۲۱٬۳۳۶
ویرایش
سیدکمال‌الدین فقیه‌ایمانی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
سیدکمال‌الدین فقیه‌ایمانی در سال ۱۳۱۲ش در خانواده‌ای روحانی در اصفهان به دنیا آمد. پدرش سیدمصطفی فقیه‌ایمانی از روحانیان برجسته اصفهان بود. | سیدکمال‌الدین فقیه‌ایمانی در سال ۱۳۱۲ش در خانواده‌ای روحانی در اصفهان به دنیا آمد. پدرش سیدمصطفی فقیه‌ایمانی از روحانیان برجسته اصفهان بود. | ||
او دوره ابتدایی را در اصفهان گذراند. آنگاه به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و ادبیات را در مدارس علمیه اصفهان نزد استادان برجسته آن حوزه شیخ محمدحسن عالم نجف‌آبادی و شیخ عباسعلی ادیب خواند. سپس راهی [[قم]] شد و در [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه آن شهر]] دروس سطح را نزد [[عبدالجواد جبل‌عاملی|شیخ عبدالجواد جبل‌عاملی اصفهانی]]، [[سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی]]، [[علی‌اکبر مشکینی|میرزا علی‌اکبر مشکینی]]، [[محمد مجاهدی تبریزی]] و [[حسین نوری همدانی]] تکمیل نمود.<ref>انصاری، ص۳۵۳-۳۵۴.</ref> فقیه‌ایمانی سپس به فراگیری دروس خارج فقه و اصول پرداخت و از درس خارج فقه [[سیدحسین بروجردی|سیدحسین طباطبایی]] بهره‌مند شد. آنگاه در درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی در [[مسجد سلماسی]] حضور یافت. سیدکمال‌الدین فقیه‌ایمانی درباره درس [[امام‌خمینی]] می‌گوید: <blockquote>«قدرت تفهیم امام در درس‌ها بسیار عالی بود و باعث این می‌شد که طلاب و فضلا در درس ایشان حاضر بشوند و مسجد سلماسی پر از جمعیت می‌شد که گاهی تا داخل کوچه هم کشیده می‌شد».<ref>سلسله موی دوست، | او دوره ابتدایی را در اصفهان گذراند. آنگاه به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و ادبیات را در مدارس علمیه اصفهان نزد استادان برجسته آن حوزه شیخ محمدحسن عالم نجف‌آبادی و شیخ عباسعلی ادیب خواند. سپس راهی [[قم]] شد و در [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه آن شهر]] دروس سطح را نزد [[عبدالجواد جبل‌عاملی|شیخ عبدالجواد جبل‌عاملی اصفهانی]]، [[سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی]]، [[علی‌اکبر مشکینی|میرزا علی‌اکبر مشکینی]]، [[محمد مجاهدی تبریزی]] و [[حسین نوری همدانی]] تکمیل نمود.<ref>انصاری، «درگذشتگان: آیت‌الله فقیه‌ایمانی»، ص۳۵۳-۳۵۴.</ref> فقیه‌ایمانی سپس به فراگیری دروس خارج فقه و اصول پرداخت و از درس خارج فقه [[سیدحسین بروجردی|سیدحسین طباطبایی]] بهره‌مند شد. آنگاه در درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی در [[مسجد سلماسی]] حضور یافت. سیدکمال‌الدین فقیه‌ایمانی درباره درس [[امام‌خمینی]] می‌گوید: <blockquote>«قدرت تفهیم امام در درس‌ها بسیار عالی بود و باعث این می‌شد که طلاب و فضلا در درس ایشان حاضر بشوند و مسجد سلماسی پر از جمعیت می‌شد که گاهی تا داخل کوچه هم کشیده می‌شد».<ref>سلسله موی دوست، ص۱۷۴ـ۱۷۵؛ برداشت‌هایی از سیره امام‌خمینی، ج۵، ص۱۰۴.</ref> </blockquote>او در دهه ۱۳۴۰ش در درس امام‌خمینی شرکت می‌کرد و به نظر می‌رسد در سال‌های ۱۳۴۰-۱۳۴۳ش و تا [[تبعید امام‌خمینی|تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور]] در درس‌های خارج فقه و اصول امام‌خمینی شرکت می‌جسته است. وی هم‌زمان با حضور در درس امام‌خمینی، از درس خارج فقه سیدحسین طباطبایی بروجردی و درس‌های خارج فقه و اصول [[سیدمحمدرضا گلپایگانی]] و [[سیدمحمد محقق داماد]] هم بهره می‌برد. دروس تفسیر قرآن را هم از [[سیدمحمدحسین طباطبایی|علامه سیدمحمدحسین طباطبایی]] فراگرفت.<ref>برداشت‌هایی از سیره امام‌خمینی، ج۵، ص۱۰۴؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان اصفهان، ج۱، ص۱۹۰؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ج۸، ص۲۹۲.</ref> | ||
