از جمله مدرسان درس رسایل بود و در ۳۶ سال<ref>احمدی زنجانی، ص۴۵.</ref> به گفته خودش آن کتاب را چهارده دوره ـ هر دوره در سه سال ـ تدریس کرده است.<ref>«آیت‌الله اعتمادی: استاد باید...»، ص۹.</ref> علاوه بر آن، ۱۵ سال کتاب کفایه‌الاصول را در ۵ دوره تدریس کرده است.<ref>احمدی زنجانی، ص۴۵.</ref>  


هم‌زمان به تبلیغ دین نیز اهتمام ویژه‌ای داشت و در دوران زعامت آیت‌الله بروجردی، بالغ بر بیست سال در ماه محرم به مازندران می‌رفت و به تبلیغ دین در روستای چاله‌چایی بابل می‌پرداخت. همچنین بیست سال نیز در ماه‌های رمضان برای تبلیغ دین به روستای ابراهیم‌آباد بوئین‌زهرا می‌رفت.<ref>احمدی زنجانی، ص۴۵؛ «حوزه علمیه قم در سوگ...»، ص۴.</ref> با آغاز نهضت امام خمینی به حمایت از ایشان پرداخت و در دیدار با امام خمینی، خواستار کسب تکلیف درباره تحصن روحانیان در تهران شد.<ref>احمدی زنجانی، ص۴۵؛ «حوزه علمیه قم در سوگ...»، ص۴.</ref> پس از تبعید امام خمینی به خارج از کشور، از غیبت امام خمینی در حوزه علمیه قم به‌مثابه غیبت «نصف حوزه علمیه» تعبیر کرد.<ref>«لیله الضرب: اولین...»، ص۱۱۸.</ref>
هم‌زمان به تبلیغ دین نیز اهتمام ویژه‌ای داشت و در دوران زعامت آیت‌الله بروجردی، بالغ بر بیست سال در ماه محرم به مازندران می‌رفت و به تبلیغ دین در روستای چاله‌چایی بابل می‌پرداخت. همچنین بیست سال نیز در ماه‌های رمضان برای تبلیغ دین به روستای ابراهیم‌آباد بوئین‌زهرا می‌رفت.<ref>احمدی زنجانی، ص۴۵؛ «حوزه علمیه قم در سوگ...»، ص۴.</ref> با آغاز نهضت امام‌خمینی به حمایت از ایشان پرداخت و در دیدار با امام‌خمینی، خواستار کسب تکلیف درباره تحصن روحانیان در تهران شد.<ref>احمدی زنجانی، ص۴۵؛ «حوزه علمیه قم در سوگ...»، ص۴.</ref> پس از تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور، از غیبت امام‌خمینی در حوزه علمیه قم به‌مثابه غیبت «نصف حوزه علمیه» تعبیر کرد.<ref>«لیله الضرب: اولین...»، ص۱۱۸.</ref>


