پرش به محتوا

محمدصادق صدوق گلپایگانی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''محمدصادق صدوق گلپایگانی'''، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.  
'''محمدصادق صدوق گلپایگانی'''، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.  
==تولد و تحصیل==
==تولد و تحصیل==
محمدصادق صدوق گلپایگانی در سال ۱۳۰۲ در روستای تکین در منطقه عربستان گلپایگان در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. پدرش شیخ فرج‌الله تکینی، از عالمان به نام منطقه و محل رجوع مردم در منطقه عربستان گلپایگان بود. محمدصادق صدوق خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه‌ای در زادگاهش فراگرفت و سپس پدرش شخصاً آموزش او را برعهده گرفت. مدتی بعد و پس از رحلت پدرش، راهی روستای اسفرنجان گلپایگان شد و به تحصیل نزد ابوالقاسم محمدی گلپایگانی پرداخت.<ref>صدوق، مجتهد بی‌نشان، ص۱۸ـ۱۹.</ref> مدتی هم نزد شیخ علی افتخاری به تحصیل مشغول بود.<ref>صدوق، مجتهد بی‌نشان، ص۹۱.</ref> آنگاه راهی اراک شد و در حوزه علمیه آنجا دروس سطح را به پایان رساند.
محمدصادق صدوق گلپایگانی در سال ۱۳۰۲ در روستای تکین در منطقه عربستان گلپایگان در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. پدرش شیخ فرج‌الله تکینی، از عالمان به نام منطقه و محل رجوع مردم در منطقه عربستان گلپایگان بود.  


صدوق گلپایگانی سپس برای تکمیل تحصیلات حوزوی به قم رفت و در درس خارج فقه و اصول استادان آنجا و از جمله امام‌خمینی حضور یافت. سیدعطاءالله زین‌الدین از دوستان صدوق گلپایگانی درباره حضور او در درس امام‌خمینی می‌گوید: <blockquote>«من همراه با شهید صدوق، حاج‌آقا مصطفی خمینی(ره)، پسر بزرگ امام، آیت‌العظمی سبحانی و دیگران در درس آیت‌الله‌العظمی بروجردی(ره)، امام‌خمینی(ره)، آیت‌الله محقق داماد(ره) و آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی شرکت می‌کردیم. هفت سال در درس اصول امام‌خمینی، ده سال در درس آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی، ده سال در درس آیت‌الله‌العظمی مرعشی نجفی و دیگر علمای آن زمان همراه با شهید صدوق بودم. ایشان در درس همۀ علما از مستشکلان بود. روحانی فاضل و با اندیشه‌ای بود».<ref>صدوق، مجتهد بی‌نشان، ص۶۸.</ref> </blockquote>با استناد به این گزارش می‌توان استنباط کرد که صدوق گلپایگانی هم مدت هفت سال در درس خارج اصول امام‌خمینی حضور می‌یافته و از جمله مستشکلان درس امام‌خمینی نیز بوده است.<ref>صدوق، مجتهد بی‌نشان، ص۲۳.</ref> وی که از آیات بروجردی، گلپایگانی، سیدابوالقاسم خویی و سیدعبدالهادی شیرازی اجازاتی در امور شرعیه و حسبیه دریافت کرده بود،.<ref>صدوق، مجتهد بی‌نشان، ص۱۱۲ـ۱۱۷.</ref> هم‌زمان با تحصیل، به تدریس در حوزه علمیه قم نیز می‌پرداخت و از جمله درس اصول را تدریس می‌کرد<ref>صدوق، مجتهد بی‌نشان، ص۲۴.</ref> و جمع زیادی از طلاب در درس‌های او شرکت می‌کردند.<ref>صدوق، مجتهد بی‌نشان، ص۱۸ـ۱۹.</ref> همچنین کتابخانه شخصی او محل رجوع طلاب علوم دینی بود.<ref>صدوق، مجتهد بی‌نشان، ص۲۵.</ref>
محمدصادق صدوق خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه‌ای در زادگاهش فراگرفت و سپس پدرش شخصاً آموزش او را برعهده گرفت. مدتی بعد و پس از رحلت پدرش، راهی روستای اسفرنجان گلپایگان شد و به تحصیل نزد ابوالقاسم محمدی گلپایگانی پرداخت.<ref>صدوق، مجتهد بی‌نشان، ص۱۸ـ۱۹.</ref> مدتی هم نزد [[علی افتخاری گلپایگانی|شیخ علی افتخاری]] به تحصیل مشغول بود.<ref>صدوق، مجتهد بی‌نشان، ص۹۱.</ref> آنگاه راهی اراک شد و در حوزه علمیه آنجا دروس سطح را به پایان رساند.


