پرش به محتوا

محمدعلی امینیان: تفاوت میان نسخه‌ها

۹۱۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۵ خرداد ۱۴۰۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱: خط ۱:
امینیان، محمدعلی؛ از شاگردان درس اخلاق و خارج فقه و اصول امام خمینی. مختار معروف به محمدعلی امینیان در سال ۱۳۰۵ ش در روستای فتیده از توابع لنگرود (استان گیلان) به دنیا آمد. پدربزرگش، شیخ حسن معین‌العلما، و پدرش عبدالحسین امینیان از خرده‌مالکان آن روستا بود (رخ نگار در صفای آستانه، ۲-۳). محمدعلی امینیان خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه‌ای در زادگاهش آموخت. سپس نزد شیخ اسماعیل، از عالمان آن روستا، به فراگیری علوم شرعی پرداخت (همان، ۷). دوران ابتدایی را هم در مدرسه‌ای در چهار کیلومتری زادگاهش گذراند (خبرگان ملت، ج ۱، ۹۵-۹۶). او در سال ۱۳۲۳ ش برای تحصیل علوم حوزوی به قم رفت (خاطرات آیت‌الله...، ۹) و در درس اخلاق امام خمینی (در سال ۱۳۲۴ ش) که روزهای پنج‌شنبه و جمعه در مدرس زیر کتابخانه مدرسه فیضیه تشکیل می‌شد، حاضر می‌شد (سلسله موی... ۳۲؛ صحیفه دل، ج ۲، ۲۹) و سه ماه از آن درس بهره برد (رخ نگار در...، ۱۱۷-۱۱۸). امینیان درباره حضور در آن درس و ویژگی‌های آن می‌گوید: «با توجه به اینکه طلبه‎ ‏بسیار ابتدایی بودم، مع‌الوصف از بیانات شیوا و روانشان بهره کافی می‌بردم. به‎ ‏معیار «کلّم الناس علی قدر عقولهم» مطالب بسیار عالی را با بیانی بسیار ساده و‎ ‏روان بیان می‌فرمودند و تمام حضار مجلس از خواص و عوام استفاده‎ ‏می‌کردند» (صحیفه دل، ج ۲، ۲۸). او هم‌زمان، مقدمات دروس حوزوی را در حوزه علمیه قم نزد میرزا قاسم نحوی و میرزا جواد سدهی اصفهانی خواند (همان، ۲۶). لمعه را هم پیش شیخ محمد صدوقی یزدی فراگرفت (انصاری قمی، ۱۲۷) و در درس منطق هم از شاگردان شیخ محمد صادقی تهرانی بود. سپس در درس «ارث» سید محمد حسینی بهشتی حاضر شد و مکاسب محرمه را نزد شیخ مرتضی حائری یزدی و محمدتقی بهجت و قوانین‌الاصول را هم پیش شیخ عبدالجواد جبل عاملی اصفهانی خواند. در درس رسایل هم از شاگردان میرزا علی‌اکبر مشکینی و شیخ محمد فکور یزدی بود و در کفایتین از محضر سید محمدباقر سلطانی طباطبایی و شیخ عبدالجواد جبل عاملی اصفهانی سود برد. درس منظومه ملاهادی سبزواری را نزد شیخ حسینعلی منتظری خواند (همان، ۳۵-۳۸) و مطول را هم نزد شیخ مرتضی مطهری آموخت (انصاری، ۱۲۷)
{{جعبه اطلاعات عالمان شیعه
| عنوان            =
| تصویر            =
| توضیح تصویر      =
| اندازه تصویر      =
| سرشناسی          =
| نام کامل          =
| لقب              =
| نسب              =
| تاریخ تولد        =
| زادگاه            =
| تاریخ وفات        =
| شهر وفات          =
| تاریخ شهادت      =
| محل شهادت        =
| محل دفن          =
| خویشاوندان سرشناس =
| استادان          =
| شاگردان          =
| محل تحصیل        =
| اجازه روایت از    =
| اجازه اجتهاد از  =
| اجازه روایت به    =
| اجازه اجتهاد به  =
| تالیفات          =
| سایر              =
| سیاسی            =
| اجتماعی          =
| امضا              =
| وبگاه رسمی        =
