پرش به محتوا

عزیزالله خوشوقت: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۵: خط ۳۵:
عزیزالله خوشوقت در سال ۱۳۰۵ش به دنیا آمد. گلی‌زواره در مقاله‌ای، از تولد او در تهران و در جوار مسجد معزالدوله آن شهر سخن گفته است،<ref>گلی‌زواره، ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳، ص۱۲۰.</ref> ولی در زندگینامه خوشوقت، مندرج در سایت [[مرکز اسناد انقلاب اسلامی]] آمده است که پدر و مادر وی اهل زنجان بودند، اما چند سالی را به خاطر ناامنی منطقه، به باکو مهاجرت کرده بودند و عزیزالله، دومین فرزند خانواده در آنجا تولد یافت<ref>«آیت‌الله عزیزالله خوشوقت».</ref> در زندگینامه مندرج در سایت مرکز حفظ و نشر آثار آیت‌الله خوشوقت، تأکید شده است که والدین او در حالی که عزیزالله خوشوقت سه‌ساله بود، از زنجان به تهران کوچ کردند و از آن زمان در آن شهر مقیم شدند.<ref>«برگی از زندگی پربرکت عزیز خدا».</ref> با استناد به این منبع، می‌توان گفت که عزیزالله خوشوقت در خانواده‌ای زنجانی در باکو به دنیا آمد و سه‌ساله بود که خانواده‌اش به تهران مهاجرت کردند و او در این شهر نشو و نما یافت.   
عزیزالله خوشوقت در سال ۱۳۰۵ش به دنیا آمد. گلی‌زواره در مقاله‌ای، از تولد او در تهران و در جوار مسجد معزالدوله آن شهر سخن گفته است،<ref>گلی‌زواره، ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳، ص۱۲۰.</ref> ولی در زندگینامه خوشوقت، مندرج در سایت [[مرکز اسناد انقلاب اسلامی]] آمده است که پدر و مادر وی اهل زنجان بودند، اما چند سالی را به خاطر ناامنی منطقه، به باکو مهاجرت کرده بودند و عزیزالله، دومین فرزند خانواده در آنجا تولد یافت<ref>«آیت‌الله عزیزالله خوشوقت».</ref> در زندگینامه مندرج در سایت مرکز حفظ و نشر آثار آیت‌الله خوشوقت، تأکید شده است که والدین او در حالی که عزیزالله خوشوقت سه‌ساله بود، از زنجان به تهران کوچ کردند و از آن زمان در آن شهر مقیم شدند.<ref>«برگی از زندگی پربرکت عزیز خدا».</ref> با استناد به این منبع، می‌توان گفت که عزیزالله خوشوقت در خانواده‌ای زنجانی در باکو به دنیا آمد و سه‌ساله بود که خانواده‌اش به تهران مهاجرت کردند و او در این شهر نشو و نما یافت.   


= عزیزالله خوشوقت =
= تحصیل =
عزیزالله خوشوقت دوران ابتدایی را در تهران گذراند. سپس وارد دوره متوسطه شد، ولی در سال دوم متوسطه دبیرستان را رها کرد.<ref>انصاری، ص۱۱۵.</ref> و به فراگیری دروس حوزوی پرداخت. او ابتدا در مسجد معزالدوله به تحصیل پرداخت و سپس با حضور در مکتب شیخ علی‌اکبر برهان در مسجد لرزاده،.<ref>مردی، ص۱۲.</ref> به مدت ۵ سال از درس‌ها و بحث‌های او استفاده کرد و مقدمات و ادبیات و بخشی از شرح لمعه را آنجا خواند. وی در سال ۱۳۲۵ ش راهی [[قم]] شد و در حوزه علمیه آنجا به تکمیل تحصیلات خود پرداخت.  
عزیزالله خوشوقت دوران ابتدایی را در تهران گذراند. سپس وارد دوره متوسطه شد، ولی در سال دوم متوسطه دبیرستان را رها کرد.<ref>انصاری، ص۱۱۵.</ref> و به فراگیری دروس حوزوی پرداخت. او ابتدا در مسجد معزالدوله به تحصیل پرداخت و سپس با حضور در مکتب شیخ علی‌اکبر برهان در مسجد لرزاده،.<ref>مردی، ص۱۲.</ref> به مدت ۵ سال از درس‌ها و بحث‌های او استفاده کرد و مقدمات و ادبیات و بخشی از شرح لمعه را آنجا خواند. وی در سال ۱۳۲۵ ش راهی [[قم]] شد و در حوزه علمیه آنجا به تکمیل تحصیلات خود پرداخت.  


