۲۶٬۵۴۲
ویرایش
سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت ساواک (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت ساواک (کتاب) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۱ آذر ۱۴۰۱، ساعت ۲۰:۳۱
، ۲۱ آذر ۱۴۰۱بدون خلاصۀ ویرایش
جز (added Category:مقالههای نیازمند جعبه اطلاعات using HotCat) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت ساواک'''، کتابی ۲۲جلدی حاوی اسناد و گزارش‌های [[سازمان اطلاعات و امنیت]] | '''سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت ساواک'''، کتابی ۲۲جلدی حاوی اسناد و گزارش‌های [[سازمان اطلاعات و امنیت|سازمان اطلاعات و امنیت رژیم پهلوی]] دربارهٔ فعالیت‌های سیاسی ـ مبارازاتی [[امام‌خمینی]]. | ||
== معرفی == | == معرفی و کلیات == | ||
ساواک نام اختصاری «سازمان اطلاعات و امنیت کشور» بود که در سال ۱۳۳۵ به پیشنهاد امریکایی‌ها و به دست ده مستشار آمریکایی در ایران تشکیل شد<ref>فردوست، ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، ۱/۴۰۹.</ref> {{ببینید|ساواک}}؛ سازمانی دارای تشکیلات بسیار منسجم که همه تحرکات سیاسی را زیر نظر داشت و از آنها گزارش تهیه می‌کرد. این سازمان به‌ویژه در شهر [[قم]] جاسوسان پرشماری گمارده بود تا تمام رفت و آمدها و تحرکات علمای بزرگ و بیوت [[مراجع تقلید]] را گزارش دهند. این سازمان برای فعالیت‌های سیاسی امام‌خمینی نیز پرونده‌ای گشوده بود و تمام تحرکات و اقدامات ایشان و یارانش را رصد می‌کرد. | ساواک نام اختصاری «سازمان اطلاعات و امنیت کشور» بود که در سال ۱۳۳۵ به پیشنهاد امریکایی‌ها و به دست ده مستشار آمریکایی در ایران تشکیل شد<ref>فردوست، ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، ۱/۴۰۹.</ref> {{ببینید|ساواک}}؛ سازمانی دارای تشکیلات بسیار منسجم که همه تحرکات سیاسی را زیر نظر داشت و از آنها گزارش تهیه می‌کرد. این سازمان به‌ویژه در شهر [[قم]] [[جاسوسان]] پرشماری گمارده بود تا تمام رفت و آمدها و تحرکات علمای بزرگ و بیوت [[مراجع تقلید]] را گزارش دهند. این سازمان برای [[فعالیت‌های سیاسی امام‌خمینی]] نیز پرونده‌ای گشوده بود و تمام تحرکات و اقدامات ایشان و یارانش را رصد می‌کرد. | ||
افزون بر اسناد جمع‌آوری‌شده در شهربانی [[رژیم پهلوی]] {{ببینید|امام در آینه اسناد}} اسنادی که مأموران ساواک دربارهٔ امام‌خمینی تهیه کرده بودند، در ۴۸ جلدِ حدوداً پانصدصفحه‌ای در این سازمان بایگانی شده بود و پس از انقلاب یک نسخه از آن در اختیار [[وزارت اطلاعات]] و نسخه‌ای دیگر در دست فرزند امام‌خمینی [[سیداحمد خمینی]] قرار گرفت. وی در نامه‌ای به امام‌خمینی انتشار آن را یکی از اسناد ارزشمند [[انقلاب اسلامی]] و پرسود برشمرد و ایشان اجازه انتشار آن را صادر کرد و مسئولان را موظف کرد هر پرونده، نامه یا چیزی که موجب روشن‌شدن اسناد مربوط به ایشان می‌شود، در اختیار سیداحمد قرار دهند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۲۷ و ۱۸۷.</ref> {{ببینید|مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی}}. | افزون بر اسناد جمع‌آوری‌شده در شهربانی [[رژیم پهلوی]] {{ببینید|امام در آینه اسناد}} اسنادی که مأموران ساواک دربارهٔ امام‌خمینی تهیه کرده بودند، در ۴۸ جلدِ حدوداً پانصدصفحه‌ای در این سازمان بایگانی شده بود و پس از انقلاب یک نسخه از آن در اختیار [[وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی|وزارت اطلاعات]] و نسخه‌ای دیگر در دست فرزند امام‌خمینی [[سیداحمد خمینی]] قرار گرفت. وی در نامه‌ای به امام‌خمینی انتشار آن را یکی از اسناد ارزشمند [[انقلاب اسلامی]] و پرسود برشمرد و ایشان اجازه انتشار آن را صادر کرد و مسئولان را موظف کرد هر پرونده، نامه یا چیزی که موجب روشن‌شدن اسناد مربوط به ایشان می‌شود، در اختیار سیداحمد قرار دهند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۲۷ و ۱۸۷.</ref> {{ببینید|مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی}}. | ||
مجموعه اسناد ساواک از اهمیت و ارزش ویژه‌ای برخوردار است و از ذخایر ملی ـ فرهنگی و دینی کشور به شمار می‌آید. این اسناد از یک سو ابعاد ناشناخته‌ای از [[نهضت اسلامی]] و [[مبارزات امام‌خمینی]] و یاران ایشان را به نمایش می‌گذارد و از سوی دیگر، تلاش‌ها، تکاپوهای جاسوسیِ مأموران ساواک و گاه عجز و ناتوانی در عین قدرت و سلطه نظامی ـ امنیتی و همچنین درک و فهم ضعیف و تحلیل‌های نادرست از اوضاع و رخدادهای روزمره از طرف آنان را به تصویر می‌کشد. [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]] این اسناد را پس از تنظیم، ترتیب، فصل‌بندی و تهیه چکیده در آغاز هر فصل و بدون هیچ‌گونه دخل و تصرف و تحلیلی در ۲۲ جلد تدوین و منتشر کرده‌است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۱۸–۷۲.</ref> سندهای تکراری حذف شده‌اند و هویت آنها در پاورقی مشخص شده‌است. میان اسناد دست‌نویس و تایپ‌شده مشابه، سندهای تایپ‌شده انتخاب شده‌اند؛ اما در انعکاس اسناد تایپ‌نشده، از همان دست‌نویس استفاده شده‌است. | مجموعه اسناد ساواک از اهمیت و ارزش ویژه‌ای برخوردار است و از ذخایر ملی ـ فرهنگی و دینی کشور به شمار می‌آید. این اسناد از یک سو ابعاد ناشناخته‌ای از [[نهضت اسلامی]] و [[مبارزات امام‌خمینی]] و یاران ایشان را به نمایش می‌گذارد و از سوی دیگر، تلاش‌ها، تکاپوهای جاسوسیِ مأموران ساواک و گاه عجز و ناتوانی در عین قدرت و سلطه نظامی ـ امنیتی و همچنین درک و فهم ضعیف و تحلیل‌های نادرست از اوضاع و رخدادهای روزمره از طرف آنان را به تصویر می‌کشد. [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]] این اسناد را پس از تنظیم، ترتیب، فصل‌بندی و تهیه چکیده در آغاز هر فصل و بدون هیچ‌گونه دخل و تصرف و تحلیلی در ۲۲ جلد تدوین و منتشر کرده‌است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۱۸–۷۲.</ref> سندهای تکراری حذف شده‌اند و هویت آنها در پاورقی مشخص شده‌است. میان اسناد دست‌نویس و تایپ‌شده مشابه، سندهای تایپ‌شده انتخاب شده‌اند؛ اما در انعکاس اسناد تایپ‌نشده، از همان دست‌نویس استفاده شده‌است. | ||