}}امینیان، محمدعلی؛ از شاگردان درس اخلاق و خارج فقه و اصول امام خمینی. مختار معروف به محمدعلی امینیان در سال ۱۳۰۵ ش در روستای فتیده از توابع لنگرود (استان گیلان) به دنیا آمد. پدربزرگش، شیخ حسن معین‌العلما، و پدرش عبدالحسین امینیان از خرده‌مالکان آن روستا بود (رخ نگار در صفای آستانه، ۲-۳). محمدعلی امینیان خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه‌ای در زادگاهش آموخت. سپس نزد شیخ اسماعیل، از عالمان آن روستا، به فراگیری علوم شرعی پرداخت (همان، ۷). دوران ابتدایی را هم در مدرسه‌ای در چهار کیلومتری زادگاهش گذراند (خبرگان ملت، ج ۱، ۹۵-۹۶). او در سال ۱۳۲۳ ش برای تحصیل علوم حوزوی به قم رفت (خاطرات آیت‌الله...، ۹) و در درس اخلاق امام خمینی (در سال ۱۳۲۴ ش) که روزهای پنج‌شنبه و جمعه در مدرس زیر کتابخانه مدرسه فیضیه تشکیل می‌شد، حاضر می‌شد (سلسله موی... ۳۲؛ صحیفه دل، ج ۲، ۲۹) و سه ماه از آن درس بهره برد (رخ نگار در...، ۱۱۷-۱۱۸). امینیان درباره حضور در آن درس و ویژگی‌های آن می‌گوید: «با توجه به اینکه طلبه‎ ‏بسیار ابتدایی بودم، مع‌الوصف از بیانات شیوا و روانشان بهره کافی می‌بردم. به‎ ‏معیار «کلّم الناس علی قدر عقولهم» مطالب بسیار عالی را با بیانی بسیار ساده و‎ ‏روان بیان می‌فرمودند و تمام حضار مجلس از خواص و عوام استفاده‎ ‏می‌کردند» (صحیفه دل، ج ۲، ۲۸). او هم‌زمان، مقدمات دروس حوزوی را در حوزه علمیه قم نزد میرزا قاسم نحوی و میرزا جواد سدهی اصفهانی خواند (همان، ۲۶). لمعه را هم پیش شیخ محمد صدوقی یزدی فراگرفت (انصاری قمی، ۱۲۷) و در درس منطق هم از شاگردان شیخ محمد صادقی تهرانی بود. سپس در درس «ارث» سید محمد حسینی بهشتی حاضر شد و مکاسب محرمه را نزد شیخ مرتضی حائری یزدی و محمدتقی بهجت و قوانین‌الاصول را هم پیش شیخ عبدالجواد جبل عاملی اصفهانی خواند. در درس رسایل هم از شاگردان میرزا علی‌اکبر مشکینی و شیخ محمد فکور یزدی بود و در کفایتین از محضر سید محمدباقر سلطانی طباطبایی و شیخ عبدالجواد جبل عاملی اصفهانی سود برد. درس منظومه ملاهادی سبزواری را نزد شیخ حسینعلی منتظری خواند (همان، ۳۵-۳۸) و مطول را هم نزد شیخ مرتضی مطهری آموخت (انصاری، ۱۲۷)
  محمدعلی امینیان از سال ۱۳۳۲ ش به تحصیل درس خارج پرداخت و از همان سال در درس خارج فقه آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی حضور یافت. هم‌زمان در درس خارج فقه امام خمینی که در مسجد محمدیه برگزار می‌شد شرکت می‌کرد که ده سال از آن درس بهره‌مند شد (همان، ۴۲) و آن درس را تقریر کرد (خبرگان ملت، ج ۱، ۹۷). وی درباره درس خارج فقه امام خمینی می‌گوید: «کیفیت درس ایشان بسیار عالی و جالب بود: اولاً با مقدمات مناسب وارد‎ ‏بحث می‌شدند، ثانیاً مطالب را زنجیروار بیان می‌فرمودند که در نوشتن‎ ‏سهولت داشت، ثالثاً مشکلات مباحث را با بیانی ساده و روان بیان می‌کردند،‎ ‏لذا بسیار سهل التناول بود و رابعاً خداوند یک بیان کافی و شافی به ایشان‎ ‏عنایت کرده بودند که می‌توانستند همه گونه مطالب را شیرین و با جاذبه بیان‎ ‏نمایند. بالاتر از همه، با توجه به اینکه معظم‌له موقعیت هر عالمی را به‌جای‎ ‏خود حفظ می‌نمودند و کمال احترام را برای تمام علمای اعلام قائل بودند، ‏مع‌الوصف انتقادات بسیاری از علمای اصول مخصوصاً نسبت به خِرّیط (تبحر)‎ این‎ ‏فن، مرحوم آیت‌الله‌العظمی آقای آقا میرزا حسین نائینی (ره) داشتند و‏ ‏همچنین در مباحث فقهی کاملاً به ظواهر آیات کریمه و روایات شریفه متعبد‎ ‏بودند. هیچ‌گاه ظواهر شرع را با سلیقه‌های شخصی یا مطالب فلسفی مخلوط‎ ‏نمی‌کردند» (صحیفه دل، ج ۲، ۳۲-۳۳). امینیان هم‌زمان با حضور در درس خارج فقه امام خمینی، در درس خارج اصول امام خمینی نیز که در مسجد سلماسی برگزار می‌شد، شرکت می‌کرد و هفت سال و نیم در آن درس حضور داشت (رخ نگار در...