۲۰٬۴۴۵
ویرایش
سیدمحمد شاهچراغی: تفاوت میان نسخه‌ها
اصلاح ارقام
(اصلاح ارقام) |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''سیدمحمد شاهچراغی'''، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی. | '''سیدمحمد شاهچراغی'''، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی. | ||
سیدمحمد شاهچراغی در بیستم خرداد ۱۳۱۳ش در حسن‌آباد دامغان.<ref>آیت‌الله حاج شیخ...، ص۴۷.</ref> و در خانواده‌ای از سادات موسوی و منتسب به حضرت شاهچراغ(ع) به دنیا آمد.<ref>کاظمینی، ج۱، ص۴۸۲.</ref> دوران ابتدایی را در روستای فرات (نزدیکی زادگاهش) گذراند. آنگاه با هدف تحصیل دروس حوزوی راهی دامغان شد و مقدمات را در آنجا و نزد آقایان عالمی دامغانی، غلامحسین خیری، محمدرضا خدائی و برادرش سیدطاهر شاهچراغی خواند.<ref>کاظمینی، ج۱، ص۴۸۲.</ref> او سپس در سال ۱۳۳۴ش راهی قم شد.<ref>آیت‌الله حاج شیخ...، ص۴۸.</ref> و دروس سطح را در حوزه علمیه آن شهر پیش آقایان میرزا علی‌اکبر مشکینی، محمدتقی ستوده اراکی، شیخ جعفر سبحانی، میرزا محمد مجاهدی تبریزی، سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی.<ref>کاظمینی، ج۱، ص۴۸۲-۴۸۳.</ref> و سیدمصطفی خمینی آموخت.<ref>آیت‌الله حاج شیخ...، ص۴۸.</ref> آنگاه در درس خارج فقه و اصول آیات سیدحسین طباطبایی بروجردی، امام‌خمینی، سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی و خارج اصول شیخ مرتضی حائری یزدی.<ref>شریف‌رازی، ج۵، ص۱۲۵.</ref> و خارج فقه و اصول سیدمحمد محقق داماد شرکت کرد.<ref>کاظمینی، ج۱، ص۴۸۳.</ref> وی در زندگینامه‌ای که برای درج در سایت بیت‌الهدی نگاشته، از حضور ۶-۷ ساله در درس امام‌خمینی سخن گفته و حضور در درس‌های امام‌خمینی تا تبعید ایشان به ترکیه ادامه داشته است.<ref>«زندگینامه آیت‌الله | سیدمحمد شاهچراغی در بیستم خرداد ۱۳۱۳ش در حسن‌آباد دامغان.<ref>آیت‌الله حاج شیخ...، ص۴۷.</ref> و در خانواده‌ای از سادات موسوی و منتسب به حضرت شاهچراغ(ع) به دنیا آمد.<ref>کاظمینی، ج۱، ص۴۸۲.</ref> دوران ابتدایی را در روستای فرات (نزدیکی زادگاهش) گذراند. آنگاه با هدف تحصیل دروس حوزوی راهی دامغان شد و مقدمات را در آنجا و نزد آقایان عالمی دامغانی، غلامحسین خیری، محمدرضا خدائی و برادرش سیدطاهر شاهچراغی خواند.<ref>کاظمینی، ج۱، ص۴۸۲.</ref> او سپس در سال ۱۳۳۴ش راهی قم شد.<ref>آیت‌الله حاج شیخ...، ص۴۸.</ref> و دروس سطح را در حوزه علمیه آن شهر پیش آقایان میرزا علی‌اکبر مشکینی، محمدتقی ستوده اراکی، شیخ جعفر سبحانی، میرزا محمد مجاهدی تبریزی، سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی.<ref>کاظمینی، ج۱، ص۴۸۲-۴۸۳.</ref> و سیدمصطفی خمینی آموخت.<ref>آیت‌الله حاج شیخ...، ص۴۸.</ref> آنگاه در درس خارج فقه و اصول آیات سیدحسین طباطبایی بروجردی، امام‌خمینی، سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی و خارج اصول شیخ مرتضی حائری یزدی.<ref>شریف‌رازی، ج۵، ص۱۲۵.</ref> و خارج فقه و اصول سیدمحمد محقق داماد شرکت کرد.<ref>کاظمینی، ج۱، ص۴۸۳.</ref> وی در زندگینامه‌ای که برای درج در سایت بیت‌الهدی نگاشته، از حضور ۶-۷ ساله در درس امام‌خمینی سخن گفته و حضور در درس‌های امام‌خمینی تا تبعید ایشان به ترکیه ادامه داشته است.<ref>«زندگینامه آیت‌الله شاهچراغی»، سایت بیت‌الهدی.</ref> با استناد به این گزارش می‌توان گفت که از سال ۱۳۳۶ تا ۱۳۴۳ ش در درس‌های امام‌خمینی شرکت می‌کرده است. | ||