اسناد این مجموعه در پرونده شخصی و اختصاصی | اسناد این مجموعه در پرونده شخصی و اختصاصی امام‌خمینی به شماره‌های ۶۷۹۰۸ و ۵۷۵۶ در [[ساواک]] گردآوری شده و از آغاز تأسیس (سال ۱۳۳۵) تا هنگام [[سرنگونی رژیم پهلوی]] (سال ۱۳۵۷) را شامل می‌گردد. این مجموعه، غیر از اسناد و گزارش‌هایی است که دربارهٔ فعالیت‌های امام‌خمینی در پرونده‌های دیگر با عنوان‌های مذهبی، روحانیون افراطی، [[مراجع تقلید]]، [[فیضیه]]، [[۱۵ خرداد]] و نیز پرونده‌های اختصاصی یاران ایشان جمع‌آوری و طبقه‌بندی می‌شد و تدوین و انتشار آنها در مجموعه‌های دیگری تعریف شده‌است.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱/۱۸.</ref> آنچه در این مجموعه آمده، فارغ از هر گونه فزونی و کاستی است و اصلاحات اندکِ نوشتاری در قلاب ] قرار گرفته‌است؛ اما خط‌خوردگی و اصلاح در بعضی از سندها، به دست خودِ ساواک انجام گرفته‌است.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱/۱۹–۲۰.</ref> | ||
در این مجموعه، اسناد به ترتیبِ موضوعی آمده‌اند و برای دسترسی آسانِ پژوهشگران به مطالب، اسناد مرتبط با هر موضوع ذیل همان موضوع و به ترتیب تاریخِ گزارش، تاریخ اتفاق و تاریخ وصولِ خبر تنظیم شده‌اند. مهم‌ترین مطالب و حوادث مندرج در هر موضوع و هر فصل از اسناد، در آغاز هر فصل، به صورت چکیده‌ای از محتوای اسناد مربوطه، با عنوان «پیش‌درآمد» آمده و توضیح داده شده‌است. از آنجایی که هر سند دارای هویت مستقل است، در ارجاعات، به جای ذکر شماره صفحه، موضوع و شماره و تاریخ سندِ مرتبط، ملاک قرار گرفته و جایگزین شده‌است. | در این مجموعه، اسناد به ترتیبِ موضوعی آمده‌اند و برای دسترسی آسانِ پژوهشگران به مطالب، اسناد مرتبط با هر موضوع ذیل همان موضوع و به ترتیب تاریخِ گزارش، تاریخ اتفاق و تاریخ وصولِ خبر تنظیم شده‌اند. مهم‌ترین مطالب و حوادث مندرج در هر موضوع و هر فصل از اسناد، در آغاز هر فصل، به صورت چکیده‌ای از محتوای اسناد مربوطه، با عنوان «پیش‌درآمد» آمده و توضیح داده شده‌است. از آنجایی که هر سند دارای هویت مستقل است، در ارجاعات، به جای ذکر شماره صفحه، موضوع و شماره و تاریخ سندِ مرتبط، ملاک قرار گرفته و جایگزین شده‌است. | ||
در این مجموعه ۱۲۷۲۹صفحه‌ای، ۹۸۱۰ سند آمده‌است و این عنوان‌ها را دربردارد: [[نهضت امام‌خمینی]] تا [[قیام ۱۵ خرداد]] | در این مجموعه ۱۲۷۲۹صفحه‌ای، ۹۸۱۰ سند آمده‌است و این عنوان‌ها را دربردارد: [[نهضت امام‌خمینی]] تا [[قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲]] و پیامدهای آن؛ [[ماجرای کاپیتولاسیون]] و [[تبعید امام‌خمینی]]؛ اوج‌گیری نهضت امام‌خمینی و انقلاب اسلامی؛ امام‌خمینی، [[رجال]]، گروه‌های سیاسی و اجتماعی، [[خانواده امام‌خمینی|خانواده]]، منسوبین و [[بیت امام‌خمینی]]؛ امام‌خمینی و رژیم شاه؛ امام‌خمینی، دولت‌ها و مسائل جهانی. | ||
== ساختار کتاب == | |||
=== جلد نخست === | |||
جلد نخست کتاب در ۴۵۴ صفحه تدوین شده و در بردارنده سیصد سند است که با دیباچه‌ای از سیدحسن خمینی{{ببینید|خمینی، سیدحسن}} آغاز می‌شود. سپس در پیشگفتاری از ناشر، توضیحاتی دربارهٔ چگونگی کارهای انجام‌گرفته دربارهٔ مجموعه آمده‌است. آن‌گاه اسناد و گزارش‌های موضوعات آمده‌است: «دوران قبل از انجمن‌های ایالتی و ولایتی»، «[[لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی]]»، «[[رفراندوم فرمایشی شاه]]»، «نوروز ۱۳۴۲ و [[فاجعه فیضیه]]»، «عاشورای ۱۳۸۳ق و پیامدهای آن». ازجمله گزارش‌های مهم در این جلد، که نخستین سند نیز است، مربوط به تاریخ ۲۲/۱۲/۱۳۳۵ است که در آن طی بررسی اجمالی وضعیتِ [[حوزه علمیه قم]] در زمان مرجعیت [[سیدحسین بروجردی]]، شخصیت‌های تراز اول پس از ایشان شناسایی شده‌اند و «آقای حاج‌آقاروح‌الله خمینی» فردی معرفی شده که بیشترین تعداد [[شاگردان امام‌خمینی|شاگردان]] را دارد و از لحاظ درسی حایز اهمیت است.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱/۴۵–۴۹.</ref> | |||
=== جلد دوم === | |||
جلد دوم در ۵۷۸ و جلد سوم در ۵۶۶ صفحه، به قیام تاریخی ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ و پیامدهای آن اختصاص دارد و مجموعاً دربردارنده ۹۷۰ سند و شامل این موضوعات است: «[[دستگیری امام]] و [[قیام ۱۵ خرداد]] ۱۳۴۲»، «امام در زندان»، «توطئه تبعید امام»، «دوران محاصره»، «آزادی امام و بازتاب آن»، «موضع‌گیری‌ها و مبارزات امام پس از آزادی»، «محرم ۱۳۸۴ق و سالگرد قیام ۱۵ خرداد». بخش عمده اسناد و گزارش‌های [[ساواک]] در جلد دوم، مربوط به ایام حضور علمای مهاجر در [[تهران]] برای اعتراض به دستگیری و احیاناً تبعید و محاکمه امام‌خمینی است. بخشی از اسناد جلدهای دوم و سوم به گزارش‌های ساواک دربارهٔ آزادی امام‌خمینی از حصر اختصاص دارد که سبب جشن و شادی مردم در سرتاسر کشور شده‌است. | جلد دوم در ۵۷۸ و جلد سوم در ۵۶۶ صفحه، به قیام تاریخی ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ و پیامدهای آن اختصاص دارد و مجموعاً دربردارنده ۹۷۰ سند و شامل این موضوعات است: «[[دستگیری امام]] و [[قیام ۱۵ خرداد]] ۱۳۴۲»، «امام در زندان»، «توطئه تبعید امام»، «دوران محاصره»، «آزادی امام و بازتاب آن»، «موضع‌گیری‌ها و مبارزات امام پس از آزادی»، «محرم ۱۳۸۴ق و سالگرد قیام ۱۵ خرداد». بخش عمده اسناد و گزارش‌های [[ساواک]] در جلد دوم، مربوط به ایام حضور علمای مهاجر در [[تهران]] برای اعتراض به دستگیری و احیاناً تبعید و محاکمه امام‌خمینی است. بخشی از اسناد جلدهای دوم و سوم به گزارش‌های ساواک دربارهٔ آزادی امام‌خمینی از حصر اختصاص دارد که سبب جشن و شادی مردم در سرتاسر کشور شده‌است. | ||
سند مورخ ۲۹/۱/۱۳۴۳ از دیدار حدود دو هزار نفر از مردم شهرستان‌ها با امام‌خمینی خبر می‌دهد که در میان آنان تعدادی دانشجو، کارمند و [[زن]] مشاهده شده‌است.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۳/۵۰.</ref> بر اساس سند مورخ ۳۰/۱/۱۳۴۳ و مورخ ۷/۲/۱۳۴۳، امام‌خمینی پس از آزادی، بی‌درنگ مطلب مندرج در روزنامه | سند مورخ ۲۹/۱/۱۳۴۳ از دیدار حدود دو هزار نفر از مردم شهرستان‌ها با امام‌خمینی خبر می‌دهد که در میان آنان تعدادی دانشجو، کارمند و [[زن]] مشاهده شده‌است.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۳/۵۰.</ref> بر اساس سند مورخ ۳۰/۱/۱۳۴۳ و مورخ ۷/۲/۱۳۴۳، امام‌خمینی پس از آزادی، بی‌درنگ مطلب مندرج در [[روزنامه اطلاعات]]، سه‌شنبه ۱۸/۱/۱۳۴۳ مبنی بر تفاهم میان دولت و [[روحانیت]] را تکذیب می‌کند و با ارسال تلگرام‌هایی به علمای شهرها، ازجمله [[سیدمحمدهادی میلانی]]، [[سیدحسین خادمی]]، [[احمد اهری]]، [[محمدتقی آملی]]، [[آخوندملاعلی معصومی همدانی]]، از آنان می‌خواهد این خبر را تکذیب کنند.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۳/۲۰۵، ۲۰۷ و ۲۲۸.</ref> | ||