==مبارزه با رژیم پهلوی و حمایت از نهضت امام‌خمینی== | |||
فقیه‌ایمانی در دهه ۱۳۴۰ش به اصفهان بازگشت و به تدریس دروس حوزوی و اقامه [[نماز جماعت]] و تبلیغ دین در آن شهر پرداخت. او یکی از پرداخت‌کنندگان وجوهات امام‌خمینی بود و امام‌خمینی در نامه‌ای به فقیه‌ایمانی دستور پرداخت وجه به یکی از انقلابیان را صادر کرده بود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۳، ص۲۶.</ref> فقیه‌ایمانی در ۹ فروردین ۱۳۴۶ از امام‌خمینی اجازه‌ای شفاهی در امور شرعی دریافت کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱، ص۴۶۱.</ref> و در ۲۱ خرداد ۱۳۴۷ امام‌خمینی اجازه‌نامه کتبی در امور شرعی به او داد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱، ص۴۷۶.</ref> فقیه‌ایمانی به نوشته [[محمد شریف‌رازی]]، شهریه طلاب علوم حوزوی را در اصفهان پرداخت می‌کرد.<ref>شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ج۷، ص۴۸۲.</ref> ولی او دراین‌باره که فقیه‌ایمانی شهریه را به نام چه کسی پرداخت می‌کرد سخنی نگفته است. می‌توان احتمال داد که با توجه به اجازاتی که از امام‌خمینی داشت، در توزیع [[شهریه امام‌خمینی|شهریه ایشان]] در اصفهان فعال بود. او در سال‌های تبعید امام‌خمینی، به فعالیت‌های سیاسی در اصفهان ادامه می‌داد و اولین جلسه روحانیان مبارز اصفهان در سال ۱۳۵۶ش برای تهیه اعلامیه‌ای علیه [[حکومت پهلوی]] در خانه او برگزار شد.<ref>انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ج۸، ص۲۹۲.</ref> همچنین پس از انتشار مقاله‌ای در روزنامه اطلاعات علیه امام‌خمینی و سرکوب تظاهرات مردم قم در ۱۹ دی ۱۳۵۶، در اعتراض به آن اهانت، جلسه هماهنگی روحانیان اصفهان در ۲۵ دی ۱۳۵۶ در خانه او برگزار شد.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۳۵، ص۱۶۷.</ref> آنان پس از رایزنی، با ارسال نامه‌ای به مراجع تقلید با عنوان «انا لله و انا الیه راجعون»، از امام‌خمینی با عنوان «زعیم عالی‌قدر حضرت آیت‌الله‌العظمی آقای خمینی» نام بردند و با اشاره به تعطیلی بازارها در اعتراض به آن اقدامات، اعلام کردند که همگام با مردم، اقامه نماز جماعت را تعطیل خواهند کرد.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۲۴۰-۲۴۱؛ سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد، ج۸، ص۳۱۶-۳۱۷؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۳۵، ص۱۶۹-۱۷۰.</ref> او پس از اقدام روحانیان اصفهان در اعتراض به انتشار مقاله [[احمد رشیدی مطلق]] در روزنامه اطلاعات دستگیر شد و چهل روز در زندان بود. پس از آزادی به [[نجف اشرف]] رفت و با امام‌خمینی دیدار نمود. در بازگشت نامه‌هایی از امام‌خمینی خطاب به برخی از [[روحانیت|روحانیان]] را به کشور انتقال داد.<ref> «آیت‌الله سیدکمال فقیه‌ایمانی: حضرت امام گفتند از طرف من دست ایشان را ببوسید»، ص۱۴.</ref> | |||
سیدکمال‌الدین فقیه‌ایمانی در اردیبهشت سال ۱۳۵۷ش نیز پس از یورش مأموران حکومت پهلوی به خانه‌های [[مرجعیت|مراجع تقلید]] در قم، همراه با روحانیان اصفهان با ارسال نامه‌ای به [[سیدمحمدرضا گلپایگانی]]، توهین به ساحت مرجعیت شیعه را محکوم نمودند.<ref>آیت‌الله‌العظمی سیدمحمدرضا گلپایگانی به روایت اسناد ساواک، ج۳، ص۶۵۶.</ref> او در خرداد ۱۳۵۷ش همراه با جمعی از علمای برجسته اصفهان چون [[سیدحسین خادمی|سیدحسین خادمی اصفهانی]]، در جلسه‌ای با حضور جمعی از علما و روحانیان اصفهان برای جمع‌آوری کمک‌های مالی برای رزمندگان لبنانی شرکت داشت و در آن جلسه سخنرانی کرد. بر اساس گزارش [[ساواک]]، مبلغ متنابهی در آن جلسه جمع‌آوری گردید.