سیدمحمد شاهچراغی پس از تکمیل تحصیلات، به شهر نائین رفت و یک سال به اقامه نماز در مسجد محمدیه آن شهر پرداخت.<ref>کاظمینی، ج۱، ص۴۸۳.</ref> آنگاه به دستور آیت‌الله گلپایگانی رهسپار سمنان شد و اقامه نماز را در مسجد عابدینیه آن شهر بر عهده گرفت.<ref>شریف‌رازی، ج ۵، ص۱۲۶-۱۲۵؛ آیت‌الله حاج شیخ...، ص۴۸.</ref> او در کنار اقامه نماز، به تدریس در مدرسه علمیه صادقیه آن شهر نیز پرداخت.<ref>آیت‌الله حاج شیخ...، ص۴۸.</ref> شاهچراغی در سمنان در کنار برخی از روحانیان مبارز، به تبیین اهداف نهضت اسلامی می‌پرداخت و با حکومت پهلوی مبارزه می‌کرد. بر اساس گزارش‌های ساواک، او ازجمله روحانیانی بود که در مراسم و مجالسی که توسط مقامات دولتی در سمنان برگزار می‌شد شرکت نمی‌کرد. ازجمله در سال ۱۳۵۱ش در نیایش ۱۵ بهمن حضور نیافت. ساواک در گزارشی، از او به‌عنوان یکی از مریدان سرسخت امام‌خمینی نام برد که از ایشان تقلید می‌کند.<ref>آیت‌الله حاج شیخ...، ص۴۷.</ref> به همین سبب در اردیبهشت ۱۳۵۲ش به ساواک احضار گردید.<ref>آیت‌الله حاج شیخ...، ص۷۰.</ref> او مسجد عابدینیه را به یکی از کانون‌های مهم و فعال مبارزات اسلامی در سمنان تبدیل کرد.<ref>کاظمینی، ج ۱، ص۴۸۳.</ref>و فعالیت‌های سیاسی در آن مسجد باعث شد در سال ۱۳۵۳ ش از طرف ساواک ممنوع‌المنبر شود.<ref>کاظمینی، ج ۱، ص۴۸۳؛ انقلاب اسلامی به...، کتاب ۵، ص۴۳۷.</ref> او همچنین جلساتی را با عنوان عصمتیه برای آشنا کردن بانوان با مسائل دینی در سمنان برگزار می‌کرد.<ref>آیت‌الله حاج شیخ...، ص۸۳-۸۴.</ref> ساواک در همان سال از دیدار دو تن از روحانیان به نامهای شاهچراغی و تقوی از صادق خلخالی، روحانی تبعیدی در رودبار خبر داد،.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۳۶، ص۱۹۷.</ref> اما درباره هویت آنان مطلبی در آن گزارش وجود ندارد و صرفاً می‌توان احتمال داد که آنان سیدمحمد شاهچراغی و سیدمحمد تقوی، از روحانیان سمنان بوده‌اند. در ۱۱ آذر ۱۳۵۶ و در چهلمین روز درگذشت مشکوک سیدمصطفی خمینی، مجلس ختمی به همان مناسبت در سمنان برگزار شد و سیدمحمد شاهچراغی ازجمله روحانیانی بود که در آن مجلس شرکت داشت.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۳۶، ص۸۶.</ref> او در دهم فروردین ۱۳۵۷ (برابر با چهلمین روز حمله مأموران حکومت پهلوی به تظاهرات مردم تبریز)، «سخنانی تحریک‌آمیز به نفع [امام] خمینی» ایراد کرد. به همین علت، ساواک خواستار دستگیری او و برخی دیگر از روحانیان سمنان شد..<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۳۶، ص۱۰۹.</ref> به نظر می‌رسد این دستور اجرایی نشد، چراکه در اردیبهشت ۱۳۵۷، وقتی مأموران حکومت پهلوی به خانه‌های مراجع تقلید در قم یورش بردند، شاهچراغی همراه با جمعی دیگر از روحانیان سمنان در نامهای به آیت‌الله گلپایگانی، هتک حرمت مرجعیت و توهین به مقام مرجعیت را محکوم کردند.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۳۶، ص۱۰۴.