=== جلد سوم و چهارم === | |||
جلد سوم با اسناد و گزارش‌هایی دربارهٔ محرم ۱۳۸۴ق و هراس مأموران ساواک از سخنرانی و موضع‌گیری‌های امام‌خمینی به مناسبت نخستین سالگرد قیام ۱۵ خرداد به پایان می‌رسد. | جلد سوم با اسناد و گزارش‌هایی دربارهٔ محرم ۱۳۸۴ق و هراس مأموران ساواک از سخنرانی و موضع‌گیری‌های امام‌خمینی به مناسبت نخستین سالگرد قیام ۱۵ خرداد به پایان می‌رسد. | ||
جلد چهارم در ۶۷۶ صفحه و جلد پنجم در ۵۹۰ صفحه و مجموعاً با ۱۱۸۰ سند، به [[ماجرای کاپیتولاسیون]] و [[تبعید امام‌خمینی]] می‌پردازد و موضوعات «احیای کاپیتولاسیون و پیامدهای آن»، | جلد چهارم در ۶۷۶ صفحه و جلد پنجم در ۵۹۰ صفحه و مجموعاً با ۱۱۸۰ سند، به [[ماجرای کاپیتولاسیون]] و [[تبعید امام‌خمینی]] می‌پردازد و موضوعات «احیای کاپیتولاسیون و پیامدهای آن»، «[[تبعید امام به ترکیه]]»، «بازتاب در داخل و خارج کشور»، «امام در ترکیه»، «تبعید امام به عراق»، «بازتاب در داخل و خارج کشور» را دربر می‌گیرد. | ||
بیشتر اسناد این جلد را گزارش‌های مراکز ساواک در شهرها و مراکز استان‌ها تشکیل می‌دهد و حاکی از آن است که واکنش علمای اعلام و سایر اصناف، بیشتر اظهار تأسف و ناراحتی بوده و چندان اقدام تند عملی از آنان مشاهده نشده‌است. برخی روحانیان مبارز و نزدیکان امام‌خمینی هم اگرچه تلاش و تکاپو کردند، نتیجه‌ای نداشت. در بخش بازتاب‌های خارجی می‌توان به گزارش‌های بخش فارسی رادیو لندن، خبرگزاری‌های رویتر، یونایتدپرس، [[فرانسه]]، رادیو صدای ملی ایران و از روزنامه‌ها به گزارش‌های روزنامه‌های جنگ کراچی، لاپرس تونس، الثوره دمشق و صوت‌الاسلام بغداد اشاره کرد.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۴/۴۹۱–۵۳۱.</ref> | بیشتر اسناد این جلد را گزارش‌های مراکز ساواک در شهرها و مراکز استان‌ها تشکیل می‌دهد و حاکی از آن است که واکنش علمای اعلام و سایر اصناف، بیشتر اظهار تأسف و ناراحتی بوده و چندان اقدام تند عملی از آنان مشاهده نشده‌است. برخی روحانیان مبارز و نزدیکان امام‌خمینی هم اگرچه تلاش و تکاپو کردند، نتیجه‌ای نداشت. در بخش بازتاب‌های خارجی می‌توان به گزارش‌های بخش فارسی رادیو لندن، خبرگزاری‌های رویتر، یونایتدپرس، [[فرانسه]]، رادیو صدای ملی ایران و از روزنامه‌ها به گزارش‌های روزنامه‌های جنگ کراچی، لاپرس تونس، الثوره دمشق و صوت‌الاسلام بغداد اشاره کرد.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۴/۴۹۱–۵۳۱.</ref> | ||
بخش دیگر جلد چهارم به اسناد مربوط به تشکیل جلسات و صدور بیانیه اعتراض‌آمیز دانشجویان خارج از کشور اختصاص دارد که در آن مقطع تاریخی، بسیار مهم بوده‌است. بنابر سندی تنها دو روز پس از تبعید امام‌خمینی به [[ترکیه]]، استوارت راکول، وزیر مختار و رایزن [[سفارت آمریکا]] در تاریخ ۱۵/۸/۱۳۴۳ در نامه‌ای به جیمز از مقامات وزارت امور خارجه آمریکا، از تبعید امام‌خمینی اظهار خوشحالی کرده، می‌نویسد: «بالاخره ما توانستیم از سوء رفتار پیرمردی که با سخن خود چوب در میان چرخ‌های ما می‌گذاشت، خلاص شویم».<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۴/۱۴.</ref> این سند تاریخی دخالت مستقیم آمریکا در این موضوع را آشکار می‌سازد {{ببینید|امریکا}}. | بخش دیگر جلد چهارم به اسناد مربوط به تشکیل جلسات و صدور بیانیه اعتراض‌آمیز دانشجویان خارج از کشور اختصاص دارد که در آن مقطع تاریخی، بسیار مهم بوده‌است. بنابر سندی تنها دو روز پس از تبعید امام‌خمینی به [[ترکیه]]، استوارت راکول، وزیر مختار و رایزن [[سفارت آمریکا]] در تاریخ ۱۵/۸/۱۳۴۳ در نامه‌ای به جیمز از مقامات وزارت امور خارجه آمریکا، از [[تبعید امام‌خمینی]] اظهار خوشحالی کرده، می‌نویسد: «بالاخره ما توانستیم از سوء رفتار پیرمردی که با سخن خود چوب در میان چرخ‌های ما می‌گذاشت، خلاص شویم».<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۴/۱۴.</ref> این سند تاریخی دخالت مستقیم آمریکا در این موضوع را آشکار می‌سازد {{ببینید|امریکا}}. | ||
اسناد مربوط به وضعیت زندگی امام‌خمینی در ترکیه، که از ۱۳ [[آبان]] ۱۳۴۳ به آن کشور تبعید شده بود، در جلد پنجم آمده‌است و به موضوعاتی از قبیل ورود به شهر بورسا و محل اقامت ایشان،<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۵/۲۹.</ref> دیدار [[سیدفضل‌الله خوانساری]]؛ داماد [[سیداحمد خوانساری]] ـ یکی از [[مراجع تقلید]] ـ به نمایندگی از وی و علمای دیگر با امام‌خمینی<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۵/۷۳.</ref> اشاره می‌کند. بخش دوم این جلد به تبعید امام‌خمینی به نجف مربوط می‌شود که بیشتر آنها تلگرام‌های تبریکی است که علمای شهرهای مختلف به [[نجف]] کرده‌اند و در مواردی [[ساواک]] از مخابره آنها جلوگیری کرده‌است.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۵/۲۹۳.</ref> افزون بر تلگرام‌ها، نامه‌های سرگشاده‌ای از علما و فضلای [[حوزه علمیه قم]] خطاب به امام‌خمینی در گزارش‌های ساواک آمده‌است.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۵/۳۶۹.</ref> همچنین نامه‌هایی که علمای شهرهای مختلف برای امام‌خمینی می‌فرستادند و انتقال ایشان به جوار [[حرم حضرت علی(ع)|حرم علوی (ع)]] ([[نجف]]) را تبریک می‌گفتند<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۵/۴۲۴–۴۲۷.</ref> و در این میان نامه سیدسجاد حججی از شاگردان و روحانیان شهر میانه به [[زبان عربی]]، از ادبیات حماسی و پرشوری برخوردار است که ساواک آن را بایگانی کرده و به دست امام‌خمینی نرسیده‌است<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۵/۴۳۵.</ref> {{ببینید|حججی، سیدسجاد}}. | === جلد پنجم === | ||