، ۴۲-۴۳) و آن درس را هم تقریر کرد (همان، ۶۴-۶۵)، ولی این تقریرات انتشار نیافته است. پس از آن، در درس خارج اصول آیت‌الله سید محمد محقق داماد و خارج فقه و اصول آیات میرزا هاشم آملی، سید کاظم شریعتمداری، سید محمدرضا موسوی گلپایگانی، سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی، عبدالنبی اراکی، سید مرتضی مرتضوی لنگرودی، محمدتقی بهجت و سید محمدهادی حسینی میلانی (مدت کوتاهی در مشهد) شرکت می‌کرد (همان، ۴۱-۴۵). یک سال هم از درس اسفار و تفسیر قرآن علامه سید محمدحسین طباطبایی بهره برد (همان، ۵۰). ‏آنگاه به تدریس در حوزه علمیه قم پرداخت و درس‌هایی چون منظومه ملاهادی سبزواری، منطق مظفر، قوانین، مکاسب، مطول و... را در حوزه علمیه قم تدریس می‌کرد (همان، ۵۴-۵۵). او سپس از طرف آیت‌الله گلپایگانی، سرپرستی امتحانات طلاب علوم دینی را به عهده گرفت و همراه با حسن تهرانی و مرتضی بنی‌فضل در ساماندهی به امتحانات کتبی و شفاهی حوزه علمیه قم نقش ایفا کرد (همان، ۱۵۱-۱۵۲؛ کاظمینی، ۱۱۱).
  محمدعلی امینیان از سال ۱۳۳۲ ش به تحصیل درس خارج پرداخت و از همان سال در درس خارج فقه آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی حضور یافت. هم‌زمان در درس خارج فقه امام خمینی که در مسجد محمدیه برگزار می‌شد شرکت می‌کرد که ده سال از آن درس بهره‌مند شد (همان، ۴۲) و آن درس را تقریر کرد (خبرگان ملت، ج ۱، ۹۷). وی درباره درس خارج فقه امام خمینی می‌گوید: «کیفیت درس ایشان بسیار عالی و جالب بود: اولاً با مقدمات مناسب وارد‎ ‏بحث می‌شدند، ثانیاً مطالب را زنجیروار بیان می‌فرمودند که در نوشتن‎ ‏سهولت داشت، ثالثاً مشکلات مباحث را با بیانی ساده و روان بیان می‌کردند،‎ ‏لذا بسیار سهل التناول بود و رابعاً خداوند یک بیان کافی و شافی به ایشان‎ ‏عنایت کرده بودند که می‌توانستند همه گونه مطالب را شیرین و با جاذبه بیان‎ ‏نمایند. بالاتر از همه، با توجه به اینکه معظم‌له موقعیت هر عالمی را به‌جای‎ ‏خود حفظ می‌نمودند و کمال احترام را برای تمام علمای اعلام قائل بودند، ‏مع‌الوصف انتقادات بسیاری از علمای اصول مخصوصاً نسبت به خِرّیط (تبحر)‎ این‎ ‏فن، مرحوم آیت‌الله‌العظمی آقای آقا میرزا حسین نائینی (ره) داشتند و‏ ‏همچنین در مباحث فقهی کاملاً به ظواهر آیات کریمه و روایات شریفه متعبد‎ ‏بودند. هیچ‌گاه ظواهر شرع را با سلیقه‌های شخصی یا مطالب فلسفی مخلوط‎ ‏نمی‌کردند» (صحیفه دل، ج ۲، ۳۲-۳۳). امینیان هم‌زمان با حضور در درس خارج فقه امام خمینی، در درس خارج اصول امام خمینی نیز که در مسجد سلماسی برگزار می‌شد، شرکت می‌کرد و هفت سال و نیم در آن درس حضور داشت (رخ نگار در...، ۴۲-۴۳) و آن درس را هم تقریر کرد (همان، ۶۴-۶۵)، ولی این تقریرات انتشار نیافته است. پس از آن، در درس خارج اصول آیت‌الله سید محمد محقق داماد و خارج فقه و اصول آیات میرزا هاشم آملی، سید کاظم شریعتمداری، سید محمدرضا موسوی گلپایگانی، سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی، عبدالنبی اراکی، سید مرتضی مرتضوی لنگرودی، محمدتقی بهجت و سید محمدهادی حسینی میلانی (مدت کوتاهی در مشهد) شرکت می‌کرد (همان، ۴۱-۴۵). یک سال هم از درس اسفار و تفسیر قرآن علامه سید محمدحسین طباطبایی بهره برد (همان، ۵۰). ‏آنگاه به تدریس در حوزه علمیه قم پرداخت و درس‌هایی چون منظومه ملاهادی سبزواری، منطق مظفر، قوانین، مکاسب، مطول و... را در حوزه علمیه قم تدریس می‌کرد (همان، ۵۴-۵۵). او سپس از طرف آیت‌الله گلپایگانی، سرپرستی امتحانات طلاب علوم دینی را به عهده گرفت و همراه با حسن تهرانی و مرتضی بنی‌فضل در ساماندهی به امتحانات کتبی و شفاهی حوزه علمیه قم نقش ایفا کرد (همان، ۱۵۱-۱۵۲؛ کاظمینی، ۱۱۱).