</ref> آنان تلگراف مشابهی را برای آیت‌الله سیدکاظم شریعتمداری نیز ارسال نمودند.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۳۶، ص۱۰۵؛ انقلاب اسلامی به...، ج ۵، ص۴۳۷.</ref> و سپس همراه با جمعی از روحانیان سمنان، در اعتراض به آن واقعه، به مدت سه روز از اقامه نماز جماعت خودداری کردند. ساواک در گزارشی در این باره، خواستار تبعید سیدمحمد شاهچراغی از سمنان شد..<ref>آیت‌الله حاج شیخ...، ص۱۰۳.</ref> او همراه با برخی از روحانیان سمنان، روز ۲۷ خرداد ۱۳۵۷ (مصادف با ماه رجب) را روز عزای عمومی اعلام کردند و از اقامه نماز جماعت در آن روز خودداری نمودند.<ref>آیت‌الله حاج شیخ...، ص۱۱۱.</ref> وی در پی تحریم جشن نیمه شعبان توسط امام‌خمینی، در اجرای آن حکم در سمنان نقش زیادی داشت. ساواک در گزارشی، سیدمحمد شاهچراغی را یکی از روحانیان افراطی و فرصت‌طلب نام برد که به تحریک و مسموم کردن اذهان مردم می‌پردازد.<ref>انقلاب اسلامی به...، ج ۷، ص۲۵۸.</ref> | سیدمحمد شاهچراغی پس از تکمیل تحصیلات، به شهر نائین رفت و یک سال به اقامه نماز در مسجد محمدیه آن شهر پرداخت.<ref>کاظمینی، ج۱، ص۴۸۳.</ref> آنگاه به دستور آیت‌الله گلپایگانی رهسپار سمنان شد و اقامه نماز را در مسجد عابدینیه آن شهر بر عهده گرفت.<ref>شریف‌رازی، ج ۵، ص۱۲۶-۱۲۵؛ آیت‌الله حاج شیخ...، ص۴۸.</ref> او در کنار اقامه نماز، به تدریس در مدرسه علمیه صادقیه آن شهر نیز پرداخت.<ref>آیت‌الله حاج شیخ...، ص۴۸.</ref> شاهچراغی در سمنان در کنار برخی از روحانیان مبارز، به تبیین اهداف نهضت اسلامی می‌پرداخت و با حکومت پهلوی مبارزه می‌کرد. بر اساس گزارش‌های ساواک، او ازجمله روحانیانی بود که در مراسم و مجالسی که توسط مقامات دولتی در سمنان برگزار می‌شد شرکت نمی‌کرد. ازجمله در سال ۱۳۵۱ش در نیایش ۱۵ بهمن حضور نیافت. ساواک در گزارشی، از او به‌عنوان یکی از مریدان سرسخت امام‌خمینی نام برد که از ایشان تقلید می‌کند.<ref>آیت‌الله حاج شیخ...، ص۴۷.</ref> به همین سبب در اردیبهشت ۱۳۵۲ش به ساواک احضار گردید.<ref>آیت‌الله حاج شیخ...، ص۷۰.</ref> او مسجد عابدینیه را به یکی از کانون‌های مهم و فعال مبارزات اسلامی در سمنان تبدیل کرد.<ref>کاظمینی، ج ۱، ص۴۸۳.</ref>و فعالیت‌های سیاسی در آن مسجد باعث شد در سال ۱۳۵۳ ش از طرف ساواک ممنوع‌المنبر شود.<ref>کاظمینی، ج ۱، ص۴۸۳؛ انقلاب اسلامی به...، کتاب ۵، ص۴۳۷.</ref> او همچنین جلساتی را با عنوان عصمتیه برای آشنا کردن بانوان با مسائل دینی در سمنان برگزار می‌کرد.<ref>آیت‌الله حاج شیخ...، ص۸۳-۸۴.</ref> ساواک در همان سال از دیدار دو تن از روحانیان به نامهای شاهچراغی و تقوی از صادق خلخالی، روحانی تبعیدی در رودبار خبر داد،.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۳۶، ص۱۹۷.</ref> اما درباره هویت آنان مطلبی در آن گزارش وجود ندارد و صرفاً می‌توان احتمال داد که آنان سیدمحمد شاهچراغی و سیدمحمد تقوی، از روحانیان سمنان بوده‌اند. در ۱۱ آذر ۱۳۵۶ و در چهلمین روز درگذشت مشکوک سیدمصطفی خمینی، مجلس ختمی به همان مناسبت در سمنان برگزار شد و سیدمحمد شاهچراغی ازجمله روحانیانی بود که در آن مجلس شرکت داشت.