اسناد مربوط به وضعیت زندگی امام‌خمینی در ترکیه، که از ۱۳ [[آبان]] ۱۳۴۳ به آن کشور تبعید شده بود، در جلد پنجم آمده‌است و به موضوعاتی از قبیل ورود به شهر [[بورسا]] و محل اقامت ایشان،<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۵/۲۹.</ref> دیدار [[سیدفضل‌الله خوانساری]]؛ داماد [[سیداحمد خوانساری]] ـ یکی از [[مراجع تقلید]] ـ به نمایندگی از وی و علمای دیگر با امام‌خمینی<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۵/۷۳.</ref> اشاره می‌کند. بخش دوم این جلد به تبعید امام‌خمینی به نجف مربوط می‌شود که بیشتر آنها تلگرام‌های تبریکی است که علمای شهرهای مختلف به [[نجف]] کرده‌اند و در مواردی [[ساواک]] از مخابره آنها جلوگیری کرده‌است.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۵/۲۹۳.</ref> افزون بر تلگرام‌ها، نامه‌های سرگشاده‌ای از علما و فضلای [[حوزه علمیه قم]] خطاب به امام‌خمینی در گزارش‌های ساواک آمده‌است.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۵/۳۶۹.</ref> همچنین نامه‌هایی که علمای شهرهای مختلف برای امام‌خمینی می‌فرستادند و انتقال ایشان به جوار [[حرم حضرت علی(ع)|حرم علوی(ع)]] ([[نجف]]) را تبریک می‌گفتند<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۵/۴۲۴–۴۲۷.</ref> و در این میان نامه [[سیدسجاد حججی]] از شاگردان و روحانیان شهر میانه به [[زبان عربی]]، از ادبیات حماسی و پرشوری برخوردار است که ساواک آن را بایگانی کرده و به دست امام‌خمینی نرسیده‌است<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۵/۴۳۵.</ref> {{ببینید|حججی، سیدسجاد}}. | |||
بخش آخر جلد پنجم، به بازتاب‌های خارجی تبعید امام‌خمینی اختصاص یافته‌است؛ همچنین چگونگی ورود ایشان به بغداد و سامرا و استقبال از ایشان هنگام سفر به [[کربلا]] ازجمله این گزارش‌هاست. برابر سند مورخ ۲۰/۷/۱۳۴۴، امام‌خمینی عصر جمعه ۱۸/۷/۴۴ همراه [[نصرالله خلخالی]] و گروهی از روحانیان وارد کربلا شد و هنگام ورود به کربلا از ایشان استقبال شد. حدود سیصد نفر تا شهر مسیب به استقبال ایشان رفتند، علمای سرشناسی تا حرم ایشان را همراهی کردند و [[سیدمحمد شیرازی]] محل [[نماز جماعت]] خود در [[حرم سیدالشهدا(ع)]] را به ایشان واگذار و خود به امام‌خمینی اقتدا کرد. به احترام ورود ایشان به کربلا چندین گوسفند قربانی کردند و حدود پانصد نفر در اقامتگاه | بخش آخر جلد پنجم، به بازتاب‌های خارجی [[تبعید امام‌خمینی]] اختصاص یافته‌است؛ همچنین چگونگی ورود ایشان به [[بغداد]] و [[سامرا]] و استقبال از ایشان هنگام سفر به [[کربلا]] ازجمله این گزارش‌هاست. برابر سند مورخ ۲۰/۷/۱۳۴۴، امام‌خمینی عصر جمعه ۱۸/۷/۴۴ همراه [[نصرالله خلخالی]] و گروهی از روحانیان وارد کربلا شد و هنگام ورود به کربلا از ایشان استقبال شد. حدود سیصد نفر تا شهر مسیب به استقبال ایشان رفتند، علمای سرشناسی تا حرم ایشان را همراهی کردند و [[سیدمحمد شیرازی]] محل [[نماز جماعت]] خود در [[حرم سیدالشهدا(ع)]] را به ایشان واگذار و خود به امام‌خمینی اقتدا کرد. به احترام ورود ایشان به کربلا چندین گوسفند قربانی کردند و حدود پانصد نفر در [[اقامتگاه‌های امام‌خمینی|اقامتگاه امام‌خمینی]]، اطعام و پذیرایی شدند.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۵/۴۸۶.</ref> | ||
در سند مورخ ۲۵/۷/۱۳۴۴، آمده‌است روز ۲۳/۷/۱۳۴۴ امام‌خمینی در حالی‌که نزدیک به چهل ماشین وی را مشایعت می‌کردند و ازجمله مشایعت‌کنندگان سیدمحمد شیرازی بود، به سوی نجف حرکت کرد و در خانه‌ای که نصرالله خلخالی در نجف برای ایشان تهیه کرده بود، سکونت گزید.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۵/۴۹۰.</ref> هنگام ورود به نجف، هشتاد ماشین از علما و بیوت مراجع از امام‌خمینی استقبال کردند. در شب نخست، مراجع وقت؛ [[سیدابوالقاسم]] | در سند مورخ ۲۵/۷/۱۳۴۴، آمده‌است روز ۲۳/۷/۱۳۴۴ امام‌خمینی در حالی‌که نزدیک به چهل ماشین وی را مشایعت می‌کردند و ازجمله مشایعت‌کنندگان سیدمحمد شیرازی بود، به سوی نجف حرکت کرد و در خانه‌ای که نصرالله خلخالی در نجف برای ایشان تهیه کرده بود، سکونت گزید.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۵/۴۹۰.</ref> هنگام ورود به نجف، هشتاد ماشین از علما و بیوت مراجع از امام‌خمینی استقبال کردند. در شب نخست، مراجع وقت؛ [[سیدابوالقاسم خویی]] و [[سیدمحمود شاهرودی]] و شب دوم، [[سیدمحسن حکیم]] با ایشان دیدار کردند.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۵/۵۰۲.</ref> | ||
جلد ششم در ۶۷۲ صفحه با ۳۷۰ سند، اوج‌گیری نهضت امام‌خمینی و [[انقلاب اسلامی]] در سال ۱۳۵۶ را به نمایش می‌گذارد و به طور گسترده به عنوان‌هایی؛ مانند «درگذشت [[مصطفی خمینی|حاج‌آقامصطفی خمینی]] و بازتاب آن»، «مقاله اهانت‌آمیز»، «[[قیام ۱۹ دی قم]]»، «چهلم‌های پی‌درپی» و «تظاهرات انقلاب‌آفرین»، | === جلد ششم === | ||
جلد ششم در ۶۷۲ صفحه با ۳۷۰ سند، اوج‌گیری نهضت امام‌خمینی و [[انقلاب اسلامی]] در سال ۱۳۵۶ را به نمایش می‌گذارد و به طور گسترده به عنوان‌هایی؛ مانند «درگذشت [[مصطفی خمینی|حاج‌آقامصطفی خمینی]] و بازتاب آن»، «مقاله اهانت‌آمیز»، «[[قیام ۱۹ دی قم]]»، «چهلم‌های پی‌درپی» و «تظاهرات انقلاب‌آفرین»، «هجرت امام از عراق به فرانسه»، «امام در هجرت تا برگشت به ایران» و «رهبری از تبعیدگاه» می‌پردازد. | |||