خوشوقت در [[حوزه علمیه قم]] شرح لمعه، قوانین‌الاصول و رسایل را پیش [[محمد صدوقی|شیخ محمد صدوقی یزدی]] و سیدمجدالدین قاضی دزفولی فراگرفت. درس کفایه‌الاصول را هم نزد [[میرزا محمد مجاهدی تبریزی]] خواند. سپس در درس خارج فقه [[سیدحسین بروجردی|سیدحسین طباطبایی بروجردی]] و [[درس خارج فقه امام‌خمینی|خارج فقه]] و [[درس خارج اصول امام‌خمینی|اصول امام‌خمینی]] حاضر شد.<ref>مردی، ص۱۲؛ انصاری، ص۱۱۵-۱۱۶.</ref> وی درباره درس امام‌خمینی می‌گوید: <blockquote>«درس امام با درس دیگران تفاوت آشکاری داشت. دقت بیشتر داشتند چون در حکمت و فلسفه متبحر بودند و دقت‌های عقلی از خود بروز می‌دادند. نقطه ضعف‌ها و نارسایی‌ها را به‌خوبی می فهمیدند. درسشان طلبه‌پرور بود و در محضر ایشان محصلان رشد می‌کردند، به خاطر همین مزایا طلبه‌ها متمایل بودند در خدمت ایشان درس بخوانند. دوره درس اصول ایشان هفت سال طول کشید. توصیه‌شان این بود که بعد از این مدت دیگر آقایان اصول نخوانند و ما هم عمل کردیم. صبح‌ها فقه و عصرها هم اصول خدمتشان می‌خواندیم».<ref>گلی‌زواره، ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳، ص۱۲۶؛ رشاد و مردی، ص۱۶۳-۱۶۵ و ۴۱ و ۹۲.</ref> </blockquote>او مدت هفت سال و در دوره دوم درس اصول امام‌خمینی که از سال ۱۳۳۰ تا سال ۱۳۳۷ در [[مسجد محمدیه]] و [[مسجد سلماسی|سلماسی]] برگزار می‌شد، شرکت کرد. در کنار حضور در درس‌های خارج فقه و اصول امام‌خمینی و آیت‌الله بروجردی، در درس‌های فلسفه [[سیدمحمدحسین طباطبایی|علامه سیدمحمدحسین طباطبایی]] هم شرکت می‌کرد و از شاگردان خاص ایشان بود و در جلسات خصوصی ایشان هم شرکت می‌کرد و دقائق و رموز عرفانی را نزد علامه طباطبایی آموخت.<ref>گلی زواره، ۱۳۹۳، ص۸۶-۸۷.</ref>
خوشوقت در [[حوزه علمیه قم]] شرح لمعه، قوانین‌الاصول و رسایل را پیش [[محمد صدوقی|شیخ محمد صدوقی یزدی]] و سیدمجدالدین قاضی دزفولی فراگرفت. درس کفایه‌الاصول را هم نزد [[میرزا محمد مجاهدی تبریزی]] خواند. سپس در درس خارج فقه [[سیدحسین بروجردی|سیدحسین طباطبایی بروجردی]] و [[درس خارج فقه امام‌خمینی|خارج فقه]] و [[درس خارج اصول امام‌خمینی|اصول امام‌خمینی]] حاضر شد.<ref>مردی، ص۱۲؛ انصاری، ص۱۱۵-۱۱۶.</ref> وی درباره درس امام‌خمینی می‌گوید: <blockquote>«درس امام با درس دیگران تفاوت آشکاری داشت. دقت بیشتر داشتند چون در حکمت و فلسفه متبحر بودند و دقت‌های عقلی از خود بروز می‌دادند. نقطه ضعف‌ها و نارسایی‌ها را به‌خوبی می فهمیدند. درسشان طلبه‌پرور بود و در محضر ایشان محصلان رشد می‌کردند، به خاطر همین مزایا طلبه‌ها متمایل بودند در خدمت ایشان درس بخوانند. دوره درس اصول ایشان هفت سال طول کشید. توصیه‌شان این بود که بعد از این مدت دیگر آقایان اصول نخوانند و ما هم عمل کردیم. صبح‌ها فقه و عصرها هم اصول خدمتشان می‌خواندیم».<ref>گلی‌زواره، ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳، ص۱۲۶؛ رشاد و مردی، ص۱۶۳-۱۶۵ و ۴۱ و ۹۲.</ref> </blockquote>او مدت هفت سال و در دوره دوم درس اصول امام‌خمینی که از سال ۱۳۳۰ تا سال ۱۳۳۷ در [[مسجد محمدیه]] و [[مسجد سلماسی|سلماسی]] برگزار می‌شد، شرکت کرد. در کنار حضور در درس‌های خارج فقه و اصول امام‌خمینی و آیت‌الله بروجردی، در درس‌های فلسفه [[سیدمحمدحسین طباطبایی|علامه سیدمحمدحسین طباطبایی]] هم شرکت می‌کرد و از شاگردان خاص ایشان بود و در جلسات خصوصی ایشان هم شرکت می‌کرد و دقائق و رموز عرفانی را نزد علامه طباطبایی آموخت.<ref>گلی زواره، ۱۳۹۳، ص۸۶-۸۷.</ref>


خوشوقت پس از بازگشت به تهران، به اقامه [[نماز جماعت]] در مسجد امام حسن مجتبی(ع) در جاده قدیم شمیران پرداخت و در کنار آن جلسات [[تفسیر قرآن]] و اخلاق برگزار می‌کرد. او افزون بر تدریس تفسیر و اخلاق به‌صورت خصوصی در منزل خویش در تهران، روزهای پنج‌شنبه به قم می‌رفت و جلسات تدریس درس اخلاق در [[مسجد اعظم]] آن شهر برگزار می‌کرد.<ref>انصاری، ص۱۱۶.</ref> این جلسات نزد علاقه‌مندان به‌عنوان جلسات ختم صلوات و روضه اهل‌بیت(ع) و پرسش و پاسخ مشهور بود («برگی از زندگی پربرکت عزیز خدا»). همچنین شرح صحیفه سجادیه او زبانزد خاص و عام بود.<ref>انصاری، ص۱۱۶.</ref> وی در سال ۱۳۴۶ با معرفی شیخ جواد کربلایی و سیدمحمدعلی تهرانی از امام‌خمینی اجازه‌ای در حسبیات و ایصال بقیه دریافت کرد.<ref>صحیفه امام، ج۱، ص۴۷۰.</ref>  
== فعالیت مبارزاتی و تبلیغی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ==
خوشوقت پس از بازگشت به تهران، به اقامه [[نماز جماعت]] در مسجد امام حسن مجتبی(ع) در جاده قدیم شمیران پرداخت و در کنار آن جلسات [[تفسیر قرآن]] و اخلاق برگزار می‌کرد. او افزون بر تدریس تفسیر و اخلاق به‌صورت خصوصی در منزل خویش در تهران، روزهای پنج‌شنبه به قم می‌رفت و جلسات تدریس درس اخلاق در [[مسجد اعظم]] آن شهر برگزار می‌کرد.<ref>انصاری، ص۱۱۶.</ref> این جلسات نزد علاقه‌مندان به‌عنوان جلسات ختم صلوات و روضه اهل‌بیت(ع) و پرسش و پاسخ مشهور بود («برگی از زندگی پربرکت عزیز خدا»). همچنین شرح صحیفه سجادیه او زبانزد خاص و عام بود.<ref>انصاری، ص۱۱۶.</ref> وی در سال ۱۳۴۶ با معرفی شیخ جواد کربلایی و سیدمحمدعلی تهرانی از امام‌خمینی اجازه‌ای در حسبیات و ایصال بقیه دریافت کرد.<ref>صحیفه امام، ج۱، ص۴۷۰.</ref>


