۲۱٬۱۶۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
| محل شهادت = | | محل شهادت = | ||
| محل دفن = | | محل دفن = | ||
| خویشاوندان سرشناس =محمدعلی شاهآبادی (پدر) | | خویشاوندان سرشناس =[[محمدعلی شاهآبادی]] (پدر) | ||
| استادان = | | استادان = | ||
| شاگردان = | | شاگردان = | ||
خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
== تولد و خادان == | == تولد و خادان == | ||
او در ۱۳۰۹ش در قم به دنیا آمد. پدرش [[محمدعلی شاهآبادی|آیتالله محمدعلی شاهآبادی]] از مدرسان دروس عالی دینی و استاد درس عرفان امامخمینی | او در ۱۳۰۹ش در قم به دنیا آمد. پدرش [[محمدعلی شاهآبادی|آیتالله محمدعلی شاهآبادی]] از مدرسان دروس عالی دینی و استاد درس عرفان امامخمینی<ref>شاهآبادی، شذرات المعارف، هجده ـ نوزده؛ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۳، ص۴۵۸؛ محمدی، «آیتالله شاهآبادی متوفای ۱۳۲۸ش»، ص۲۶۰-۲۶۱.</ref> و مادرش دختر آیتالله سیدصادق روحانی قمی، از مدرسان برجسته دروس حوزوی در قم بود.<ref>رازی، ج۱، ص۱۴۳؛ قاسمی، دره الصدق فیمن تلمذ من علما اصفهان بالنجف، ج۲، ص۴۵۱؛ احمدیان، شیخان قم، ص۲۳۷.</ref> آیتالله محمدعلی شاهآبادی به دلیل اقامت در منطقه شاهآباد تهران (جمهوری اسلامی فعلی)، به شاهآبادی معروف شد و فرزندانش نیز به همین نام موسوم شدند.<ref>مدرس تبریزی، ج۳، ص۱۷۶-۱۶۸.</ref> | ||
== تحصیل == | == تحصیل == | ||
نصرالله شاهآبادی در ۵ سالگی همراه خانواده به تهران مهاجرت کرد و در آن شهر مقیم شد و خواندن و نوشتن را در مکتبخانه شیخ عبدالرحیم آموخت. آنگاه وارد دبستان توفیق تهران شد و دوره ابتدایی را در آن مدرسه گذراند. سپس به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و مقداری از مقدمات را نزد پدر و برادرش شیخ حسین شاهآبادی خواند.<ref>«مصاحبه با | نصرالله شاهآبادی در ۵ سالگی همراه خانواده به تهران مهاجرت کرد و در آن شهر مقیم شد و خواندن و نوشتن را در مکتبخانه شیخ عبدالرحیم آموخت. آنگاه وارد دبستان توفیق تهران شد و دوره ابتدایی را در آن مدرسه گذراند. سپس به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و مقداری از مقدمات را نزد پدر و برادرش شیخ حسین شاهآبادی خواند.<ref> «مصاحبه با آیتالله نصرالله شاهآبادی»، ج۱۳، ص۱۴۲-۱۴۳.</ref> پس از آن وارد [[مدرسه علمیه مروی تهران]] شد و شرح امثله را پیش مصطفی مسجدجامعی، سیوطی را نزد سیدصدرالدین رضوی قمی، مطول را پیش محمدعلی لواسانی و میرزا ابوالحسن شعرانی و بخشی از منظومه را پیش شعرانی، معالم را نزد حسن ظهیرالدینی، شرح لمعه را پیش حسین کنی، رسایل را نزد سیدحسن احمدی علون آبادی، مکاسب را نزد ابوالفضل نجمآبادی و هدایتالله وحید گلپایگانی، کفایه را پیش شیخ عباس تهرانی، اسفار را نزد میرزا مهدی آشتیانی و شرح منظومه و بخش دیگری از اسفار را هم نزد سیدکاظم عصار خواند.<ref>شاهآبادی، همزه وصل، ص۱۶-۱۷.</ref> او در ۱۳۲۷ ش راهی [[قم]] شد و در [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه آن شهر]]، در دروس خارج فقه و اصول آیات [[سیدمحمد حجت کوهکمری]]، [[سیدحسین طباطبایی بروجردی]]، [[سیدمحمدتقی خوانساری|سیدمحمدتقی موسوی خوانساری]] و [[عباسعلی شاهرودی]] شرکت کرد.<ref> «مصاحبه با آیتالله نصرالله شاهآبادی»، ج۱۳، ص۱۴۲-۱۴۳.</ref> ولی مدت کوتاهی بعد به دستور پدرش به تهران بازگشت و در درسهای او شرکت جست. در سال ۱۳۲۸ با رحلت پدرش بار دیگر به قم بازگشت و در درسهای فوق شرکت کرد و پس از دو سال راهی عراق شد. | ||