در یکی از اسناد که تحلیلی از یکی از مأموران [[ساواک]] است، آمده‌است: «خمینی امروز با دیروز فرق کرده‌است. او در هشتادسالگی به‌سر می‌برد و افراد معمولاً در این سن و سال دچار ضعف، تردید و ترس شده و قدرت ادامه مبارزه را از دست می‌دهند. به‌خصوص حادثه درگذشت فرزند ایشان هم مزید بر علت خواهد شد». آن مأمور پیشنهاد می‌کند [[محمدرضا پهلوی]] تلگرام تسلیتی به امام‌خمینی ارسال کند و با این کار، هم مخالفان را غافلگیر کند و هم امام‌خمینی را از کرده خود پشیمان سازد.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۶/۶۲–۶۳.</ref> در مقاله اهانت‌آمیز که با نام مستعار | در یکی از اسناد که تحلیلی از یکی از مأموران [[ساواک]] است، آمده‌است: «خمینی امروز با دیروز فرق کرده‌است. او در هشتادسالگی به‌سر می‌برد و افراد معمولاً در این سن و سال دچار ضعف، تردید و ترس شده و قدرت ادامه مبارزه را از دست می‌دهند. به‌خصوص حادثه درگذشت فرزند ایشان هم مزید بر علت خواهد شد». آن مأمور پیشنهاد می‌کند [[محمدرضا پهلوی]] تلگرام تسلیتی به امام‌خمینی ارسال کند و با این کار، هم مخالفان را غافلگیر کند و هم امام‌خمینی را از کرده خود پشیمان سازد.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۶/۶۲–۶۳.</ref> در مقاله اهانت‌آمیز که با نام مستعار «[[رشیدی مطلق]]» در روزنامه اطلاعات علیه امام‌خمینی چاپ شد، بنابر اسناد موجود، بیشتر نظرات کارشناسان ساواک این بوده‌است که این کار اشتباهی بوده و موقعیت اجتماعی و محبوبیت او را بیشتر خواهد کرد.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۶/۱۶۹ و ۱۷۶–۱۷۷.</ref> برابر سند مورخ ۱۲/۷/۱۳۵۷ جلوگیری مأموران دولت [[کویت]] از ورود امام‌خمینی به آن کشور به دستور مستقیم امیر کویت و به توصیه مقامات دولت ایران بوده‌است<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۶/۴۲۶.</ref> و متن اعلامیه‌ای با امضای «[[یاران امام‌خمینی]]» نیز ناظر بر همین موضوع است.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۶/۴۸۸.</ref> | ||
=== جلد هفتم و هشتم === | |||
جلد هفتم با ۵۰۹ و جلد هشتم با ۵۷۰ صفحه، با هشتصد سند، با عنوان «رهبری نهضت از تبعیدگاه» شامل دیدگاه‌ها، موضع‌گیری‌ها، سخنرانی‌ها {{ببینید|سخنرانی‌ها}}، مصاحبه‌ها و پیام‌ها {{ببینید|پیام‌ها و اعلامیه‌ها}} و بیانیه‌های امام‌خمینی از [[آبان]] ۱۳۴۴، پس از انتقال ایشان به [[نجف]] تا ۲۲ [[بهمن]] ۱۳۵۷ ([[پیروزی انقلاب اسلامی]]) می‌شود و در لابه‌لای اسناد، برخی موضوعات متفرقه دیگر نیز آمده‌است. | جلد هفتم با ۵۰۹ و جلد هشتم با ۵۷۰ صفحه، با هشتصد سند، با عنوان «رهبری نهضت از تبعیدگاه» شامل دیدگاه‌ها، موضع‌گیری‌ها، سخنرانی‌ها {{ببینید|سخنرانی‌ها}}، مصاحبه‌ها و پیام‌ها {{ببینید|پیام‌ها و اعلامیه‌ها}} و بیانیه‌های امام‌خمینی از [[آبان]] ۱۳۴۴، پس از انتقال ایشان به [[نجف]] تا ۲۲ [[بهمن]] ۱۳۵۷ ([[پیروزی انقلاب اسلامی]]) می‌شود و در لابه‌لای اسناد، برخی موضوعات متفرقه دیگر نیز آمده‌است. | ||
=== جلد نهم و دهم === | |||
عنوان عام جلدهای نهم تا پانزدهم «امام، رجال، گروه‌های سیاسی و اجتماعی، [[خانواده امام‌خمینی|خانواده]]، [[منسوبین امام‌خمینی|منسوبین]] و بیت امام» است و در این جلدها، جداگانه به این موضوعات پرداخته شده‌است. جلد نهم در ۵۳۲ صفحه و جلد دهم در ۵۲۴ صفحه و در مجموع با ۸۵۰ سند به موضوع «امام و روحانیون» اختصاص یافته‌است. در آغاز جلد نهم اسناد و گزارش‌های متعددی حاکی از این است که گسترش [[مرجعیت امام‌خمینی]] در میان مردم و استقبال روحانیان شهرستان‌ها از مرجعیت و [[رهبری]] ایشان، ساواک را نگران کرده‌است<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۹/۹۶–۹۸.</ref>؛ چنان‌که سند مورخ ۱۷/۲/۱۳۴۲ نشان می‌دهد وحدت میان امام‌خمینی و سایر مراجع و موسمی‌بودن اختلاف میان آنان، نیروهای ساواک را مضطرب و ناخشنود کرده‌است.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۹/۱۰۱–۱۰۷.</ref> در سند مورخ ۶/۹/۱۳۴۶ آمده‌است که [[مرتضی حائری]]؛ فرزند [[عبدالکریم حائری یزدی]] (مؤسس حوزه علمیه قم) در تماس تلفنی با ساواکِ قم از آنان خواسته، کتاب‌های خطی را که هنگام بازرسی مأموران ساواک از [[خانه امام‌خمینی]]، خارج کرده‌اند و در ساواک ضبط شده‌است، به خانه امام‌خمینی بازگردانده و رفت و آمد به آنجا را نیز بلامانع اعلام کنند. رئیس ساواک قم در گزارش این خبر به ساواک مرکز، درخواست می‌کند با این تقاضا موافقت نشود.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۹/۴۰۹.</ref> | عنوان عام جلدهای نهم تا پانزدهم «امام، رجال، گروه‌های سیاسی و اجتماعی، [[خانواده امام‌خمینی|خانواده]]، [[منسوبین امام‌خمینی|منسوبین]] و بیت امام» است و در این جلدها، جداگانه به این موضوعات پرداخته شده‌است. جلد نهم در ۵۳۲ صفحه و جلد دهم در ۵۲۴ صفحه و در مجموع با ۸۵۰ سند به موضوع «امام و روحانیون» اختصاص یافته‌است. در آغاز جلد نهم اسناد و گزارش‌های متعددی حاکی از این است که گسترش [[مرجعیت امام‌خمینی]] در میان مردم و استقبال روحانیان شهرستان‌ها از مرجعیت و [[رهبری]] ایشان، ساواک را نگران کرده‌است<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۹/۹۶–۹۸.</ref>؛ چنان‌که سند مورخ ۱۷/۲/۱۳۴۲ نشان می‌دهد وحدت میان امام‌خمینی و سایر مراجع و موسمی‌بودن اختلاف میان آنان، نیروهای ساواک را مضطرب و ناخشنود کرده‌است.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۹/۱۰۱–۱۰۷.</ref> در سند مورخ ۶/۹/۱۳۴۶ آمده‌است که [[مرتضی حائری]]؛ فرزند [[عبدالکریم حائری یزدی]] (مؤسس حوزه علمیه قم) در تماس تلفنی با ساواکِ قم از آنان خواسته، کتاب‌های خطی را که هنگام بازرسی مأموران ساواک از [[خانه امام‌خمینی]]، خارج کرده‌اند و در ساواک ضبط شده‌است، به خانه امام‌خمینی بازگردانده و رفت و آمد به آنجا را نیز بلامانع اعلام کنند. رئیس ساواک قم در گزارش این خبر به ساواک مرکز، درخواست می‌کند با این تقاضا موافقت نشود.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۹/۴۰۹.</ref> | ||
جلد دهم به اسناد و گزارش فعالیت‌های یاران روحانی امام‌خمینی و نامه‌هایی که میان امام‌خمینی و روحانیان مبارز رد و بدل شده‌است، اختصاص دارد. برابر سند مورخ ۱۳/۲/۱۳۴۹ [[سیدمحمد ابوترابی]]؛ از [[شاگردان امام‌خمینی]] در نجف و از علمای [[قزوین]] در مسافرت به ایران، جزوه‌های درس‌های حکومت اسلامی امام‌خمینی را به همراه دارد و هنگام خروج از [[عراق]] در مرز خسروی بازرسی می‌شود ولی مأموران نمی‌توانند این جزوه‌ها را به دست آورند.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱۰/۶۸–۶۹.</ref> | جلد دهم به اسناد و گزارش فعالیت‌های یاران روحانی امام‌خمینی و نامه‌هایی که میان امام‌خمینی و روحانیان مبارز رد و بدل شده‌است، اختصاص دارد. برابر سند مورخ ۱۳/۲/۱۳۴۹ [[سیدمحمد ابوترابی]]؛ از [[شاگردان امام‌خمینی]] در نجف و از علمای [[قزوین]] در مسافرت به ایران، جزوه‌های درس‌های حکومت اسلامی امام‌خمینی را به همراه دارد و هنگام خروج از [[عراق]] در مرز خسروی بازرسی می‌شود ولی مأموران نمی‌توانند این جزوه‌ها را به دست آورند.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱۰/۶۸–۶۹.</ref> | ||