== فعالیت مبارزاتی ==
خوشوقت در طول سال‌های [[انقلاب اسلامی ایران|نهضت اسلامی]]، مسجد امام حسن مجتبی(ع) مرکز جوانان مسلمان و انقلابی شد. این مسجد تحت نظر نیروهای ساواک قرار داشت و برخی از فعالان این مسجد توسط نیروهای حکومتی دستگیر و زندانی شدند.<ref>گلی‌زواره، ۱۳۹۳، ص۹۳-۹۴.</ref>
خوشوقت در طول سال‌های [[انقلاب اسلامی ایران|نهضت اسلامی]]، مسجد امام حسن مجتبی(ع) مرکز جوانان مسلمان و انقلابی شد. این مسجد تحت نظر نیروهای ساواک قرار داشت و برخی از فعالان این مسجد توسط نیروهای حکومتی دستگیر و زندانی شدند.<ref>گلی‌زواره، ۱۳۹۳، ص۹۳-۹۴.</ref>


او پس از [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب اسلامی]] طی حکمی از سوی [[امام‌خمینی]] به‌عنوان نماینده ایشان در [[شورای عالی انقلاب فرهنگی|ستاد انقلاب فرهنگی]] منصوب شد.<ref>«مرحوم آیت‌الله عزیزالله خوشوقت»</ref> و سال‌ها بر بازبینی و تألیف متون دانشگاهی نظارت داشت.<ref>انصاری، ص۱۱۶.</ref> از آن پس نیز بیشتر در زمینه‌های فرهنگی و ارشاد و هدایت جوانان و تربیت فضلای حوزه علمیه و دانشجویان مستعد ایفای وظیفه کرد و مسجد او کانون آمد و شد جان‌های ارادتمند و جوانان انقلابی و پرشوری بود که از زلال صحیفه سجادیه، خطبه‌های نهج‌البلاغه، روایات و آیات و توضیح و تفسیر آیات نورانی قرآن سیراب می‌شدند.<ref>«زندگینامه استاد اخلاق مرحوم آیت‌الله عزیزالله خوشوقت».</ref> وی در سال ۱۳۸۲ش مؤسسه اطلس تاریخ شیعه را بنا نهاد و کتاب اطلس تاریخ اسلام از منشورات آن مؤسسه است. همچنین [[قرآن]] را ترجمه کرد و در کنار آن به ترجمه [[صحیفه سجادیه]] هم دست یازید.<ref>انصاری، ص۱۱۶.</ref>
== فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی ==
خوشوقت پس از [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب اسلامی]] طی حکمی از سوی [[امام‌خمینی]] به‌عنوان نماینده ایشان در [[شورای عالی انقلاب فرهنگی|ستاد انقلاب فرهنگی]] منصوب شد.<ref>«مرحوم آیت‌الله عزیزالله خوشوقت»</ref> و سال‌ها بر بازبینی و تألیف متون دانشگاهی نظارت داشت.<ref>انصاری، ص۱۱۶.</ref> از آن پس نیز بیشتر در زمینه‌های فرهنگی و ارشاد و هدایت جوانان و تربیت فضلای حوزه علمیه و دانشجویان مستعد ایفای وظیفه کرد و مسجد او کانون آمد و شد جان‌های ارادتمند و جوانان انقلابی و پرشوری بود که از زلال صحیفه سجادیه، خطبه‌های نهج‌البلاغه، روایات و آیات و توضیح و تفسیر آیات نورانی قرآن سیراب می‌شدند.<ref>«زندگینامه استاد اخلاق مرحوم آیت‌الله عزیزالله خوشوقت».</ref> وی در سال ۱۳۸۲ش مؤسسه اطلس تاریخ شیعه را بنا نهاد و کتاب اطلس تاریخ اسلام از منشورات آن مؤسسه است. همچنین [[قرآن]] را ترجمه کرد و در کنار آن به ترجمه [[صحیفه سجادیه]] هم دست یازید.<ref>انصاری، ص۱۱۶.</ref>


== درگذشت ==
== درگذشت ==
۲۱٬۲۹۴

ویرایش