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۳۶، ص۸۶.</ref> او در دهم فروردین ۱۳۵۷ (برابر با چهلمین روز حمله مأموران حکومت پهلوی به تظاهرات مردم تبریز)، «سخنانی تحریک‌آمیز به نفع [امام] خمینی» ایراد کرد. به همین علت، ساواک خواستار دستگیری او و برخی دیگر از روحانیان سمنان شد..<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۳۶، ص۱۰۹.</ref> به نظر می‌رسد این دستور اجرایی نشد، چراکه در اردیبهشت ۱۳۵۷، وقتی مأموران حکومت پهلوی به خانه‌های مراجع تقلید در قم یورش بردند، شاهچراغی همراه با جمعی دیگر از روحانیان سمنان در نامهای به آیت‌الله گلپایگانی، هتک حرمت مرجعیت و توهین به مقام مرجعیت را محکوم کردند.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۳۶، ص۱۰۴.</ref> آنان تلگراف مشابهی را برای آیت‌الله سیدکاظم شریعتمداری نیز ارسال نمودند.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۳۶، ص۱۰۵؛ انقلاب اسلامی به...، ج ۵، ص۴۳۷.</ref> و سپس همراه با جمعی از روحانیان سمنان، در اعتراض به آن واقعه، به مدت سه روز از اقامه نماز جماعت خودداری کردند. ساواک در گزارشی در این باره، خواستار تبعید سیدمحمد شاهچراغی از سمنان شد..<ref>آیت‌الله حاج شیخ...، ص۱۰۳.</ref> او همراه با برخی از روحانیان سمنان، روز ۲۷ خرداد ۱۳۵۷ (مصادف با ماه رجب) را روز عزای عمومی اعلام کردند و از اقامه نماز جماعت در آن روز خودداری نمودند.<ref>آیت‌الله حاج شیخ...، ص۱۱۱.</ref> وی در پی تحریم جشن نیمه شعبان توسط امام‌خمینی، در اجرای آن حکم در سمنان نقش زیادی داشت. ساواک در گزارشی، سیدمحمد شاهچراغی را یکی از روحانیان افراطی و فرصت‌طلب نام برد که به تحریک و مسموم کردن اذهان مردم می‌پردازد.<ref>انقلاب اسلامی به...، ج ۷، ص۲۵۸.</ref> | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
* اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | * اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | ||
* انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (۱۳۷۸)، ج ۵، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (۱۳۷۹)، ج۷، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | * انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (۱۳۷۸)، ج ۵، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (۱۳۷۹)، ج۷، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | ||
* | * «[https://beitolhoda.com/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%B4%D8%A7%D9%87%DA%86%D8%B1%D8%A7%D8%BA%DB%8C/ زندگینامه آیت‌الله شاهچراغی]»، سایت بیت‌الهدی، مشاهده: ۱۶ خرداد ۱۴۰۳ش. | ||
* شریف‌رازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج ۵، قم، انتشارات کتابفروشی اسلامیه. | * شریف‌رازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج ۵، قم، انتشارات کتابفروشی اسلامیه. | ||
* قاسم‌پور، داود (۱۳۸۹)، انقلاب اسلامی در ارومیه، ج۲، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | * قاسم‌پور، داود (۱۳۸۹)، انقلاب اسلامی در ارومیه، ج۲، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | ||