عباس محفوظی: تفاوت میان نسخه‌ها

عباس محفوظی معروف به محفوظی گیلانی در سال ۱۳۰۶ش در رودسر گیلان به دنیا آمد. او دوره ابتدایی را در آنجا به پایان رساند و پس از یک سال تحصیل در دبیرستانی در رودسر، به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و وارد حوزه علمیه زادگاهش شد و مقدمات و بخشی از دروس سطح را در آنجا و نزد میرزا هادی روحانی خواند. او سپس به [[قم]] رفت و دروس سطح را در [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه آنجا]] نزد میرزا علی راسخی، حسین زرندی، [[نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی]]، [[علی‌اکبر مشکینی]]، [[محمد صدوقی|محمد صدوقی یزدی]]، [[سیدمحمدحسین درچه‌ای]]، [[حسینعلی منتظری]]، [[عبدالجواد جبل‌عاملی|عبدالجواد جبل‌عاملی اصفهانی]]، [[مرتضی حائری یزدی]]، [[میرزا محمد مجاهدی تبریزی]] و [[سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی]] تکمیل کرد.<ref>جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تاکنون، ج۳، ص۳۷۱ـ۳۷۲.</ref> آنگاه به تحصیل دروس خارج فقه و اصول پرداخت و از درس خارج فقه [[سیدحسین بروجردی|سیدحسین طباطبایی بروجردی]] استفاده کرد.<ref>شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ج۵، ص۲۱۴.</ref>  

محفوظی در درس خارج اصول هم از [[شاگردان امام‌خمینی]] بود و در [[مسجد سلماسی|مساجد سلماسی]] و [[مسجد اعظم قم|اعظم قم]] در آن درس شرکت می‌کرد.<ref>«حراست از اندیشه امام»، ص۳.</ref> بنابراین می‌توان گفت که تا [[تبعید امام‌خمینی|تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور]] در ۱۳ آبان ۱۳۴۳ در درس ایشان حاضر می‌شده است.<ref>«حراست از اندیشه امام»، ص۳.</ref> او به گفته [[محمد شریف‌رازی|مؤلف گنجینه دانشمندان]]، «مورد توجه مخصوص معظم‌له قرار گرفته و از اصحاب خاص ایشان به شمار می‌رفت».<ref>شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ج۵، ص۲۱۴.</ref> و [[امام‌خمینی]] به برخی از افرادی که توسط او معرفی شده بودند، اجازاتی در امور شرعی داد.<ref>صحیفه امام، ج ۱، ص۴۵۰، ۴۷۱، ۴۷۶، ۴۷۷، ۴۸۸، ۴۹۸، ۵۰۶.</ref>  

عباس محفوظی مدتی هم در درس خارج فقه و اصول [[سیدمحمد محقق داماد]] حضور یافت و علاوه بر آن از درس‌های خارج فقه و اصول [[سیدمحمدرضا گلپایگانی]]، [[میرزا هاشم آملی]] و [[عباسعلی شاهرودی]] نیز استفاده می‌کرد. او فلسفه ملاصدرا را هم نزد علامه سیدمحمدحسین طباطبایی فراگرفت.<ref>جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تاکنون، ج۳، ص۲۷۲.</ref> و علاوه بر آن در درس الهیات شفای [[علامه طباطبایی]] شرکت می‌کرد که دو سال ادامه داشت.<ref>خاطرات آیت‌الله محمد مومن، ص۵۱.</ref>