<ref>آیت‌الله‌العظمی سیدمحمدرضا گلپایگانی به روایت اسناد ساواک، ج۲، ص۷۵.</ref> در مرداد آن سال نیز پس از دستگیری سیدجلال‌الدین طاهری اصفهانی، از روحانیان شاخص اصفهان، همراه با دیگر روحانیان مبارز اصفهان با صدور اعلامیه‌ای، یورش توأم با خشونت و توهین مأموران به خانه طاهری را محکوم و اعلام کردند در اعتراض به آن اقدام، ضمن تعطیلی تدریس و اقامه [[نماز جماعت]]، در بیت خادمی دست به تحصن خواهند زد. آنان در پایان آن اعلامیه قید کردند:<blockquote>«ما ضمن ابراز تنفر و انزجار از کشتارها و جنایات رژیم در شهرهای ایران، همبستگی کامل خود را با مراجع معظم‌له تقلید بالاخص حضرت آیت‌الله‌العظمی‌المجاهد الخمینی دامت برکاتهم، اعلام و حوادث اخیر را به پیشگاه مقدس امام زمان عجل اللّه فرجه الشریف و همچنین خانواده‌های داغدار و مصیبت‌زده تسلیت می‌گوییم».<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۱۹، ص۳۲۶-۳۲۷؛ اانقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک استان اصفهان، ج۳، ص۷۳ـ۷۴.</ref> </blockquote>تحصن مزبور در خانه آیت‌الله خادمی شکل گرفت و چند روز ادامه یافت. کمال‌الدین فقیه‌ایمانی از نظر ساواک، یکی از گردانندگان اصلی آن تجمعات بود و به همین علت در ۲۱ مرداد ۱۳۵۷ ش توسط مأموران ساواک دستگیر و زندانی شد.<ref>انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان اصفهان، ج۳، ص۲۷۱ و ۴۱۳.</ref> | |||
سیدکمال‌الدین فقیه‌ایمانی در اردیبهشت سال ۱۳۵۷ش نیز پس از یورش مأموران حکومت پهلوی به خانه‌های [[مرجعیت|مراجع تقلید]] در قم، همراه با روحانیان اصفهان با ارسال نامه‌ای به [[سیدمحمدرضا گلپایگانی]]، توهین به ساحت مرجعیت شیعه را محکوم نمودند.<ref>آیت‌الله‌العظمی | |||
او در زندان وقتی در جریان [[فاجعه سینما رکس آبادان]] قرار گرفت، همراه با دیگر زندانیان اعلامیه‌ای صادر کردند و «اقدام وحشیانه مشتی جنایتکار و رسوا در شهر آبادان» را محکوم کردند و خواستند تا مسببان این فاجعه هراس‌انگیز هرچه زودتر در پیشگاه عدالت به کیفر این عمل ننگین و ضدانسانی خود برسند.<ref>انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان اصفهان، ج۳، ص۴۵۳.</ref> | او در زندان وقتی در جریان [[فاجعه سینما رکس آبادان]] قرار گرفت، همراه با دیگر زندانیان اعلامیه‌ای صادر کردند و «اقدام وحشیانه مشتی جنایتکار و رسوا در شهر آبادان» را محکوم کردند و خواستند تا مسببان این فاجعه هراس‌انگیز هرچه زودتر در پیشگاه عدالت به کیفر این عمل ننگین و ضدانسانی خود برسند.<ref>انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان اصفهان، ج۳، ص۴۵۳.</ref> | ||
وی در بهمن ۱۳۵۷ همراه با روحانیان مبارز اصفهان با صدور اعلامیه‌ای، ضمن اعتراض به دستور [[شاپور بختیار]]، نخست‌وزیر وقت، در بستن فرودگاه‌ها بر روی پروازهای خارجی با هدف جلوگیری از [[بازگشت امام‌خمینی به ایران|بازگشت امام‌خمینی به کشور]]، به‌منظور همبستگی با روحانیان متحصن در مسجد دانشگاه تهران، اعلام کردند در بیت سیدحسین خادمی اصفهانی دست به تحصن خواهند زد.<ref>سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد، ج۱۶، ص۳۹۷-۳۹۸؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۱۹، ص۵۳۴-۵۳۵؛ یاران امام به | وی در بهمن ۱۳۵۷ همراه با روحانیان مبارز اصفهان با صدور اعلامیه‌ای، ضمن اعتراض به دستور [[شاپور بختیار]]، نخست‌وزیر وقت، در بستن فرودگاه‌ها بر روی پروازهای خارجی با هدف جلوگیری از [[بازگشت امام‌خمینی به ایران|بازگشت امام‌خمینی به کشور]]، به‌منظور همبستگی با روحانیان متحصن در مسجد دانشگاه تهران، اعلام کردند در بیت سیدحسین خادمی اصفهانی دست به تحصن خواهند زد.<ref>سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد، ج۱۶، ص۳۹۷-۳۹۸؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۱۹، ص۵۳۴-۵۳۵؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۳۵، ص۳۶۳ـ۳۶۴.</ref> | ||
== فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی == | == فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی == | ||
کمال‌الدین فقیه‌ایمانی پس از [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب اسلامی]] به فعالیت‌های تحقیقی ـ پژوهشی خود در اصفهان ادامه داد و سال‌ها عضو هیئت‌امنای مؤسسه خیریه همدانیان در اصفهان بود که با دستور [[سیدحسین خادمی]] و نظر مثبت [[امام‌خمینی]] فعالیت می‌کرد.<ref>صحیفه امام، ج۱۸، ص۱۶۳.</ref> او در ۱۳۶۳ش به پیشنهاد امام‌خمینی، ترجمه تفسیر قرآن به زبان انگلیسی را آغاز کرد. پیرو این پیشنهاد، با گروهی از مترجمان این وظیفه را بر عهده گرفت و در حیات امام‌خمینی دو جلد از ترجمه تفسیر قرآن را به انگلیسی برگرداند و سپس ترجمه آن را (تا بیست جلد) ادامه داد.<ref>«آیت‌الله سیدکمال | کمال‌الدین فقیه‌ایمانی پس از [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب اسلامی]] به فعالیت‌های تحقیقی ـ پژوهشی خود در اصفهان ادامه داد و سال‌ها عضو هیئت‌امنای مؤسسه خیریه همدانیان در اصفهان بود که با دستور [[سیدحسین خادمی]] و نظر مثبت [[امام‌خمینی]] فعالیت می‌کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۸، ص۱۶۳.</ref> او در ۱۳۶۳ش به پیشنهاد امام‌خمینی، ترجمه تفسیر قرآن به زبان انگلیسی را آغاز کرد. پیرو این پیشنهاد، با گروهی از مترجمان این وظیفه را بر عهده گرفت و در حیات امام‌خمینی دو جلد از ترجمه تفسیر قرآن را به انگلیسی برگرداند و سپس ترجمه آن را (تا بیست جلد) ادامه داد.<ref>«آیت‌الله سیدکمال فقیه‌ایمانی: حضرت امام گفتند از طرف من دست ایشان را ببوسید»، ص۱۴-۱۵.</ref> سپس ترجمه پانصد [[حدیث]] را به زبان انگلیسی آغاز کرد که این ترجمه تاکنون به ده زبان زنده دنیا ترجمه شده است.<ref>«آیت‌الله سیدکمال فقیه‌ایمانی: حضرت امام گفتند از طرف من دست ایشان را ببوسید»، ص۱۵.</ref> همچنین کتاب‌های نور القرآن فی تفسیر القرآن و دسته گلی از دوستان اهل‌بیت(ع) از تألیفات او است. | ||
او کتابخانه امیرالمؤمنین را در اصفهان بنیان نهاد و سپس حوزه علمیه باقرالعلوم را در کنار آن تأسیس کرد.<ref>«آیت‌الله سیدکمال | او کتابخانه امیرالمؤمنین را در اصفهان بنیان نهاد و سپس حوزه علمیه باقرالعلوم را در کنار آن تأسیس کرد.<ref> «آیت‌الله سیدکمال فقیه‌ایمانی: حضرت امام گفتند از طرف من دست ایشان را ببوسید»، ص۱۵.</ref> علاوه بر آن، بزرگ‌ترین مدرسه علمیه اصفهان موسوم به دارالحکمه زیر نظر وی اداره می‌شود. او همچنین مؤسس مرکز تحقیقاتی امیرالمؤمنین(ع) و کتابخانه و مرکز پژوهشی باقرالعلوم(ع) اصفهان است<ref>انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ج۸، ص۲۹۲.</ref> و هر روز نامه‌های بسیاری از اقصی نقاط برای دریافت اطلاعاتی درباره امام مهدی(عج) به این مؤسسه ارسال می‌شود.<ref>شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ج۷.</ref> | ||
