کاربر:Alipour/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخهها
imported>Alipour بدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Alipour بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
==زندانیان مشهور== | ==زندانیان مشهور== | ||
... | از زندانیان مشهور این زندان افراد زیادی را می توان برد. قوام السلطنه، صارم الدوله، صولت الدوله، تیمورتاش، بزرگ علوی، علیمردان خان بختیاری، تقی ارانی و پنجاه و سه نفر و از همه مهمتر امام خمینی در سال ۴۲ از دیگر زندانیان معروف این زندان بودند. همچنین از زندانیان معروف پس از انقلاب این زندان، می توان به امیر عباس هویدا و برخی از سران و عوامل رژیم پهلوی اشاره کرد.<ref>«[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n154069/%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86_%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AA%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86 زندان قصر اولین زندان متمرکز تهران]»، پرتال امام خمینی، انتشار: ۱۱ مرداد ۱۴۰۰ش، بازدید: ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.</ref> | ||
==پس از انقلاب== | ==پس از انقلاب== | ||
در حال حاضر، اين مكان يكي از ديدنيهاي تهران است و به باغ موزه قصر تبديل شده است. اين زندان پس از انقلاب اسلامي نيز محل حبس زندانيان غيرسياسي بود تا اينكه در 1382 به دليل حضور زندان در ميانه شهر و بافت قديمي و فرسوده آن توسط شهرداري تهران تبديل به باغ موزه شد.<ref>محمود فاضلي، «روزهاي پاياني زندان قصر»، روزنامه اعتماد، شماره ۴۸۶۵، ۲۶ بهمن ۱۳۹۹ش.</ref> | در حال حاضر، اين مكان يكي از ديدنيهاي تهران است و به باغ موزه قصر تبديل شده است. اين زندان پس از انقلاب اسلامي نيز محل حبس زندانيان غيرسياسي بود تا اينكه در 1382 به دليل حضور زندان در ميانه شهر و بافت قديمي و فرسوده آن توسط شهرداري تهران تبديل به باغ موزه شد.<ref>محمود فاضلي، «روزهاي پاياني زندان قصر»، روزنامه اعتماد، شماره ۴۸۶۵، ۲۶ بهمن ۱۳۹۹ش.</ref> | ||
نسخهٔ ۸ مهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۰:۵۴
زندان قصر
معرفی
زندان قصر معروفترین زندان دورۀ پهلوی اول بود که بهطور عمده، به علت حبس زندانیان سیاسی شهرت داشت. همانطورکه از نام زندان پیداست در سال 1213ق، فتيعلیشاه قاجار بهمنظور ساخت قصری، قطعه زمینی را در نیم فرسنگی تهران در نظار گرفت. تمام این قصر به نام قصار قاجار از آجر پخته ساخته شد و در پیرامون آن باغ بسیار بزرگی از درختان سرو و چنار وجود داشت. ازآنجایی که زندانهای دورۀ قاجار گنجاایش زندانیان سیاسی را نداشت رضاشاه دستور ساخت زندان جدیدی را صادر کرد. زندان قصر به هنگام افتتاح در 11آذرماه1308، گنجایش 800 زندانی را داشت.[۱]
محمد درگاهی رئیس شهربانی در زمان رضاشاه که در فشار به مخالفان سیاسی، به رضاشاه خدمات زیادی کرد و بعدها مغضوب وی شد، در سال ۱۳۰۸ش زندان قصر را در محل قصر قجر (کاخ ییلاقی آقامحمدخان قاجار) ساخت و با حضور رضاشاه آن را افتتاح کرد.[۲]
امام خمینی در زندان قصر