شاهآبادی از سال ۱۳۳۰ در [[حوزه علمیه نجف]] خیارات مکاسب را پیش سیدعلی بهشتی خواند و هم زمان درس درس کفایه الاصول سیدمحمد روحانی شرکت کرد.<ref>حدیث نصر، ص۳۵۵؛ شاه آبادی، | شاهآبادی از سال ۱۳۳۰ در [[حوزه علمیه نجف]] خیارات مکاسب را پیش سیدعلی بهشتی خواند و هم زمان درس درس کفایه الاصول سیدمحمد روحانی شرکت کرد.<ref>حدیث نصر، ص۳۵۵؛ شاه آبادی، همزه وصل، ص۱۷؛ قاسمی، دره الصدق فیمن تلمذ من علما اصفهان بالنجف، ج۲، ص۴۵۱.</ref> سپس به درس خارج فقه اصول [[سیدابوالقاسم خویی|آیتالله سیدابوالقاسم موسوی خویی]] رفت و در مدت ۱۹ سال از درس خارج فقه آن مرجع برجسته بهرهمند شد.<ref>شاهآبادی، همزه وصل، ص۱۸.</ref> و بحثهای اصول فقه، فقه مکاسب، فقه عروه، طهارت و صلاه ایشان را تقریر کرد. علاوه بر آن در درس تفسیر آیتالله خویی نیز حاضر میشد.<ref>«حجتالاسلاموالمسلمین سیدحسین کشفی: حدیث نصر گویای احوال ایشان است، ص۱۹.</ref> هم زمان در درسهای خارج فقه و اصول آیات شیخ حسین حلی، [[سیدعبدالهادی شیرازی]]،<ref>شاهآبادی، همزه وصل، ص۲۸؛ حدیث نصر، ص۴۱۰-۴۱۷.</ref> سیدمحمود حسینی شیرازی و سیدمحمد روحانی هم شرکت میکرد.<ref>حدیث نصر، ص۳۵۷-۳۵۸.</ref> مدت کوتاهی هم از درس فلسفه [[صدرا بادکوبهای]] بهره برد.<ref>حدیث نصر، ص۴۲۳.</ref> | ||
او در تیر ۱۳۴۲ ش و در جریان تحصن جمعی از روحانیان سراسر کشور در تهران در اعتراض به دستگیری و محاکمه احتمالی امامخمینی، همراه با جمعی از روحانیان مقیم نجف نامهای به سیدحسین خادمی ارسال کرد و از تلاشهای او و دیگر روحانیان متحصن تقدیر کرد.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۱۹، ص۳۶.</ref> | او در تیر ۱۳۴۲ ش و در جریان تحصن جمعی از روحانیان سراسر کشور در تهران در اعتراض به دستگیری و محاکمه احتمالی امامخمینی، همراه با جمعی از روحانیان مقیم نجف نامهای به سیدحسین خادمی ارسال کرد و از تلاشهای او و دیگر روحانیان متحصن تقدیر کرد.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۱۹، ص۳۶.</ref> | ||
نصرالله شاهآبادی پس از استقرار امامخمینی در نجف، در فراهم کردن مقدمات تدریس امامخمینی در آن شهر نقش داشت و به گفته [[سیدمحمود دعایی]]، یکی از افرادی بود که منشأ بهرهگیری منطقی و اصولی از امامخمینی شد.<ref>«حجتالاسلاموالمسلمین سیدمحمود | نصرالله شاهآبادی پس از استقرار امامخمینی در نجف، در فراهم کردن مقدمات تدریس امامخمینی در آن شهر نقش داشت و به گفته [[سیدمحمود دعایی]]، یکی از افرادی بود که منشأ بهرهگیری منطقی و اصولی از امامخمینی شد.<ref> «حجتالاسلاموالمسلمین سیدمحمود دعایی: مرا شیفته خود کرد»، ص۱۲.</ref> او با آغاز تدریس دروس خارج فقه امامخمینی در [[مسجد شیخ انصاری]] در ۱۳۴۴ش، در آن درس (خارج مکاسب) حاضر شد و تا ۱۳۴۹ ش از محضر درس ایشان بهرهمند شد،.<ref>شاه آبادی، همزه وصل، ص۱۸؛ قاسمی، دره الصدق فیمن تلمذ من علما اصفهان بالنجف، ج۲، ص۴۵۱.</ref> بنابراین پنج سال در آن درس حضور داشته است.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۳۲، ص۲۵.</ref> شاهآبادی از شیوه تدریس امامخمینی به نیکی یاد میکند و با ذکر خاطرهای از بحث با امامخمینی درباره موضوعی علمی، تقویت روحیه استقامت و مقاومت در شاگرد را در بحثهای علمی، از شیوهها و ویژگیهای تربیتی ایشان بیان میکند.