فقیه‌ایمانی همچنین سه باب بیمارستان و درمانگاه بزرگ، مساجد و حسینیه‌های متعدد در اصفهان و شهرهای اطراف اصفهان تأسیس کرده است.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۳۵، ص۱۶۷؛ انقلاب اسلامی به | فقیه‌ایمانی همچنین سه باب بیمارستان و درمانگاه بزرگ، مساجد و حسینیه‌های متعدد در اصفهان و شهرهای اطراف اصفهان تأسیس کرده است.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۳۵، ص۱۶۷؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ج۸، ص۲۹۲.</ref> تأسیس مدرسه حجتیه در مشهد، تأسیس مدرسه علمیه باقرالعلوم، بیمارستان امام حسین(ع)، بیمارستان سوانح امام موسی کاظم(ع)، بیمارستان زنان و زایمان حضرت زهرا(س)، درمانگاه شهدا، صندوق قرض‌الحسنه و جهیزیه از دیگر اقدامات عام‌المنفعه اوست.<ref>انصاری، «درگذشتگان: آیت‌الله فقیه‌ایمانی»، ص۳۵۴.</ref> فقیه‌ایمانی در ۱۳۸۶ش به‌عنوان یکی از چهره‌های ماندگار روحانی استان اصفهان معرفی شد و مورد تقدیر قرار گرفت.<ref>«چهره‌های ماندگار استان اصفهان معرفی شدند»، ص۲۰.</ref> | ||
== درگذشت == | == درگذشت == | ||
سیدکمال‌الدین فقیه‌ایمانی در ۲۹ مرداد ۱۴۰۰ در اصفهان درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط [[سیدیوسف طباطبایی‌نژاد]] در حیاط کتابخانه امیرالمؤمنین(ع) اصفهان به خاک سپرده شد.<ref>انصاری، ص۳۵۴.</ref> | سیدکمال‌الدین فقیه‌ایمانی در ۲۹ مرداد ۱۴۰۰ در اصفهان درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط [[سیدیوسف طباطبایی‌نژاد]] در حیاط کتابخانه امیرالمؤمنین(ع) اصفهان به خاک سپرده شد.<ref>انصاری، «درگذشتگان: آیت‌الله فقیه‌ایمانی»، ص۳۵۴.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
* انصاری، ناصرالدین (۱۴۰۰)، «درگذشتگان: آیت‌الله فقیه‌ایمانی»، دوماهنامه آینه پژوهش، سال سی‌ودوم، شماره ۱۹۱، آذر و دی. | * انصاری، ناصرالدین (۱۴۰۰)، «درگذشتگان: آیت‌الله فقیه‌ایمانی»، دوماهنامه آینه پژوهش، سال سی‌ودوم، شماره ۱۹۱، آذر و دی. | ||
* انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۰)، ج۸، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | * انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۰)، ج۸، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | ||
* انقلاب اسلامی به روایت اسناد | * انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک استان اصفهان (۱۳۸۳)، ج۱ و ۲ و ۳، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | ||
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج۳ و ج ۱۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی. | |||
* «چهره‌های ماندگار استان اصفهان معرفی شدند» (۱۳۸۶)، روزنامه ایران، شماره ۳۸۵۸، ۲۰ بهمن. | * «چهره‌های ماندگار استان اصفهان معرفی شدند» (۱۳۸۶)، روزنامه ایران، شماره ۳۸۵۸، ۲۰ بهمن. | ||
* سلسله موی دوست: خاطرات دوران تدریس امام‌خمینی(س) به نقل از شاگردان، دوستان و منسوبین (۱۳۸۳)، به کوشش مجتبی فراهانی، با مقدمه عباسعلی عمید زنجانی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی. | * سلسله موی دوست: خاطرات دوران تدریس امام‌خمینی(س) به نقل از شاگردان، دوستان و منسوبین (۱۳۸۳)، به کوشش مجتبی فراهانی، با مقدمه عباسعلی عمید زنجانی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی. | ||
* شریف‌رازی، محمد (۱۳۵۴)، گنجینه دانشمندان، ج۷، قم، پیروز. | * شریف‌رازی، محمد (۱۳۵۴)، گنجینه دانشمندان، ج۷، قم، پیروز. | ||
* یاران امام به روایت اسناد ساواک، حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدمحمد احمدی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | * یاران امام به روایت اسناد ساواک، حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدمحمد احمدی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||