محمدصادق صدوق در منطقه آمل در مازندران به تبلیغ دین می‌پرداخت و مدت سیزده سال به آن منطقه تردد داشت.<ref>صدوق، مجتهد بی‌نشان، ص۳۹.</ref> او از بیان مسائل و نقطه‌نظرات خودش علیه حکومت پهلوی ابایی نداشت و حتی در درس آیت‌الله بروجردی نیز چنین انتقادهایی را مطرح می‌کرد. احمد محسنی گرکانی از دوستان او دراین‌باره می‌گوید:  
صدوق گلپایگانی سپس برای تکمیل تحصیلات حوزوی به [[قم]] رفت و در درس خارج فقه و اصول استادان آنجا و از جمله امام‌خمینی حضور یافت. سیدعطاءالله زین‌الدین از دوستان صدوق گلپایگانی درباره حضور او در درس امام‌خمینی می‌گوید: <blockquote>«من همراه با شهید صدوق، [[سیدمصطفی خمینی|حاج‌آقا مصطفی خمینی(ره)]]، پسر بزرگ امام، [[جعفر سبحانی|آیت‌العظمی سبحانی]] و دیگران در درس آیت‌الله‌العظمی بروجردی(ره)، امام‌خمینی(ره)، آیت‌الله محقق داماد(ره) و آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی شرکت می‌کردیم. هفت سال در درس اصول امام‌خمینی، ده سال در درس آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی، ده سال در درس [[سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی|آیت‌الله‌العظمی مرعشی نجفی]] و دیگر علمای آن زمان همراه با شهید صدوق بودم. ایشان در درس همۀ علما از مستشکلان بود. روحانی فاضل و با اندیشه‌ای بود».<ref>صدوق، مجتهد بی‌نشان، ص۶۸.</ref> </blockquote>با استناد به این گزارش می‌توان استنباط کرد که صدوق گلپایگانی هم مدت هفت سال در [[درس خارج اصول امام‌خمینی]] حضور می‌یافته و از جمله مستشکلان درس [[امام‌خمینی]] نیز بوده است.<ref>صدوق، مجتهد بی‌نشان، ص۲۳.</ref> وی که از آیات [[سیدحسین بروجردی|بروجردی]]، [[سیدمحمدرضا گلپایگانی|گلپایگانی]]، [[سیدابوالقاسم خویی]] و [[سیدعبدالهادی شیرازی]] اجازاتی در امور شرعیه و حسبیه دریافت کرده بود،.<ref>صدوق، مجتهد بی‌نشان، ص۱۱۲ـ۱۱۷.</ref> هم‌زمان با تحصیل، به تدریس در [[حوزه علمیه قم]] نیز می‌پرداخت و از جمله درس [[اصول فقه|اصول]] را تدریس می‌کرد<ref>صدوق، مجتهد بی‌نشان، ص۲۴.</ref> و جمع زیادی از [[طلاب]] در درس‌های او شرکت می‌کردند.<ref>صدوق، مجتهد بی‌نشان، ص۱۸ـ۱۹.</ref> همچنین کتابخانه شخصی او محل رجوع طلاب علوم دینی بود.<ref>صدوق، مجتهد بی‌نشان، ص۲۵.</ref>
 
محمدصادق صدوق در منطقه آمل در مازندران به تبلیغ دین می‌پرداخت و مدت سیزده سال به آن منطقه تردد داشت.<ref>صدوق، مجتهد بی‌نشان، ص۳۹.</ref> او از بیان مسائل و نقطه‌نظرات خودش علیه [[حکومت پهلوی]] ابایی نداشت و حتی در درس آیت‌الله بروجردی نیز چنین انتقادهایی را مطرح می‌کرد. [[احمد محسنی گرکانی]] از دوستان او دراین‌باره می‌گوید:  