وی با آغاز [[انقلاب اسلامی ایران|نهضت اسلامی]] در سال ۱۳۴۱ش به مبارزه با [[حکومت پهلوی]] همسو با [[امام‌خمینی]] روی آورد و پس از انتشار اعلامیه حضرت امام‌خمینی علیه [[انجمن‌های ایالتی و ولایتی|لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی]]، همراه با محمد محمدی گیلانی اعلامیه‌ها را در استان‌های گیلان و مازندران، به‌ویژه شهرهای چالوس، تنکابن، بندر انزلی و... پخش می‌کردند. او همچنین همراه با تنی چند از شاگردان امام‌خمینی در انتشار نخستین [[رساله توضیح المسائل امام‌خمینی|رساله عملیه ایشان]] با عنوان نجاه العباد نقش داشت. محفوظی روز دوم فروردین ۱۳۴۲ در [[مدرسه فیضیه|مدرسه فیضیه قم]] حضور داشت و در آن روز بود که [[حمله رژیم پهلوی به مدرسه فیضیه|مأموران حکومت پهلوی به مدرسه مزبور یورش بردند]] و او شاهد آن یورش بود.<ref>جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تاکنون، ج۳، ص۲۷۳.</ref> در فروردین ۱۳۴۳ و با بازگشت امام‌خمینی به قم، همراه با طلاب گیلانی حوزه علمیه قم در نامه‌ای به روحانیان برجسته گیلان، آزادی و بازگشت امام‌خمینی به قم را به آنان تبریک گفت.<ref>انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج۱، ص۵۲.</ref> در خرداد همان سال [[ساواک]] در گزارشی اعلام کرد که محفوظی همراه با تعدادی از روحانیان به نفع امام‌خمینی تبلیغ می‌کنند.<ref>سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک، ج۲، ص۳۸۹.</ref> او همراه با جمعی از مدرسان حوزه علمیه قم اعلامیه‌هایی را در حمایت از امام‌خمینی و انتقاد از حکومت پهلوی امضا می‌کرد.<ref>سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک، ج۲، ص۸۰-۸۳، ۲۱۴-۲۱۵ ۲۳۱-۲۳۶، ج۳، ص۱۴۲-۱۴۳، ۴۰۸-۴۱۰؛ روحانی، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی در ایران، ج۱، ص۶۴۲؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۰۶ـ۱۰۴، ۱۰۹ـ ۱۱۰، ۱۲۸ ـ ۱۳۰، ۱۶۱ ـ ۱۶۳، ۱۶۴ ـ ۱۶۵، ۱۷۳ ـ ۱۷۵، ۱۸۵ ـ ۱۸۸؛ آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی به روایت اسناد ساواک، ص۲۷-۲۸، ۵۶-۵۷، ۵۹، ۶۰، ۶۶-۶۷، ۸۴-۸۶، ۱۱۵.</ref>

عباس محفوظی پس از عزیمت امام‌خمینی به نجف اشرف، پیام تبریکی به ایشان به سبب تشرف به جوار حرم امام علی(ع) ارسال کرد.<ref>سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک، ج۳، ص۳۲۱.</ref> و سپس همراه با طلاب رودسری حوزه علمیه قم نامه‌ای به امام‌خمینی فرستادند و بازگشت ایشان را به کشور خواستار شدند.<ref>روحانی، نهضت امام‌خمینی در ایران، ج۲، ص۱۲۸.</ref> بر اساس گزارش ساواک، او در سال ۱۳۴۴ش به توزیع [[شهریه امام‌خمینی]] در میان طلاب حوزه علمیه قم می‌پرداخت.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۵۹، ص۶۲.</ref> و در سال ۱۳۴۵ش نیز ساواک از او با عنوان «مقسم خمینی» نام برد.<ref>سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک، ج۳، ص۴۴۴.</ref> ساواک همچنین در گزارشی دیگر محفوظی را «دفتردار شهریه طلاب قم در منزل [امام] خمینی» نامید <ref>سیر سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک، ج۴، ص۲۶۶.</ref> و در سال ۱۳۴۷ش نیز او را به‌عنوان نماینده امام‌خمینی در رشت معرفی کرد.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۳۶، ص۸۷.</ref> او پس از تبعید [[شهاب‌الدین اشراقی]]، وکیل امام‌خمینی از [[قم]] به همدان، در جلسه‌ای برای تنظیم اعلامیه‌ای در تقبیح آن شرکت داشت. اعلامیه فوق پس از تنظیم برای تکثیر به تهران ارسال گردید.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۴۶، ص۸۷.</ref> به سبب این فعالیت‌ها ساواک او را یکی از محرکان اصلی طلاب علیه حکومت پهلوی خواند.<ref> آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی به روایت اسناد ساواک، ص۸۷.</ref> او در همان سال همراه با [[محمد محمدی گیلانی]] و [[عبدالله جوادی آملی]]، اعلامیه‌ای از امام‌خمینی را برای چاپ به تهران انتقال دادند که ساواک متوجه این اقدام شد و به همین سبب خواستار دستگیری آنان شد.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۲۱، ص۹۵-۹۶.</ref> گویا آنان موفق به چاپ آن اعلامیه در تهران نشده و به همین علت اعلامیه فوق را برای چاپ به رودسر برده بودند<ref> (یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۲۱، ص۱۰۱؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج۱، ص۱۱۸.</ref>