=== جلد یازدهم و دوازدهم === | |||
جلد یازدهم در ۶۶۴ صفحه و دربردارنده ۴۳۵ سند، زیر عنوان «امام و نیروهای مؤثر در انقلاب و مبارزه» در ادامه و تکمیل موضوع گزارش‌های جلد دهم است. در سند مورخ ۱۸/۵/۱۳۴۹ آمده‌است [[سیداسدالله مدنی]] که یکی از فضلای حوزه نجف است، تابستان‌ها به [[همدان]] می‌آید و نفوذ عجیبی در میان مردم دارد و بیش از یک‌سوم مردم همدان را مقلد امام‌خمینی کرده‌است<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱۱/۳۹۲.</ref> {{ببینید|مدنی، سیداسدالله}}. | جلد یازدهم در ۶۶۴ صفحه و دربردارنده ۴۳۵ سند، زیر عنوان «امام و نیروهای مؤثر در انقلاب و مبارزه» در ادامه و تکمیل موضوع گزارش‌های جلد دهم است. در سند مورخ ۱۸/۵/۱۳۴۹ آمده‌است [[سیداسدالله مدنی]] که یکی از فضلای حوزه نجف است، تابستان‌ها به [[همدان]] می‌آید و نفوذ عجیبی در میان مردم دارد و بیش از یک‌سوم مردم همدان را مقلد امام‌خمینی کرده‌است<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱۱/۳۹۲.</ref> {{ببینید|مدنی، سیداسدالله}}. | ||
جلد دوازدهم در ۷۱۲ صفحه و با ۴۵۰ سند و عنوان «امام و دانشگاهیان، امام، رجال سیاسی، احزاب و گروه‌ها» تدوین شده‌است. دو سند به تاریخ ۲۶/۹/۱۳۴۲ نشان می‌دهد ارتباط میان امام‌خمینی و جوانان دانشگاهی وجود و ادامه داشته‌است. دو تن از دانشجویان کارت تبریکی به مناسبت [[عید مبعث]] برای امام‌خمینی فرستاده‌اند. امام‌خمینی در آن روزها در [[تهران]] در حصر به سر می‌برد.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱۲/۷۱ و ۷۲.</ref> در سندی با تاریخ ۱۸/۱۲/۱۳۵۶ گزارش شده‌است اعضای انجمن اسلامی دانشجویان اروپا در شهرهای پاریس و لندن، دوشنبه ۱۵/۱۲/۱۳۵۶ دست به اعتصاب غذا زدند. دو روز بعد دانشجویان ایرانی در شهر رم نیز به آنان پیوستند و خواستار بازگشت امام‌خمینی به وطن و آزادی همه [[زندانیان سیاسی]] شدند.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱۲/۲۰۴.</ref> | جلد دوازدهم در ۷۱۲ صفحه و با ۴۵۰ سند و عنوان «امام و دانشگاهیان، امام، رجال سیاسی، احزاب و گروه‌ها» تدوین شده‌است. دو سند به تاریخ ۲۶/۹/۱۳۴۲ نشان می‌دهد ارتباط میان امام‌خمینی و جوانان دانشگاهی وجود و ادامه داشته‌است. دو تن از دانشجویان کارت تبریکی به مناسبت [[عید مبعث]] برای امام‌خمینی فرستاده‌اند. امام‌خمینی در آن روزها در [[تهران]] در حصر به سر می‌برد.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱۲/۷۱ و ۷۲.</ref> در سندی با تاریخ ۱۸/۱۲/۱۳۵۶ گزارش شده‌است [[اعضای انجمن اسلامی دانشجویان اروپا]] در شهرهای پاریس و لندن، دوشنبه ۱۵/۱۲/۱۳۵۶ دست به [[اعتصاب]] غذا زدند. دو روز بعد دانشجویان ایرانی در شهر رم نیز به آنان پیوستند و خواستار [[بازگشت امام‌خمینی به ایران|بازگشت امام‌خمینی به وطن]] و آزادی همه [[زندانیان سیاسی]] شدند.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱۲/۲۰۴.</ref> | ||
=== جلد سیزدهم === | |||
جلد سیزدهم در ۶۱۱ صفحه و جلد چهاردهم در ۵۷۱ صفحه، مجموعاً دارای حدود ۱۰۴۰ سند با عنوان «امام و مردم» چاپ شده‌است. بنابر سند مورخ ۲۵/۱/۱۳۴۳ یکی از تجار بازار تهران می‌گوید هفتاد درصد حجاج ایرانی که از تهران و شهرستان‌ها به [[مکه]] مسافرت می‌کنند، [[سهم امام(ع)]] خود را به امام‌خمینی می‌دهند و هنگامی که ایشان زندانی بود، به نماینده‌اش تسلیم می‌کردند.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱۳/۱۵۴.</ref> در سند مورخ ۱۸/۱۲/۱۳۴۳ خاطرنشان شده‌است یکی از بازاریان تهران که در سرای حاج‌حسن مغازه لباس و رختخواب‌فروشی دارد از طرفداران فعال امام‌خمینی است و هر سال مقداری برنج، روغن و ذغال برای سلامتی ایشان در میان مستمندان تقسیم می‌کند.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱۳/۲۹۳.</ref> | جلد سیزدهم در ۶۱۱ صفحه و جلد چهاردهم در ۵۷۱ صفحه، مجموعاً دارای حدود ۱۰۴۰ سند با عنوان «امام و مردم» چاپ شده‌است. بنابر سند مورخ ۲۵/۱/۱۳۴۳ یکی از تجار بازار تهران می‌گوید هفتاد درصد حجاج ایرانی که از تهران و شهرستان‌ها به [[مکه]] مسافرت می‌کنند، [[سهم امام(ع)]] خود را به امام‌خمینی می‌دهند و هنگامی که ایشان زندانی بود، به نماینده‌اش تسلیم می‌کردند.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱۳/۱۵۴.</ref> در سند مورخ ۱۸/۱۲/۱۳۴۳ خاطرنشان شده‌است یکی از بازاریان تهران که در سرای حاج‌حسن مغازه لباس و رختخواب‌فروشی دارد از طرفداران فعال امام‌خمینی است و هر سال مقداری برنج، روغن و ذغال برای سلامتی ایشان در میان مستمندان تقسیم می‌کند.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱۳/۲۹۳.</ref> | ||
| خط ۵۶: | خط ۶۷: | ||
از جلد شانزدهم تا نوزدهم عنوان کلی روی جلد، «امام و رژیم شاه» است. جلد شانزدهم در ۷۱۳ صفحه، جلد هفدهم در ۶۸۵ صفحه و مجموعاً ۱۱۴۰ سند با عنوان «کارشکنی‌ها و توطئه‌ها بر ضد امام» منتشر شده‌است. سند مورخ ۲۰/۱/۴۲ حکایت‌گر این است که مأموران ساواک امام‌خمینی را به انگلیسی‌بودن متهم کردند تا از موقعیت ایشان بکاهند.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱۶/۱۱۲.</ref> در سند دیگری به تاریخ ۲۲/۱/۱۳۴۲ به ریاست ساواک تهران دستور داده شده‌است از هر راه ممکن و مخفیانه، کاری کنند تا طرفداران امام‌خمینی از اطراف ایشان پراکنده شوند.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱۶/۱۱۳.</ref> در سند مورخ ۳/۲/۱۳۴۲ ساواک به پزشک معالج امام‌خمینی سفارش می‌کند که برای ایشان، تجویز استراحت و به او تلقین کند از دیدار با اشخاص و فعالیت‌های دیگر خودداری شود. موضوع دیگر جلوگیری از توزیع شهریه امام‌خمینی و دستگیری مسئولان و تقسیم‌کنندگان شهریه است که در سندهای متعدد گزارش شده‌است.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱۶/۱۲۰.