«در آن ایام خفقان که هیچ‌کس جرئت نمی‌کرد علیه شاه مطلبی بگوید ایشان بدون ترس حرفش را می‌زد. در کلاس درس آیت‌الله‌العظمی بروجردی(ره) اشکال می‌گرفت و علیه طاغوت سخن می‌گفت. خاطرم هست در یکی از همین کلاس‌ها به طاغوت اعتراض کرد و آیت‌الله بروجردی خطاب به ایشان دستور آرامش داد و گفت که نگران نباشید؛ خداوند ما را پیروز می‌کند و شما هم عاقبت به خیر می‌شوید».<ref>«شهید صدوق، خورشیدی درخشان در میان طالب بود / گفت‌وگو با آیت‌الله احمد محسنی گرکانی»، ص۱۸ـ۲۰.</ref>  
«در آن ایام خفقان که هیچ‌کس جرئت نمی‌کرد علیه شاه مطلبی بگوید ایشان بدون ترس حرفش را می‌زد. در کلاس درس آیت‌الله‌العظمی بروجردی(ره) اشکال می‌گرفت و علیه طاغوت سخن می‌گفت. خاطرم هست در یکی از همین کلاس‌ها به طاغوت اعتراض کرد و آیت‌الله بروجردی خطاب به ایشان دستور آرامش داد و گفت که نگران نباشید؛ خداوند ما را پیروز می‌کند و شما هم عاقبت به خیر می‌شوید».<ref>«شهید صدوق، خورشیدی درخشان در میان طالب بود / گفت‌وگو با آیت‌الله احمد محسنی گرکانی»، ص۱۸ـ۲۰.</ref>  


وی بارها در دوره حیات آیت‌الله بروجردی دستگیر و زندانی شد، ولی با وساطت آن مرجع از حبس رهایی یافت.<ref>«شهید صدوق، خورشیدی درخشان در میان طالب بود / گفت‌وگو با آیت‌الله احمد محسنی گرکانی»، ص۸۷.</ref> پس از رحلت آیت‌الله بروجردی، امام‌خمینی را به‌عنوان مرجع تقلید اعلم به مردم معرفی کرد و در یکی از سخنرانی‌هایش در مسجد اعظم، مردم را به تقلید از امام‌خمینی ارجاع داد و اعلام کرد تنها کسی که پس از آیت‌الله بروجردی می‌تواند به اوضاع حوزه‌های علمیه سروسامان بدهد، امام‌خمینی است. این فعالیت‌ها و انتقادهایش از حکومت پهلوی باعث شد تا در سال ۱۳۴۰ در قم دستگیر و در زندانی انفرادی محبوس شود. مدتی بعد به زندان قصر تهران انتقال داده شد و تحت شکنجه قرار گرفت تا اینکه در ۴ آبان ۱۳۴۰ بر اثر شکنجه‌های حکومت پهلوی به شهادت رسید. حکومت پهلوی جنازه او را هم تحویل نداد و تاکنون از محل دفن او خبری در دست نیست.<ref>«شهید صدوق، خورشیدی درخشان در میان طالب بود / گفت‌وگو با آیت‌الله احمد محسنی گرکانی»، ص۲۰.</ref>
وی بارها در دوره حیات آیت‌الله بروجردی دستگیر و زندانی شد، ولی با وساطت آن مرجع از حبس رهایی یافت.<ref>«شهید صدوق، خورشیدی درخشان در میان طالب بود / گفت‌وگو با آیت‌الله احمد محسنی گرکانی»، ص۸۷.</ref> پس از رحلت آیت‌الله بروجردی، [[امام‌خمینی]] را به‌عنوان مرجع تقلید اعلم به مردم معرفی کرد و در یکی از سخنرانی‌هایش در [[مسجد اعظم]]، مردم را به تقلید از امام‌خمینی ارجاع داد و اعلام کرد تنها کسی که پس از آیت‌الله بروجردی می‌تواند به اوضاع حوزه‌های علمیه سروسامان بدهد، امام‌خمینی است. این فعالیت‌ها و انتقادهایش از [[حکومت پهلوی]] باعث شد تا در سال ۱۳۴۰ در قم دستگیر و در زندانی انفرادی محبوس شود. مدتی بعد به زندان قصر تهران انتقال داده شد و تحت [[شکنجه]] قرار گرفت تا اینکه در ۴ آبان ۱۳۴۰ بر اثر شکنجه‌های حکومت پهلوی به [[شهادت]] رسید. حکومت پهلوی جنازه او را هم تحویل نداد و تاکنون از محل دفن او خبری در دست نیست.<ref>«شهید صدوق، خورشیدی درخشان در میان طالب بود / گفت‌وگو با آیت‌الله احمد محسنی گرکانی»، ص۲۰.</ref>
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
۲۱٬۳۲۴

ویرایش