<ref>پابهپای آفتاب، ج۴، ص۲۵۰.</ref> او دراینباره میگوید: <blockquote>«امام بسیار شاگردپرور بودند و بسیار علاقه داشتند که شاگردانشان حرفی بزنند و بحثی بکنند. یکبار در بیرونی منزلشان درباره موضوع ربا بحث میکردم. بحث بالا گرفت و ایشان مقداری تند شدند. بعدها وقتی درباره مکاسب بحث میکردند، پس از بحث خدمتشان رفتم و عرض کردم چرا آن شب شیوه برخوردشان آنگونه بود. امام به شوخی پاسخ دادند: «ما اینطوری هستیم». منظورشان این بود که استاد برای تربیت شاگردش او را می کوبد تا به این وسیله در او استقامت و مقاومت ایجاد کند».<ref>سلسله موی دوست، ص۱۳۵ـ۱۳۶؛ پابهپای آفتاب، ج۴، ص۲۵۰-۲۴۶.</ref> </blockquote>وی همچنین از روحانیان مورد اعتماد امامخمینی بود و امامخمینی به هشت نفر از روحانیانی که توسط نصرالله شاهآبادی معرفی شده بودند، اجازهنامههایی در امور حسبیه و شرعیه داد.<ref>صحیفه امامخمینی، ج۱، ص۴۵۲، ۴۶۰، ۴۷۵، ۴۷۹، ۴۹۲، ۴۹۴، ۴۹۶، ۵۰۱.</ref> | ||
شاهآبادی در مدت حضور در نجف، در خدمت امامخمینی بود و برای خنثی کردن تلاشهای برخی نهادهای امنیتی برای مقابله با نفوذ امامخمینی در نجف اشرف میکوشید.<ref>«حجتالاسلاموالمسلمین سیدمحمود | شاهآبادی در مدت حضور در نجف، در خدمت امامخمینی بود و برای خنثی کردن تلاشهای برخی نهادهای امنیتی برای مقابله با نفوذ امامخمینی در نجف اشرف میکوشید.<ref> «حجتالاسلاموالمسلمین سیدمحمود دعایی: مرا شیفته خود کرد»، ص۱۲.</ref> | ||
او در کنار تحصیل به تدریس شرح لمعه، رسایل، مکاسب، کفایه الاصول، شرح منظومه و اسفار در حوزه علمیه نجف میپرداخت.<ref>شاهآبادی، | او در کنار تحصیل به تدریس شرح لمعه، رسایل، مکاسب، کفایه الاصول، شرح منظومه و اسفار در حوزه علمیه نجف میپرداخت.<ref>شاهآبادی، همزه وصل، ص۱۹.</ref> وی در سال ۱۳۴۹ش به دستور آیتالله خویی و با دعوت شیخ مهدی پویا، روحانی مقیم پاکستان برای رسیدگی به وضعیت شیعیان پاکستان، به آن کشور رفت.<ref> «مصاحبه با آیتالله نصرالله شاهآبادی»، ج۱۳، ص۱۴۴.</ref> پس از سه ماه به سبب درمان بیماری مارلاریا به کشور بازگشت و پس از بهبود، درصدد بازگشت به پاکستان بود ولی ممنوعالخروج شد و از بازگشت به آن کشور بازماند.<ref>شاهآبادی، همزه وصل، ص۱۹-۲۰؛ «آیتالله نصرالله شاهآبادی: تکیهگاهش فقط خدا بود»، ص۵.</ref> و این ممنوعیت تا سال ۱۳۵۷ ش ادامه داشت.<ref> «مصاحبه با آیتالله نصرالله شاهآبادی»، ج۱۳، ص۱۴۴.</ref> او پس از آن در تهران مقیم شد و به اقامه نماز جماعت در مسجد لاریجانی در پامنار تهران پرداخت.<ref>شاهآبادی، همزه وصل، ص۲۰؛ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۳، ص۴۸۵.</ref> همزمان سخنران هیئت مکتبالمهدی از هیئتهای مذهبی تهران بود.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۳۲، ص۱۵۲ و ۱۷۰.</ref> | ||