</ref> همچنین ممانعت و جلوگیری [[ساواک]] از چاپ و انتشار عکس امام‌خمینی، موضوع بسیاری از اسناد جلد شانزده است که در موارد متعدد گزارش شده‌است. | از جلد شانزدهم تا نوزدهم عنوان کلی روی جلد، «امام و رژیم شاه» است. جلد شانزدهم در ۷۱۳ صفحه، جلد هفدهم در ۶۸۵ صفحه و مجموعاً ۱۱۴۰ سند با عنوان «کارشکنی‌ها و توطئه‌ها بر ضد امام» منتشر شده‌است. سند مورخ ۲۰/۱/۴۲ حکایت‌گر این است که مأموران ساواک امام‌خمینی را به انگلیسی‌بودن متهم کردند تا از موقعیت ایشان بکاهند.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱۶/۱۱۲.</ref> در سند دیگری به تاریخ ۲۲/۱/۱۳۴۲ به ریاست ساواک تهران دستور داده شده‌است از هر راه ممکن و مخفیانه، کاری کنند تا طرفداران امام‌خمینی از اطراف ایشان پراکنده شوند.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱۶/۱۱۳.</ref> در سند مورخ ۳/۲/۱۳۴۲ ساواک به پزشک معالج امام‌خمینی سفارش می‌کند که برای ایشان، تجویز استراحت و به او تلقین کند از دیدار با اشخاص و فعالیت‌های دیگر خودداری شود. موضوع دیگر جلوگیری از توزیع شهریه امام‌خمینی و دستگیری مسئولان و تقسیم‌کنندگان شهریه است که در سندهای متعدد گزارش شده‌است.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱۶/۱۲۰.</ref> همچنین ممانعت و جلوگیری [[ساواک]] از چاپ و انتشار عکس امام‌خمینی، موضوع بسیاری از اسناد جلد شانزده است که در موارد متعدد گزارش شده‌است. | ||
=== جلد هفدهم تا بیستم === | |||
جلد هفدهم در ادامه و تکمیل جلد قبلی است. برابر سند مورخ ۴/۴/۱۳۵۴ به دستور ساواکِ مرکز، [[نمایندگان امام‌خمینی]] و آنانی که وجوهی برای او جمع‌آوری می‌کنند، باید شناسایی و دستگیر شوند<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱۷/۱۸۷.</ref>؛ بنابراین گزارش‌های متعددی دراین‌باره تنظیم و ارسال شده‌است.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱۷۲–۲۱۸.</ref> | جلد هفدهم در ادامه و تکمیل جلد قبلی است. برابر سند مورخ ۴/۴/۱۳۵۴ به دستور ساواکِ مرکز، [[نمایندگان امام‌خمینی]] و آنانی که وجوهی برای او جمع‌آوری می‌کنند، باید شناسایی و دستگیر شوند<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱۷/۱۸۷.</ref>؛ بنابراین گزارش‌های متعددی دراین‌باره تنظیم و ارسال شده‌است.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱۷۲–۲۱۸.</ref> | ||
جلد هجدهم در ۵۷۰ صفحه و جلد نوزدهم در ۵۸۴ صفحه دربردارنده ۹۹۰ سند با عنوان «گزارش‌ها و شایعات دربارهٔ امام و [[انقلاب اسلامی]] و جریان‌های ناهمسو» منتشر شده‌اند. در موارد متعددی در این دو جلد گزارش‌هایی دربارهٔ چگونگی پرداخت شهریه امام‌خمینی و نیز افزایش شهریه ایشان آمده‌است.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱۸/۱۸۲، ۱۸۷ و ۳۶۳.</ref> بخش دوم جلد نوزدهم به موضوع «انقلاب اسلامی و جریان‌های ناهمسو» اختصاص دارد. این قسمت مربوط به گزارش فعالیت‌های گروه‌هایی مانند [[جبهه ملی]]، [[نهضت آزادی]]، حزب زحمتکشان، بعضی از رجال سیاسی مانند [[علی امینی]] و برخی از حوزویان مانند سیدکاظم شریعتمداری است که با افکار انقلابی امام‌خمینی اختلاف و زاویه داشتند. بیشتر اختلاف هم از این بود که امام‌خمینی بر سرنگونی رژیم پهلوی تأکید می‌کرد و آنان می‌گفتند [[محمدرضا پهلوی]] بماند، سلطنت کند و نه حکومت. در این میان افرادی مانند [[مظفر بقائی]] ظاهراً با سرنگونی شاه موافق بودند، ولی به‌شدت از [[قانون اساسی]] حمایت می‌کردند.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱۹/۳۹۸.</ref> | جلد هجدهم در ۵۷۰ صفحه و جلد نوزدهم در ۵۸۴ صفحه دربردارنده ۹۹۰ سند با عنوان «گزارش‌ها و شایعات دربارهٔ امام و [[انقلاب اسلامی]] و جریان‌های ناهمسو» منتشر شده‌اند. در موارد متعددی در این دو جلد گزارش‌هایی دربارهٔ چگونگی پرداخت شهریه امام‌خمینی و نیز افزایش شهریه ایشان آمده‌است.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱۸/۱۸۲، ۱۸۷ و ۳۶۳.</ref> بخش دوم جلد نوزدهم به موضوع «انقلاب اسلامی و جریان‌های ناهمسو» اختصاص دارد. این قسمت مربوط به گزارش فعالیت‌های گروه‌هایی مانند [[جبهه ملی]]، [[نهضت آزادی]]، حزب زحمتکشان، بعضی از رجال سیاسی مانند [[علی امینی]] و برخی از حوزویان مانند سیدکاظم شریعتمداری است که با افکار انقلابی امام‌خمینی اختلاف و زاویه داشتند. بیشتر اختلاف هم از این بود که امام‌خمینی بر سرنگونی رژیم پهلوی تأکید می‌کرد و آنان می‌گفتند [[محمدرضا پهلوی]] بماند، سلطنت کند و نه حکومت. در این میان افرادی مانند [[مظفر بقائی]] ظاهراً با سرنگونی شاه موافق بودند، ولی به‌شدت از [[قانون اساسی]] حمایت می‌کردند.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۱۹/۳۹۸.</ref> | ||
جلد بیستم در ۵۴۸ صفحه و با ۳۸۰ سند با عنوان «امام و رژیم بعث عراق و امام و | === جلد بیستم === | ||
جلد بیستم در ۵۴۸ صفحه و با ۳۸۰ سند با عنوان «امام و رژیم بعث عراق و امام و فلسطین» در دو بخش تدوین شده‌است. در بخش اول گزارش‌های ساواک دربارهٔ برخوردهای متقابل امام‌خمینی و [[رژیم بعثی عراق]] است. سند مورخ ۱۰/۲/۱۳۴۸ نشان می‌دهد مقامات عراقی، امام‌خمینی را به سبب نپذیرفتنِ دیدار خصوصی با آنان، تهدید به اخراج کردند.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۲۰/۴۴.</ref> برابر سند دیگری به تاریخ ۱۳/۲/۱۳۴۸، رئیس شهربانی نجف دو روز بعد برای امام‌خمینی پیام می‌دهد تا دو روز آینده باید عراق را ترک کند. امام‌خمینی نیز بی‌درنگ گذرنامه خود را تحویل می‌دهد تا خروجی بزنند و در نخستین فرصت از عراق خارج شود.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۲۰/۴۵–۴۶.</ref> | |||
بخش دوم از جلد بیستم به موضوع «امام و فلسطین» اختصاص دارد. بنابر این اسناد، امام‌خمینی در طول نهضت از هر فرصت مناسبی بهره برده و خطر [[اسرائیل]] را گوشزد کرده و از کشور و مردم فلسطین حمایت می‌کند. ایشان برابر سند مورخ ۱۶/۵/۱۳۴۶، در اعلامیه‌ای حمایت از | بخش دوم از جلد بیستم به موضوع «امام و فلسطین» اختصاص دارد. بنابر این اسناد، امام‌خمینی در طول نهضت از هر فرصت مناسبی بهره برده و خطر [[اسرائیل]] را گوشزد کرده و از کشور و مردم فلسطین حمایت می‌کند. ایشان برابر سند مورخ ۱۶/۵/۱۳۴۶، در اعلامیه‌ای حمایت از [[فلسطین]]، قطع رابطه با اسرائیل، تحریم فروش اسلحه، نفت و قطع تجارت با اسرائیل را از [[دولت‌های اسلامی]] خواستار می‌شود.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۲۰/۳۵۴–۳۵۵.</ref> سند دیگر به تاریخ ۱۸/۱۱/۱۳۴۷ نشان می‌دهد امام‌خمینی در پاسخ استفتائی، ضمن حمایت دوباره از مردم فلسطین و افشای جنایت‌های رژیم غاصب اسرائیل، همه را به یاری فلسطینیان دعوت کرده و هزینه‌کردن وجوه شرعی [[خمس]]، [[زکات]] و سایر [[صدقات]] را برای مردم فلسطین مجاز می‌شمارد.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۲۰/۳۷۲–۳۷۳.</ref> | ||