  امینیان دوم فروردین ۱۳۴۲ و در جریان حمله مأموران حکومت پهلوی به مدرسه فیضیه، در آن مدرسه حضور داشت و مورد ضرب و شتم مأموران قرار گرفت (رخ نگار در...، ۱۲۷). در خرداد آن سال در شهر نراق به سخنرانی پرداخت و پس از دستگیری امام خمینی، همراه با جمعی از علمای گیلان، اعلامیه تأیید مرجعیت امام خمینی را امضا کرد (همان، ۱۳۴-۱۳۵). وی همچنین در انتقال اعلامیه‌ها و اطلاعیه‌های روحانیان مبارز قم به استان گیلان نقش داشت. پس از بازگشت امام خمینی به قم در فروردین ۱۳۴۳، با ارسال تلگرافی به علمای مبارز رشت، ضمن اطلاع‌رسانی در این باره، از اقدام آنان در حمایت از امام خمینی تقدیر کرد (انقلاب اسلامی به...، استان گیلان، ج ۱، ۵۲). پس از تبعید امام خمینی به عراق، همراه با طلاب لاهیجانی و لنگرودی حوزه علمیه قم با ارسال نامه‌ای به امام خمینی، ورود ایشان را به عتبات عالیات تبریک گفت و آرزو کرد ایشان هر چه زودتر به وطن بازگردد (روحانی، ج ۲، ۱۳۱). امینیان در سال‌های تبعید امام خمینی در انتقال اخبار حوزه علمیه قم به زادگاهش نقش داشت (انقلاب اسلامی...، استاد گیلان، ج ۱، ۲۹۵) و در سال‌های ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ ش در برگزاری تظاهرات و راهپیمایی‌های اعتراضی در زادگاهش فعال بود و در اغلب تجمعات به سخنرانی می‌پرداخت. به همین دلیل از سوی ساواک مورد تهدید قرار گرفت (خبرگان ملت، ج ۱، ۹۹؛ کاظمینی، ج ۱، ۱۱۱).
  امینیان دوم فروردین ۱۳۴۲ و در جریان حمله مأموران حکومت پهلوی به مدرسه فیضیه، در آن مدرسه حضور داشت و مورد ضرب و شتم مأموران قرار گرفت (رخ نگار در...، ۱۲۷). در خرداد آن سال در شهر نراق به سخنرانی پرداخت و پس از دستگیری امام خمینی، همراه با جمعی از علمای گیلان، اعلامیه تأیید مرجعیت امام خمینی را امضا کرد (همان، ۱۳۴-۱۳۵). وی همچنین در انتقال اعلامیه‌ها و اطلاعیه‌های روحانیان مبارز قم به استان گیلان نقش داشت. پس از بازگشت امام خمینی به قم در فروردین ۱۳۴۳، با ارسال تلگرافی به علمای مبارز رشت، ضمن اطلاع‌رسانی در این باره، از اقدام آنان در حمایت از امام خمینی تقدیر کرد (انقلاب اسلامی به...، استان گیلان، ج ۱، ۵۲). پس از تبعید امام خمینی به عراق، همراه با طلاب لاهیجانی و لنگرودی حوزه علمیه قم با ارسال نامه‌ای به امام خمینی، ورود ایشان را به عتبات عالیات تبریک گفت و آرزو کرد ایشان هر چه زودتر به وطن بازگردد (روحانی، ج ۲، ۱۳۱). امینیان در سال‌های تبعید امام خمینی در انتقال اخبار حوزه علمیه قم به زادگاهش نقش داشت (انقلاب اسلامی...، استاد گیلان، ج ۱، ۲۹۵) و در سال‌های ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ ش در برگزاری تظاهرات و راهپیمایی‌های اعتراضی در زادگاهش فعال بود و در اغلب تجمعات به سخنرانی می‌پرداخت. به همین دلیل از سوی ساواک مورد تهدید قرار گرفت (خبرگان ملت، ج ۱، ۹۹؛ کاظمینی، ج ۱، ۱۱۱).
۱۶٬۳۰۹

ویرایش