او در آن سالها در ترویج [[مرجعیت امامخمینی]] در تهران میکوشید و به بیان احکام بر اساس [[رساله توضیح المسائل امامخمینی|رساله عملیه امامخمینی]] میپرداخت. [[ساواک]] در گزارشی احتمال داده بود وی در جمعآوری و ارسال وجوهات شرعی به امامخمینی (از طریق برادرش روحالله شاهآبادی) نقش دارد.<ref>سیر مبارزات یاران امامخمینی در آینه اسناد، | او در آن سالها در ترویج [[مرجعیت امامخمینی]] در تهران میکوشید و به بیان احکام بر اساس [[رساله توضیح المسائل امامخمینی|رساله عملیه امامخمینی]] میپرداخت. [[ساواک]] در گزارشی احتمال داده بود وی در جمعآوری و ارسال وجوهات شرعی به امامخمینی (از طریق برادرش روحالله شاهآبادی) نقش دارد.<ref>سیر مبارزات یاران امامخمینی در آینه اسناد، ج۷، ص۴۹۳.</ref> او پس از رحلت سیدمصطفی خمینی، همراه با جمعی از روحانیان مبارز تهران با صدور اعلامیهای، از مردم برای شرکت در مجلس ترحیم آن مرحوم در مسجد جامع تهران دعوت کرد.<ref>دوانی، ج۶، ص۵۲۰ـ۵۲۱؛ آیتالله حاج سیدمصطفی خمینی به روایت اسناد ساواک، ص۳۶۶-۳۶۷.</ref> در ۱۳۵۷ش پس از [[هجرت امامخمینی به پاریس]]، به فرانسه رفت و چند روز در [[نوفل لوشاتو|نوفللوشاتو]] در خدمت امامخمینی بود.<ref> «مصاحبه با آیتالله نصرالله شاهآبادی»، ج۱۳، ص۱۴۴؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۳۲، ص۲۵.</ref> وی پس از بازگشت به کشور، با صدور اعلامیههایی، به حمایت از امامخمینی ادامه داد. در ۲۷ دی ۱۳۵۷ و در آستانه [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب اسلامی]]، همراه با جمعی از روحانیان مبارز تهران، با ارسال تلگرافی خطاب به امامخمینی، با اشاره به اعلام حمایت مردم ایران از رهبری ایشان، خواستار بازگشت به کشور شد.<ref>«در تلگرامی به پاریس، علمای تهران مراجعت امامخمینی (ره) [را] خواستار شدند»، ص۵.</ref> و در بهمن ۱۳۵۷ و در پی بستهشدن فرودگاهها به روی پروازهای خارجی برای جلوگیری از ورود امامخمینی به کشور، در [[تحصن روحانیان مبارز در مسجد دانشگاه تهران]] شرکت کرد.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۳۲، ص۲۵.</ref> | ||
شاهآبادی پس از پیروزی انقلاب مدتی مسئولیت [[کمیته انقلاب اسلامی]] منطقه ۷ تهران را بر عهده گرفت و دادگاه مبارزه با رباخواری را در مسجد خویش در تهران تشکیل داد.<ref>«مصاحبه با | شاهآبادی پس از پیروزی انقلاب مدتی مسئولیت [[کمیته انقلاب اسلامی]] منطقه ۷ تهران را بر عهده گرفت و دادگاه مبارزه با رباخواری را در مسجد خویش در تهران تشکیل داد.<ref> «مصاحبه با آیتالله نصرالله شاهآبادی»، ج۱۳، ص۱۴۴.</ref> او در دوره [[جنگ عراق علیه ایران|جنگ تحمیلی عراق علیه ایران]] از هیچ کوششی برای تقویت روحیه [[رزمندگان اسلام]] دریغ نمیکرد.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۳۲، ص۲۵.</ref> و بارها در جبهههای جنگ حضور یافت.<ref>قاسمی، دره الصدق فیمن تلمذ من علما اصفهان بالنجف، ج۲، ص۴۵۲.</ref> وی در سال ۱۳۷۹ش، به قم رفت و به اقامه نماز در جماعت مسجد آیتالله سیدصادق روحانی پرداخت و همزمان تدریس خارج فقه و اصول را آغاز کرد.<ref> «مصاحبه با آیتالله نصرالله شاهآبادی»، ج۱۳، ص۱۴۳.</ref> | ||
او در پنجمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری از استان تهران نامزد شد و توانست با کسب اکثریت آرا به [[مجلس خبرگان رهبری]] راه یابد.<ref>«پیروزی قاطع | او در پنجمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری از استان تهران نامزد شد و توانست با کسب اکثریت آرا به [[مجلس خبرگان رهبری]] راه یابد.<ref>«پیروزی قاطع فهرست امید در تهران»، ص۱؛ «اعلام نتایج قطعی انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان در تهران»، ص۱.</ref> شاه آبادی به فعالیتهایی عامالمنفعه اهتمام جدی داشت و از آن جمله میتوان به تأسیس و اداره چندین مرکز خیریه و صندوق قرض الحسنه چون المهدی و امام جواد(ع) در قم، تهران و مشهد، احداث درمانگاه امام جواد(ع) در خیابان امیرکبیر تهران و درمانگاه جوادالائمه در مشهد، خانههای بهداشت و رسیدگی به ایتام در شهرهای تهران، قم و مشهد اشاره کرد.<ref> شاهآبادی، همزه وصل، ص۲۰-۲۱؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۳۲، ص۲۵.</ref> | ||