محفوظی در سال ۱۳۴۹ش ازجمله روحانیانی بود که تلگراف تسلیت به امام‌خمینی (به مناسبت رحلت [[سیدمحسن حکیم]]) ارسال کرد.<ref>سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک، ج۵، ص۳۶۶.</ref> ساواک در گزارشی درباره عباس محفوظی در سال ۱۳۵۲ش، از او با عنوان یکی از روحانیان ناراحت و اخلالگر و طرفدار امام‌خمینی در قم نام برد که در فعالیت‌های ضدامنیتی و تحریک طلاب علوم حوزوی به شورش و بلوا دخالت دارد. به همین سبب وضعیت او در کمیسیون امنیت اجتماعی قم مورد بررسی قرار گرفت و به سه سال تبعید در رفسنجان محکوم شد. او که هم‌زمان ممنوع‌المنبر بود، پس از اطلاع از حکم متواری شد<ref>سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک، ج۶، ص۴۸۸؛ آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی به روایت اسناد ساواک، ص۱۱۶.</ref> و ساواک در دستوری، خواستار دستگیری و اعزام او به محل تبعید شد.<ref> انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج۱، ص۳۵۰.</ref> او در اوایل مهر آن سال دستگیر و به رفسنجان اعزام شد و در آنجا در خانه شیخ عباس پورمحمدی سکنی گزید. او تأثیر زیادی در انسجام روحانیان رفسنجان داشت.<ref>صفری، انقلاب اسلامی در رفسنجان، ص۲۲۰-۲۲۴.</ref> و جلسات تفسیر قرآن را در مسجد سقاخانه آن شهر برگزار می‌کرد.<ref> آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی به روایت اسناد ساواک، ص۲۳۲.</ref> وی در سال ۱۳۵۳ش نیز از سوی ساواک ممنوع‌المنبر شد. ساواک در آن گزارش محل سکونت او را شهر گلپایگان قید کرده بود.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۴۳، ص۱۷۱.</ref>

عباس محفوظی در سال‌های ۱۳۵۶-۱۳۵۷ش در صدور اعلامیه‌های مدرسان [[حوزه علمیه قم]] نقش داشت و امضای او زیر اغلب آن اعلامیه‌ها دیده می‌شود.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۲۳۰، ۲۳۹، ۲۵۱، ۲۶۸، ۲۷۲، ۲۹۹، ۳۲۲، ۳۳۱، ۴۰۵، ۴۲۰، ۴۲۷، ۴۳۴، ۴۳۹، ۴۵۰، ۴۶۲، ۴۷۳، ۴۷۶، ۴۷۸، ۴۷۹، ۴۸۱، ۴۹۱، ۴۹۷، ۵۰۷، ۵۲۱، ۵۲۲، ۵۲۵، ۵۲۹، ۵۳۴.</ref> علاوه بر آن در مناسبت‌های مختلف به رودسر می‌رفت و به سخنرانی انتقادی در مساجد آن شهر علیه [[حکومت پهلوی]] ادامه می‌داد.<ref> انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج۲، ص۲۴۵.</ref> به سبب این سخنرانی‌ها، ساواک در مرداد ۱۳۵۷ از او با عنوان یکی از افرادی که در فعالیت‌های «آشوبگرانه» نقش دارد نام برد<ref> انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ص۲۵۹ و ۲۷۹.</ref> و به همین علت رفتارش تحت مراقبت ساواک قرار داشت.<ref> انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ص۳۰۰.</ref> در ۳۰ مهر ۱۳۵۷ش ساواک قم از او با عنوان یکی از طرفداران امام‌خمینی نام برد و مشخصات و محل دقیق سکونت او را به اداره کل سوم ساواک ارسال کرد.<ref> آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی به روایت اسناد ساواک، ص۲۹۵-۲۹۸.</ref>

او پس از [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب اسلامی]]، به سمت نمایندگی [[حسینعلی منتظری|آیت‌الله منتظری]] در دانشگاه تهران منصوب شد و پس از [[ارتحال امام‌خمینی|رحلت امام‌خمینی]]، به عضویت شورای مرکزی نمایندگان رهبری در دانشگاه‌ها درآمد.<ref>خبرگان ملت، ص۵۸۸ و ۵۹۴.</ref> مدتی هم در [[شورای عالی انقلاب فرهنگی|شورای انقلاب فرهنگی]]، عضو هیئت مرکزی گزینش استاد بود.<ref>صحیفه امام، ج۲۱، ص۱۴۸.</ref> او در اولین و دومین دوره انتخابات [[مجلس خبرگان رهبری]]، به نمایندگی از مردم گیلان به آن مجلس راه یافت.<ref>خبرگان ملت، ص۵۸۸ و ۵۹۴.</ref> سپس با حکم [[سیدعلی خامنه‌ای]] رهبر انقلاب اسلامی به عضویت شورای عالی انقلاب فرهنگی منصوب شد.<ref>خاطرات پانزده خرداد، ص۳۶۹.</ref> در سومین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری نیز برای بار سوم، به‌عنوان نماینده مردم استان گیلان در مجلس مذکور انتخاب شد.<ref>خبرگان ملت، ص۵۹۸.</ref> او که مدت‌ها مسئول دفتر [[محمدتقی بهجت]] بود، پس از درگذشت ایشان، رساله عملیه‌اش را انتشار داد و هم‌اکنون از [[مرجعیت|مراجع تقلید]] محسوب می‌شود و به توزیع شهریه بر اساس دفتر [[شهریه امام‌خمینی]] در [[حوزه علمیه قم]] می‌پردازد.<ref>«گزارشی از یازده ماه اداره انقلاب از منزل امام در قم»، ص۳.</ref>