اعتمادی در سال‌های ۱۳۴۲-۱۳۴۴ با امضای اعلامیه‌های انتقادی علیه حکومت پهلوی یا در حمایت از امام خمینی، به فعالیت‌های سیاسی علیه حکومت پهلوی می‌پرداخت.<ref>(روحانی، ج۱، ص۶۴۲؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۰۹ ـ ۱۱۰٬۱۲۸-۱۳۰؛ سیر مبارزات یاران امام...، ج۳، ص۱۴۱-۱۴۲، ۱۳۲ ـ ۱۳۵، ۱۶۴، ۱۷۲؛ خسروشاهی، ج۳، ص۹۳.</ref> وی که از مدرسان برجسته دروس سطح در حوزه علمیه قم بود، در شهریور ۱۳۴۶، از طرف آیت‌الله سید محمدرضا موسوی گلپایگانی به عضویت هیئت شش‌نفره نام‌نویسی و اسکان طلاب در مدارس فیضیه و دارالشفای قم درآمد.<ref>انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ص۴۷۸.</ref> او در سال ۱۳۵۷ و پس از مهاجرت امام خمینی به فرانسه نیز همراه با جمعی از مدرسان حوزه علمیه قم با ارسال نامه به ژیسکاردستن رئیس‌جمهور آن کشور، از امام خمینی به‌عنوان قائد ۳۵ میلیون ملت مسلمان ایران نام بردند و نسبت به هرگونه اهانتی به امام خمینی هشدار دادند.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۴۷۹.</ref> به سبب این فعالیت‌ها، رفتار او همچون اغلب روحانیان مبارز زیر نظر قرار داشت. ساواک در ۳۰ مهر ۱۳۵۷ فهرستی از روحانیان طرفدار امام خمینی تهیه کرد و نام مصطفی اعتمادی را هم در آن فهرست و به‌عنوان یکی از طرفداران امام خمینی قرار داد.<ref>آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی، ص۲۹۵-۲۹۸.</ref> او در ۱۲ دی آن سال به مناسبت سال نو میلادی، همراه با جمعی از مدرسان حوزه علمیه قم در پیامی به رئیس‌جمهور وقت فرانسه ـ ژیسکاردستن ـ ضمن تبریک سال میلادی جدید به او، از امام خمینی به‌عنوان «رهبر عالی‌قدر جهان اسلام و قائد اعظم و پرچم‌دار نهضت ایرانی ضداستعمار» نام برد و خواستار حمایت دولت و ملت فرانسه از اهداف ایشان که «نجات ملت‌ها از قید بندگی و اشارت است» شد.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۵۲۵.</ref> اعتمادی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فعالیت‌های علمی در حوزه علمیه قم ادامه داد.  
اعتمادی در سال‌های ۱۳۴۲-۱۳۴۴ با امضای اعلامیه‌های انتقادی علیه حکومت پهلوی یا در حمایت از امام‌خمینی، به فعالیت‌های سیاسی علیه حکومت پهلوی می‌پرداخت.<ref>(روحانی، ج۱، ص۶۴۲؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۰۹ ـ ۱۱۰٬۱۲۸-۱۳۰؛ سیر مبارزات یاران امام...، ج۳، ص۱۴۱-۱۴۲، ۱۳۲ ـ ۱۳۵، ۱۶۴، ۱۷۲؛ خسروشاهی، ج۳، ص۹۳.</ref> وی که از مدرسان برجسته دروس سطح در حوزه علمیه قم بود، در شهریور ۱۳۴۶، از طرف آیت‌الله سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی به عضویت هیئت شش‌نفره نام‌نویسی و اسکان طلاب در مدارس فیضیه و دارالشفای قم درآمد.<ref>انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ص۴۷۸.</ref> او در سال ۱۳۵۷ و پس از مهاجرت امام‌خمینی به فرانسه نیز همراه با جمعی از مدرسان حوزه علمیه قم با ارسال نامه به ژیسکاردستن رئیس‌جمهور آن کشور، از امام‌خمینی به‌عنوان قائد ۳۵ میلیون ملت مسلمان ایران نام بردند و نسبت به هرگونه اهانتی به امام‌خمینی هشدار دادند.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۴۷۹.</ref> به سبب این فعالیت‌ها، رفتار او همچون اغلب روحانیان مبارز زیر نظر قرار داشت. ساواک در ۳۰ مهر ۱۳۵۷ فهرستی از روحانیان طرفدار امام‌خمینی تهیه کرد و نام مصطفی اعتمادی را هم در آن فهرست و به‌عنوان یکی از طرفداران امام‌خمینی قرار داد.<ref>آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی، ص۲۹۵-۲۹۸.</ref> او در ۱۲ دی آن سال به مناسبت سال نو میلادی، همراه با جمعی از مدرسان حوزه علمیه قم در پیامی به رئیس‌جمهور وقت فرانسه ـ ژیسکاردستن ـ ضمن تبریک سال میلادی جدید به او، از امام‌خمینی به‌عنوان «رهبر عالی‌قدر جهان اسلام و قائد اعظم و پرچم‌دار نهضت ایرانی ضداستعمار» نام برد و خواستار حمایت دولت و ملت فرانسه از اهداف ایشان که «نجات ملت‌ها از قید بندگی و اشارت است» شد.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۵۲۵.</ref> اعتمادی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فعالیت‌های علمی در حوزه علمیه قم ادامه داد.  


== آثار ==
== آثار ==
خط ۶۰: خط ۶۰:
* انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۰)، پایگاه‌های اسلامی، مدرسه فیضیه، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
* انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۰)، پایگاه‌های اسلامی، مدرسه فیضیه، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
* «حوزه علمیه قم در سوگ استادی پیشکسوت و خادم: حضرت آیت‌الله اعتمادی به جوار معبود شتافت» (۱۳۹۴)، هفته‌نامه افق حوزه، سال چهاردهم، شماره ۴۵۵، ۲۶ اسفند.
* «حوزه علمیه قم در سوگ استادی پیشکسوت و خادم: حضرت آیت‌الله اعتمادی به جوار معبود شتافت» (۱۳۹۴)، هفته‌نامه افق حوزه، سال چهاردهم، شماره ۴۵۵، ۲۶ اسفند.
* خسروشاهی، سید هادی (۱۳۹۰)، اسناد نهضت اسلامی، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
* خسروشاهی، سیدهادی (۱۳۹۰)، اسناد نهضت اسلامی، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
* روحانی، سیدحمید (۱۳۵۸)، بررسی و تحلیلی از نهضت امام خمینی در ایران، ج۱، بی‌جا، دارالفکر ـ دار العلم
* روحانی، سیدحمید (۱۳۵۸)، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی در ایران، ج۱، بی‌جا، دارالفکر ـ دار العلم
* شریف‌رازی، محمد (۱۳۷۰)، گنجینه دانشمندان، ج۸، قم، پیروز.
* شریف‌رازی، محمد (۱۳۷۰)، گنجینه دانشمندان، ج۸، قم، پیروز.
* سیر مبارزات یاران امام خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج۲ و۳، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی
* سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج۲ و۳، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی
* «لیله الضرب: اولین چماق‌داری علیه طرفداران امام» (۱۳۷۱-۱۳۷۲)، فصلنامه یاد، شماره ۲۹ و ۳۰، زمستان و بهار.
* «لیله الضرب: اولین چماق‌داری علیه طرفداران امام» (۱۳۷۱-۱۳۷۲)، فصلنامه یاد، شماره ۲۹ و ۳۰، زمستان و بهار.
۲۱٬۲۱۷

ویرایش