امام خمینی را بعداز دستگیری سال ۴۲ در قم، به بازداشتگاه افسران تهران انتقال دادند، پس از چند ساعت، یعنی شب همان روز ایشان را به زندان قصر انتقال داده و مدت ۱۹ روز در آنجا زندانی کردند. طی این مدت حکومت شاه با دردسرهای فراوانی مواجه بود. این دردسرها اشکال گوناگونی داشت. در این مدت واکنش های گسترده ای از سوی شخصیت ها و مجامع روحانی نسبت به بازداشت امام و سایر زندانیان سیاسی ۱۵ خرداد ظاهر شد. عموم علما و روحانیون شیعه ایران و عراق با صدور اعلامیه ها و تلگرام هایی، دستگیری امام و دیگر علما و روحانیون و نیز کشتار مردم عزادار دوازدهم محرم (۱۵ خرداد) را محکوم کردند و کمتر از یک هفته پس از آن واقعه، ده ها نفر از برجسته ترین مراجع و علمای سراسر کشور به عنوان اعتراض به دستگیری امام به تهران مهاجرت کرده و به بحث و تبادل نظر پرداختند. مهاجرت دسته جمعی علما از یک سو اسطوره وحشت و اختناق را در کشور شکست و از سوی دیگر حمایت قاطع آنان از امام، ایشان را در موقعیتی ممتاز قرار داد.[۳]
در طول مدت بازداشت امام خمینی، رژیم شاه نتوانست کمترین توفیقی در بازجویی از امام به دست آورد. زیرا ایشان به هیچ یک از سوالات بازجویان خود پاسخ نمی دادند. از طرفی نگاه داشتن امام در بازداشتگاه با توجه به نزدیک شدن تدریجی چهلمین روز شهادت قربانیان حادثه ۱۵ خرداد و مراسمی که قرار بود در سراسر کشور برگزار شود، شدیداً رژیم را نگران کرده بود. آزاد کردن امام نیز معنایی جز عقب نشینی و اعتراف به شکست رژیم در رویارویی با ایشان نداشت. در چنین شرایطی امام خمینی را روز چهارم تیر به پادگان عشرت آباد منتقل کردند.[۴].[۵]
زندانیان مشهور
از زندانیان مشهور این زندان افراد زیادی را می توان برد. قوام السلطنه، صارم الدوله، صولت الدوله، تیمورتاش، بزرگ علوی، علیمردان خان بختیاری، تقی ارانی و پنجاه و سه نفر و از همه مهمتر امام خمینی در سال ۴۲ از دیگر زندانیان معروف این زندان بودند. همچنین از زندانیان معروف پس از انقلاب این زندان، می توان به امیر عباس هویدا و برخی از سران و عوامل رژیم پهلوی اشاره کرد.[۶]
پس از انقلاب
در حال حاضر، اين مكان يكي از ديدنيهاي تهران است و به باغ موزه قصر تبديل شده است. اين زندان پس از انقلاب اسلامي نيز محل حبس زندانيان غيرسياسي بود تا اينكه در 1382 به دليل حضور زندان در ميانه شهر و بافت قديمي و فرسوده آن توسط شهرداري تهران تبديل به باغ موزه شد.[۷]
پانویس
- ↑ خزائی، یعقوب، «تحلیلی بر ساختار زندان پیشامدرن و مدرن (نمونه پژوهشی: انبار تهران و زندان قصر)»، پژوهشهای تاریخی، شماره ۳۸، تابستان ۱۳۹۷ش، ص۲۰.
- ↑ چگینی،محمد، «درگاهی محمد»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۱۷، ص۵۲۷ و ص۵۲۹.
- ↑ «زندان قصر اولین زندان متمرکز تهران»، پرتال امام خمینی، انتشار: ۱۱ مرداد ۱۴۰۰ش، بازدید: ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- ↑ رجائینژاد ، محمد، حاضری ، مهدی، هفت اقلیم /گذری بر اماکن منتسب به امام خمینی (س) از ولادت تا رحلت، موسسه چاپ و نشر عروج، ص۱۵۰.
- ↑ «زندان قصر اولین زندان متمرکز تهران»، پرتال امام خمینی، انتشار: ۱۱ مرداد ۱۴۰۰ش، بازدید: ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- ↑ «زندان قصر اولین زندان متمرکز تهران»، پرتال امام خمینی، انتشار: ۱۱ مرداد ۱۴۰۰ش، بازدید: ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- ↑ محمود فاضلي، «روزهاي پاياني زندان قصر»، روزنامه اعتماد، شماره ۴۸۶۵، ۲۶ بهمن ۱۳۹۹ش.