== درگذشت == | == درگذشت == | ||
نصرالله شاه آبادی در ۲۲ اسفند ۱۳۹۶ در قم درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط [[سیدموسی شبیری زنجانی]] در حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.<ref>انصاری، ص۱۴۴.</ref> | نصرالله شاه آبادی در ۲۲ اسفند ۱۳۹۶ در قم درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط [[سیدموسی شبیری زنجانی]] در حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.<ref>انصاری، «درگذشتگان: آیتالله شاهآبادی»، ص۱۴۴.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
* «در تلگرامی به پاریس، علمای تهران مراجعت امامخمینی (ره) [را] خواستار شدند» (۱۳۵۷)، روزنامه کیهان، ۲۷/۱۰/۱۳۵۷، شماره ۱۰۶۱۵. | * «در تلگرامی به پاریس، علمای تهران مراجعت امامخمینی (ره) [را] خواستار شدند» (۱۳۵۷)، روزنامه کیهان، ۲۷/۱۰/۱۳۵۷، شماره ۱۰۶۱۵. | ||
* دوانی، علی (۱۳۷۷)، نهضت روحانیون ایران، ج۶، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | * دوانی، علی (۱۳۷۷)، نهضت روحانیون ایران، ج۶، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | ||
* | * سلسله موی دوست، خاطرات دوران تدریس امامخمینی (۱۳۸۳)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی. | ||
* سیر مبارزات یاران امامخمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج۷، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی. | * سیر مبارزات یاران امامخمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج۷، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی. | ||
* شاهآبادی، محمدرضا (۱۳۹۸)، همزه وصل: یادنامه فقیه مجاهد مرحوم آیتالله حاج آقا نصرالله شاه آبادی به مناسبت اولین سالگرد ارتحال ایشان، قم، دارالعلم. | * شاهآبادی، محمدرضا (۱۳۹۸)، همزه وصل: یادنامه فقیه مجاهد مرحوم آیتالله حاج آقا نصرالله شاه آبادی به مناسبت اولین سالگرد ارتحال ایشان، قم، دارالعلم. | ||
* شاهآبادی، محمدعلی (۱۳۸۰)، شذرات المعارف، تحقیق، بنیاد علوم و معارف اسلامی دانشپژوهان، تهران، ستاد بزرگداشت مقام عرفان و شهادت. | * شاهآبادی، محمدعلی (۱۳۸۰)، شذرات المعارف، تحقیق، بنیاد علوم و معارف اسلامی دانشپژوهان، تهران، ستاد بزرگداشت مقام عرفان و شهادت. | ||
* شریفرازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، | * شریفرازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج۳، تهران، اسلامیه. | ||
* صحیفه امامخمینی (۱۳۷۸)، ج۱، تهران، مؤسسه¬ تنظیم و نشر آثار امامخمینی. | * صحیفه امامخمینی (۱۳۷۸)، ج۱، تهران، مؤسسه¬ تنظیم و نشر آثار امامخمینی. | ||
* قاسمی، رحیم (۱۳۹۳)، دره الصدق فیمن تلمذ من علما اصفهان بالنجف، ج۲، قم، مجمع الذخائر الاسلامیه. | * قاسمی، رحیم (۱۳۹۳)، دره الصدق فیمن تلمذ من علما اصفهان بالنجف، ج۲، قم، مجمع الذخائر الاسلامیه. |