=== جلد بیست و یکم === | |||
جلد بیست‌ویکم در ۷۲۲ صفحه و دارای ۲۷۵ سند، در دو بخش با عنوان «امام و رسانه‌های جهانی» و «نهضت امام و واکنش‌ها و بازتاب‌های آن در خارج از کشور» تنظیم شده‌است. بخش نخست گزارش‌های ساواک از اخبار موجود در خبرگزاری‌ها و مطبوعات خارجی و داخلی است که شامل خبرگزاری‌های آسوشیتدپرس، آلمان، بن، پاریس، پارس، رویتر، تاس، وفا و یونایتدپرس و از مطبوعات شامل آیندگان، [[روزنامه کیهان|کیهان]]، اتحاد، ارشاد، [[روزنامه اطلاعات|اطلاعات]]، اشپیگل، اشترن، الاهرام، الثوره، الجمهوریه، الحریه، الحیات، الرای، السفیر، السیاسه، اللواء و غیر آن و از [[رادیو]] و [[تلویزیون]]ها شامل [[آمریکا]]، اتریش، ایران، بغداد، پیک ایران، صوت‌الجماهیر، صدای ملی، لندن، مسکو، قاهره، کلن، صدای کردستان و غیر آن می‌شود.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۲۱/۱۲–۱۳.</ref> نخستین سند و گزارش در جلد بیست‌ویکم، خبر روزنامه الاهرام چاپ قاهره در تاریخ ۱۰/۵/۱۳۴۳ است که با استناد به سخنرانی امام‌خمینی پس از آزادی از زندان، مطالبی نقل می‌کند<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۲۱/۱۳۷.</ref> و آخرین سند دربارهٔ گزارش خبرگزاری [[فرانسه]]، ۲۳/۱۲/۱۹۷۸م/ ۳/۱۰/۱۳۵۷ش است که امام‌خمینی در پیامی به مسیحیان فرانسه از آنان می‌خواهد برای کشور ایران دعا کنند و آموزه‌های [[حضرت مسیح(ع)]] را به بعضی از کشورهای مسیحی که از [[محمدرضا پهلوی]] حمایت می‌کنند، یادآور می‌شود.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۲۱/۴۳۲.</ref> | جلد بیست‌ویکم در ۷۲۲ صفحه و دارای ۲۷۵ سند، در دو بخش با عنوان «امام و رسانه‌های جهانی» و «نهضت امام و واکنش‌ها و بازتاب‌های آن در خارج از کشور» تنظیم شده‌است. بخش نخست گزارش‌های ساواک از اخبار موجود در خبرگزاری‌ها و مطبوعات خارجی و داخلی است که شامل خبرگزاری‌های آسوشیتدپرس، آلمان، بن، پاریس، پارس، رویتر، تاس، وفا و یونایتدپرس و از مطبوعات شامل آیندگان، [[روزنامه کیهان|کیهان]]، اتحاد، ارشاد، [[روزنامه اطلاعات|اطلاعات]]، اشپیگل، اشترن، الاهرام، الثوره، الجمهوریه، الحریه، الحیات، الرای، السفیر، السیاسه، اللواء و غیر آن و از [[رادیو]] و [[تلویزیون]]ها شامل [[آمریکا]]، اتریش، ایران، بغداد، پیک ایران، صوت‌الجماهیر، صدای ملی، لندن، مسکو، قاهره، کلن، صدای کردستان و غیر آن می‌شود.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۲۱/۱۲–۱۳.</ref> نخستین سند و گزارش در جلد بیست‌ویکم، خبر روزنامه الاهرام چاپ قاهره در تاریخ ۱۰/۵/۱۳۴۳ است که با استناد به سخنرانی امام‌خمینی پس از آزادی از زندان، مطالبی نقل می‌کند<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۲۱/۱۳۷.</ref> و آخرین سند دربارهٔ گزارش خبرگزاری [[فرانسه]]، ۲۳/۱۲/۱۹۷۸م/ ۳/۱۰/۱۳۵۷ش است که امام‌خمینی در پیامی به مسیحیان فرانسه از آنان می‌خواهد برای کشور ایران دعا کنند و آموزه‌های [[حضرت مسیح(ع)]] را به بعضی از کشورهای مسیحی که از [[محمدرضا پهلوی]] حمایت می‌کنند، یادآور می‌شود.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۲۱/۴۳۲.</ref> | ||
بخش دوم از جلد بیست‌ویکم به واکنش‌ها و بازتاب‌های نهضت امام‌خمینی در خارج از کشور اختصاص دارد و ساواک گزارش‌های آن کشورها را به ترتیب حروف الفبا آورده‌است. نخستین سند در بخش دوم از جلد بیست‌ویکم به تاریخ ۱۷/۲/۱۳۴۳، دربارهٔ نوار [[سخنرانی امام‌خمینی]] است که از ایران به [[نجف]] فرستاده شده و در آنجا در یکی دو مسجد، برای مردم پخش شده‌است. ایشان در این سخنرانی نارضایتی خود از وضع موجود دولت ایران را اعلام و بر ادامه مبارزه تأکید می‌کند.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۲۱/۵۱۱.</ref> در سند دیگری به تاریخ ۲۸/۸/۱۳۴۳، به نقل از طلبه‌ای ساکن نجف آمده‌است همین نوار سخنرانی را سه شب در [[کربلا]] میان مردم با بلندگو پخش کردند و ایرانیان مقیم کربلا و روحانیان غیر ایرانی از آن استقبال کردند.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۲۱/۵۱۲–۵۱۳.</ref> | بخش دوم از جلد بیست‌ویکم به واکنش‌ها و بازتاب‌های نهضت امام‌خمینی در خارج از کشور اختصاص دارد و [[ساواک]] گزارش‌های آن کشورها را به ترتیب حروف الفبا آورده‌است. نخستین سند در بخش دوم از جلد بیست‌ویکم به تاریخ ۱۷/۲/۱۳۴۳، دربارهٔ نوار [[سخنرانی امام‌خمینی]] است که از ایران به [[نجف]] فرستاده شده و در آنجا در یکی دو مسجد، برای [[مردم]] پخش شده‌است. ایشان در این سخنرانی نارضایتی خود از وضع موجود دولت ایران را اعلام و بر ادامه مبارزه تأکید می‌کند.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۲۱/۵۱۱.</ref> در سند دیگری به تاریخ ۲۸/۸/۱۳۴۳، به نقل از طلبه‌ای ساکن نجف آمده‌است همین نوار سخنرانی را سه شب در [[کربلا]] میان مردم با بلندگو پخش کردند و ایرانیان مقیم کربلا و روحانیان غیر ایرانی از آن استقبال کردند.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار، سیر مبارزات امام‌خمینی، ۲۱/۵۱۲–۵۱۳.</ref> | ||
=== جلد بیست و دوم === | |||
جلد بیست‌ودوم، در ۴۸۳ صفحه زیر عنوان «نمایه» منتشر شده‌است. مطالب آن به ترتیب، فهرست مطالب ۲۱ جلد اسناد، فهرست آیات، فهرست روایات، فهرست اشخاص و فهرست موضوعی است. اضافه بر نمایه کلی که برای مجموعه ۲۱ جلدی تهیه شده، هر یک از جلدها نیز به طور مستقل دارای نمایه به همان ترتیب است. | جلد بیست‌ودوم، در ۴۸۳ صفحه زیر عنوان «نمایه» منتشر شده‌است. مطالب آن به ترتیب، فهرست مطالب ۲۱ جلد اسناد، فهرست آیات، فهرست روایات، فهرست اشخاص و فهرست موضوعی است. اضافه بر نمایه کلی که برای مجموعه ۲۱ جلدی تهیه شده، هر یک از جلدها نیز به طور مستقل دارای نمایه به همان ترتیب است. | ||